Αρχική Παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης - Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη και τη...ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΌΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΎ ΠΛΑΙΣΊΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΌΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΈΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΉΣ ΒΊΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Ν. 3500/2006

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΌΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΎ ΠΛΑΙΣΊΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΌΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΈΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΉΣ ΒΊΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Ν. 3500/2006

Άρθρο 85

Ορισμοί – Τροποποίηση άρθρου 1 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 1 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 1 αα) μετά από τις λέξεις «μέλους της οικογένειας» προστίθενται οι λέξεις «ή σε βάρος προσώπου που δέχεται τις υπηρεσίες φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας στον οποίο ο δράστης εργάζεται,», αβ) διαγράφεται η αναφορά στο άρθρο «8» και αγ) προστίθενται μετά από το άρθρο 311 αναφορά στα άρθρα 336 και 338, β) στην παρ. 2 βα) στην περ. α’ μετά από τη λέξη «οικογένεια» διαγράφεται το διαζευκτικό «ή» και προστίθενται οι λέξεις «, η», ββ) στην περ. β’ η λέξη «παραστάτης» αντικαθίσταται από τη λέξη «συμπαραστάτης», βγ) στην περ. γ’ η λέξη «τέως» αντικαθίσταται από τη λέξη «πρώην» σε δύο σημεία, γ) στην παρ. 3 γα) στο πρώτο εδάφιο διαγράφεται το άρθρο «8» και γβ) στο δεύτερο εδάφιο προστίθενται μετά από το άρθρο 311 αναφορά στα άρθρα 336 και 338 και το άρθρο 1 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 1

Ορισμοί

 Για τον παρόντα νόμο θεωρείται:

  1. ενδοοικογενειακή βία, η τέλεση αξιόποινης πράξης, σε βάρος μέλους της οικογένειας ή σε βάρος προσώπου που δέχεται τις υπηρεσίες φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας στον οποίο ο δράστης εργάζεται, σύμφωνα με τα άρθρα 6, 7 και 9 του παρόντος και τα άρθρα 299, 311, 336 και 338 του Ποινικού Κώδικα.
  2. α. οικογένεια, η κοινότητα που αποτελείται από συζύγους ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωση ή γονείς και συγγενείς πρώτου και δεύτερου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας και τα εξ υιοθεσίας τέκνα τους.

β. στην οικογένεια περιλαμβάνονται, εφόσον συνοικούν, συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τετάρτου βαθμού και πρόσωπα των οποίων επίτροπος, δικαστικός συμπαραστάτης ή ανάδοχος γονέας έχει ορισθεί μέλος της οικογένειας, καθώς και κάθε ανήλικο πρόσωπο που συνοικεί στην οικογένεια.

γ. οι διατάξεις του παρόντος νόμου εφαρμόζονται και στους μόνιμους συντρόφους και στα τέκνα, κοινά ή ενός εξ αυτών, στους πρώην συζύγους, στα μέρη συμφώνου συμβίωσης που έχει λυθεί, καθώς και στους πρώην μόνιμους συντρόφους.

  1. θύμα ενδοοικογενειακής βίας, κάθε πρόσωπο της προηγούμενης παραγράφου σε βάρος του οποίου τελείται αξιόποινη πράξη κατά τα άρθρα 6, 7, και 9 του παρόντος. Θύμα είναι και το μέλος, στην οικογένεια του οποίου τελέσθηκε αξιόποινη πράξη, κατά τα άρθρα 299, 311, 336 και 338 του Ποινικού Κώδικα, καθώς και ο ανήλικος κατά την παράγραφο 2, ενώπιον του οποίου τελείται μία από τις αξιόποινες πράξεις της παρούσας.».

Άρθρο 86

Σωματική και ψυχολογική βία σε βάρος ανηλίκων – Τροποποίηση άρθρου 4 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 4 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στον τίτλο του άρθρου μετά από τη λέξη «σωματική» προστίθενται οι λέξεις «και ψυχολογική» και β) στο πρώτο εδάφιο βα) μετά από τις λέξεις «επί ασκήσεως σωματικής» προστίθενται οι λέξεις «ή ψυχολογικής» και ββ) διαγράφονται οι λέξεις «ως μέσου σωφρονισμού» και το άρθρο 4 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 4

Σωματική και ψυχολογική βία σε βάρος ανηλίκων

 Επί ασκήσεως σωματικής ή ψυχολογικής βίας σε βάρος ανηλίκου, στο πλαίσιο της ανατροφής του, εφαρμόζεται το άρθρο 1532 του Αστικού Κώδικα.

Η 30ή Απριλίου κάθε χρόνου ορίζεται ως ημέρα κατά της σωματικής τιμωρίας ανηλίκων.».

Άρθρο 87

Αύξηση του ελάχιστου ύψους του ποσού της χρηματικής ικανοποίησης – Τροποποίηση άρθρου 5 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 5 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) οι λέξεις «χιλίων (1.000)» αντικαθίστανται από τις λέξεις «δύο χιλιάδων (2.000)» και το άρθρο 5 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 5

Χρηματική ικανοποίηση

 Η κατά το άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα Χρηματική ικανοποίηση, λόγω ηθικής βλάβης του παθόντος για μία από τις πράξεις του παρόντος νόμου, δεν μπορεί να είναι κατώτερη των δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ, εκτός αν ο ίδιος ο παθών ζήτησε μικρότερο ποσό.».

Άρθρο 88

Διακεκριμένη περίπτωση τέλεσης της ενδοοικογενειακής σωματικής βλάβης και ενώπιον ανηλίκου – Τροποποίηση άρθρου 6 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 6 του ν. 3500/2006 (Α΄ 232) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 3 προστίθεται στις διακεκριμένες περιπτώσεις ενδοοικογενειακής σωματικής βλάβης που επισύρουν ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και η περίπτωση τέλεσης της πράξης ενώπιον του ανηλίκου μέλους της οικογένειας και στην περίπτωση που φέρει τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών ετών, β) η παρ. 5 διαγράφεται και το άρθρο 6 διαμορφώνεται ως εξής:

 

«Άρθρο 6

Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη

  1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.
  2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.
  3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.
  4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
  5. [Καταργείται]».

Άρθρο 89

Ενδοοικογενειακή παράνομη βία και απειλή και ενώπιον ανηλίκου – Τροποποίηση άρθρου 7 ν. 3500/2006

Στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 7 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) προστίθεται δεύτερο εδάφιο αναφορικά με την ποινή της ενδοοικογενειακής παράνομης βίας και απειλής που τελείται ενώπιον ανηλίκου και οι παρ. 1 και 2 διαμορφώνονται ως εξής:

«Άρθρο 7

Ενδοοικογενειακή παράνομη βία και απειλή

  1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο εξαναγκάζει άλλο μέλος χρησιμοποιώντας βία ή απειλή με σπουδαίο και άμεσο κίνδυνο σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή χωρίς το θύμα να υποχρεούται προς τούτο τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών, ανεξάρτητα από το αν το απειλούμενο κακό στρέφεται εναντίον του ίδιου του θύματος ή κάποιου από τους οικείους του υπό την έννοια της περίπτωσης β΄ του άρθρου 13 του Ποινικού Κώδικα. Όποιος τελεί την αξιόποινη πράξη του πρώτου εδαφίου ενώπιον ανηλίκου τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους.
  2. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προκαλεί τρόμο ή ανησυχία σε άλλο μέλος της οικογένειας, απειλώντας το με βία ή άλλη παράνομη πράξη ή παράλειψη, τιμωρείται με φυλάκιση. Όποιος τελεί την αξιόποινη πράξη του πρώτου εδαφίου ενώπιον ανηλίκου τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών.».

Άρθρο 90

Αύξηση του ορίου ποινής στην περίπτωση της τέλεσης ενδοοικογενειακής προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας και ενώπιον ανηλίκου – Τροποποίηση άρθρου 9 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 9 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 2 αα) οι λέξεις «μέχρι τριών ετών» διαγράφονται, αβ) επέρχονται νομοτεχνικές βελτιώσεις και αγ) προστίθενται, μετά από τις λέξεις «αν ο παθών είναι ανήλικος», οι λέξεις «ή η πράξη τελείται ενώπιόν του», β) η παρ. 3 διαγράφεται και το άρθρο 9 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 9

Ενδοοικογενειακή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας

  1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προσβάλλει την αξιοπρέπεια άλλου μέλους της, με ιδιαίτερα ταπεινωτικό λόγο ή έργο που ανάγεται στη γενετήσια ζωή του, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.
  2. Με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών τιμωρείται η πράξη της παρ. 1, αν ο παθών είναι ανήλικος ή η πράξη τελείται ενώπιόν του.
  3. [Καταργείται]».

Άρθρο 91

Προϋποθέσεις ποινικής διαμεσολάβησης – Τροποποίηση άρθρου 11 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 11 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 1 προστίθεται διαζευκτικά η αρμοδιότητα των ανακριτικών υπαλλήλων όταν ενεργούν στο πλαίσιο της παρ. 2 του άρθρου 245 ΚΠΔ να εξετάζουν τη δυνατότητα διαμεσολάβησης, β) στην παρ. 2 βα) στην περ. β’ προστίθεται και η συμμετοχή σε πρόγραμμα απεξάρτησης ως όρος ποινικής διαμεσολάβησης και προστίθεται στους φορείς που παρέχουν τα συμβουλευτικά/θεραπευτικά προγράμματα, καθώς και τα προγράμματα απεξάρτησης και κάθε ιδιωτικός φορέας που εποπτεύεται από τα Υπουργεία Εσωτερικών, Υγείας και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ββ) στην περ. γ’ προστίθενται δεύτερο, τρίτο, τέταρτο και πέμπτο εδάφιο, βγ) προστίθεται περ. δ’, γ) στην παρ. 5 το άρθρο «45Α» αντικαθίσταται από το άρθρο «46» και το άρθρο 11 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 11

Προϋποθέσεις

  1. Στα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας ο αρμόδιος για την άσκηση ποινικής δίωξης εισαγγελέας ή ο αρμόδιος ανακριτικός υπάλληλος, ενεργώντας στο πλαίσιο της παρ. 2 του άρθρου 245 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, διερευνούν τη δυνατότητα διαμεσολάβησης κατά τη Διαδικασία των επόμενων άρθρων.
  2. Προϋπόθεση για την έναρξη της Διαδικασίας ποινικής διαμεσολάβησης είναι υποβολή ανεπιφύλακτης δήλωσης εκ μέρους του προσώπου στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, ότι είναι πρόθυμο σωρευτικά:

α) να υποσχεθεί ότι δεν θα τελέσει στο μέλλον οποιαδήποτε πράξη ενδοοικογενειακής βίας (λόγος τιμής) και ότι, σε περίπτωση συνοίκησης, δέχεται να μείνει εκτός οικογενειακής κατοικίας για εύλογο χρονικό διάστημα, εάν το προτείνει το θύμα. Για την υπόσχεση αυτή συντάσσεται έκθεση κατά τα άρθρα 148 επ. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

β) να παρακολουθήσει ειδικό συμβουλευτικό – θεραπευτικό πρόγραμμα ή πρόγραμμα απεξάρτησης για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας σε δημόσιο φορέα ή σε ιδιωτικό φορέα που εποπτεύεται από τα Υπουργεία Εσωτερικών, Υγείας ή Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, σε όποιον τόπο και για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται τούτο αναγκαίο από τους αρμόδιους θεραπευτές. Ο υπεύθυνος του προγράμματος πιστοποιεί την ολοκλήρωση της παρακολούθησής του. Το σχετικό πιστοποιητικό επισυνάπτεται στο φάκελο της δικογραφίας. Αναφέρονται δε σε αυτό, αναλυτικά, το αντικείμενο του συμβουλευτικού – θεραπευτικού προγράμματος ή του προγράμματος απεξάρτησης και ο αριθμός των συνεδριών που παρακολούθησε ο ενδιαφερόμενος.

Σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης της παρακολούθησης του προγράμματος εφαρμόζεται η παράγραφος 3 του άρθρου 13.

γ) να άρει ή να αποκαταστήσει, εφόσον είναι δυνατόν, αμέσως τις συνέπειες που προκλήθηκαν από την πράξη και να καταβάλει εύλογη χρηματική ικανοποίηση στον παθόντα. Αν αποδεδειγμένα προκύπτει, πως τόσο το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, όσο και το θύμα βρίσκονται σε πρόδηλη οικονομική αδυναμία, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να αποζημιωθεί το θύμα σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο και υφίσταται η ανάγκη μετεγκατάστασης του θύματος και των ανήλικων τέκνων του σε ασφαλές περιβάλλον και κάλυψης βασικών βιοτικών αναγκών τους, προβλέπεται η καταβολή εφάπαξ ποσού αποζημίωσης προς το θύμα, η οποία καταβάλλεται δίχως καθυστέρηση από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης του άρθρου 1 του ν. 3811/2009 (Α’ 231) κατόπιν αίτησης του θύματος με αναλογική εφαρμογή του ανωτέρου νόμου. Η περ. δ’ του άρθρου 9 του ν. 3811/2009, περί κατάχρησης δικαιώματος, εφαρμόζεται αναλόγως. Το Ελληνικό Δημόσιο υποκαθίσταται στα δικαιώματα του αποζημιωθέντος θύματος σε βάρος του προσώπου στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, μέχρι το ύψος του καταβληθέντος ποσού, την είσπραξη του οποίου επιδιώκει σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α΄ 190). Η αποζημίωση του θύματος από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο, δεν θίγει το δικαίωμα αποζημίωσής του από το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, σύμφωνα με τα άρθρα 914 και 932 του Αστικού Κώδικα.

δ) να προβεί σε κάθε άλλη ενέργεια αποκατάστασης ή μεταμέλειας που προτείνει το θύμα.

  1. Αν το θύμα της ενδοοικογενειακής βίας είναι ανήλικος, η ποινική διαμεσολάβηση ενεργείται υπέρ αυτού και από κοινού από τον κατά τόπον αρμόδιο εισαγγελέα ανηλίκων και τον ασκούντα την επιμέλεια, εφόσον αυτός δεν είναι το ίδιο πρόσωπο με τον φερόμενο ως δράστη του εγκλήματος. Αν δεν υπάρξει ομοφωνία, η διαμεσολάβηση δεν είναι δυνατή. Ο ανήλικος που έχει συμπληρώσει το δέκατο τέταρτο έτος της ηλικίας του μπορεί, εφόσον το επιθυμεί, να παρίσταται κατ` αυτήν και να ακούγεται. Τα πρόσωπα του πρώτου εδαφίου αντιπροσωπεύουν τον ανήλικο στη Διαδικασία της ποινικής διαμεσολάβησης και για τις αστικές αξιώσεις.
  2. Οι σχετικές με την ποινική διαμεσολάβηση διατάξεις του παρόντος νόμου δεν εφαρμόζονται, αν ο φερόμενος ως δράστης της πράξεως ενδοοικογενειακής βίας είναι επίτροπος, δικαστικός συμπαραστάτης ή ανάδοχος γονέας του ανηλίκου.
  3. Αν την πράξη ενδοοικογενειακής βίας σε βαθμό πλημμελήματος φέρεται να έχει τελέσει ανήλικος, εφαρμόζεται το άρθρο 46 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.».

Άρθρο 92

Διεύρυνση της δυνατότητας του δικαστηρίου για επιβολή περιοριστικών όρων και ποινικής διαμεσολάβησης – Τροποποίηση άρθρου 12 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 12 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 1 αα) στο πρώτο εδάφιο αντικαθίσταται η αναφορά στο άρθρο «423» από το άρθρο «424», αβ) στο τρίτο εδάφιο αντικαθίστανται οι λέξεις «κατά το πρώτο εδάφιο» από τις λέξεις «για οποιαδήποτε αιτία», β) η παρ. 6 αντικαθίσταται, γ) η παρ. 7 τροποποιείται με την πρόβλεψη της δυνατότητας διαμεσολάβησης και κατά την ενδιάμεση διαδικασία, εντός προθεσμίας από την επίδοση του κλητηρίου θεσπίσματος, με την υποβολή πρακτικού από τους συνηγόρους των μερών και με την προσθήκη δεύτερου εδαφίου και το άρθρο 12 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 12

Διαδικασία

  1. Αν σε βάρος του υπαιτίου κινηθεί η Διαδικασία των άρθρων 417 επ. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ποινική διαμεσολάβηση επιτρέπεται μόνον εφόσον το δικαστήριο αναβάλει την εκδίκαση της υπόθεσης κατά τις διατάξεις του άρθρου 424 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

 Στην περίπτωση αυτή, η σχετική Διαδικασία χωρεί κατά τις παραγράφους 3 έως 6 του παρόντος άρθρου. Το δικαστήριο που αναβάλλει την εκδίκαση της υπόθεσης, για οποιαδήποτε αιτία, εξετάζει αυτεπαγγέλτως αν συντρέχει περίπτωση να επιβληθούν στον υπαίτιο περιοριστικοί όροι κατά το άρθρο 18 του παρόντος νόμου.

