Αρχική Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών –Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 – Πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας –Αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών...ΜΕΡΟΣ Γ’ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (Άρθρα 38-46)Σχόλιο του χρήστη Χριστόφορος Τσαλικίδης | 5 Ιανουαρίου 2025, 10:48
Άρθρο 39 - Αντικείμενο Αναφέρεται αντικατάσταση του του άρθρου 1 του ν.3772/2009, πλην όμως, ουδεμία αλλαγή υφίσταται στο παρόν νομοσχέδιο. Άρθρο 40 - Αρμοδιότητα Παράγραφος 1 α) «..Οι ανωτέρω πράξεις “δύνανται“ υπό αυτές τις προϋποθέσεις να διενεργούνται από τα Εργαστήρια Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, καθώς και από ιατροδικαστές, οι οποίοι υπηρετούν σε νοσηλευτικά ιδρύματα του Εθνικού Συστήματος Υγείας που διαθέτουν κατάλληλη υποδομή…» Σχόλιο: Η λέξη “δύνανται“ περιέχει ασάφεια και επιδέχεται ερμηνείας, έχει δε δημιουργήσει πολλαπλά προβλήματα και συγκρουσιακά φαινόμενα κατά το παρελθόν σχετικά με το ποιος ιατροδικαστικός φορέας είναι αρμόδιος στην περίπτωση συνύπαρξης σε μία περιφέρεια. Σχετική ήταν η Γνωμοδότηση 4/2017 της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου. Πρόταση: Να προστεθεί στο τέλος της πρότασης το σκεπτικό από την ανάλυση συνεπειών ρύθμισης, ήτοι η φράση «Με απόφαση του αρμόδιου εισαγγελέα, κατανέμονται οι ιατροδικαστικές πράξεις μεταξύ των ανωτέρω ιατροδικαστικών φορέων που λειτουργούν στην ίδια περιφέρεια» β) «..Για τις ως άνω πράξεις συντάσσεται, χωρίς υπαίτια βραδύτητα, έκθεση από τον ιατροδικαστή, όταν δε, συντρέχει αυτόφωρη σύλληψη και επικείμενη εισαγωγή σε δίκη, η έκθεση συντάσσεται και παραδίδεται στην αρμόδια αρχή “αμελλητί“» Σχόλιο: Σε πολλές περιπτώσεις εξέτασης σωματικών βλαβών, δεν είναι δυνατή η άμεση και πριν την επικείμενη εισαγωγή σε δίκη με τη διαδικασία του αυτοφώρου, σύνταξη της ιατροδικαστικής έκθεσης, λόγω των εκκρεμών λοιπών ιατρικών γνωματεύσεων που πρέπει να προσκομιστούν και οι οποίες θα καθορίσουν τη βαρύτητα της βλάβης κατά τα αντίστοιχα άρθρα του ΠΚ Πρόταση: Να αντικατασταθεί η λέξη “αμελλητί“ με τη φράση “με απόλυτη προτεραιότητα“ Παράγραφος 2 α) «Σε περίπτωση θανάτου ασθενούς από παθολογικά αίτια, που πιστοποιούνται από τον θεράποντα ιατρό νοσηλευτικού ιδρύματος, η ιατροδικαστική διερεύνηση διενεργείται με παραγγελία εισαγγελικής ή προανακριτικής αρχής, μόνο κατόπιν “αίτησης“ οικείου του θανόντος ή τρίτου εντός είκοσι τεσσάρων (24) ωρών από το χρόνο διαπίστωσης του θανάτου.» Σχόλιο: Δεν μπορεί να σχηματίζεται ποινική δικογραφία και να διενεργείται νεκροτομή απλά με μία “αίτηση“. Θα αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των νεκροτομών (με ότι συνεπάγεται αυτό και αντίθετα στο πνεύμα του νομοσχεδίου) από σωρεία αιτήσεων που θα κατατίθενται από πολίτες. