Αρχική Σχέδιο Νόμου για την Προστασία Δεδομένων Προσωπικού ΧαρακτήραΆρθρο 42 Εκπροσώπηση υποκειμένου των δεδομένων

Άρθρο 42 Εκπροσώπηση υποκειμένου των δεδομένων

Όταν το υποκείμενο των δεδομένων θεωρεί ότι η επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορά παραβιάζει τον ΓΚΠΔ, έχει το δικαίωμα να αναθέσει σε μη κερδοσκοπικό φορέα, οργανισμό, οργάνωση ή σωματείο ή ένωση προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχει συσταθεί και λειτουργεί νομίμως στην Ελληνική Επικράτεια, οι στόχοι του είναι προς το δημόσιο συμφέρον και δραστηριοποιείται στον τομέα προστασίας των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των υποκειμένων των δεδομένων σε σχέση με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα να υποβάλει στο όνομά του ενώπιον της Αρχής καταγγελία σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο άρθρο 77 του ΓΚΠΔ.

Σχόλια
  • 19 Αυγούστου 2019, 18:10 | Homo Digitalis

    Ως προς το άρθρο 42 το ΣχΝ παρεκκλίνει σημαντικά από τις διατάξεις του Άρθρου 80 ΓΚΠΔ και παραβιάζει τις διατάξεις αυτού.
    Συγκεκριμένα, η αιτιολογική σκέψη 142 του ΓΚΠΔ ορίζει με σαφήνεια ότι, όταν το υποκείμενο των δεδομένων θεωρεί ότι παραβιάζονται τα δικαιώματά του βάσει του ΓΚΠΔ, θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να αναθέσει σε μη κερδοσκοπικό φορέα «να υποβάλει καταγγελία εξ ονόματός του σε εποπτική αρχή, να ασκήσει το δικαίωμα δικαστικής προσφυγής για λογαριασμό του ή, εφόσον προβλέπεται από το δίκαιο κράτους μέλους, το δικαίωμα να λάβει αποζημίωση για λογαριασμό των υποκειμένων των δεδομένων».
    Συνάγεται δηλαδή με σαφήνεια ότι η φράση «ή, εφόσον προβλέπεται από το δίκαιο κράτους μέλους…» αφορά το δικαίωμα του μη κερδοσκοπικού φορέα να λάβει αποζημίωση για λογαριασμό των υποκειμένων των δεδομένων (άρθρο 82 ΓΚΠΔ). Μάλιστα, προς επίρρωση της διάταξης, ακολουθεί επεξηγηματική περίοδος με την οποία αναφέρεται ότι «Ο εν λόγω φορέας, οργανισμός ή οργάνωση ενδέχεται να μην έχει το δικαίωμα να απαιτεί αποζημίωση για λογαριασμό του υποκειμένου των δεδομένων, ανεξάρτητα από τυχόν ανάθεση του υποκειμένου των δεδομένων».
    Με το ίδιο σκεπτικό, το Άρθρο 80, παρ.1 προβλέπει ότι το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα να αναθέσει σε μη κερδοσκοπικό φορέα να υποβάλει την καταγγελία για λογαριασμό του και να ασκήσει τα δικαιώματα που αναφέρονται στα άρθρα 77, 78 και 79 για λογαριασμό του και να ασκήσει το δικαίωμα αποζημίωσης που αναφέρεται στο άρθρο 82 εξ ονόματός του, εφόσον προβλέπεται από το δίκαιο του κράτους μέλους.
    Επομένως, είναι σαφές και με βάση την αιτιολογική σκέψη 142, ότι η φράση «εφόσον προβλέπεται από το δίκαιο του κράτους μέλους» αφορά αποκλειστικά στο να ασκήσει ο μη κερδοσκοπικός φορέας το δικαίωμα αποζημίωσης που αναφέρεται στο άρθρο 82 ΓΚΠΔ εξ ονόματός του υποκειμένου των δεδομένων.
    Το ΣχΝ εντελώς αυθαίρετα και αντιθέτως με τα όσα προβλέπει το Άρθρο 80 παρ.1 του ΓΚΠΔ, αφαιρεί από το υποκείμενο των δεδομένων το δικαίωμα που ο ενωσιακός νομοθέτης του παρέχει, ήτοι να αναθέσει σε μη κερδοσκοπικό φορέα
    1) το δικαίωμα υποβολής καταγγελίας σε εποπτική αρχή (77 ΓΚΠΔ),
    2) το δικαίωμα πραγματικής δικαστικής προσφυγής κατά αρχής ελέγχου (78 ΓΚΔΠ) και
    3) το δικαίωμα πραγματικής δικαστικής προσφυγής κατά υπευθύνου επεξεργασίας ή εκτελούντος την επεξεργασία (79 ΓΚΠΔ).
    Το μόνο δικαίωμα του οποίου η ανάθεση βρίσκεται υπό αίρεση («εφόσον προβλέπεται από το δίκαιο του κράτους μέλους») είναι το δικαίωμα αποζημίωσης (82 ΓΚΠΔ).
    Το ίδιο σκεπτικό είχε ακολουθήσει και το ΣχΝ της α’ νομοπαρασκευαστικής επιτροπής.