  1. Αν σε βάρος του φερόμενου ως δράστη ενεργείται προκαταρκτική εξέταση, ο εισαγγελέας, πριν από κάθε άλλη ενέργεια:

α) μπορεί να διατάσσει τη διενέργεια ιατρικής πραγματογνωμοσύνης στο φερόμενο ως θύμα, προκειμένου να ερευνηθεί η βασιμότητα της καταγγελίας για την σε βάρος του τέλεση της πράξεως,

β) εξετάζει ο ίδιος κάθε μάρτυρα που προτείνεται, καθώς και τα πρόσωπα της οικογένειας ή παραγγέλλει την εξέταση αυτών από τους αρμόδιους ανακριτικούς υπαλλήλους, και

γ) καλεί το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η τέλεση της πράξεως να παράσχει στον ίδιο ή στον αρμόδιο ανακριτικό υπάλληλο εξηγήσεις υπό τους όρους του άρθρου 31 παρ. 2 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

  1. Αν ο παρέχων εξηγήσεις δεν υποβάλει ο ίδιος, ή μέσω του συνηγόρου του, την κατά την παρ. 2 του άρθρου 11 δήλωση περί ποινικής διαμεσολάβησης, καλείται, προς τούτο, από τον αρμόδιο εισαγγελέα. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να λάβει προθεσμία τριών ημερών για να απαντήσει.
  2. Αν η απάντηση του παρέχοντος εξηγήσεις είναι αρνητική ή αυτός δεν απαντήσει, κινείται η ποινική Διαδικασία κατά τις διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Αν η απάντηση του παρέχοντος εξηγήσεις είναι θετική, ο εισαγγελέας ενημερώνει τον παθόντα ή τον συνήγορό του για την κατά τα ανωτέρω δήλωση του ενδιαφερομένου και, αν υποβληθεί σχετικό αίτημα, παρέχεται στον παθόντα προθεσμία, το πολύ τριών ημερών, για να δηλώσει αν δέχεται τη διαμεσολάβηση.
  3. Αν η απάντηση του παθόντος είναι αρνητική ή αυτός δεν απαντήσει ή δεν επέλθει συμφωνία ως προς τους όρους της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 11, κινείται η ποινική Διαδικασία κατά τις διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Αν η απάντηση του παθόντος είναι θετική, ο εισαγγελέας με διάταξή του θέτει τη δικογραφία σε ειδικό αρχείο της εισαγγελίας. Κατά της διατάξεως αυτής δεν χωρεί προσφυγή.
  4. Αν τα πρόσωπα στα οποία αποδίδεται η τέλεση της πράξης είναι περισσότερα ή η φερόμενη ως τελεσθείσα πράξη αφορά περισσότερα θύματα, η δικογραφία χωρίζεται για τα μέρη που συναινούν και λαμβάνει αυτοτελή δικονομική πορεία σύμφωνα με τις επιμέρους διακρίσεις της παρ. 5. 
  5. Η συμφωνία των διαδίκων μερών για την κατά την παρ. 2 του άρθρου 11 του παρόντος έναρξη της διαδικασίας ποινικής διαμεσολάβησης μπορεί να υποβληθεί και με σχετικό πρακτικό εκ μέρους των συνηγόρων τους, στον αρμόδιο εισαγγελέα το αργότερο εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την επίδοση του κλητηρίου θεσπίσματος. Στην τελευταία περίπτωση ο αρμόδιος εισαγγελέας αποσύρει τη δικογραφία από το πινάκιο προκειμένου να λάβουν χώρα οι ενέργειες του δεύτερου εδαφίου της παρ. 5 του παρόντος.».

Άρθρο 93

Αστικές συνέπειες – Αντικατάσταση άρθρου 14 ν. 3500/2006

Το άρθρο 14 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) αντικαθίσταται ως εξής: 

«Άρθρο 14

Αστικές συνέπειες

  1. Η συμφωνία των διαδίκων για την έναρξη της διαδικασίας της ποινικής διαμεσολάβησης δεν εμποδίζει την άσκηση αγωγής διαζυγίου ή την υποβολή αιτήσεως συναινετικής λύσης του γάμου, την πρόοδο της δίκης και τη λύση του γάμου ή τη λύση του συμφώνου συμβίωσης. 
  2. Η μη συμμόρφωση του φερόμενου ως δράστη προς τους όρους της ποινικής διαμεσολάβησης και η μη ολοκλήρωση της διαδικασίας έχει ως αποτέλεσμα την ανατροπή της συμφωνίας, όσον αφορά στις χρηματικές αξιώσεις του θύματος, οι οποίες αναβιώνουν αναδρομικά και μπορούν να αναζητηθούν κατά τις διατάξεις περί αδικοπραξίας. Τα καταβληθέντα, λόγω της συμφωνίας, μπορούν να αναζητηθούν κατά τις διατάξεις περί αδικαιολόγητου πλουτισμού.
  3. Μετά την ολοκλήρωση της ποινικής διαμεσολάβησης και τη συμμόρφωση του φερόμενου ως δράστη στους όρους της συμφωνίας, όσον αφορά στις χρηματικές αξιώσεις του θύματος, αποκλείεται η ανατροπή αυτής, εξ οιουδήποτε λόγου και η αναζήτηση των καταβληθέντων σε συμμόρφωση αυτής.». 

Άρθρο 94

Εναρμόνιση της παραγραφής με τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα – Τροποποίηση άρθρου 16 ν. 3500/2006

Το άρθρο 16 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) τροποποιείται ως προς την έναρξη της προθεσμίας παραγραφής προς εναρμόνιση με την παρ. 4 του άρθρου 113 του Ποινικού Κώδικα και το άρθρο 16 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 16

Παραγραφή

Αν οι πράξεις των άρθρων 6, 7 και 9 του παρόντος στρέφονται κατά ανηλίκου, η έναρξη της προθεσμίας παραγραφής αναστέλλεται κατά τα οριζόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 113 του Ποινικού Κώδικα.».

Άρθρο 95

Διεύρυνση των περιοριστικών όρων που επιβάλλουν τα δικαστικά όργανα και των φορέων που γνωμοδοτούν – Τροποποίηση άρθρου 18 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 18 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 1 αα) στο πρώτο εδάφιο προστίθεται ο περιοριστικός όρος της συμμετοχής του δράστη σε θεραπευτικά ή συμβουλευτικά προγράμματα ή προγράμματα απεξάρτησης, αβ) προστίθενται νέα εδάφια, δεύτερο και τρίτο, β) στην παρ. 3 βα) γίνονται νομοτεχνικές βελτιώσεις, ββ) προστίθενται στους φορείς προέλευσης των επιστημόνων που γνωμοδοτούν και όλων των δημοσίων φορέων, καθώς και των φορέων του ιδιωτικού τομέα που εποπτεύονται από τα Υπουργεία Εσωτερικών, Υγείας και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, και το άρθρο 18 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 18

Περιοριστικοί όροι

  1. Σε περίπτωση διαπράξεως εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας είναι δυνατόν, αν υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες κρίνεται απαραίτητο για την προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας του θύματος, να επιβληθούν στον κατηγορούμενο από το αρμόδιο ποινικό δικαστήριο στο οποίο παραπέμπεται να δικασθεί ή από τον αρμόδιο ανακριτή ή από το δικαστικό συμβούλιο ή από τον εισαγγελέα που έχει επιληφθεί της υπόθεσης με αιτιολογημένη διάταξή του, κατά της οποίας επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον του συμβουλίου πλημμελειοδικών, και για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται, περιοριστικοί όροι, όπως ιδίως η απομάκρυνσή του από την οικογενειακή κατοικία, η μετοίκησή του, η απαγόρευση να προσεγγίζει τους χώρους κατοικίας ή και εργασίας του θύματος, κατοικίες στενών συγγενών του, τα εκπαιδευτήρια των παιδιών και ξενώνες φιλοξενίας, η συμμετοχή του σε θεραπευτικά ή συμβουλευτικά προγράμματα ή προγράμματα απεξάρτησης. Για την επιβολή περιοριστικών όρων λαμβάνονται υπόψη ιδίως η βαρύτητα και η συχνότητα της πράξης, η επικινδυνότητα του δράστη και η υποτροπή. Απόσπασμα των ανωτέρω αποφάσεων, βουλευμάτων και διατάξεων, που επιβάλλουν περιοριστικούς όρους διαβιβάζεται αυθημερόν στον αρμόδιο για την εκτέλεσή τους Εισαγγελέα και κοινοποιείται αμελλητί στις διωκτικές αρχές. Όποιος παραβιάζει τον περιοριστικό όρο που του έχει επιβληθεί τιμωρείται με φυλάκιση.
  2. Ο περιοριστικός όρος που έχει επιβληθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου είναι δυνατόν να ανακληθεί, αντικατασταθεί ή τροποποιηθεί από το αρμόδιο δικαστικό όργανο που τον επέβαλε, με αίτηση αυτού στον οποίο επιβλήθηκε ή του θύματος, στην οποία αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους επιβάλλεται η ανάκληση, αντικατάσταση ή τροποποίησή του ή και αυτεπαγγέλτως αν εκλείψουν οι λόγοι επιβολής ή προκύψει λόγος αντικατάστασης του όρου. Το δικαστικό όργανο αποφαίνεται αφού ακούσει το θύμα και αυτόν στον οποίο επιβλήθηκε ο περιοριστικός όρος.
  3. Το δικαστικό όργανο που είναι αρμόδιο κατά την παρ. 1 για την επιβολή, ανάκληση, αντικατάσταση ή τροποποίηση των περιοριστικών όρων, μπορεί να ζητήσει, συμβουλευτικά, τη γνώμη ψυχιάτρων, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών και άλλων επιστημόνων με ειδικές γνώσεις σε θέματα ενδοοικογενειακής βίας, εφόσον τα πρόσωπα αυτά εργάζονται σε δημόσιο φορέα ή σε ιδιωτικό φορέα που εποπτεύεται από τα Υπουργεία Εσωτερικών, Υγείας ή Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.».

Άρθρο 96

Υποχρέωση τήρησης εχεμύθειας – Τροποποίηση άρθρου 20 ν. 3500/2006

Στην παρ. 1 του άρθρου 20 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) η αναφορά στο άρθρο «243» αντικαθίσταται από το άρθρο «245» και το άρθρο 20 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 20

Υποχρέωση τήρησης εχεμύθειας

  1. Σε περίπτωση διαπράξεως εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας, οι αρμόδιες αστυνομικές αρχές που διενεργούν προανάκριση, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 245 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, απαγορεύεται να ανακοινώνουν με οποιονδήποτε τρόπο το ονοματεπώνυμο του θύματος και του κατηγορουμένου, τη διεύθυνση κατοικίας τους, καθώς και οποιαδήποτε άλλα στοιχεία είναι δυνατόν να αποκαλύψουν την ταυτότητά τους.
  2. Οι παραβάτες της διατάξεως αυτής τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.».

Άρθρο 97

Διεύρυνση των φορέων του δημοσίου τομέα που παρέχουν συνδρομή και άμεση ενημέρωση του θύματος και των φορέων από τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές – Τροποποίηση άρθρου 21 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 21 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 1 διευρύνεται ο κύκλος των παρεχόντων την αναγκαία συνδρομή φορέων με τη συμπερίληψη των φορέων που εποπτεύονται από τα Υπουργεία Εσωτερικών και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, β) στην παρ. 2 βα) διαγράφονται οι λέξεις «, εφόσον το ζητήσει το θύμα,» και ββ) μετά από τη λέξη «ενημερώσουν» προστίθεται η λέξη «αμελλητί» και το άρθρο 21 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 21

Κοινωνική συμπαράσταση

  1. Τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας δικαιούνται ηθικής συμπαράστασης και της αναγκαίας υλικής συνδρομής από τα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που λειτουργούν ειδικά για τους σκοπούς αυτούς υπό την εποπτεία των Υπουργείων Εσωτερικών, Υγείας ή Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, και από κοινωνικές υπηρεσίες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.
  2. Οι αστυνομικές αρχές που επιλαμβάνονται, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας υποχρεούνται να ενημερώσουν αμελλητί αυτό και τους παραπάνω φορείς, ώστε να παρασχεθεί αμέσως η απαραίτητη, κατά περίπτωση, αρωγή.».

Άρθρο 98

Υποχρεώσεις των επαγγελματιών – Αντικατάσταση άρθρου 23 ν. 3500/2006

Στο άρθρο 23 του ν. 3500/2006 (Α’ 232) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στον τίτλο οι λέξεις «των εκπαιδευτικών» αντικαθίστανται από τις λέξεις «των επαγγελματιών» και β) οι παρ. 1 και 2 αντικαθίστανται, γ) προστίθεται παρ. 2Α και το άρθρο 23 διαμορφώνεται ως εξής: 

«Άρθρο 23

Υποχρεώσεις των επαγγελματιών

  1. Παιδαγωγός, εκπαιδευτικός, μέλος του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού ή του ειδικού βοηθητικού προσωπικού της πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κοινωνικός λειτουργός, επιμελητής προπονητής ή γιατρός που παρέχει τις υπηρεσίες του σε ανήλικο, ο οποίος κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του πληροφορείται ή διαπιστώνει με οποιονδήποτε τρόπο, ότι έχει διαπραχθεί σε βάρος ανηλίκου έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας, υποχρεούται να το αναφέρει αμελλητί στις αρμόδιες κατά τον νόμο αρχές. Την ίδια υποχρέωση έχει ιατρός που με βάση σοβαρά αντικειμενικά ευρήματα της ιατρικής εξέτασης διαπιστώνει ότι έχει διαπραχθεί σε βάρος ενηλίκου έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας. 
  2. Τα πρόσωπα της παρ. 1, που προβαίνουν σε αναφορά εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας δεν εγκαλούνται, δεν ενάγονται, δεν διώκονται πειθαρχικά, δεν απολύονται, ούτε υφίστανται άλλου είδους κυρώσεις ή δυσμενή μεταχείριση, για το περιστατικό που ανέφεραν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, παρά μόνο εάν προέβησαν εν γνώσει τους σε αναληθή αναφορά.

2Α. Τα πρόσωπα της παρ. 1 καλούνται να εξετασθούν ως μάρτυρες κατά τη διαδικασία στο ακροατήριο, μόνο αν το έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας δεν αποδεικνύεται με οποιοδήποτε άλλο αποδεικτικό μέσο.

  1. Οι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται αναλόγως και για τα μέλη του προσωπικού και τους Προϊσταμένους των Κέντρων Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (Κ.Ε.Σ.Υ.) του άρθρου 6 και της παρ. 3 του άρθρου 18 του ν. 4547/2018 (Α` 102).».

Άρθρο 99

Μέριμνα για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας- Προσθήκη άρθρου 23Α στον ν. 3500/2006

Μετά το άρθρο 23 του ν. 3500/2006 (Α΄ 232) προστίθεται άρθρο 23 Α ως εξής:

«Άρθρο 23A

Ατομική αξιολόγηση των θυμάτων και διαχείριση του κινδύνου επανάληψης της βίας και δευτερογενούς θυματοποίησης

  1. Οι υπηρεσίες υποδοχής θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, όπως οι αστυνομικές αρχές, οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι υπηρεσίες υγείας και οι εξειδικευμένες δομές για την υποστήριξη των γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, κατά τον λόγο αρμοδιότητάς τους και κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης και σύμφωνης γνώμης του θύματος, προβαίνουν σε:

α) ατομική αξιολόγηση του θύματος, με σκοπό την εκτίμηση του κινδύνου να υποστεί επανάληψη της βίας ή δευτερογενή θυματοποίηση και 

β) διαχείριση του κινδύνου, με τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων άμεσης προστασίας του θύματος, προκειμένου να αποτραπούν η επανάληψη της βίας και η δευτερογενής θυματοποίηση.  

  1. Η ατομική αξιολόγηση και διαχείριση του κινδύνου διενεργείται με τη συμμετοχή του θύματος, λαμβάνοντας κυρίως υπόψη:

α) τα προσωπικά χαρακτηριστικά του θύματος, όπως την ηλικία, τη φυλή, την θρησκεία, την εθνικότητα ή εθνοτική καταγωγή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα ή τα χαρακτηριστικά φύλου ή την αναπηρία, το καθεστώς διαμονής ή κατοικία, τη σχέση συγγένειας και τον βαθμό οικονομικής ή άλλης εξάρτησης με τον δράστη, καθώς και το ιστορικό προηγούμενης θυματοποίησης,

β) τον βαθμό βλάβης του θύματος, το είδος, τη σοβαρότητα και τη συχνότητα της βίας. 

γ) παράγοντες επικινδυνότητας ή υποτροπής της βίας, που συντρέχουν στο πρόσωπο του δράστη, όπως ιδίως απειλές για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα του θύματος, την κατοχή πυροβόλου όπλου, προηγούμενες καταδίκες για ενδοοικογενειακή βία, εξακολουθητική παρακολούθηση, εξαρτήσεις από αλκοόλ ή άλλες ουσίες, εκδήλωση βίας ή απειλών ενώπιον ανηλίκου, 

δ) άλλες ιδιαίτερες περιστάσεις που συντρέχουν είτε στο πρόσωπο του θύματος είτε στο πρόσωπο του δράστη.

  1. Οι διωκτικές, εισαγγελικές και δικαστικές αρχές, ενώπιον των οποίων εκκρεμεί υπόθεση ενδοοικογενειακής βίας, όποτε κρίνεται αναγκαίο, ενημερώνουν και παραπέμπουν το θύμα, κατόπιν αίτησής του, σε κοινωνικές υπηρεσίες ή σε υπηρεσίες υγείας ή σε εξειδικευμένες δομές υποστήριξης γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, για τη διενέργεια ατομικής αξιολόγησης, με σκοπό να προσδιοριστούν τα κατάλληλα μέτρα άμεσης προστασίας του. 

