Προστίθεται άρθρο 938 στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας το οποίο έχει ως εξής:
«Άρθρο 938
- Με την επιφύλαξη της παρ. 2 και με εξαίρεση την κατάσχεση κινητών που υπόκεινται σε φθορά, με αίτηση του ανακόπτοντος μπορεί να διαταχθεί η αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης με εγγύηση ή και χωρίς εγγύηση, αν το δικαστήριο κρίνει ότι η ενέργεια της αναγκαστικής εκτέλεσης θα προξενήσει ανεπανόρθωτη βλάβη στον αιτούντα και πιθανολογεί την ευδοκίμηση της ανακοπής. Επίσης μπορεί να διαταχθεί να προχωρήσει η αναγκαστική εκτέλεση αφού δοθεί εγγύηση. Η αίτηση ασκείται στο αρμόδιο κατά τα άρθρα 933 και 936 δικαστήριο και δικάζεται κατά τα άρθρα 686 επ..
- Ειδικώς επί κατάσχεσης ακινήτου, η άσκηση του ενδίκου μέσου δεν αναστέλλει την πρόοδο της εκτέλεσης, εκτός εάν το δικαστήριο του ενδίκου μέσου, μετά από αίτηση του ασκούντος αυτό, που υποβάλλεται με το ένδικο μέσο ή με τις προτάσεις, δικάζοντας με τη διαδικασία των άρθρων 686 επ., διατάξει την αναστολή με ή χωρίς παροχή εγγύησης, εφόσον κρίνει ότι η διενέργεια της αναγκαστικής εκτέλεσης θα προξενήσει ανεπανόρθωτη βλάβη στον αιτούντα και πιθανολογεί την ευδοκίμηση του ενδίκου μέσου. Επίσης μπορεί να διαταχθεί να προχωρήσει η αναγκαστική εκτέλεση αφού δοθεί εγγύηση.
- Στις προηγούμενες περιπτώσεις είναι δυνατή η έκδοση σημειώματος με το οποίο εμποδίζεται η εκτέλεση μέχρι να εκδοθεί απόφαση επί της αίτησης αναστολής ή επί του ενδίκου μέσου.
- Η αίτηση με την οποία ζητείται η αναστολή πλειστηριασμού είναι απαράδεκτη αν δεν κατατεθεί το αργότερο πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού. Η απόφαση πρέπει να δημοσιεύεται έως τις 12.00 το μεσημέρι της Δευτέρας που προηγείται του πλειστηριασμού.
- Η αναστολή των παρ. 1 και 2 ή η εγγυοδοσία μπορεί να διαταχθεί μόνο μέχρι να εκδοθεί η οριστική απόφαση επί της ανακοπής, ή η απόφαση επί του ενδίκου μέσου.».
Προτείνεται η αλλαγή της προθεσμίας κατάθεσης της αίτησης αναστολής ώστε αυτή να διαμορφωθεί από «το αργότερο πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από την ημερομηνία του πλειστηριασμού» σε «το αργότερο δεκαπέντε (15) εργάσιμες ημέρες πριν από την ημερομηνία του πλειστηριασμού». Και αυτό διότι αφενός θα πρέπει να αποφευχθεί η έκδοση αποφάσεων υπό πιεστικό χρονικό πλαίσιο για το δικαστή αφετέρου λαμβάνοντας υπόψη ότι η ημέρα του πλειστηριασμού ορίζεται υποχρεωτικά σε επτά (7) μήνες από την ημερομηνία περάτωσης της κατάσχεσης, ο ανακόπτων έχει ικανό διάστημα για την άσκηση της αναστολής.
Περαιτέρω και προς αποφυγή άσκοπων ή και καταχρηστικών καθυστερήσεων στο πλαίσιο των υποθέσεων αναστολής προτείνεται η προσθήκη παραγράφου στην οποία να ορίζεται ότι: «Αναβολή της συζήτησης δεν επιτρέπεται, παρά μόνο για λόγους ανωτέρας βίας.»
Το άρθρο 938 ΚΠολΔ είχε καταργηθεί με το Ν. 4335/2015, με αποτέλεσμα οι σχετικές αιτήσεις να απορρίπτονται ως μη νόμιμες. Εντούτοις το πρόβλημα που δημιουργήθηκε ήταν ότι οι ανακοπές προσδιορίζονταν σε χρόνο μεταγενέστερο του πλειστηριασμού, με συνέπεια ο καθ’ ου η εκτέλεση να μένει εντελώς απροστάτευτος . Για το λόγο αυτό αρκετά δικαστήρια έκριναν ότι θα έπρεπε να παρέχεται κατ` εξαίρεση η δυνατότητα αναστολής της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που, παρά την επιδειχθείσα πρόνοια του οφειλέτη, δεν καταλείπετο περιθώριο σ` αυτόν να αντιδράσει, εντός διαστήματος που θα ήταν τούτο εφικτό, με άσκηση ανακοπής και ύπαρξη αποτελέσματος επ` αυτής, οπότε υπήρχε ανάγκη αναλογικής εφαρμογής του άρθρου 937 παρ. γ` ή εφαρμογή των άρθρων 731 επ. ΚΠολΔ , ώστε να αποφευχθεί τελικά η δημιουργία μόνιμων και δυσχερώς αναστρέψιμων καταστάσεων σε βάρος του οφειλέτη. Εντούτοις, η προθεσμία για την άσκηση της αίτησης (πέντε ημέρες πριν τον πλειστηριασμό) είναι εξαιρετικά μικρή, αν σκεφτούμε μάλιστα ότι στην ίδια δικάσιμο μπορεί να υπάρχουν πολλές αιτήσεις οι οποίες, λόγω της έκτασής τους και του είδους των λόγων της ανακοπής, ίσως χρειάζονται αρκετό χρόνο για να τις επεξεργαστεί ο δικαστής. Θα έπρεπε η προθεσμία να είναι 15 ημέρες, όπως προβλέπεται και στο άρθρο 954 §4 ΚΠολΔ. Επίσης ως όρος για το παραδεκτό της αίτησης, πέραν της ανεπανόρθωτης βλάβης και της ευδοκίμησης του ενδίκου μέσου, θα πρέπει να είναι και η επιμέλεια που επέδειξε ο αιτών. Αν δηλαδή ο αιτών κατά την εκδίκαση της ανακοπής ζήτησε αναβολή, αν γνωρίζει από εξαμήνου ότι επίκειται ο πλειστηριασμός και επέλεξε, χωρίς εύλογη αιτία (π.χ. δυσχέρεια συλλογής αποδεικτικών μέσων), να ασκήσει την ανακοπή μόλις λίγες ημέρες πριν τον πλειστηριασμό, τότε η αίτησή του θα πρέπει να απορρίπτεται.