    Επίσης, η ορθότητα του ως άνω σκεπτικού συνάγεται από το γεγονός ότι η παράγραφος 2 του Άρθρου 80 έχει εντελώς προαιρετικό χαρακτήρα και εναπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών. Γι’ αυτό το λόγο ξεκινάει και με τη φράση «Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν».
    Εάν και η παράγραφος 1 είχε προαιρετικό χαρακτήρα, όπως την αντιλαμβάνεται το ΣχΝ, θα ξεκινούσε και αυτή με την αντίστοιχη φράση.
    Μάλιστα, η πρόταση της παραγράφου 1 «εφόσον προβλέπεται από το δίκαιο του κράτους μέλους» βρίσκεται ακριβώς στο τέλος της παραγράφου επειδή ακριβώς αναφέρεται στη τελευταία περίοδο της παραγράφου και όχι στο σύνολο της παραγράφου. Διαφορετικά θα είχε περίοπτη θέση στην αρχή της παραγράφου.
    Η ιταλική μάλιστα μετάφραση του ΓΚΠΔ δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας καθώς απομονώνει την ανάθεση για το δικαίωμα αποζημίωσης του άρθρου 82 από την ανάθεση για την άσκηση των δικαιωμάτων των άρθρων 77, και 78, και 79, «esercitare per suo conto i diritti di cui agli articoli 77, 78 e 79 nonché, se previsto dal diritto degli Stati membri, il diritto di ottenere il risarcimento di cui all’articolo 82».
    Μάλιστα, το ίδιο σκεπτικό εκφράζουν και ειδικοί, βλέπε: 1) EM Frenzel, ‘Art. 80 Vertretung von betroffenen Personen’ in BP Paal and DA Pauly (eds), Datenschutz-Grundverordnung Bundesdatenschutzgesetz (CH Beck 2017), paras 9, 2) B Kreße, ‘Artikel 80 Vertretung von betroffenen Personen’ in G Sydow (ed), Europäische Datenschutzgrundverordnung (Nomos 2017), para 11., 3) A Neun and K Lubitzsch, ‘Die neue EU-DatenschutzGrundverordnung – Rechtsschutz und Schadensersatz’ (2017) Betriebs-Berater, p 2566; Karg (n 2), p.2566. 4) A Pato, The National Adaptation of Article 80 Gdpr: Towards the Effective Private Enforcement Of Collective Data Protection Rights, in K Cullagh, O Tambou, S Bourton (Eds.), National Adaptations of the GDPR, Collection Open Access Book, Blogdroiteuropeen, Luxembourg (2019), p.98。
    Επομένως οι διατάξεις του άρθρου 80, παρ. 1 είναι υποχρεωτικού χαρακτήρα, και το ΣχΝ παρεκκλίνοντας από αυτές παραβιάζει τον ΓΚΠΔ.
    Προτείνεται η άμεση συμπλήρωση των διατάξεων του Άρθρου 42.
    Ακόμη, το ΣχΝ δε ρυθμίζει σε κανένα άρθρο τα όσα ορίζονται αναφορικά με την εκπροσώπηση με βάση τις διατάξεις του άρθρου 55 της Οδηγίας 2016/680 που ορίζει ότι «σύμφωνα με το δικονομικό δίκαιο των κρατών μελών, τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι το υποκείμενο των δεδομένων έχει δικαίωμα να αναθέσει σε μη κερδοσκοπικό φορέα, οργανισμό ή ένωση που έχει συσταθεί δεόντως σύμφωνα με το δίκαιο κράτους μέλους, με καταστατικούς σκοπούς που είναι προς το δημόσιο συμφέρον, και το οποίο δρα στον τομέα της προστασίας των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των υποκειμένων των δεδομένων όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, να υποβάλει την καταγγελία για λογαριασμό του και να ασκήσει τα δικαιώματα που αναφέρονται στα άρθρα 52 (δικαίωμα υποβολής καταγγελίας σε εποπτική αρχή), 53 (δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προσφυγής κατά εποπτικής αρχής) και 54 (δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προσφυγής κατά υπευθύνου επεξεργασίας ή εκτελούντος την επεξεργασία) για λογαριασμό του».
    Τονίζουμε μάλιστα ότι το αγγλικό κείμενο της Οδηγίας 2016/680 ξεκινάει με τη φράση «Member States shall, in accordance with Member State procedural law, provide for…». Άρα, οι διατάξεις του Άρθρου 55 της Οδηγίας 2016/680 έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα.
    Το ΣχΝ χωρίς να προβλέπει τα εν λόγω δικαιώματα παραβιάζει το Άρθρο 55 της Οδηγίας 2016/680.