Η ατομική αξιολόγηση επικαιροποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια της εκκρεμούς ποινικής διαδικασίας, αν ουσιωδώς μεταβάλλονται οι περιστάσεις που αποτέλεσαν τη βάση της.

  1. Στο πλαίσιο διαχείρισης του κινδύνου, για τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων για την προστασία του θύματος, η υπηρεσία υποδοχής συνεργάζεται με άλλες αρμόδιες, κατά περίπτωση, υπηρεσίες και αρχές και μπορεί να διαβιβάζει προς αυτές ή να λαμβάνει από αυτές τις αναγκαίες πληροφορίες, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του θύματος. 
  2. Ο τελικός προσδιορισμός και η λήψη των κατάλληλων μέτρων προστασίας του θύματος γίνονται με τη σύμφωνη γνώμη του. 
  3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Εσωτερικών, Προστασίας του Πολίτη, Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Υγείας και Μετανάστευσης και Ασύλου καθορίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες και διαδικασίες σχετικά με τη μεθοδολογία και τον τρόπο συνεργασίας των υπηρεσιών και αρχών των προηγούμενων παραγράφων, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα για την εφαρμογή του παρόντος.». 
Σχόλια 1 2 3 4 … 26
  • 30 Νοεμβρίου 2023, 18:09 | Γεώργιος Γιαννακόπουλος

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :

    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη

    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.

    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).

    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.
    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1) η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2) επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3) έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό, 4) έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5) απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6) αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7) υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8) απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1) συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2) ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3) παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4) αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5) εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6) θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7) πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8) εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9) απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα

    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 17:27 | Ιάσονας

    Επειδή διαβάζω διάφορα άτοπα σχόλια (copy paste) από το ίδιο προφανώς άτομο, που εμφανίζεται με διαφορετικά ονόματα, περί δήθεν υπαρκτού συνδρόμου «γονικής αποξένωσης» θα ήθελα να ενημερώσω, κάτι που οι συντάκτες του νόμου προφανώς και ήδη γνωρίζουν, για το εξής de facto & de jure : Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του παιδιού, η οποία ψηφίστηκε κατά πλήρη ομοφωνία από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 20 Νοεμβρίου του 1989 και κυρώθηκε στην Ελλάδα με τον Ν.2101/92 (ΦΕΚ Α’ 192) ’’Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού’’, είναι το πλέον σημαντικό νομοθέτημα σε διεθνές επίπεδο για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού.

    Η προάσπιση του συμφέροντος του παιδιού, αποτελεί την πλέον θεμελιώδη αρχή της Διεθνούς Συμβάσεως και πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψιν σε όλες τις αποφάσεις που το αφορούν.

    Από το συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 3 παρ. 1 («Σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν στα παιδιά, είτε αυτές λαµβάνονται από δηµοσίους ή ιδιωτικούς οργανισµούς κοινωνικής προστασίας είτε από τα δικαστήρια, τις διοικητικές αρχές ή από τα νοµοθετικά όργανα, πρέπει να λαµβάνεται πρωτίστως υπόψη το συµφέρον του παιδιού.»)
    του άρθρου 9 παρ. 1 & 3 («Τα Συµβαλλόµενα Κράτη µεριµνούν ώστε το παιδί να µην αποχωρίζεται από τους γονείς του, παρά τη θέλησή τους, εκτός εάν οι αρµόδιες αρχές αποφασίσουν, µε την επιφύλαξη δικαστικής αναθεώρησης και σύµφωνα µε τους εφαρµοζόµενους νόµους και διαδικασίες, ότι ο χωρισµός αυτός είναι αναγκαίος για το συµφέρον του παιδιού. Μια τέτοια απόφαση µπορεί να είναι αναγκαία σε ειδικές περιπτώσεις, για παράδειγµα όταν οι γονείς κακοµεταχειρίζονται ή παραµελούν το παιδί, ή όταν ζουν χωριστά και πρέπει να ληφθεί απόφαση σχετικά µε τον τόπο διαµονής του παιδιού.») & «Τα Συµβαλλόµενα Κράτη σέβονται το δικαίωμα του παιδιού που ζει χωριστά από τους δυο γονείς του ή από τον έναν από αυτούς να διατηρεί κανονικά προσωπικές σχέσεις και να έχει άµεση επαφή µε τους δυο γονείς του, εκτός εάν αυτό είναι αντίθετο µε το συµφέρον του» προκύπτει ότι το συμφέρον του παιδιού υπερτερεί των δικαιωμάτων που έχουν οι γονείς να διαμένουν και να διατηρούν επαφή και επικοινωνία μαζί του, καθώς επιβάλλεται ο αποχωρισμός του παιδιού από τους γονείς του ή από έναν εξ’ αυτών, όπως και η διακοπή του δικαιώματος επικοινωνίας, στις περιπτώσεις που είναι επιβλαβείς και αντίκεινται στο συμφέρον του.

    Συνεπώς, όχι μόνο η αποξένωση του τέκνου από τον κακοποιητή γονέα επιβάλλεται και αποτελεί επιταγή του Διεθνούς δικαίου, αλλά αποτελεί και υποχρέωση του κράτους, που έχει συνυπογράφει και κυρώσει, να το εφαρμόσει.Μάλιστα θα πρέπει να ενσωματωθεί δίχως άλλο στο άρθρο 1520 ΑΚ, και να καταργηθεί ο ν..4800/2021, ο οποίος έρχεται καταφανώς σε ευθεία αντίθεση με το ανωτέρω περιγραφέν διεθνές νομικό πλαίσιο.

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 13:39 | Δημήτρης

    Άρθρο 86

    από:
    «Η 30ή Απριλίου κάθε χρόνου ορίζεται ως ημέρα κατά της σωματικής τιμωρίας ανηλίκων»

    σε από:
    «Η 30ή Απριλίου κάθε χρόνου ορίζεται ως ημέρα κατά της σωματικής και ψυχολογικής τιμωρίας ανηλίκων»

    ανάγκη προσθήκης και ψυχολογικής..προκειμένου να είναι σε συμφωνία με το ίδιο το άρθρο..είτε θέσπιση άλλης μέρας κατά της ψυχολογικής τιμωρίας ανηλίκων

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 13:07 | Ναυσικα

    Μην δίνετε τα παιδιά μας στους κακοποιητες μας και κακοποιητες των ίδιων τους των παιδιών… Τα παιδιά ΠΑΝΤΑ λένε την αλήθεια. ΠΙΣΤΕΨΤΕ ΤΑ

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 13:05 | Ελεαννα

    Συμβούλιο της Ευρώπης προς κυβέρνηση και δικαστές: Σταματήστε να νομιμοποιείτε την ύποπτη θεωρία της «γονεϊκής αποξένωσης»
    Η GREVIO, η επιτροπή που επιτηρεί τη συμμόρφωση των κρατών-μελών με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, εκφράζει «βαθιά ανησυχία» για το ότι οι ελληνικές αρχές νομιμοποιούν την ύποπτη θεωρία της «γονεϊκής αποξένωσης».

    Του Αυγουστίνου Ζενάκου

    Ηαρμόδια επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης που επιτηρεί τη συμμόρφωση των κρατών-μελών με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης κατά της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας κατά των γυναικών δημοσίευσε χθες την πρώτη της έκθεση-αξιολόγηση για τα πεπραγμένα της Ελλάδας.

    Στην αξιολόγησή της, η GREVIO (Group of independent Experts on Action against Violence against Women and Domestic Violence) αναγνωρίζει στις ελληνικές κυβερνήσεις ότι έχουν ληφθεί κάποια θετικά μέτρα για να εναρμονιστεί η νομοθεσία και να δημιουργηθούν υπηρεσίες που να εφαρμόζουν τις προβλέψεις της σύµβασης, την οποία η Ελλάδα κύρωσε το 2018. Στον αντίποδα, διαπιστώνει πολλές ελλείψεις στην υποστήριξη των γυναικών-θυμάτων σεξουαλικών επιθέσεων, στην εκπαίδευση των αρχών, στις υπηρεσίες που έχουν στην ευθύνη τους γυναίκες που αιτούνται άσυλο και στην κάλυψη των γυναικοκτονιών από τα ΜΜΕ.

    Εκεί όμως που η έκθεση ασκεί επίσης ιδιαιτέρως σκληρή κριτική είναι στο ζήτημα της προστασίας των παιδιών. Συγκεκριμένα, επισημαίνει τους κινδύνους που εγκυμονεί η μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου, η οποία συντελέστηκε με τον νόμο 4800 του 2021, γνωστό και ως «Νόμο Τσιάρα» ή νόμο για την «υποχρεωτική συνεπιμέλεια».

    Όπως είχε επισημανθεί και από πολλούς άλλους αρμόδιους και διεθνείς φορείς την περίοδο που ο νόμος είχε εισαχθεί για συζήτηση στη Βουλή, στον νόμο ορίζεται ως βέλτιστο συμφέρον του παιδιού η ανατροφή του και από τους δύο γονείς, δίχως να προβλέπεται ως εξειδίκευση αυτής της γενικής αρχής ότι το συμφέρον αυτό πρέπει να διαπιστώνεται κατά περίπτωση. Η GREVIO επισημαίνει ότι αυτή η παράλειψη δυσχεραίνει την προστασία του παιδιού όταν αυτό ή η μητέρα του είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας. Ακόμη περισσότερο, η πρόβλεψη του νόμου ότι ο γονέας που κατηγορείται για ενδοοικογενειακή βία πρέπει να έχει καταδικαστεί οριστικά για το αδίκημα προκειμένου να παρακαμφθεί η γενική αρχή της ανατροφής και από τους δύο γονείς, οδηγεί στην εξαναγκαστική και τραυματική επικοινωνία μεταξύ θύματος και θύτη, όταν η ποινική διαδικασία εκκρεμεί ή καθυστερεί. Η επιτροπή τονίζει επίσης — σε πείσμα όσων υποστήριζαν και υποστηρίζουν πως η ενδοοικογενειακή βία κατά της γυναίκας/μητέρας είναι άσχετο θέμα με το αν ο θύτης είναι «καλός πατέρας» — ότι το να είναι μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας έχει «ισχυρό αντίκτυπο στα παιδιά» και «γεννά φόβο, προκαλεί τραύμα, επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη των παιδιών και αναγνωρίζεται ως μορφή ψυχολογικής βίας».

    Στη συνέχεια, η επιτροπή επισημαίνει ότι στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου υπήρχε ο όρος «γονεϊκή αποξένωση». Παρότι ο όρος δεν αναφέρεται με ρητό τρόπο στο τελικό κείμενο του νόμου, η GREVIO εκφράζει «βαθιά ανησυχία» για το ότι οι ελληνικές αρχές νομιμοποιούν την ύποπτη θεωρία της «γονεϊκής αποξένωσης», η οποία «μπορεί να ενισχύσει την επίμονη εικασία εκ μέρους των δικαστών ότι παιδιά που εκφράζουν φόβο για τον πατέρα τους επειδή έχουν γίνει μάρτυρες βίας κατά της μητέρας τους, έχουν χειραγωγηθεί».

    Ο νόμος προβλέπει, επίσης, ότι η «διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του παιδιού με τον άλλο γονέα» αποτελεί δείγμα κακής άσκησης της γονικής μέριμνας από τον γονέα με τον οποίο διαμένει το παιδί, μια πρόβλεψη που σύμφωνα με την επιτροπή μπορεί να δώσει έδαφος σε «προβληματικές δικαστικές πρακτικές βασισμένες στη γονεϊκή αποξένωση», εξαιτίας της γενικόλογης διατύπωσης του νόμου και της απουσίας ρητής αναφοράς στην ενδοοικογενειακή βία. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η GREVIO αναφέρει ακόμη ότι έμαθε με «απόγνωση» ότι υπάρχουν δημόσια εκπαιδευτικά προγράμματα για δικαστές που περιλαμβάνουν τη «γονεϊκή αποξένωση».

    Η επιτροπή εντόπισε, επιπλέον, σειρά δικαστικών αποφάσεων στις οποίες οι ισχυρισμοί των θυμάτων ότι είχαν υποστεί βία από τους συντρόφους τους απορρίφθηκαν με την «ύποπτη» αιτιολογία του «συνδρόμου γονεϊκής αποξένωσης» και σχετικών εννοιών, και διαπίστωσε ότι οι δικαστές δεν απαγορεύουν με συνέπεια αυτό το υπερασπιστικό επιχείρημα.

    Η GREVIO θεωρεί ότι η υποστήριξη της θεωρίας της «γονεϊκής αποξένωσης» ενέχει τον κίνδυνο μη διάγνωσης ή/και άρνησης της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών τους. Ως εκ τούτου, συστήνει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να γίνει συνείδηση στους αρμόδιους πως για πολλές γυναίκες-θύματα βίας και τα παιδιά τους το να συμμορφωθούν με διαταγές επικοινωνίας με τους πρώην συντρόφους τους αποτελεί σοβαρό κίνδυνο, επειδή «σημαίνει να συναντήσουν τον δράστη πρόσωπο με πρόσωπο, που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά περιστατικά βίας, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας της γυναίκας ή/και των παιδιών».

    Γι’ αυτό, μολονότι η επιτροπή υποστηρίζει το δικαίωμα των παιδιών να διατηρούν δεσμούς και με τους δύο γονείς τους, όπως άλλωστε προβλέπει και η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, τονίζει ότι η έκθεση των παιδιών στη βία, είτε ως θυμάτων είτε ως μαρτύρων, απαιτεί να γίνονται εξαιρέσεις προς το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών. Και επαναλαμβάνει ότι σε κάθε απόφαση που αφορά την επιμέλεια ή την επικοινωνία, η ασφάλεια των παιδιών και της μητέρας τους πρέπει να είναι η κυρίαρχη προτεραιότητα.

    Διαβάστε αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους έχει καταρριφθεί η ψευδοθεωρία της «γονεϊκής αποξένωσης»: «Η απάτη της γονεϊκής αποξένωσης»

    Αξίζει να επισημανθεί ότι στα απαντητικά του σχόλια στην αξιολόγηση της GREVIO, το νεοσύστατο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, παρότι απάντησε σε σειρά επισημάνσεων της επιτροπής παρέχοντας διευκρινίσεις και παραθέτοντας μέτρα που βρίσκονται υπό σχεδιασμό, απέφυγε να απαντήσει έστω και μία λέξη σχετικά με τα προβλήματα του «Νόμου Τσιάρα» και την νομιμοποίηση της ψευδοθεωρίας της «γονεϊκής αποξένωσης» από την κυβέρνηση και τις δικαστικές αρχές.

    Διαβάστε μια μελέτη περίπτωσης για το πώς η ψευδοθεωρία της «γονεϊκής αποξένωσης» απειλεί ένα δεκάχρονο κορίτσι που έχει καταγγείλει τη σεξουαλική του κακοποίηση από τον πατέρα του: «Ένα κορίτσι 10 ετών κατήγγειλε τη σεξουαλική του κακοποίηση — απέναντί του βρίσκει το επικίνδυνο λόμπι της “γονεϊκής αποξένωσης”»

    Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ο δεύτερος διακρατικός οργανισμός, μετά τον ΟΗΕ, που ασκεί σκληρή κριτική στην κυβέρνηση για την επιμονή της στην ψευδοθεωρία της «γονεϊκής αποξένωσης». Τον περασμένο Απρίλιο, η Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για τη Βία κατά των Γυναικών και των Κοριτσιών σύστησε στα κράτη-μέλη, σε δική της έκθεση, «να νομοθετήσουν την απαγόρευση της χρήσης της γονεϊκής αποξένωσης ή συναφών ψευδο-εννοιών σε υποθέσεις οικογενειακού δικαίου και τη χρήση των υποτιθέμενων εμπειρογνωμόνων σε θέματα γονεϊκής αποξένωσης και συναφών ψευδο-εννοιών

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 13:14 | Ελενα

    Μ. Βρετανία 2021: Η χρήση της θεωρίας της γονεϊκής αποξένωσης θέτει σε κίνδυνο τα παιδιά
    Από τη στιγμή που εισχωρεί σε μια υπόθεση επιμέλειας ο όρος γονεϊκή αποξένωση, δεν εξετάζονται με τη δέουσα προσοχή ούτε οι λόγοι για τους οποίους το παιδί αρνείται την επικοινωνία, ούτε, κυρίως, οι καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία, οι οποίες αμέσως χαρακτηρίζονται ως ψευδείς και προϊόν υποβολής

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 12:47 | Θαλεια

    Η Ειδική Εισηγήτρια για τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, Reem Alsalem, υπέβαλε στις 13 Απριλίου 2023 έκθεση στο Συμβούλιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με την οποία καταδικάζει τη χρήση της ψευδοεπιστημονικής έννοιας της “γονεϊκής αποξένωσης”, και συναφών εννοιών, σε δικαστικές υποθέσεις για την επιμέλεια, καταδεικνύοντας τους κινδύνους που αυτή επιφέρει ως προς την προστασία των ανήλικων θυμάτων και των μητέρων τους, ιδίως σε περιπτώσεις που υπάρχουν καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία και σεξουαλική κακοποίηση.