http://dikastis.blogspot.com/2021/08/blog-post_27.html
Με την επιφύλαξη της επισήμανσης των συναδέλφων περί των προθεσμιών κατάθεσης αίτησης αναστολής πλειστηριασμού και έκδοσης απόφασης επί αυτής που πρέπει όντως να είναι πιο «γενναιόδωρες», θεωρώ πως η επαναφορά της ΚΠολΔ 938 είναι ορθή. Δυστυχώς, η ελπίδες του νομοθέτη του ν. 4335/2015 περί έκδοσης απόφασης επί της ανακοπής του 933 ΚΠολΔ προ του πέρατος της αναγκαστικής εκτέλεσης στην έμμεση εκτέλεση διαψεύστηκαν πλήρως και υφίστατο νομοθετικό κενό. Η δε αμφιταλαντευόμενη νομολογία των δικαστηρίων της ουσίας (παρά την από 2017 κατάφαση του ΑΠ περί δυνατότητας αναλογικής εφαρμογής των αρ. 731-732 ΚΠολΔ) ουδεμία ασφάλεια δικαίου δημιουργούσε στον αιτούντα την αναστολή. Επομένως, ήταν αναγκαία και ευκταία η νομοθετική παρέμβαση και για αυτό στηρίζω την προτεινόμενη 938 ΚΠολΔ, με την αρχική επιφύλαξη.
Συμφωνώ με τους συναδέλφους. Εφόσον στο άρθρο 954 ΚΠολΔ υφίσταται ικανό χρονικό περιθώριο στον Δικαστή να μελετήσει την υπόθεση και να εκδώσει απόφαση επί ανακοπής διόρθωσης έκθεσης κατάθεσης (15 εργάσιμες ημέρες πριν την ημέρα διενέργειας του πλειστηριασμού), δεν βρίσκω τον λόγο για τον οποίο πρέπει να βάζουμε το μαχαίρι στον λαιμό του Δικαστή να εκδώσει απόφαση επί της αίτησης αναστολής του νέου άρθρου 938 ΚΠολΔ δύο (2) ημέρες πριν τον πλειστηριασμό (τη Δευτέρα πριν την ημέρα διενέργειας του πλειστηριασμού, η οποία μπορεί να είναι ημέρα Τετάρτη). Τέτοιες δε αποφάσεις της τελευταίας στιγμής αιφνιδιάζουν και τους διαδίκους και τους πληρεξουσίους δικηγόρους τους και μπορεί να προκαλούν ανασφάλεια δικαίου και προσβολή του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη.
Συμφωνώ εν προκειμένω με τον κο Μασσαλή, θεωρώ ακατανόητη την επαναφορά της δυνατότητας αναστολής με το άρθρο 938 ΚΠολΔ, υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις. Ο προσδιορισμός των ανακοπών σε σύντομες δικασίμους αφορά αποκλειστικά τις διοικήσεις των Πρωτοδικείων, που οφείλουν να τις συμπεριλαμβάνουν στα πινάκια εντός 60 ημερών από την κατάθεσή τους, άλλωστε κατά τη δικάσιμο αρκετές εξ αυτών ματαιώνονται.
Ακατανόητη καταρχήν η επαναφορά της δυνατότητας αναστολής, εφόσον ο πλειστηριασμός προσδιορίζεται σε χρονικό διάστημα, που επιτρέπει την έκδοση πρωτόδικης απόφασης επί της αναστολής. Και ναι γνωρίζω ότι το Πρωτοδικείο Αθηνών δίνει δικασίμους το 2026, αλλά η αναστολή μπορεί να επιτευχθεί μέσω των αρ. 731-732 ΚΠολΔ, όπως έχει γίνει νομολογιακά δεκτό. Σε κάθε περίπτωση, υποβάλλω θερμή παράκληση να διευρυνθεί η προθεσμία των πέντε εργάσιμων ημερών πριν τον πλειστηριασμό και να γίνει τουλάχιστον 15. Είναι κρίμα να επιστρέψουμε στις δικονομικά παθογενείς καταστάσεις του παρελθόντος και να καλούμαστε να παράσχουμε δικαστική προστασία εκ του προχείρου εντός τόσο σύντομου χρονικού διαστήματος. Έτσι και αλλιώς και με τη νέα διάταξη του αρ. 954 παρ. 2 ο πλειστηριασμός προσδιορίζεται σε ικανό διάστημα 5-6 μηνών από την κατάσχεση.
Ευχαριστώ πολύ.
Μασσαλής Ιωάννης
Πρόεδρος Πρωτοδικών Αθηνών