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που πολίτες αμφισβητούν τους θεράποντες ιατρούς των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και με την πάροδο των ετών αυτός ο αριθμός αυξάνεται. Δείτε μόνο τι έγινε επί εποχής Covid-19. Πρόταση: Η λέξη “αίτηση“ να αντικατασταθεί με τη φράση “ένορκης κατάθεσης“ ή καλύτερα “μηνύσεως κατά παντός υπευθύνου“ β) «..Σε κάθε άλλη περίπτωση θανάτου, που λαμβάνει χώρα εκτός νοσηλευτικού ιδρύματος, διενεργείται ιατροδικαστική διερεύνηση, εκτός αν έχει πιστοποιηθεί από τον προσωπικό ιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας του θανόντος και σε περίπτωση αδυναμίας του, από τον θεράποντα ιατρό ότι ο θάνατος οφείλεται σε παθολογικά αίτια. Σε περίπτωση που υφίσταται ιατρική πιστοποίηση άλλου ιατρού, πλην των αναφερόμενων στο πρώτο και δεύτερο εδάφιο πως ο θάνατος οφείλεται σε παθολογικά αίτια, διενεργείται ιατροδικαστική διερεύνηση, εκτός αν ο αρμόδιος εισαγγελέας, αφού λάβει γνώση των στοιχείων, κρίνει πως η διενέργειά της δεν είναι αναγκαία.» Σχόλιο: 1. Το εάν ο συντάξας το πιστοποιητικό θανάτου είναι ο θεράπων ή άλλος ιατρός, προκύπτει από το τυποποιημένο πιστοποιητικό θανάτου που όλοι οι ιατροί χρησιμοποιούν (εδάφ. 19), πλην όμως εκεί δεν υφίσταται η επιλογή του προσωπικού ιατρού. 2. Οι εισαγγελικοί λειτουργοί θα επιφορτιστούν με επιπλέον έργο στις περιπτώσεις που “άλλος“ ιατρός υπογράφει πιστοποιητικό θανάτου, που δύσκολα θα μπορούν να διαχειριστούν. Η εισαγγελική κρίση, προφανώς δεν μπορεί να υποκαταστήσει την επιστημονική κρίση, ως εκ τούτου, η αξιολόγηση της αναγραφόμενης αιτίας θανάτου από τον “άλλο“ ιατρό, και η συνεκτίμηση των προσκομισθέντων ιατρικών δεδομένων και λοιπών πληροφοριών που ενδεχομένως να είναι διαθέσιμες (πολλές φορές δεν είναι), θα καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη, με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να παραγγέλνουν νεκροψία-νεκροτομή σε όλους τους θανάτους όπου υπογράφει ο “άλλος“ ιατρός. Επιπρόσθετα, τα πιστοποιητικά θανάτου διαβιβάζονται κατευθείαν στο οικείο ληξιαρχείο προς έκδοση Ληξιαρχικής Πράξης Θανάτου, πως θα έρχονται σε γνώση του εισαγγελικού λειτουργού; Πρόταση: Να κρίνει ο ιατροδικαστής αν τα πιστοποιητικά θανάτου των “άλλων” ιατρών έχουν επιστημονική βάση, επί τη βάση των διαθέσιμων ιατρικών δεδομένων και νεκροψίας (όχι νεκροτομής) και να αποφασίζει αυτός αν χρήζει νεκροτομής (αυτό εφαρμόζεται σε ορισμένες χώρες) Παράγραφος 3 «..