    Η Ειδική Εισηγήτρια, μαζί με τα άλλα μέλη της Πλατφόρμας Μηχανισμών Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων για την Εξάλειψη των Διακρίσεων και της Βίας κατά των Γυναικών, εκφράζει έντονη ανησυχία για το ότι οι δικαστικές αρχές συστηματικά αγνοούν το ιστορικό και τις καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης κατά τη λήψη αποφάσεων για την επιμέλεια των παιδιών, ακόμα και σε περιπτώσεις όπου οι ίδιες οι μητέρες ή/και τα ίδια τα παιδιά έχουν προβάλει αξιόπιστους ισχυρισμούς για σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Σε αρκετές χώρες οι δικαστικές αρχές αντιμετωπίζουν τα θύματα με δυσπιστία και κρίνουν τους ισχυρισμούς των παιδιών για κακοποίηση ως προϊόν υποβολής, δηλαδή, ως σκόπιμη προσπάθεια των μητέρων να χειραγωγήσουν τα παιδιά τους και να τα χωρίσουν από τους πατέρες τους. Αυτή η υποτιθέμενη προσπάθεια χειραγώγησης του παιδιού από τον γονέα συχνά αποκαλείται “γονεϊκή αποξένωση”.

    Για την προετοιμασία της έκθεσης, η Ειδική Εισηγήτρια ζήτησε την συμμετοχή των Κρατών Μελών, διεθνών και περιφερειακών οργανισμών, μη κυβερνητικών οργανώσεων, ακαδημαϊκών φορέων και θυμάτων, και πραγματοποίησε σειρά διαδικτυακών διαβουλεύσεων με ενδιαφερόμενους φορείς και εμπειρογνώμονες/νισσες. Η Ειδική Εισηγήτρια έλαβε πάνω από χίλιες υποβληθείσες αναφορές, εκ των οποίων μεγάλος αριθμός ήταν αντιγραμμένες ατομικές αναφορές, κυρίως από οργανώσεις για τα δικαιώματα των πατέρων.

    Παραθέτουμε ένα ενδεικτικό απόσπασμα από την αναφορά (σύνδεσμος για το πλήρες κείμενο στο τέλος του άρθρου):

    Γονεϊκή αποξένωση και η σχέση της με την ενδοοικογενειακή βία.

    Η ενδοοικογενειακή βία είναι μια από τις σοβαρότερες και πιο διαδεδομένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως όσον αφορά γυναίκες και κορίτσια. Αν και οι άνδρες μπορούν επίσης να πέσουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας, οι γυναίκες διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο και η δυναμική της κακοποίησης διαφέρει στους άνδρες.

    Δεδομένης της συχνότητας της ενδοοικογενειακής βίας στις συντροφικές σχέσεις, ο χωρισμός από τον δράστη μπορεί επίσης να είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη περίοδος για το θύμα. Οι ισχυρισμοί για ενδοοικογενειακή βία τείνουν να μην ελέγχονται επαρκώς από τα δικαστήρια και να προκαλούν προβληματικές υποθέσεις, για παράδειγμα ότι η βία προκαλεί μικρή βλάβη στη μητέρα ή το παιδί και ότι παύει με τον χωρισμό. Οι δικαστές, επίσης, που τείνουν να θέτουν σε προτεραιότητα και να επιτρέπουν την επικοινωνία με τους πατέρες, έχουν εσφαλμένη κατανόηση σχετικά με τις συνέπειες της ενδοοικογενειακής βίας και τις επιπτώσεις της στα παιδιά και τις υποτιμούν. Με αυτόν τον τρόπο, οι δικαστές αποτυγχάνουν στο καθήκον τους να προστατεύσουν τα παιδιά από τη βία, δίνοντας σε κακοποιητικούς πατέρες πρόσβαση στα παιδιά τους χωρίς επίβλεψη, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων όπου οι δικαστές έχουν διαπιστώσει ότι έχει ασκηθεί σωματική και/ή σεξουαλική βία.

    Όταν οι δικαστές αναγνωρίζουν την ύπαρξη ενδοοικογενειακής βίας, μπορεί να τη θεωρήσουν περασμένο γεγονός, υποθέτοντας ότι ανήκει στο παρελθόν. Έρευνες και οι αναφορές που ελήφθησαν δείχνουν ότι οι δράστες ενδοοικογενειακής βίας μπορεί επίσης να χρησιμοποιούν καταχρηστικά τις διαδικασίες οικογενειακού δικαίου για να συνεχίσουν να ασκούν βία στα θύματα τους, με αποτέλεσμα τον δευτερογενή τραυματισμό τους. Σε αυτό το πλαίσιο, η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια χρήσιμη τακτική. Μια εμπειρική ανάλυση των υποθέσεων γονεϊκής αποξένωσης στον Καναδά που διεξήχθη το 2018 διαπίστωσε ότι από τις 357 περιπτώσεις, το 41,5% αφορούσαν ισχυρισμούς ενδοοικογενειακής κακοποίησης ή κακοποίησης παιδιού, εκ των οποίων το 76,8% περιελάμβαναν ισχυρισμούς αποξένωσης που υποστηρίζονταν από τον φερόμενο ως δράστη. Σε άλλη μελέτη, η γονεϊκή αποξένωση αναφέρθηκε και στις 20 περιπτώσεις που μελετήθηκαν στο πλαίσιο καταναγκαστικού ελέγχου και σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, και ακόμα και και όταν δεν χρησιμοποιούνταν ρητά, οι υποκείμενες ιδέες εξακολουθούσαν να είναι παρούσες.

    Η χρήση της γονεϊκής αποξένωσης είναι ιδιαίτερα έμφυλη και χρησιμοποιείται συχνά εναντίον των μητέρων. Μια μελέτη στη Βραζιλία διαπίστωσε ότι οι γυναίκες κατηγορούνταν για γονεϊκή αποξένωση στο 66% των περιπτώσεων, σε αντίθεση με το 17% των περιπτώσεων όπου κατηγορήθηκε άνδρας και ότι οι άνδρες προέβαιναν σε περισσότερες αβάσιμες κατηγορίες από τις γυναίκες. Στην Ιταλία, αυτή η κατηγορία χρησιμοποιούνταν επίσης σε συντριπτική πλειοψηφία κατά των μητέρων.

    Κοινό στοιχείο της έμφυλης χρήσης της γονικής αποξένωσης είναι η απεικόνιση των μητέρων από τους συντρόφους τους, τα δικαστήρια και τους πραγματογνώμονες, ως εκδικητικές και παραληρηματικές. Οι μητέρες που αντιτίθενται ή προσπαθούν να περιορίσουν την επαφή ή που εγείρουν ανησυχίες θεωρούνται ευρέως από τους αξιολογητές ως παρεμποδιστικές ή κακόβουλες, γεγονός που αντικατοπτρίζει το διαδεδομένο μοτίβο της ενοχοποίησης της μητέρας.

    Ισχυρισμοί ότι η μητέρα αποξενώνει το παιδί χρησιμοποιούνται συχνά για να δείξουν ότι η ανάθεση της επιμέλειας στη μητέρα δεν είναι προς το συμφέρον του παιδιού, καθώς αυτή δεν θα διευκολύνει την επαφή με τον πατέρα. Όπως σημειώνεται σε πολλές υποβληθείσες αναφορές, η ενδοοικογενειακή βία και η γονεϊκή αποξένωση αναμειγνύονται συχνά στα συστήματα οικογενειακού δικαίου, εις βάρος των θυμάτων βίας. Προστατευτικές μητέρες τοποθετούνται σε δυσμενή θέση, στην οποία η επιμονή στην προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων για την ενδοοικογενειακή βία ή την κακοποίηση παιδιών μπορεί να θεωρηθεί ως προσπάθεια αποξένωσης των παιδιών από τον άλλο γονέα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια της κύριας φροντίδας ή της επικοινωνίας με τα παιδιά τους.

    Η χρήση της γονεϊκης αποξἐνωσης τείνει να γίνεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Από την στιγμή που οι γονείς κρίνονται ως «αποξενωτικοί», «αδιάλλακτοι» ή «ανίκανοι να ακούσουν», οι πράξεις τους ή η αδράνειά τους μπορεί να προσεγγίζονται με προκατάληψη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ισχυρισμοί οικογενειακής βίας να παραμερίζονται ως μεμονωμένο περιστατικό. Αυτό υποβαθμίζει την ενδοοικογενειακή βία σε μια ασήμαντη σύγκρουση και στιγματίζει και παθολογικοποιεί τις γυναίκες και τα παιδιά.

    Οι συνέπειες των μεροληπτικών αποφάσεων επιμέλειας μπορεί να είναι καταστροφικές με αποτέλεσμα, σε συγκεκριμένα περιστατικά όπου είχε επιδικαστεί επικοινωνία σε πατέρες με βίαιο ιστορικό, τον θάνατο παιδιών ή γυναικών και παιδιά που απειλούνται με όπλο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, γυναίκες έχουν φυλακιστεί για παραβίαση των δικαιωμάτων επιμέλειας και έχουν ακυρωθεί περιοριστικοί όροι προστασίας.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις αποφάσεις για την επιμέλεια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα ποσοστά απώλειας της επιμέλειας μεταξύ μητέρων και πατέρων διαφέρουν σημαντικά, ανάλογα με το ποιος γονέας ισχυρίζεται την αποξένωση. Όταν ένας πατέρας ισχυριζόταν ότι αποξενώνεται από τη μητέρα, τα δικαιώματα επιμέλειας αφαιρούνταν από την μητέρα στο 44% των περιπτώσεων. Όταν η κατάσταση ήταν αντεστραμμένη, οι μητέρες κέρδιζαν την επιμέλεια από τους πατέρες μόνο στο 28% των περιπτώσεων. Επομένως, όταν υπήρχε κατηγορία για αποξένωση, οι μητέρες είχαν διπλάσιες πιθανότητες να χάσουν την επιμέλεια σε σύγκριση με τους πατέρες. Αυτό οδήγησε σε μια ετήσια εκτίμηση ότι 58.000 παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες τοποθετούνται σε επικίνδυνα οικογενειακά πλαίσια. Στη Νέα Ζηλανδία, μια έρευνα έδειξε ότι το 55 έως 62% των μητέρων ανέφεραν ότι κατηγορήθηκαν για γονεϊκή αποξένωση, συχνά εκτρέποντας την προσοχή των δικαστηρίων από τις νόμιμες καταγγελίες κακοποίησης.

    Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης:

    Η “γονεϊκή αποξένωση” χρησιμοποιείται στις διαδικασίες οικογενειακού δικαίου από τους κακοποιητές ως εργαλείο για να συνεχίσουν την κακοποίηση και τον εξαναγκασμό τους και να υπονομεύσουν και να απαξιώσουν τους ισχυρισμούς για ενδοοικογενειακή βία που διατυπώνονται από μητέρες που προσπαθούν να κρατήσουν τα παιδιά τους ασφαλή.

    Το πρότυπο του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού παραβιάζεται με την επιβολή επικοινωνίας μεταξύ του παιδιού και του ενός ή και των δύο γονέων και με την προτεραιοποίηση της, ακόμη και όταν υπάρχουν ενδείξεις ενδοοικογενειακής βίας.

    Κυρίως λόγω της έλλειψης κατάρτισης και της έμφυλης μεροληψίας και της έλλειψης πρόσβασης σε νομική υποστήριξη, η επιμέλεια των παιδιών μπορεί να ανατεθεί σε δράστες βίας, παρά τα αποδεικτικά στοιχεία για ιστορικό ενδοοικογενειακής ή/και σεξουαλικής κακοποίησης.

    Οι δικαστές και οι αξιολογητές πρέπει να σταματήσουν να εστιάζουν στην προσπάθεια να αναγνωρίσουν συμπεριφορές που αμφισβητούνται εντός του κλάδου της ψυχολογίας (όπως η ψευδοεπιστημονική έννοια της γονεϊκής αποξένωσης) και να αρχίσουν να εστιάζουν στα συγκεκριμένα γεγονότα και τα πλαίσια κάθε υπόθεσης

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 12:50 | Ελπινίκη Ιωαννίδου

    Θεωρώ πως οι ποινές με αναστολή,κάνουν τους κακοποιητές να εφησυχαζονται και να συνεχιζουν ακάθεκτοι τα εγκλήματά τους που μπορεί να φτασουν και στη δολοφονία,πόσους έχουμε δει να σκοτωνουν το θύμα τους παρά τις καταγγελίες σε βάρος τους;

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 12:07 | ΠΑΝΟΣ

    ΑΥΣΤΗΡΕΣ ΠΟΙΝΕΣ ΝΑ ΜΗΝ ΤΟΛΜΗΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΞΑΝΑΣΗΚΩΣΕΙ ΤΟ ΧΕΡΑΚΙ ΤΟΥ!

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 12:01 | Ιωάννης Ζαχαράτος

    ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΑΠΟΞΕΝΩΜΕΝΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ,
    ΚΡΙΝΕΤΑΙ, ΚΑΙ ΣΤΟ ΝΕΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΦΛΩΡΙΔΗ , ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ…
    ΜΠΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΝΕΤΕ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ, ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΑΓΩΝΑ, ΔΕΚΑΔΩΝ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΑΠΟΞΕΝΩΜΕΝΩΝ ΓΟΝΕΩΝ…
    Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ , του ήρωα της πατρικής αγάπης, και εν ενεργεία Εφέτη, Παναγ. Κατσικερού, διακεκριμένου ορειβάτη , και πατριώτη, με απόλυτη νομική τεκμηρίωση , βρίσκεται πιο κάτω…
    ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ
    ΕΛΕΥΘΕΡΑ , εκφράστε την άποψη σας, ή, ΑΝΤΙΓΡΆΨΤΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ, ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΕΛΝΕΤΕ ΕΚΕΊ ΩΣ ΣΧΟΛΙΟ
    προθεσμία έως 28 Δεκέμβρη 2023 – ακολουθεί το πλήρες κείμενο :
    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :
    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη
    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.
    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).
    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.
    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1. η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2. επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3. έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό,
    4. έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5. απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6. αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7. υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8. απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1. συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2. ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3. παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4. αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5. εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6. θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7. πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8. εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9. απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα
    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.
    2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.
    3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.
    4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 12:45 | Μαργαρίτα τ

    ‼ Σύσταση ΟΗΕ προς τα κράτη μέλη: απαγορεύστε νομοθετικά τη χρήση της «γονεϊκής αποξένωσης» σε δικαστικές υποθέσεις για την επιμέλεια.

    Η Ειδική Εισηγήτρια για τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, Reem Alsalem, υπέβαλε στις 13 Απριλίου 2023 έκθεση στο Συμβούλιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με την οποία καταδικάζει τη χρήση της ψευδοεπιστημονικής έννοιας της “γονεϊκής αποξένωσης”, και συναφών εννοιών, σε δικαστικές υποθέσεις για την επιμέλεια, καταδεικνύοντας τους κινδύνους που αυτή επιφέρει ως προς την προστασία των ανήλικων θυμάτων και των μητέρων τους, ιδίως σε περιπτώσεις που υπάρχουν καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία και σεξουαλική κακοποίηση.

    🔗 Περισσότερα στο stopchildabuse.gr. Σύνδεσμος για το σχετικό άρθρο στα σχόλια. Στο τέλος του άρθρου θα βρείτε την αναφορά του ΟΗΕ στο πρωτότυπο και μεταφρασμένη στα ελληνικά.

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 11:27 | Μεϊντάνης Μάριος

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :
    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη
    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.
    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).
    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.
    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1. η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2. επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3. έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό,
    4. έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5. απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6. αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7. υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8. απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1. συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2. ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3. παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4. αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5. εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6. θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7. πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8. εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9. απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα
    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.
    2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.
    3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.
    4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 10:13 | Χρηστος

    Άμεση ποινικοποιηση της γονεικης αποξένωση
    Χρήστος Τ.

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 10:23 | Γιάννης Ηλιάδης

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :
    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη
    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.
    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).
    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.
    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1. η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2. επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3. έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό,
    4. έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5. απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6. αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7. υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8. απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1. συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2. ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3. παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4. αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5. εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6. θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7. πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8. εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9. απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα
    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.
    2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.
    3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.
    4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 10:30 | άρης θεοδώρου

    Ο Υπουργός με χειρουργικό τρόπο επεφερε το αυτεπαγγελτο για ανεργους που τυχον δεν αποδώσουν διατροφές 500-600 ευρω για ανήλικο αλλα η παραβίαση δικαστικής απόφασης επικοινωνίας χρείαζεται εγκληση που συνήθως δεν τιμωρείται ποτε΄.
    Κλέινει το ματακι σε κακοποιητριες καθ εξιν να συνεχίσουν και με την έυνοια της πολιτείας το εγκληματικό εργο τους. Μπραβο Υπουργε μου.