    Επομένως, προτείνουμε την άμεση συμπλήρωση των διατάξεων του Άρθρου 42.

    Τέλος, η οργάνωσή μας έχει επανειλημμένως υπογραμμίσει τη σημασία της υιοθέτησης από τον εθνικό νομοθέτη της προαιρετικού χαρακτήρα παραγράφου 2 του Άρθρου 80. Μάλιστα σε επίσημες σχετικές συναντήσεις που είχαμε με την Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή στις 21 Φεβρουαρίου του 2019 και με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης κ. Γεώργιο Σάρλη στις 29 Μαρτίου 2019 εκθέσαμε λεπτομερώς τις απόψεις μας επί του θέματος με σχετικό μας υπόμνημα. Επειδή η πρότασή που καταθέσαμε είναι εκτενής (8 σελίδες), παραθέτουμε εδώ το σύνδεσμο στην ιστοσελίδα μας όπου και βρίσκεται αναρτημένη προκειμένου να ληφθεί εκ νέου υπόψη

    Επομένως, προτείνουμε την υιοθέτηση των διατάξεων του Άρθρου 80 παράγραφος 2 στο άρθρο 42 του ΣχΝ προς ικανοποίηση της βέλτιστης προστασίας των δικαιωμάτων των υποκειμένων των δεδομένων στην Ελληνική Επικράτεια.

  • 19 Αυγούστου 2019, 18:55 | Ευάγγελος Κατσάρας

    Σύμφωνα με το άρθ. 80, παρ.1 του ΓΚΠΔ, το υποκείμενο των δεδομένων δεν έχει δικαίωμα να αναθέσει μόνο την υποβολή καταγγελίας στην αρμόδια ΜΚΟ αλλά και την άσκηση των δικαιωμάτων που αναφέρονται στα άρθρα 77, 78 και 79 για λογαριασμό του. Καμία από τις παραπάνω δυνατότητες δεν υπάγεται στη διακριτική ευχέρεια του κράτους-μέλους, παρά μόνο η δυνατότητα αξίωσης αποζημίωσης για λογαριασμό του υποκειμένου στο τελευταίο εδάφιο. Το παραπάνω προκύπτει και από την παρ. 142 του Προοιμίου του ΓΚΠΔ.