Από την εφαρμογή της παρ. 2, εξαιρούνται “θάνατοι ανηλίκων από κάθε αιτία“, θάνατοι που σχετίζονται άμεσα με χειρουργική επέμβαση, θάνατοι κατά την περιγεννητική περίοδο, θάνατοι κρατουμένων, “θάνατοι τροφίμων οίκων ευγηρίας“ και κάθε περίπτωση θανάτου από εξωτερικά αίτια (βίαιος θάνατος). Στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου διενεργείται υποχρεωτικά ιατροδικαστική διερεύνηση.» Σχόλιο: Δεν υπάρχει νομικό, ούτε επιστημονικό έρεισμα στη διενέργεια νεκροτομής ενός ανηλίκου που πάσχει π.χ. από ανίατη νόσο, ομοίως στους υπερήλικους τρόφιμους οίκων ευγηρίας που πάσχουν από πλειάδα παθήσεων. Επιπρόσθετα, πρέπει να ληφθεί υπόψη και η ηθική διάσταση. Δε νοείται να τίθενται στη βάσανο της νεκροτομής και να επαυξάνουμε την ψυχική οδύνη των οικείων ανηλίκων που απεβίωσαν τεκμηριωμένα από παθολογικό θάνατο, ομοίως με τους υπερήλικες. Επίσης, δε μπορούμε τους ιατρούς που βεβαιώνουν παθολογικό θάνατο σε αυτές τις περιπτώσεις, να τους θεωρούμε a priori καταπατητές του όρκου τους και των νόμων (χορήγηση ψευδούς ιατρικής βεβαίωσης). Τέλος, θα αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των νεκροτομών, με ότι συνεπάγεται αυτό. Πρόταση: Η φράση “θάνατοι ανηλίκων από κάθε αιτία” πρέπει να αφαιρεθεί και στη φράση “θάνατοι τροφίμων οίκων ευγηρίας” να προστεθεί παρόμοιος όρος με την παράγραφο 2, π.χ “Μόνο κατόπιν αίτησης (ένορκης κατάθεσης/μηνυτήριας αναφοράς) οικείου του θανόντα ή τρίτου ατόμου εντός 24 ή 48 ωρών από το χρόνο διαπίστωσης του θανάτου”. Παράγραφος 4 «Σε όλες τις περιπτώσεις ιατροδικαστικής διερεύνησης, επί θανόντος προσώπου, απόσπασμα προκαταρτικής ιατροδικαστικής εκτίμησης διαβιβάζεται στον απολύτως αναγκαίο χρόνο από τη διενέργεια της νεκροψίας, στην παραγγέλουσα αρχή.» Σχόλιο: Μία άμεσα παραδοτέα προκαταρτική ιατροδικαστική εκτίμηση, θα ήταν πολύτιμη στις προανακριτικές αρχές προκειμένου να κινητοποιηθούν άμεσα σε περιπτώσεις αξιόποινων πράξεων. Πλην όμως, σύμφωνα με το σκεπτικό της ανάλυσης συνεπειών ρύθμισης, ως απολύτως αναγκαίος χρόνος ορίζεται αυτός μετά την ολοκλήρωση των εργαστηριακών εξετάσεων (όπου απαιτούνται), γεγονός που αίρει την αναγκαιότητα ύπαρξης της αφού τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων παραδίδονται με καθυστέρηση. Το σκοπό αυτό, μπορεί να τον επιτελέσει το πιστοποιητικό θανάτου που εκδίδεται μετά τη νεκροψία-νεκροτομή, το οποίο εμπεριέχει όλα εκείνα τα αναγκαία και προκαταρτικά στοιχεία της ιατροδικαστικής διερεύνησης. Επιπρόσθετα, η σύνταξη μίας τέτοιας προκαταρτικής εκτίμησης, θα επιβάρυνε της ήδη υποστελεχωμένες ιατροδικαστικές υπηρεσίες. Πρόταση: Να αντικατασταθεί η ανωτέρω παράγραφος με: “Σε όλες τις περιπτώσεις ιατροδικαστικής διερεύνησης, επί θανόντος προσώπου, το εκδοθέν πιστοποιητικό θανάτου, να διαβιβάζεται άμεσα στην προανακριτική αρχή διά του πληροφοριακού συστήματος.” Χριστόφορος Τσαλικίδης Ιατροδικαστής