    Τα συγχαρητήρια μου και στον πρωθυπουργό που ενεκρινε αυτο το φεμινιστικό μανιφέστο.
    Τα συγχαρητηρια μου και στους φίλους ΝΔτες συναγωνιστες που χωρις την συμβολή τους δεν θα καταφέρναμε ποτε να κανουμε την ιδιότητα του πατέρα ποινικό αδίκημα

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 09:20 | Μαρίνα

    Ακόμα καλά καλά δεν έχει θεσπιστεί ένα κανονιστικό πλαίσιο υποστήριξης των θυμάτων ενδοοικογενειακής βιας, που να τα προστατεύει σε απόλυτο βαθμό και η διερεύνηση του εγκλήματος να γίνεται άμεσα. Δυστυχώς υπάρχουν παραθυράκια στο νόμο που δίνει απλόχερα τη δυνατότητα στους δράστες να παρακωλύουν την δικαστική διαδικασία και εντέλει τη δικαίωση του θύματος. Ενός θύματος που αν είναι τυχερό θα μπορεί να το στηρίξουν οι οικείοι του τόσο οικονομικά όσο και ψυχολογικά σε αυτόν τον κυκεώνα. Δεν φτάνει που έζησε όσα έζησε, καλείται να πρέπει να ανεχθεί κακοποιητικές συμπεριφορές ξανά και ξανά, μόνο και και μόνο επειδή το σύστημα είναι τόσο αργό να αποδώσει δικαιοσύνη και να απομακρύνει τον δράστη. Να αφήσουν στην ησυχία τους τα θύματα να επουλώσουν τις πληγές τους.
    Άντ’ αυτού, βλέπετε κ. Υπουργέ τον στρατό που έχουν φτιάξει οι ίδιοι οι θύτες εναντίον των θυμάτων τους, επικαλούμενοι τον όρο γονεϊκή αποξένωση.
    Ξέρουμε τι είναι γονεϊκή αποξένωση και ποιος εμπνεύστηκε αυτόν τον όρο και με τι σκοπό. Ξέρουμε πολύ καλά πια.
    Και το υπουργείο τους γνωρίζει όλους αυτούς που παλεύουν να σώσουν το τομάρι τους.
    Τα παιδιά τους όμως όταν τα βίαζαν, δεν τα σκέφτηκαν.

    Σας καλούμε κ. Υπουργέ να μας προστατέψετε!
    Να προστατέψετε τα παιδιά μας!
    Φτιάξτε δομές, στελεχώστε και εκπαιδεύστε κατάλληλα το προσωπικό εκείνο που θα αναλαμβάνει να φέρνει σε πέρας αυτές τις υποθέσεις κατά προτεραιότητα!
    Κατέστρεψαν τα παιδικά τους χρόνια και αλίμονο για τις συνέπειες στην ενήλικη ζωή τους.
    Κατέστρεψαν ότι πιο ιερό, με τις ίδιες τους τις απεχθείς πράξεις!
    Το ιερό δεσμό της αγάπης.

    Γίνετε κ. Υπουργέ εσείς ο πατέρας τους!
    Δώστε τους εσείς την ασφάλεια!
    Μην επιτρέψετε άλλη παραβίαση στο σώμα και την ψυχή των παιδιών μας!
    Μην επιτρέψετε σε κανέναν θύτη να σας παραπλανήσει!

    Ακούστε τα παιδιά μας!
    Αυτά ακούσαμε και εμείς και φρίξαμε!
    Τα παιδιά μας ακούσαμε και καταγγείλαμε!

    Εμείς είμαστε μόνο άγγελοι των όσων τα ίδια μας καταμαρτύρησαν.
    Και θα σταθούμε, όπως στεκόμαστε χρόνια τώρα στο πλάι των παιδιών μας! Όσο και αν μας βασανίζουν οι βασανιστές μας με ψευδείς μηνύσεις, άπειρες στον αριθμό, με το να μας προκαλούν διαρκώς τον φόβο, με τις απειλές και τις χειροδικίες τους.

    Γιατί ακόμα και αν πεθάνουμε από το βάσανο, θα έχουμε σώσει την ψυχή των παιδιών μας. Θα έχουμε διαφυλάξει το πιο ιερό.

    Τον λόγο τους. Την ύπαρξή τους. Την αγάπη

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 09:27 | Γεράσιμος

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :
    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη
    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.
    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).
    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.
    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1. η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2. επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3. έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό,
    4. έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5. απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6. αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7. υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8. απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1. συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2. ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3. παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4. αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5. εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6. θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7. πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8. εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9. απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα
    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.
    2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.
    3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.
    4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 09:34 | Δημητρης

    Η γονική αποξένωση θα πρέπει άμεσα να ποινικοποιηθεί απ΄όπου και αν προέρχεται και να εισαχθεί ρητά ως μορφή ψυχολογικής ενδοοικογενειακής βίας. Η νομοθεσία θα πρέπει να αποδίδει δικαιοσύνη και να μην είναι αγκιστρωμένη σε παλιές αντιλήψεις οι οποίες αποδεδειγμένα έχουν αποτύχει παταγωδώς. Η σύγχρονη κοινωνία ΑΠΑΙΤΕΙ την ισότητα των δυο φύλων σε όλο το φάσμα της νομοθεσίας. Επίσης θα πρέπει να δοθεί βάρος από τον νομοθέτη για την ψυχολογική-λεκτική βία που βιώνει κάποιος εκ των δύο συζύγων ιδίως όταν το θύμα είναι ο άντρας, καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως δεν δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην έκβαση μιας δίκης.
    Να υπάρχουν ανεξάρτητοι φορείς που να ελέγχουν την κάθε υπόθεση ξεχωριστά, προκειμένου να υπάρξει μια όσο το δυνατόν πιο σωστή απόφαση.

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 08:03 | ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΣ

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :

    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη

    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.

    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).

    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.

    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1. η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2. επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3. έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό,
    4. έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5. απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6. αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7. υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8. απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1. συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2. ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3. παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4. αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5. εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6. θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7. πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8. εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9. απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα

    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.

    2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.

    3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.

    4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 08:29 | Ηλίας

    Η αποξένωση ενός γονέα από το τέκνο είναι σίγουρα βία στο τέκνο αλλά κ στον σύζυγό που κατά πλειοψηφία είναι το θυμα!

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 08:49 | Σίδερης Νικόλαος

    Αξιότιμε Υπουργέ,

    Δεν είναι δυνατόν να μην γίνει ξεχωριστή αναφορά στο επάγγελμα του Ψυχολόγου ως ένα από τα οποία θα προστατεύονται από το ακαταδίωκτο. Είναι ένα από τα κυριότερα επαγγέλματα που έρχονται σε επαφή με τέτοιου είδους αποκαλύψεις, ενώ έχουμε τα επιστημονικά εργαλεία να τα ανιχνεύσουμε.

    Παρακαλώ προσθέστε στο άρθρο τους Ψυχολόγους, διαφορετικά θα αφήσετε απροστάτευτη μια επαγγελματική ομάδα που γνωρίζετε καλά πως βρίσκεται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά στα θέματα ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης.

    Με εκτίμηση,

    Σίδερης Νικόλαος
    Κλινικός Ψυχολόγος

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 08:46 | ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΣΗΜΟΠΟΥΛΟΣ

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :
    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη
    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.
    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).
    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.
    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1. η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2. επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3. έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό,
    4. έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5. απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6. αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7. υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8. απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1. συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2. ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3. παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4. αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5. εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6. θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7. πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8. εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9. απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα
    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.
    2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.
    3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.
    4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 02:42 | Μαγδαληνη Κραλη

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    <>

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 00:20 | Παναγιώτης 1

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :

    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη

    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.

    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).

    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.

    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1. η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2. επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3. έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό,
    4. έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5. απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6. αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7. υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8. απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1. συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2. ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3. παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4. αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5. εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6. θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7. πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8. εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9. απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα

    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.

    2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.

    3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.

    4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 30 Νοεμβρίου 2023, 00:24 | Ν. Πατερας

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    <>

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 23:16 | Νικόλαος Λιναρδάτος

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :

    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη

    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.

    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).

    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.

    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1. η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2. επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3. έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό,
    4. έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5. απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6. αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7. υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8. απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1. συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2. ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3. παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4. αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5. εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6. θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7. πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8. εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9. απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα

    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.

    2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.

    3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.

    4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 23:17 | Αντώνιος Αλωνιστιωτης

    ΣύνδεσμοςΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome,

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 23:42 | Παναγιώτης Κατσικερός

    Παναγιώτης Κατσικερός, Εφέτης Αθηνών,
    μεταπτυχιακός φοιτητής Ψυχιατροδικαστικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    Να προστεθούν εδάφια β’, γ’, δ’ και ε’ στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του Νόμου 3500/2006, ώστε το κείμενο αυτού να έχει ως εξής :

    Άρθρο 6 – Ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη

    1. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, υπό την έννοια του εδαφίου α΄ της παρ. 1 του άρθρου 308 του Ποινικού Κώδικα, ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, με την έννοια του εδαφίου β΄ της παραπάνω διάταξης, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός έτους.

    Βλάβη – ειδικότερα δε της ψυχικής – υγείας, με την έννοια του προηγούμενου εδαφίου, αποτελεί και η πρόκληση από τον ένα γονέα (αποξενωτή), με πρόθεση, δια πράξεων ή παραλείψεων, γονεϊκής αποξένωσης του ανήλικου τέκνου από τον άλλο γονέα (αποξενωμένο).

    Γονεϊκή αποξένωση ορίζεται ως η ψυχική κατάσταση, κατά την οποία ένα παιδί απορρίπτει, χωρίς βάσιμο λόγο, τη σχέση με τον αποξενωμένο γονέα.
    Κριτήρια διάγνωσης της γονεϊκής αποξένωσης είναι :
    [α] απουσία παραμέλησης και κακοποίησης – σωματικής ή ψυχικής – του τέκνου από τον αποξενωμένο γονέα
    [β] άρνηση επαφής και αποφυγή σχέσης εκ μέρους του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα, με συμπεριφορικές εκδηλώσεις όπως :
    1) η επανάληψη επικρίσεων για τον αποξενωμένο γονέα σε τρίτους,
    2) επιπόλαιες και παράλογες εκλογικεύσεις για δήθεν απόρριψη του αποξενωμένου γονέα,
    3) έλλειψη αμφιθυμίας για τους γονείς, θεωρώντας πάντοτε τον ένα γονέα καλό και τον άλλο κακό, 4) έντονες δηλώσεις, ότι είναι αποκλειστικά δική του η απόφαση να διακόψει τις επαφές με τον αποξενωμένο γονέα,
    5) απουσία ενοχής για την προσβλητική μεταχείριση του αποξενωμένου γονέα,
    6) αντανακλαστική υποστήριξη στον αποξενωτή γονέα σε γονεϊκή σύγκρουση,
    7) υιοθέτηση κατηγοριών του ενός γονέα για τον άλλο γονέα και
    8) απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας του άλλου γονέα
    και [γ] γονικές συμπεριφορές αλλοτρίωσης από τον αποξενωτή γονέα που επηρεάζουν αρνητικά την αντίληψη του τέκνου για τον αποξενωμένο γονέα, ιδίως :
    1) συκοφαντικοί ισχυρισμοί,
    2) ψευδείς καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης,
    3) παρεμπόδιση επικοινωνίας του παιδιού με τον αποξενωμένο γονέα,
    4) αποθάρρυνση του παιδικού ενδιαφέροντος για τον αποξενωμένο γονέα,
    5) εξαναγκασμός του τέκνου να απορρίψει τον αποξενωμένο γονέα,
    6) θέση διλήμματος στο παιδί για επιλογή γονέα,
    7) πρόκληση ψευδών εντυπώσεων στο τέκνο για δήθεν επικινδυνότητα του αποξενωμένου γονέα,
    8) εμφάνιση τρίτου προσώπου ως δήθεν πατέρα ή μητέρας,
    9) απόκρυψη ιατρικών, κοινωνικών ή εκπαιδευτικών πληροφοριών για το τέκνο από τον αποξενωμένο γονέα

    Η διάγνωση της γονεϊκής αποξένωσης γίνεται με κάθε αποδεικτικό μέσο, ιδίως δε με παιδοψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που παραγγέλλει η αρμόδια δικαστική ή εισαγγελική αρχή, αποκλειστικά σε δημόσιο φορέα ψυχικής υγείας, και η οποία διεξάγεται μόνον από απασχολούμενους σε αυτόν παιδοψυχιάτρους, εξειδικευμένους στη γονεϊκή αποξένωση με πιστοποιημένες στο εν λόγω αντικείμενο θεωρητική κατάρτιση και κλινική εμπειρία αποξενωμένων τέκνων.

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 22:06 | Παναγιώτης Κατσικερός

    Παναγιώτης Κατσικερός, Εφέτης Αθηνών,
    μεταπτυχιακός φοιτητής Ψυχιατροδικαστικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    <>
    2. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.
    3. Αν η πράξη της παρ. 1 τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον, δύο (2) ετών και αν φέρει και τα χαρακτηριστικά του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.
    4. Αν η πράξη της πρώτης παραγράφου συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών. >>
    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 22:10 | ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΣΗΜΟΠΟΥΛΟΣ

    ΟΝΟΜΑΖΟΜΑΙ ΑΣΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ, ΕΙΜΑΙ ΑΞΙΩΜΑΤΚΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΣΕ ΒΑΘΜΟ Α ΜΧΑΝΙΚΟΥ, ΑΡΧΙΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Ν., ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΡΙΩΝ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΧΩ ΝΑ ΤΑ ΔΩ ΤΕΣΣΕΡΑ ΟΛΟΚΛΗΡΑ ΧΡΟΝΙΑ.ΕΙΝΑΙ ΗΛΙΚΑΣ 12, 9 ΚΑΙ 7 ΕΤΩΝ. ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΞΙΣΟΥ ΓΟΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ ΚΑΙ ΚΑΤ’ ΕΠΕΚΤΕΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΟΥ, ΑΥΤΕΣ ΔΕΝ ΤΗΡΟΥΝΤΑΙ, ΔΕΝ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΣΕΒΕΣΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕ ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΞΕΝΩΣΕΙ ΤΕΛΕΙΩΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ. ΠΑΡΑΘΕΤΩ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΡΟΤΑΣΗ:

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    <>

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 22:52 | Δημήτρης Ζλάτης

    Γονεϊκή αποξένωση είναι ΠΑΙΔΙΚΉ ΚΑΚΟΠΟΊΗΣΗ!
    Χιλιάδες παιδιά στη χώρα μας, κακοποιούνται συναισθηματικά
    μετά από ένα κακό διαζύγιο και αυτό συνήθως από μαμάδες!
    Γιατί δεν εφαρμόζονται οι νόμοι;
    ΓΙΑΤΊ ΈΧΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΜΟΥ ΤΡΙΑ ΟΛΌΚΛΗΡΑ ΧΡΌΝΙΑ ΚΑΙ Η ΑΠΟΞΕΝΏΤΡΙΑ ΜΈΝΕΙ ΑΤΙΜΏΡΗΤΗ;;;;
    Γιατί το μόνο που τηρείται είναι η ΔΙΑΤΡΟΦΉ;
    Ας εξισωθούν οι παραβιάσεις επικοινωνίας και οι παραβιασεις
    Δικαστικών αποφάσεων με την ΜΗ ΚΑΤΑΒΟΛΉ ΔΙΑΤΡΟΦΉΣ!
    Τα παιδιά της Ελλάδος μεγαλώνουν ευνουχισμενα και χωρίς το πατρικό πρότυπο!!
    Άμεσα αφαίρεση της γονικής μέριμνας για οσες και όσους
    Παραβιάζουν το δικαίωμα επικοινωνίας του άλλου γονέα και ποινικοποιηση
    Της γονεϊκής αποξένωσης!! ΔΗΜΉΤΡΙΟΣ ΖΛΆΤΗ

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 22:02 | Ηλίας Παρασκευόπουλος

    Η γονεϊκή αποξένωση οφείλει να χαρακτηρισθεί ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας προς μέλος της οικογένειας το οποίο είναι ανίκανο να αντισταθεί.