    Επίσης, σύμφωνα με το αρθ.80 παρ.2 του ΓΚΠΔ «Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι κάθε φορέας, οργάνωση ή ένωση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου έχει το δικαίωμα, ανεξάρτητα από τυχόν ανάθεση του υποκειμένου των δεδομένων, να υποβάλει στο εν λόγω κράτος μέλος καταγγελία στην εποπτική αρχή που είναι αρμόδια δυνάμει του άρθρου 77 και να ασκήσει τα δικαιώματα που αναφέρονται στα άρθρα 78 και 79, εφόσον θεωρεί ότι τα δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων δυνάμει του παρόντος κανονισμού παραβιάστηκαν ως αποτέλεσμα της επεξεργασίας.».

    Στη σύγχρονη εποχή η μαζικότητα της επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων, οι κίνδυνοι που αυτή εγκυμονεί για ευρύτερο αριθμό ανθρώπων, η ελλιπής ενημέρωση των υποκειμένων των δεδομένων, η εγγενής ανισότητα μεταξύ τεχνολογικών κολοσσών ως υπευθύνων επεξεργασίας και απλών χρηστών των υπηρεσιών τους ως υποκείμενα των δεδομένων καθιστά επιτακτική την ανάγκη θεσμοθέτησης μίας συλλογικής έννομης προστασίας, συναφούς προς την προβλεπόμενη από το Δίκαιο Προστασίας του Καταναλωτή «actio popularis».

    Συνεπώς αφενός ο εθνικός νομοθέτης αντίκειται με το παρόν άρθρο στον ΓΚΠΔ μη προβλέποντας για δυνατότητα των υποκειμένων ανάθεσης σε ΜΚΟ δικαστικής προσφυγής για λογαριασμό τους, αφετέρου αδικαιολόγητα δεν κάνει χρήση της διακριτικής του ευχέρειας, ώστε να προβλέψει τόσο για την δυνατότητα αξίωσης αποζημίωσης από ΜΚΟ για λογαριασμό του υποκειμένου όσο και τη δυνατότητα αυτόβουλης ενέργειας από πλευράς ΜΚΟ, εξασθενώντας την δυνατότητα προστασίας των υποκειμένων.

    Ως εκ τούτου, το παρόν άρθρο θα μπορούσε να διαμορφωθεί ως εξής:

    1. Όταν το υποκείμενο των δεδομένων θεωρεί ότι η επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορά παραβιάζει τον ΓΚΠΔ, έχει το δικαίωμα να αναθέσει σε μη κερδοσκοπικό φορέα, οργανισμό, οργάνωση ή σωματείο ή ένωση προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχει συσταθεί και λειτουργεί νομίμως στην Ελληνική Επικράτεια, οι στόχοι του είναι προς το δημόσιο συμφέρον και δραστηριοποιείται στον τομέα προστασίας των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των υποκειμένων των δεδομένων σε σχέση με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα να υποβάλει στο όνομά του ενώπιον της Αρχής, να ασκήσει τα δικαιώματα που αναφέρονται στα άρθρα 77, 78 και 79 για λογαριασμό του και να ασκήσει το δικαίωμα αποζημίωσης που αναφέρεται στο άρθρο 82 εξ ονόματός του.

    2. Ο παραπάνω μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορέας έχει το δικαίωμα, ανεξάρτητα από τυχόν ανάθεση του υποκειμένου των δεδομένων, να υποβάλει καταγγελία ενώπιον της Αρχής δυνάμει του άρθρου 77 και να ασκήσει τα δικαιώματα που αναφέρονται στα άρθρα 78 και 79.