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 22:39 | Κέλλυ Μονοκανδήλου Ζλάτη

    Γονεϊκή αποξένωση είναι ΠΑΙΔΙΚΉ ΚΑΚΟΠΟΊΗΣΗ!
    Χιλιάδες παιδιά στη χώρα μας, κακοποιούνται συναισθηματικά
    μετά από ένα κακό διαζύγιο και αυτό συνήθως από μαμάδες!
    Γιατί δεν εφαρμόζονται οι νόμοι;
    Γιατί εδώ στην Ελλάδα ο μόνος νόμος που τηρείται είναι της ΔΙΑΤΡΟΦΉΣ;
    Ας εξισωθούν οι παραβιάσεις επικοινωνίας και οι παραβιασεις
    Δικαστικών αποφάσεων με την ΜΗ ΚΑΤΑΒΟΛΉ ΔΙΑΤΡΟΦΉΣ!
    Τα παιδιά της Ελλάδος μεγαλώνουν ευνουχισμενα και χωρίς το πατρικό πρότυπο!!!
    Άμεσα η διάγνωση και ποινικοποίηση
    Της γονεϊκής αποξένωσης!!!
    Κέλλυ Μονοκανδήλου ΖΛΆΤΗ

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 21:24 | ΖΟΥΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    <>
    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 21:51 | Βασίλης Γιακουμής

    Λυπάμαι για τη χαώδη διάκριση του νομοσχεδίου, θα φέρει διχασμό και ανισότητα, παραλείπει να συμπεριλάβει στην βία και την Γονεϊκή αποξένωση, η οποία είναι μάστιγα και προκάλεσε τόσο κακό στα Παιδιά και στίς οικογένειες τόσα χρόνια, η βία ΔΕΝ εχει φύλο,είναι αποδεδειγμένο με έρευνες,πρέπει να θεσπιστεί πρόληψη του φαινομένου και διαπαιδαγώγιση οικογενειών και όχι αύξηση ποινών,και με τής ψευδείς καταγγελίες οι οποίες θα αυξηθούν τι γίνεται; δεν πρέπει να έχουν την ανάλογη ποινή;Απαράδεκτο, πρέπει να διορθωθεί

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 21:45 | ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΝΗΣΙΩΤΗΣ

    Αν και υπάρχουν προβλήματα σε αρκετά άρθρα του νομοσχεδίου θα προσπαθήσω να σχολιάσω το άρθρο που αναφέρεται στο θέμα της οικογένειας.
    Για να είναι ένας νόμος σύνομος, θα πρέπει να ακολουθεί το Σύνταγμα.
    Δεν είναι δυνατόν να θέλουμε να αποδώσουμε δικαιοσύνη, παραβλέποντας βασικά άρθρα του Συντάγματος περί Ισονομίας Ισοπολιτείας στους Έλληνες Πολίτες, στα δικαιώματα και υποχρεώσεις των Ελλήνων Πολιτών που είναι ίδια προς όλους, κάνοντας ρατσιστικές διαφοροποιήσεις φύλου, αναφέροντας ότι οι δομές ασχολούνται με γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
    Η βία, και εδώ η ενδοοικογενειακή βία, δεν έχει διαχωρισμό φύλου, ούτε είναι μονοπρόσωπη. Πολλές φορές ασκείται ψυχολογικά και κάποιες σωματικά. Ο ρόλος του καθενός πρέπει να φανερώνεται/διαπιστώνεται με κατάλληλες μεθόδους. Υπάρχει ο ηθικός αυτουργός και ο πρακτικός δράστης.
    Ο Νόμος πρέπει να προστατεύει τα θύματα αλλά πρώτα τα παιδιά. Τα παιδιά είναι θύματα της ενδοοικογενειακής βίας. Δεν έχει κανείς το δικαίωμα να απαλείφει έναν γονέα, διότι ο έτερος θέλει να παρουσιάζεται ως μοναδικός γονέας ή και να επιζητεί εκδίκηση, καταθέτοντας ψευθείς εγκλήσεις με στόχο την καταστροφή του άλλου και την αποξένωσή του από το/τα παιδί/ιά.
    Η επιδιωκόμενη αποξένωση παιδιού γονέα είναι ψυχολογικό κακούργημα και επιβάλλεται να διαπιστώνεται γρήγορα και να τιμωρείται.
    Πρέπει να ενταχθεί στο νέο νομοσχέδιο, απαραίτητα.

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 21:09 | Βασίλης Ανδριόπουλος

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    <>

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 20:35 | nikolaosgvs

    ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ «ΕΙΝΑΙ» ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ «ΠΡΕΠΕΙ» ΝΑ «ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ» ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ.

    δεν θα το αναλύσω.
    δεν θα εξηστορήσω βιώματα και επιπτώσεις.
    δεν θα γράψω πολλά.

    αυτά που θα γράψω όμως μπορεί και ο πιο «αμόρφωτος» να καταλάβει.

    ΚΑΤ’ ΑΡΧΑΣ Η ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ «ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ» ΚΑΙ ΕΠΙΦΕΡΕΙ «ΕΝΤΟΝΟ ΨΥΧΙΚΟ ΠΟΝΟ» ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΠΩΣ Η ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ «ΕΙΝΑΙ» ΚΑΙ «ΠΡΕΠΕΙ» ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕΙ ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΝΑ «ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ» ΩΣ ΜΟΡΦΗ «ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ» ΚΑΙ ΝΑ «ΔΙΩΚΕΤΑΙ ΠΟΙΝΙΚΑ» ΚΑΘΩΣ ΑΥΤΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΑΤΟΜΑ ΤΟΥ ΣΤΕΝΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ.

    ΕΠΙΣΗΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ «ΤΟΝΙΣΤΕΙ» ΠΩΣ Η ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ. ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ «ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ» ΤΟΥ «ΑΛΛΟΥ ΓΟΝΕΑ» (μητέρας ή πατέρα. εντός ή εκτός γάμου) ΠΟΥ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΕ ΑΥΤΟΝ «ΕΝΤΟΝΟ ΨΥΧΙΚΟ ΠΟΝΟ» ΚΑΘΩΣ ΑΥΤΟΣ «ΑΠΟΞΕΝΏΝΕΤΑΙ» ΑΠΟ ΤΑ ΙΔΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ.

    Η ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΔΕΝ ΣΤΑΜΑΤΑΕΙ ΕΔΩ ΚΑΘΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ «ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ».

    Η ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ «ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ» ΠΟΥ ΕΠΙΦΕΡΕΙ «ΕΝΤΟΝΟ ΨΥΧΙΚΟ ΠΟΝΟ» ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ «ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ» ΤΟΥ ΑΠΟΞΕΝΩΜΕΝΟΥ ΓΟΝΕΑ.

    Η ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΜΟΡΦΗ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ» ΠΟΥ ΕΠΙΦΕΡΕΙ «ΕΝΤΟΝΟ ΨΥΧΙΚΟ ΠΟΝΟ» ΚΑΙ ΜΑΣΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ».

    ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΑΝΤΙΛΗΠΤΟ ΠΩΣ Η ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ «ΕΙΝΑΙ» ΚΑΙ «ΠΡΕΠΕΙ» ΝΑ «ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ» ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ ΠΟΥ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΕΝΤΟΝΟ ΨΥΧΙΚΟ ΠΟΝΟ «ΣΕ ΟΛΟΥΣ» τους «ΑΠΟΞΕΝΩΜΕΝΟΥΣ» (παιδιά, γονείς, θείους, νονούς, ξαδέρφους, παππούδες κ.τ.λ.) ΚΑΙ «ΠΡΕΠΕΙ» ΝΑ ΔΙΩΚΕΤΑΙ ΠΟΙΝΙΚΑ.

    μετά από αυτά τα ολίγα παραπάνω και έχοντας γνώση, εμπειρία και πλήρη αντίληψη της κατάστασης, προτείνω τα παρακάτω:

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    <>

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 20:42 | Σεβαστιανός Μεταλληνός

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    <>
    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 20:53 | Διονύσιος Πριντεζης

    Η γονική αποξένωση να θεωρείται κακοποίηση του παιδιού. Η γονικη αποξενωση μπορεί να αποδειχτεί με το διάστημα κατά το οποίο το παιδι ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙ τον πατέρα του η με τις φορές που δεν έχει συναντήσει τον πατέρα του. Φορα= 1 σαββατοκύριακο κάθε 15 ημέρες η κάθε δεύτερη Τετάρτη.

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 20:41 | Θοδωρής Μπαρτζούμας

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :
    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ
    <>
    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.
    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.
    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.
    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ
    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.
    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ
    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 20:13 | Ελπίδα Δάλλα

    Είναι αδιανόητο πως παιδιά θύματα ενδοοικογενειακής βιΑς(ακόμη κι αυτά που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση από γονέα) τους επιβάλλεται η έστω και υπό εποπτεία επικοινωνία με τον γονέα θύτη. Στη χώρα μας δεν είναι επαρκής η ψυχολογική υποστήριξη τετοιων θυμάτων καθώς και η αξιολόγηση του ψυχολογικού/ ψυχιατρικού προφίλ του εν λόγω γονέα. Κάθε υπόθεση είναι ξεχωριστή. Γνώμονας θα έπρεπε να είναι το συμφέρον των παιδιών κι όχι τα δικαιώματα των γονέων. Στις μέρες μας οι κοινωνικοί λειτουργοί κι οι παδοψυχολογοι/ ψυχίατροι χρησιμοποιούνται σαν μια ακόμη σελίδα στη δικογραφία, που μπορεί και να προσπεράσει αδιαβαστη. Κι οταν έρθει η ώρα της λήψης απόφασης από το δικαστήριο οι γνωματεύσεις και τα πορίσματα ίσως αξιολογηθουν σαν δευτερεύοντα στοιχείασε συνάρτηση με το νόμο και τα δικαιώματα του γονέα/ κακοποιητη.

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 20:07 | Αντωνιος Δημητρακουλάκος

    Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΟΥ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ !

    ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΝΑ ΤΗΝ Α

    ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΝΟΜΟΥ 3500/2006 (ΑΡΘΡΟ 88 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ) :

    ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΕΙ Η ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ – ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ

    <>

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

    Με το Νόμο 4800/2021 αναγνωρίζεται η γονεϊκή αποξένωση, ευθέως στην αιτιολογική έκθεση του (κεφάλαιο Β σελ. 14, όπου περιγράφεται, ως ένας εκ των νομοθετικών σκοπών : «να αποφεύγεται το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης») και εμμέσως – πλην σαφώς – στις διατάξεις του ως «διάρρηξη των συναισθηματικών σχέσεων» τέκνου και γονέα (άρθρo 5 Νόμου 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1511 παρ. 2 Α.Κ. : «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως … και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς (γονείς) …» και άρθρο 14 Ν. 4800/2021 που τροποποίησε το άρθρο 1532 Α.Κ. : «Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως : … β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς …»), καθώς η τελευταία είναι συνέπεια και εξωτερική εκδήλωση της γονεϊκής αποξένωσης.

    Αν και υπήρξαν αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές τις προηγούμενες δεκαετίες, για πρώτη φορά η γονεϊκή αποξένωση περιεγράφηκε ως «σύνδρομο» το έτος 1985 από τον R. Gardner. Τα επόμενα έτη, οι περισσότεροι συγγραφείς εγκατέλειψαν τη χρήση της λέξης «σύνδρομο» και αναφέρθηκαν απλώς σε αυτήν ως ψυχική κατάσταση. Έκτοτε και έως σήμερα, η γονεϊκή αποξένωση, ως ψυχική κατάσταση του παιδιού με συγκεκριμένα συμπτώματα (που σχετίζεται με συμπεριφορές του αποξενωτή γονέα, ενώ έχει ψυχολογικές συνέπειες για τον αποξενωμένο γονέα), είναι ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική βιβλιογραφία, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω στην πρόταση συμπλήρωσης του άρθρου 6 Ν. 3500/2006.

    Η γονεϊκή αποξένωση μπορεί να συνιστά ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού και επομένως μορφή ενδοοικογενειακής βίας, τιμωρούμενη σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006. Παρότι το σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης δεν περιλαμβάνεται ως αυτοτελής ψυχική διαταραχή στα διαγνωστικά εγχειρίδια DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας – αν και έχει κατατεθεί σχετική τεκμηριωμένη πρόταση από πληθώρα ειδικών επιστημόνων (Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187, όπου 67 διεθνείς επιστήμονες – ερευνητές συνυπογράφουν την πρόταση να γίνει δεκτή η γονεϊκή αποξένωση ως διάγνωση σε DSM-V και ICD-11), εντούτοις βασικά χαρακτηριστικά της γονεϊκής αποξένωσης περιγράφονται στα παρακάτω διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 : α) με κωδικό V995.51 : ψυχολογική κακοποίηση παιδιού, β) με κωδικό V61.20 : προβλήματα στις σχέσεις γονέα – παιδιού, που σχετίζονται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο και γ) με κωδικό V61.29 : παιδί που επηρεάζεται από δυσφορία στη γονική σχέση. Τέλος, έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική βιβλιογραφία και απόψεις που απορρίπτουν την ύπαρξη της γονεϊκής αποξένωσης, όμως αντικρούονται ως στηριζόμενες σε εσφαλμένη μεθοδολογία και αξιολόγηση δεδομένων.

    ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΟΝΕΪΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ

    1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΣΤΑ ΕΛΛΛΗΝΙΚΑ

    Αναστασοπούλου Σ., “Ενδοοικογενειακή βία”, μελέτη δημοσιευθείσα στην ιστοσελίδα «ΓΟΝΙΣ», 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση στη δικαστηριακή πρακτική”, ΕλλΔνη τ. 5, Σεπτέμβριος 2022
    Βαλμαντώνης Ι., “Η γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας”, 2022
    Βαλτούδης Α., “Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο”, ΕλλΔνη, τ. 4, Ιούλιος 2021
    Θέμελη O., “Τα παιδία καταθέτει – Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης», εκδ. Τόπος, 2014, σ. 273-278
    Καπερώνη Μ., “Γονική αποξένωση”, στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Κατσικερός Π., “Γονεϊκή αποξένωση : πρόβλημα και λύσεις’’ άρθρο δημοσιευθέν στην ιστοσελίδα «dikastiko.gr», 2022
    Κολαϊτης, “Συγκρουσιακά διαζύγια και σχετιζόμενες καταστάσεις” στο συλλογικό έργο “Σύγχρονη ψυχιατρική παιδιού και εφήβου”, 2022, ιδίως σελ. 398 επ.
    Μαργαρώνη Α. & Γιαννοπούλου Ι., “Ισχυρισμοί σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων σε περιπτώσεις συγκρουσιακών διαζυγίων”, Ψυχιατρική Παιδιού και Εφήβου, vol. 10, τ. 1ο, έτος 2022
    Μπέκα Α., “Διάσπαση της γονεϊκής συμβίωσης και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αληθείς και ψευδείς καταγγελίες και η αξιολόγησή τους”, Παιδί & Έφηβος, 2004 / τ. 6, σ. 21-40
    Μπέκα Α., “Η διαταραγμένη επικοινωνία με το παιδί μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων, ως παράγοντας κινδύνου για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη – Συμβολή σε θέματα δικαστικής παιδοψυχιατρικής”, διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ., 2005
    Παντελαίου Χ., “Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του τέκνου”, διπλωματική εργασία στη Νομική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., 2018
    Πενταράκη Α., “Νέες τάσεις στην επιμέλεια των παιδιών και η σχέση τους με την παιδική κακοποίηση”, Συνήγορος, 2018, σ. 40 επ.

    2. ΔΙΕΘΝΗΣ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

    Baker A.J.L. & Chambers J., Adult recall of childhood exposure to parental conflict : Unpacking the black box of parental alienation, Journal of Divorce & Remarriage, 2011 / 52, p. 55-76
    Baker A.J.L., Burkhard B. & Kelly J., Differentiating alienated from not alienated children : A pilot study, Journal of Divorce & Remarriage, 2012 / 53, p. 178-193
    Bantekas I., Discrimination against Fathers in Greek Child Custody Proceedings : Failing the Child’s Best Interests, International Journal of Children s Rights, 2016 / 24, σ. 330-357
    Bernet W. – Baker A.J.L., Proposal for Parental Alienation Relational Problem to be Included in “Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention” in DSM-5-TR / The American Journal of Family Therapy, 2010, Vol. 38, Iss. 2, σελ. 76 – 187
    Bernet W., Parental alienation and misinformation proliferation, Family Court Review, 2020
    Bernet W., Rohner R. & Reay K.M., Rejecting the rejection of parental alienation : Comment on Mercer (2021), Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 2020
    Bernet W. & Greenhill L., The Five-Factor Model for the Diagnosis of Parental Alienation, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2022, Vol. 61 / No 5, p. 591-594
    Bjarnason, T. & Arnarsson, A.M., Joint physical custody and communication with parents : A cross-national study of children in 36 Western countries, Journal of Comparative Family Studies 2011, 42 / 6, p. 871-890
    Gardner R., Recent trends in divorce and custody litigation, Academy Forum, 1985 / 29, 3-7
    Gardner R., The Parental Alienation Syndrome : A Guide for Mental Health and Legal Professionals, Cresskill, NJ : Creative Therapeutics, 1992, p. 63-92
    Harman J.J., Kruk E. & Hines D.A., Parental Alienating Behaviors : An Unacknowledged Form of Family Violence, Psychological Bulletin, 2018, 144 (12), p. 1275-1299
    Koukoulis A.N., Tsellou M., Rougkala V., Bacopoulou F. & Papadodima S., Decisions of Greek Courts Securing the Right of Parent–Child Communication and Their Determinants, Healthcare 2022, 10(12), 2522
    Lorandos D. Parental alienation and North American Law (in Lorandos D. & Sauber S.R., Parental alienation : The handbook for mental health and legal professionals, 2013, σ. 348-424, Charles C. Thomas Publisher)
    Lorandos D. (2020), Parental alienation in U.S. Courts, 1985 to 2018, Family Court Review, 58[2], 2020, σ. 322 – 339)
    Nielsen L., Joint Versus Sole Physical Custody : Children’s Outcomes Independent of Parent. Child Relationships, Income, and Conflict in 60 Studies, Journal of Divorce & Remarriage, 2018 / 59, p. 247-281
    Saunders L. – Harman J., “Κοινή ανατροφή και γονική αποξένωση – Σκέψεις βελτίωσης” (μτφρ. Γιώργος Καραμανώλης), στο συλλογικό έργο “Από κοινού και εξίσου – Η κοινή ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο”, Gutenberg, 2022, σελ. 81 – 135
    Vassiliou D. & Cartwright G., The Lost Parents’ Perspective on Parental Alienation Syndrome, The American Journal of Family Therapy, 2001 / 29, p. 181-191

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 19:53 | ΚΟΡΙΝΑ

    Ο ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΗΣ ΜΟΥ,ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΜΕ ΕΣΤΕΙΛΕ ΑΠΕΙΡΕΣ ΦΟΡΕΣ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ,ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΜΕ ΒΑΣΑΝΙΖΕ ΛΕΣ ΚΑΙ ΗΜΟΥΝ ΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΚΡΕΑΣ,ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΣ ΟΧΙ ΑΠΟ ΕΝΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ,ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΑ ΚΑΙ 3 ΕΦΕΤΕΙΑ , ΚΑΙ ΚΡΙΘΗΚΕ ΣΕ ΟΛΑ ΟΜΟΦΩΝΑ ΕΝΟΧΟΣ. Ο ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΗΣ ΜΟΥ ΛΟΙΠΟΝ ΕΠΙΚΑΛΕΣΤΗΚΕ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟ ΨΕΥΤΟΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ «ΓΟΝΕΙΚΗΣ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗΣ».
    ΟΙ ΑΞΙΟΤΙΜΟΙ ΔΙΚΑΣΤΕΣ ΕΚΡΙΝΑΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΑΝ ΣΕ 3 ΠΡΩΤΟΔΙΚΑ ΟΠΩΣ ΠΡΟΕΙΠΑ ΚΑΙ 3 ΕΦΕΤΕΙΑ.
    ΠΕΡΙ ΔΗΘΕΝ «ΓΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗΣ» ΠΟΥ ΜΕ ΛΥΠΗ ΔΙΑΒΑΖΩ.
    ΖΗΤΑΜΕ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ.ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΜΑΣ ΣΤΟ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΗΡΕΜΑ,ΣΤΟ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΓΕΝΙΚΑ ΒΑΣΙΚΑ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΒΙΑ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΜΑΣ ΤΟ ΣΤΕΡΗΣΟΥΝ,ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΕΔΩ ΣΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ,ΠΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑΣΑ ΛΙΓΟ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ ΟΤΙ ΒΡΕΘΗΚΕ ΕΝΑΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΘΑ ΜΑΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΕΙ.
    ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ….

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 19:41 | Καλλια

    ‼ Σύσταση ΟΗΕ προς τα κράτη μέλη: απαγορεύστε νομοθετικά τη χρήση της «γονεϊκής αποξένωσης» σε δικαστικές υποθέσεις για την επιμέλεια.

    Η Ειδική Εισηγήτρια για τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, Reem Alsalem, υπέβαλε στις 13 Απριλίου 2023 έκθεση στο Συμβούλιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με την οποία καταδικάζει τη χρήση της ψευδοεπιστημονικής έννοιας της “γονεϊκής αποξένωσης”, και συναφών εννοιών, σε δικαστικές υποθέσεις για την επιμέλεια, καταδεικνύοντας τους κινδύνους που αυτή επιφέρει ως προς την προστασία των ανήλικων θυμάτων και των μητέρων τους, ιδίως σε περιπτώσεις που υπάρχουν καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία και σεξουαλική κακοποίηση.

    🔗 Περισσότερα στο stopchildabuse.gr. Σύνδεσμος για το σχετικό άρθρο στα σχόλια. Στο τέλος του άρθρου θα βρείτε την αναφορά του ΟΗΕ στο πρωτότυπο και μεταφρασμένη στα ελληνικά.

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 19:17 | Κατερινα

    Η γονεϊκή αποξένωση είναι ψευδοθεωρία, ένα νομικό τέχνασμα που χρησιμοποιούν οι συνήγοροι υπεράσπισης φερόμενων δραστών παιδικής κακοποίησης και οι τεχνικοί τους σύμβουλοι. Δεν έχει καμία θέση ούτε στη νομοθεσία, ούτε σε δικόγραφα και δικαστικές αποφάσεις και, φυσικά, ούτε σε γνωματεύσεις. Τη χρήση της γονεϊκής αποξένωσης σε δικαστικές υποθέσεις επιμέλειας έχουν καταγγείλει ο ΟΗΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης (μεταξύ πολλών άλλων εμπειρογνωμόνων), καταδεικνύοντας τις βλαβερές συνέπειες αυτής της ψευδοθεωρίας για την προστασία των παιδιών.

    ‼ Μία μόλις εβδομάδα μετά τη δημοσιοποίηση της αξιολόγησης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα μέτρα που έχει πάρει η Ελλάδα ως προς την εφαρμογή της Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, στην οποία της ασκεί σκληρή κριτική, ειδικά σε ό,τι αφορά το ζήτημα της προστασίας των παιδιών, μαθαίνουμε από ανεπίσημες πηγές ότι την ερχόμενη Δευτέρα θα μπει σε διαβούλευση νομοσχέδιο για την ενδοοικογενειακή βία το οποίο θα περιέχει αναφορά στη γονεϊκή αποξένωση.

    Η επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης που επιτηρεί τη συμμόρφωση των κρατών-μελών με τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης αναφέρεται ειδικά στα προβλήματα που έχει δημιουργήσει στην Ελλάδα ως προς την παιδική προστασία η αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου, ο νόμος 4800/2021, γνωστός και ως νόμος Τσιάρα ή νόμος για την «υποχρεωτική συνεπιμέλεια». Ασκεί δριμεία κριτική στην κυβέρνηση σχετικά με τη χρήση της ψευδοθεωρίας της γονεϊκής αποξένωσης σε υποθέσεις επιμέλειας (καθώς και στην έμμεση αναφορά της στον 4800/2021, ως «διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του παιδιού με τον άλλο γονέα»).

    🚫 Εμείς από τη θέση μας διαμηνύουμε, καμία σκέψη για νομοθέτηση της ψευδοθεωρίας – κατάργηση τώρα του νόμου για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια – πλήρη συμμόρφωση της χώρας στις διεθνείς συμβάσεις που η ίδια έχει υπογράψει!

    Κάτω τα χέρια από τα παιδιά! Πλήρης προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.

    🔗 Σχετικοί σύνδεσμοι στα σχόλια.

    #τα_παιδιά_έχουν_φωνή #stopchildabuse #αμετάκλητα_ΟΧΙ

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 19:21 | Χρηστος

    ⚜️ Η επιτροπή του ΟΗΕ για τη Θέση των Γυναικών (CSW) τοποθετείται ενάντια στη χρήση της επικίνδυνης οπισθοδρομικής θεωρίας της «γονεϊκής αποξένωσης» στις δικαστικές υποθέσεις για την επιμέλεια των παιδιών.

    ‼️ «Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι στο όνομα της προστασίας των παιδιών, αυτές οι δικαστικές αποφάσεις καταλήγουν συχνά να τα εκθέτουν σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο αναθέτοντας την επιμέλεια τους στον κακοποιητικό γονέα.»

    Ολόκληρο το εισαγωγικό σημείωμα της ομάδας εργασίας της Επιτροπής για τη Θέση των Γυναικών του ΟΗΕ, μεταφρασμένο, στο website της καμπάνιας ενημέρωσης για την ψευδοεπιστημονική θεωρία της «γονεϊκής αποξένωσης».

    🔗 Link: https://stopchildabuse.gr/i-epitropi-tou-oie-gia-ti-thesi-ton-gynaikon-topotheteitai-kata-tis-chrisis-tis-theorias-tis-goneikis-apoxenosis-se-nomikes-diadikasies/

    Η γονεϊκή αποξένωση είναι ένα νομικό όπλο στα χέρια των κακοποιητών στις δίκες για την επιμέλεια. Εκθέτει τα παιδιά σε κίνδυνο. Δεν έχει καμία θέση στη νομοθεσία για την ενδοοικογενειακή βία.

    #τα_παιδιά_έχουν_φωνή

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 19:40 | Αθανασιος Εσκιτζης

    Η γονεϊκή αποξένωση είναι χείριστη κακοποίηση των παιδιών.Είναι πλάσματα ανυπεράσπιστα μη ικανά να αντιδράσουν στον αποξενωτή γονέα . Επιτελους ποινικοποιήστε τις ψευδής καταγγελίες καταστρέφονται άνθρωποι .

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 19:32 | Νικος Μπελαλης

    Η σύγχρονη έρευνα έχει δείξει ότι η Γονική αποξένωση είναι μία μορφή ενδοοικογενειακής βίας κι αποτελεί μορφή παιδικής κακοποίησης (Harman et al, 2016b, 2018. Templar et al, 2017). Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι 22 εκατομμύρια παιδιά και γονείς υποφέρουν από τη γονική αποξένωση αλλά κι εκατομμύρια οικογένειες σε όλο στον κόσμο (Harman et al, 2016b). Στην Αυστραλία, η γονική αποξένωση έχει αναγνωριστεί από τη δικαιοσύνη ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας (Federal Circuit Court of Australia, 2015). Στη Βραζιλία το 2010 εφαρμόστηκε η ποινικοποίηση της γονικής αποξένωσης (Βrazilian Low No. 12 318, 2010). Χαρακτηριστικά οι ερευνητές έχουν αναφερθεί στους όρους «βάναυση μεταχείριση», «παιδική κακοποίηση» «σοβαρό θέμα παιδικής προστασίας», «με σοβαρές/δριμείς και μακροχρόνιες επιπτώσεις» στο παιδί (Harman, Kruk, 2018). Πρόκειται για μορφή γονεκτομής (parentectomy) ή απομάκρυνσης ή απάλειψης του γονέα-στόχου από τη ζωή των παιδιών του (Summers & Summers, 2006).

    Παρόλο που η γονική αποξένωση δεν αναφέρεται στα εγχειρίδια της ψυχιατρικής ως επίσημη ψυχική διαταραχή, ωστόσο, υπάρχει πλούσια έρευνα και αρθρογραφία (πάνω από 2700 μελέτες, έρευνες, άρθρα σε βιβλία) που τεκμηριώνει την ύπαρξη της. Υπάρχουν διαχρονικές, σοβαρές μελέτες και έρευνες ( R.A. Gardner (1987a, 1992a. 1998), Turkat (2002), Baker (2005, 2006,a,b,2007,2011,2016) Harman et al (2016, a,b,, 2018), Bernet et al(2016) (Johnston et al, (2005), Lonardos (2013), Saini (2016), Templar(2017), Warshak (2015a,2010, 2013) που τεκμηριώνουν επιστημονικά τη διαταραχή της γονικής αποξένωσης. Ωστόσο, ο κορυφαίος ερευνητής, καθηγητής ψυχολογίας Warshak (2015a) επισημαίνει και εξηγεί ότι μπορεί να μην συμπεριλαμβάνεται η διαταραχή υπό αυτό τον όρο «γονική αποξένωση» στα διαγνωστικά εγχειρίδια ψυχιατρικής (DSM-V), αλλά περιγράφεται υπό άλλους όρους. Συγκεκριμένα, στο DSM-V, στο κεφάλαιο “Προβλήματα σχέσεων” και κάτω από την υποκεφαλίδα “Προβλήματα Σχετικά με την Οικογενειακή Ανατροφή”, αναφέρονται δύο διαγνωστικά κριτήρια που περιγράφουν τη γονική αποξένωση. Το πρώτο κριτήριο είναι το V61.20 (Προβλήματα στις σχέσεις γονέα-παιδιού), όπου περιγράφει ότι το πρόβλημα της σχέσης γονέα-παιδιού σχετίζεται με διαταραγμένη λειτουργία σε συμπεριφορικό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο (περιγράφει τη σχέση του αποξενωμένου παιδιού με τον απορριφθέντα γονέα). Το δεύτερο κριτήριο είναι το V61.29: CAPRD (Child Affected by Parental Relationship Distress.). Αυτό το κριτήριο αναφέρεται στην επίδραση της δυσφορίας στις γονικές σχέσεις στον ψυχισμό του παιδιού (υψηλά επίπεδα συγκρούσεων, δυσφορίας και υποτίμησης). Η περιγραφή σχετικά με τα γνωστικά, συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα των παιδιών που αναίτια απορρίπτουν τον ένα γονέα, στη σκιά της υποτίμησης του από τον άλλο γονέα, σαφώς ταιριάζει με την γονική αποξένωση.

    Στην Ελλάδα παρατηρείται σε υψηλό ποσοστό η γονική αποξένωση ως απόρροια της αποκλειστικής επιμέλειας που στη συντριπτική της πλειοψηφία δίδεται μόνον στον έναν γονιό (μητέρα) κι ο άλλος γονέας (πατέρας) περιορίζεται σε ελάχιστες ημέρες ή και ώρες επικοινωνίας το μήνα με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόσφορο έδαφος για γονική αποξένωση.

    Τα κύρια ευρήματα μίας πρόσφατης ελληνικής μελέτης (Καλαιτζάκης, 2020), στην οποία συμμετείχαν 247 άτομα, ήταν:

    Μόνο 3,8% των παιδιών έχουν την προτεινόμενη -από τη σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία- επικοινωνία και με τους δύο γονείς (κατ’ ελάχιστο 35% του χρόνου με καθένα). Το γεγονός αυτό αποτελεί εγγενής αδυναμία του δικαστικού συστήματος στην Ελλάδα δημιουργώντας προϋποθέσεις γονικής αποξένωσης. Ένα στα δέκα παιδιά δεν έχει καμία επικοινωνία με τον πατέρα του και το 1/3 των περιπτώσεων το παιδί συχνά δεν θέλει να δει τον στοχοποιημένο γονέα λόγω του αποξενωτή γονέα.

    Η μεταβολή του τόπου κατοικίας του παιδιού, η παράλειψη ενημέρωσης του μη έχοντος την επιμέλεια γονέα, η μη τήρηση δικαστικών αποφάσεων επικοινωνίας αποτελούν πολύ συχνές τακτικές αποξένωσης. Στο 60% των περιπτώσεων ο ένας γονέας προσπαθεί να στρέψει τις αρχές ενάντια στον στοχοποιημένο γονέα. Οι ψευδείς κατηγορίες ενδοοικογενειακής βίας, κυρίως σωματικής και ψυχολογικής, με αναφερόμενο θύμα το παιδί ή/και το γονέα, είναι εξαιρετικά συχνές.

    Στο 81% των περιπτώσεων ένας δικηγόρος συμμετέχει άμεσα ή έμμεσα στην αποξένωση/ψευδείς κατηγορίες, γεγονός που εγείρει δεοντολογικά θέματα στην άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος. Στο 93% των περιπτώσεων το περιβάλλον του αποξενωτή συμμετέχει στην αποξένωση/ψευδείς κατηγορίες. Επιπλέον, σπάνια αναφέρονται σοβαρές συνέπειες για τον αποξενωτή γονέα, παρά το γεγονός ότι σε σημαντικό ποσοστό υπάρχουν στοιχεία που τεκμηριώνουν, έμμεσα ή άμεσα τις συμπεριφορές αποξένωσης και τις ψευδείς κατηγορίες. Αυτό θέτει προ των ευθυνών του, μεταξύ άλλων, το δικαστικό σύστημα.

    Οι συνέπειες για τον στοχοποιημένο γονέα είναι πολλαπλές και καταστροφικές, ιδίως αναφορικά με τη σχέση με τα παιδιά του, την οικονομική του κατάσταση, την ευεξία και σωματική του υγεία, την εμπιστοσύνη προς τις αρχές και τρίτους. Σημαντικές ή καταστροφικές είναι πολύ συχνά και οι συνέπειες για την ευεξία και την εκπαίδευση των παιδιών. Το 8,5% των στοχοποιημένων γονέων έχει αυτοκτονικές σκέψεις και 2% έχουν διαπράξει απόπειρα αυτοκτονίας , το 3,2% των εμπλεκομένων παιδιών έχει αυτοκτονικές σκέψεις. Τα ευρήματα της έρευνας αυτής παρουσιάζουν αξιοσημείωτες ομοιότητες με αντίστοιχες έρευνες συλλόγων γονέων στο εξωτερικό όπως στη Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι συμπεριφορές γονικής αποξένωσης και οι ψευδείς κατηγορίες είναι φαινόμενα που δε περιορίζονται σε εθνικά σύνορα.