  • 19 Αυγούστου 2019, 18:04 | Σπ. Τάσσης, Βασ. Καρκατζούνης, Δημ. Τζέλλης

    Η ρύθμιση είναι ατελής διότι δεν ρυθμίζει ουσιαστικά την δυνατότητα ενώσεων που προασπίζονται τα σχετικά δικαιώματα των υποκειμένων να ενεργούν χωρίς ειδική εντολή από αυτά, ειδικά στις περιπτώσεις μαζικών παραβιάσεων της νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

    Ελληνική Ένωση Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και Ιδιωτικότητας (HADPP)

  • 16 Αυγούστου 2019, 21:10 | Γιώργος Ρουσόπουλος

    Η διάταξη επαναλαμβάνει απλά το άρ. 80 χωρίς να επιλέγει αν ο φορέας μπορεί να ασκήσει και το δικαίωμα αποζημίωσης, άρα χωρίς να δίνει αυτή τη δυνατότητα.

    Επίσης, δεν δίνει τη δυνατότητα να μπορεί ένας φορέας να κάνει καταγγελία χωρίς ανάθεση από το υποκείμενο (αρ. 80 παρ. 2 ΓΚΠΔ). Θεωρώ ότι υπό προϋποθέσεις θα έπρεπε να επιτρέπεται κι αυτό και θα διευκόλυνε περιπτώσεις υποκειμένων των δεδομένων σε μειονεκτική θέση όπως πχ με εκπροσώπηση από σωματεία εργαζομένων.

  • 16 Αυγούστου 2019, 17:35 | Γιώργος Εμμανουήλ

    Πιο το σκεπτικό της εξάλειψης όλων των δυνατοτήτων της εκπροσώπησης των φυσικών προσώπων που αναφέρονταν στο άρθρο 68 του πρώτου Σχέδιου Νόμου (Άρθρο 80 ΓΚΠΔ);

    Το Άρθρο 42 του νέου Νόμου σχετικά με την ‘‘Εκπροσώπηση υποκειμένου των δεδομένων’’, αφαίρεσε όλες τις δυνατότητες που θα απολάμβανε το φυσικό πρόσωπο και κρατώντας μόνο τα δικαιώματα του άρθρου 77.

    Συγκεκριμένα, με το νέο σχέδιο Νόμου ΔΕΝ δίνεται η δυνατότητα στα φυσικά πρόσωπα να αναθέσουν στις ΜΚΟ, οργανώσεις, σωματεία ή ενώσεις προσώπων:

    α) να υποβάλουν για λογαριασμό τους καταγγελία στην ΑΠΔΠΧ και να ασκήσουν τα δικαιώματα που αναφέρονται στο άρθρο 78 του Κανονισμού (Δικαίωμα πραγματικής δικαστικής προσφυγής κατά αρχής ελέγχου).

    β) να ασκήσουν για λογαριασμό τους τα δικαιώματα δικαστικής προσφυγής κατά υπεύθυνου επεξεργασίας ή εκτελούντος επεξεργασίας σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 79 του Κανονισμού (Δικαίωμα πραγματικής δικαστικής προσφυγής κατά υπευθύνου επεξεργασίας ή εκτελούντος την επεξεργασία).

    γ) να ασκήσουν για λογαριασμό τους το δικαίωμα αποζημίωσης που αναφέρεται στο άρθρο 82 του Κανονισμού.

    Επιπλέον, εξαλείφθηκε η αναφορά για τις ΜΚΟ, οργανώσεις, σωματεία ή ενώσεις, να μπορούν να ασκήσουν τις καταγγελίες, προσφυγές και τα ένδικα μέσα για λογαριασμό περισσοτέρων φυσικών προσώπων καθώς επίσης, ότι δεν δικαιούνται αμοιβής από τα φυσικά πρόσωπα για την άσκηση των δικαιωμάτων τους, με εξαίρεση την καταβολή δικαστικών εξόδων ή άλλων εξόδων που σχετίζονται άμεσα με τη διαδικασία.

Σχόλια