    Για να εξηγήσουμε την γονική αποξένωση, θα πρέπει να ερμηνεύσουμε κάτω υπό ποιες ψυχολογικές διεργασίες αναπτύσσεται και εξελίσσεται. Το διαζύγιο προκαλεί ισχυρή ψυχική ταλάντωση στο παιδί και συνιστά ψυχικό τραύμα όπως αποδεικνύεται από το σύνολο των ερευνών. Το παιδί βιώνει αναπάντεχα τον φυσικό αποχωρισμό των γονέων του και ταυτόχρονα την αλλαγή τόπου και χρόνου στην σχέση του με τον απομακρυσμένο γονέα. Το ίδιο το παιδί καθώς οι έννοιες διαζύγιο, επιμέλεια, επικοινωνία είναι δυσνόητες και δεν κατανοεί την αναγκαιότητα τους, βιώνει την αποχώρηση του γονέα που φεύγει ως απώλεια (αντίστοιχη με εκείνη του θανάτου), νιώθει εγκατάλειψη, απόρριψη, και κατακλύζεται από συναισθήματα ενοχής αφού δεν μπορεί να εξηγήσει την όλη κατάσταση αποδίδει στον εαυτό του την ευθύνη της αποχώρησης του γονέα. Παιδί και απομακρυσμένος γονέας υποβάλλονται σε ένα νέο ψυχοσυναισθηματικό κόσμο με κώδικες πλέον την απουσία και την απόσταση. Αιφνίδια, στερούνται εμπειρίες οικειότητας, εγγύτητας, θαλπωρής, επικοινωνιακής αλληλεπίδρασης, φροντίδας και δέσμευσης. Πρόκειται για βιώματα ανατροπής, αναπάντεχα για τον ψυχικό κόσμο του ανήλικου αφού ο καθημερινός γονέας μετατρέπεται σε απομακρυσμένο πρόσωπο-επισκέπτη. Το παιδί γίνεται συναισθηματικά ευάλωτο όχι τόσο εξαιτίας του χωρισμού τους όσο, κυρίως, εξαιτίας του «παράλληλου διαζυγίου» εκείνου που αναγκάζεται να «προσυπογράψει» ότι δεν θα ζήσει με τον γονέα που τυπικά αποχωρεί. Για να αντέξει ο παιδικός ψυχισμός αυτή τον βαθιά ψυχικό πόνο από-επενδύει τα συναισθήματα που έτρεφε για τον απομακρυσμένο γονέα και δομεί ένα είδος «συναισθηματικού τείχους» ως προς την εσωτερίκευσή του. Τα παιδιά βρίσκονται σε διεργασία σύγκρουσης επιθυμίας –αποφυγής για να μην νιώσουν ψυχικό πόνο. Σε αυτό το επίμαχο χρονικό διάστημα όπου αλλάζουν κατακλυσμιαία συνήθειες, συμπεριφορές, ρόλοι και συναισθήματα, ελλοχεύει ο κίνδυνος το παιδί που θα διαβιεί με τον γονέα που έχει την επιμέλεια, να απομακρυνθεί ψυχολογικά και συναισθηματικά από τον γονέα που τυπικά αποχωρεί (McAdams, 1988, White, 1990).

    Σύμφωνα με τη Dr Susan Heitler (2019), η διαδικασία αποξένωσης αρχίζει με την σταδιακή ενστάλαξη αρνητικών απόψεων και συναισθημάτων στο παιδί από τον αποξενωτή γονέα για τον αποξενωμένο γονέα και όσο η γονική αποξένωση επιδεινώνεται, τόσο το παιδί ενεργεί με αυξανόμενη εχθρότητα έναντι του στοχοποιημένου γονέα, αρνούμενο

    τελικά οποιαδήποτε επαφή κι επικοινωνία μαζί του. Πείθει το παιδί να νιώθει μίσος, τρόμο, στην ιδέα να αλληλοεπιδράσει ξανά με τον στοχοποιημένο γονέα, εμποδίζοντας την επικοινωνία, έτσι ώστε το παιδί να εξαρτάται πλήρως από τον αποξενωτή. Ο αποξενωτής γονέας ουσιαστικά απάγει το παιδί, ψυχολογικά και σωματικά.

    Το παιδί έχει αλλοιώσει σταδιακά το κύρος του αποξενωμένου-στοχοποιημένου γονέα με βάση ανυπόστατες κατηγορίες, προθέσεις και πληροφορίες για εκείνον, εσωτερικεύοντας μια ψευδή, αρνητική εικόνα με την οποία φυσικά αρνείται να ταυτίζεται πλέον. Το σύνδρομο της γονικής αποξένωσης αποδίδεται στην μετάθεση της επιθετικότητας, που συνεπάγεται ένα συγκρουσιακό διαζύγιο, στα παιδιά και σε έναν συνδυασμό του Συνδρόμου της Στοκχόλμης (το παιδί αισθάνεται όμηρος του αποξενωτή γονέα και υιοθετεί τις συμπεριφορές που του υπαγορεύει, για να μην αντιμετωπίσει την οργή του) και του φαινομένου των ”Ψευδών Αναμνήσεων (σύμφωνα με το οποίο η εικόνα του απόντος γονέα σταδιακά αλλοιώνεται και αντικαθίσταται από μνήμες, που σπάνια αντιστοιχούν στην πραγματικότητα (Gardner, 1987).

    Η εκστρατεία της υποτίμησης (Το παιδί κακολογεί τον αποξενωμένο γονέα με άσχημη γλώσσα και έντονη αντιθετική συμπεριφορά).
    Η επιπόλαια αιτιολογία αποξένωσης (Το παιδί προσφέρει αδύναμους, παράλογους ή επιπόλαιους λόγους για το θυμό του και για την άρνηση επικοινωνίας).
    Η έλλειψη αμφιθυμίας (Το παιδί εκφράζει σιγουριά για τον εαυτό του και δεν αμφιταλαντεύεται ποτέ όσον αφορά τα συναισθήματά του προς τον αποξενωμένο γονέα. Δεν παρουσιάζει (εξωτερικά) συναισθήματα σε σύγχυση, παρά μόνο το αρνητικό – μίσος).
    Το ανεξάρτητο στοχαστικό φαινόμενο (το παιδί αναφέρει ότι από μόνο του σκέφτηκε τις ιδέες της δυσφήμισης του γονέα και ισχυρίζεται ότι κανείς δεν του είπε τι να κάνει).
    Η αυτόματη / ανακλαστική υποστήριξη (Υποστηρίζει και αισθάνεται την ανάγκη να προστατεύσει τον αποξενωτή γονέα).
    Η έλλειψη ενοχής (Το παιδί δεν παρουσιάζει ενοχή και δεν έχει εν συναίσθηση για τη σκληρότητά του προς τον αποξενωμένο γονέα).
    Δανεικά σενάρια (Το παιδί χρησιμοποιεί σενάρια ή περιγράφει έντονα καταστάσεις που δεν θα μπορούσε το ίδιο να έχει βιώσει και συνήθως αντιστοιχούν στα λόγια του αποξενωτή γονέα).
    Διάχυση της εχθρότητας (Η εχθρότητα διαχέεται σε φίλους ή και σε ολόκληρη την οικογένεια του αποξενωμένου γονέα).
    Οι αποξενωτές ενδέχεται επίσης να κάνουν ψευδείς κατηγορίες για σεξουαλική ή σωματική κακοποίηση εναντίον του στοχοποιημένου γονέα με σκοπό να τον καταστρέψουν και να τον «εξαφανίσουν» από τη ζωή του παιδιού. Σε αυτή τη φάση δημιουργούνται νέες συμμαχίες που υπηρετούν την πίστη του παιδιού στο γάμο ή την υπεράσπιση και διάσωση ενός γονέα με τον οποίο ταυτίζεται το παιδί και τον οποίο θεωρεί λανθασμένα ως θύμα. Τέτοιες συμμαχίες συμβαίνουν συχνά μεταξύ του παιδιού προεφηβικής ηλικίας και του γονέα που αντιτίθεται στο διαζύγιο. Οι νέες συμμαχίες εξυπηρετούν διάφορες ψυχολογικές ανάγκες γονέων και παιδιών (την ανακούφιση της μοναξιάς, ως ισχυρό αντίδοτο στο μεγάλο ψυχικό πόνο από την απόρριψη και το αίσθημα αβοήθητου (Roseby & Johnston, 1998). Οι ισχυρότερες συμμαχίες συμβαίνουν στις ηλικίες 9-12 όπου παρατηρούνται πολωμένες απόψεις των παιδιών. Η ομολογούμενη ατζέντα των συμμαχιών είναι πιθανώς η αποκατάσταση του γάμου που απέτυχε, η κρυφή ατζέντα είναι η εκδίκηση (Κολλαϊτης, 2009). Υπάρχουν γονείς που αποξενώνουν που μπορεί να περιμένουν επί χρόνια μέχρι να φτάσουν τα παιδιά σε αυτή την ηλικία με στόχο να τα κατευθύνουν σε καταστροφικές πράξεις και να αρχίσουν περισσότερες δικαστικές διώξεις (Dunn, O’ Connor & Cheng, 2005).

    Τις τελευταίες δεκαετίες, παρατηρούμε στην καθημερινή κλινική παιδοψυχιατρική πρακτική τα διαρκώς αυξανόμενα αιτήματα χωρισμένων κυρίως γονέων (συνήθως μητέρων) για σεξουαλική (ή/και σωματική) κακοποίηση του παιδιού τους από τον άλλο γονέα (συνήθως πατέρα), συχνά στα πλαίσια διαφορών και συγκρούσεων για την επιμέλεια, επικοινωνία, διατροφή και άλλα θέματα που συνοδεύουν και ακολουθούν το διαζύγιο, γεγονός που προκύπτει και από τη διεθνή εμπειρία (Gonter et al, 2000). Σήμερα πια, ολοένα και περισσότερες τέτοιες περιπτώσεις παιδιών εξετάζονται επανειλημμένα και για πολλά χρόνια από διάφορες υπηρεσίες καθώς και από ιδιώτες ειδικούς ψυχικής υγείας, οι οποίοι στερούνται συχνά ειδικής γνώσης και εμπειρίας, διαδικασία που από μόνη της μπορεί να προκαλέσει κακοποίηση σε ένα παιδί και θέτει σε αμφιβολία την αξιοπιστία των ισχυρισμών του, ακόμα κι αν αυτοί είναι αληθινοί. Ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των αιτημάτων αυτών, αφορούν ψευδείς κατηγορίες στα πλαίσια της γονικής αποξένωσης (Κολαίτης, 2009). Το φαινόμενο αυτό στη βιβλιογραφία είναι γνωστό ως «ισχυρισμοί για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών στα πλαίσια συγκρουσιακών διαζυγίων» (Sexual Abuse Allegation in Divorse syndrome, SAID Syndrome (Blush & Ross, 1987. Gonter et al, 2000). Βεβαίως η μη τεκμηρίωση των ισχυρισμών δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν έχει συμβεί σεξουαλική κακοποίηση ή ότι απαραίτητα υπάρχει πρόθεση, αφού μπορεί να έχουν παρεξηγηθεί λόγια ή συμπεριφορές των παιδιών (Meadow, 1995). Τα παιδιά στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιούνται σαν πιόνια του ενός γονέα στην προσπάθειά του να πληγώσει ή ακόμα και να καταστρέψει τον άλλο γονέα και πρώην σύζυγο. Οι ισχυρισμοί κακοποίησης, ακόμα και αν αποδειχθούν ψεύτικοι, μπορεί να έχουν βλαπτική επίδραση στη ζωή ενός ανθρώπου, καθώς και του παιδιού του (Κολαϊτης, 2009). Συνήθως οι καταγγέλλοντες αποξενωτές γονείς είναι συναισθηματικά ασταθείς, με μια έντονη αίσθηση ιδιοκτησίας του παιδιού και μιας βαθιάς ανάγκης για έλεγχο. Επίσης συχνά παρατηρείται και διαταραχή της προσωπικότητας (Μεταιχμιακή, Ναρκισσιστική, Οιστριονική). Άτομα με διαταραχή προσωπικότητας οριακού τύπου τυπικά παραμορφώνουν, υπερβάλλουν, περνούν τα λόγια τους σε πράξεις και συχνά ψάχνουν και καταφεύγουν σε ειδικούς με στόχο να συνεργαστούν με τις δικές τους παραληρητικές ιδέες (Summers &Summers, 2006). Χρησιμοποιώντας το παιδί ως εργαλείο στόχος του αποξενωτή είναι να καταστρέψει τον στοχοποιημένο γονέα. Τα παιδιά εκτίθενται σε επαναλαμβανόμενες εκτιμήσεις καθώς, παρόλο που διαπιστώνονται οι ψευδείς ισχυρισμοί, οι αποξενωτές επανέρχονται εκ νέου με νέες πιο σκληρές κατηγορίες. Επιπλέον, παρόλο που κάνουν παράνομη πράξη δεν τυγχάνουν τιμωρίας. Οι αποξενωμένοι γονείς αλλά και το παιδί διέρχονται σε μία ψυχοφθόρο κι επίπονη δοκιμασία και συχνά καταστρέφεται για πάντα η γονική σχέση παιδιού και αποξενωμένου γονέα. Συχνά, οι συμπεριφορές αυτές ενισχύονται από κακούς συμβούλους του αποξενωτή γονέα που προτείνεται ως τρόπος καταστροφής του. Κι ενώ κακοποιούν το παιδί συνεχίζουν να έχουν την επιμέλεια και τη φροντίδα του με αποτέλεσμα το παιδί να ζει σε ένα νοσηρό περιβάλλον με το θύτη του. Χρειάζεται οι ειδικοί της ψυχικής υγείας αλλά και άλλοι επιστήμονες που ασχολούνται με παιδιά να αναγνωρίζουν αυτά τα φαινόμενα τόσο της γονικής αποξένωσης όσο και των ψευδών κατηγοριών και να παρεμβαίνουν προστατεύοντας το παιδί. Τα παιδιά που ανατρέφονται σε ένα περιβάλλον γονικής αποξένωσης και που εργαλειοποιούνται από τον γονέα επιμελητή αντιμετωπίζουν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα όπως κατάθλιψη, άγχος, δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις (Warshak, 2015a).

    Σύμφωνα Dr. Dalia Erel (2019), οι περιπτώσεις γονεϊκής αποξένωσης είναι μοναδικές στο ότι αυτά τα παιδιά ζουν σε κατάσταση υψηλού συναισθηματικού κινδύνου. Ζουν σε μια εμπόλεμη ζώνη, έχοντας παρασυρθεί από τον αποξενωτή γονέα στη σύγκρουση των γονιών τους και έπειτα πείστηκαν από τον αποξενωτή γονέα να συμμαχήσουν μαζί του στη μεταχείριση του άλλου ως εχθρού. Έχουν προταθεί διάφορα θεραπευτικά προγράμματα για το παιδί και τους αποξενωτές γονείς, τα πιο δημοφιλή είναι του Warshak (2010) Family Bridges Program.
    Πηγή https://www.energoimpampades.gr/goniki-apoxenosi-kai-psevdeis-katigories/

  • 29 Νοεμβρίου 2023, 19:14 | Μαρία

    Έχω καταθέσει μήνυση από το 2021 η οποία μάλιστα κρίθηκε κατεπείγουσα και η οποία αφορά σε κακοποίηση ανηλίκου και από τότε ούτε φωνή ούτε ακρόαση.
    Μέχρι να φτάσει η εκδίκαση της υπόθεσης στο ποινικό δικαστήριο μπορεί να περάσουν περίπου άλλα τρία χρόνια. Παράλληλα τρέχει το αστικό σκέλος της επικοινωνίας του πατέρα ο οποίος όπως είθισται στις περιπτώσεις κακοποίησης ανηλίκων χρησιμοποιεί το ψευτοσύνδρομο της κατά φαντασίας γονεικής αποξένωσης ως Δούρειο Ίππο ενώ μάλιστα ο ίδιος εδώ και τρια χρόνια δεν εκτελεί την απόφαση επικοινωνίας οικειοθελώς όπως έχουν καταγράψει οι αστικές αποφάσεις το οποίο σύμφωνα με το νέο οικογενειακό νόμο αποτελεί κακή άσκηση γονικής μέριμνας.

    ΤΙ ΠΟΙΝΗ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΡΙΘΕΙ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ – ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΛΟΓΟ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΤΗΡΟΥΜΕΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ- (ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ) ΓΙΑ ΤΑ ΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΔΕΝ ΕΚΤΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΠΟ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΚΙΝΗΣΕΙ ΔΗΘΕΝ ΑΠΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΕΞΟΝΤΩΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΤΟ ΜΟΝΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ, ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ;

    ΓΙΑ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΤΕΡΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΒΛΕΠΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΛΛΑ ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥΣ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΑΙΡΟΝΤΑΙ ΟΤΙ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΑΝ ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΕΙ ΤΑ ΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΜΟΥ ΠΕΙΤΕ ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ;

    ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΠΟΥ ΦΩΝΑΖΟΥΝ ΓΙΑ ΨΕΥΤΟΣΥΝΔΡΟΜΑ ΟΤΑΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΔΕΝ ΕΚΤΕΛΟΥΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΔΗΘΕΝ ΓΙΑΤΙ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΟΝ ΚΑΚΟ «ΛΥΚΟ», ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ, ΚΑΙ ΑΠΟΞΕΝΩΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΜΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΠΛΗΡΩΣ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΩΣ ΤΙ ΕΧΕΤΕ ΘΕΣΠΙΣΕΙ;

    ΣΚΟΠΕΥΕΤΕ ΝΑ ΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΑΔΩΝ ΟΤΑΝ ΑΥΤΗ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΑΦΑΙΡΕΙΤΕ ΤΗ ΓΟΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ ΠΟΥ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ ΔΕΝ ΑΣΚΟΥΝ ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΟΤΑΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΟ Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΟΥΣ;;;;;

    ΚΑΙ ΟΠΩΣ ΣΙΓΟΥΡΑ ΞΕΡΕΤΕ ΤΟΤΕ ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΝ ΟΙ ΜΗΤΕΡΕΣ ΣΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΝΑ ΖΗΤΟΥΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΠΑΤΕΡΑ!!!! Η ΑΚΟΜΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ!
    ΑΝ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ ΜΕ ΤΗ ΒΟΥΛΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΤΕ ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΤΙ ΕΙΝΑΙ.

    ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.

Σχόλια 1 2 3 4 … 26