1. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 16 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αντικαθίσταται ως εξής:
«Αν η αίτηση αφορά την εξαίρεση ολόκληρου του πολυμελούς δικαστηρίου (άρθρο 136 εδ. α΄) ή περισσότερα από ένα μέλη αυτού, η κατάθεσή της γίνεται τουλάχιστον οκτώ (8) ημέρες πριν από την ημέρα που έχει προσδιοριστεί για τη συζήτηση της υπόθεσης».
2. Η παράγραφος 3 του άρθρου 16 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Οι αιτήσεις εξαίρεσης κατά των δικαστικών προσώπων που συμπράττουν ή πρόκειται να συμπράξουν στην ίδια υπόθεση υποβάλλονται εφάπαξ ως προς όλους τους λόγους εξαίρεσης και καθ’ όλων των προσώπων αυτών πριν από την επιχείρηση της διαδικαστικής ενέργειας. Το δικαστήριο ή το δικαστικό συμβούλιο αποφαίνονται με ενιαία απόφαση. Κάθε μεταγενέστερη αίτηση δεν λαμβάνεται υπόψη και απορρίπτεται ως απαράδεκτη από το ίδιο δικαστήριο ή συμβούλιο. Όταν η αίτηση εξαίρεσης κατά ενός, περισσοτέρων ή όλων των μελών του δικαστηρίου ή του συμβουλίου, κρίνεται ότι είναι αόριστη ως προς τα πραγματικά γεγονότα ή προδήλως ανεπίδεκτη εκτίμησης ή ασκείται καταχρηστικά απορρίπτεται στην ίδια συνεδρίαση από την ίδια σύνθεση του δικαστηρίου ή συμβουλίου στο οποίο υποβάλλεται».
3. Ο τίτλος και το άρθρο 17 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας αντικαθίστανται ως εξής:
«Άρθρο 17. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΥΠΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ. 1. Η αίτηση εξαίρεσης πρέπει να περιέχει με σαφήνεια τους λόγους της εξαίρεσης του δικαστικού προσώπου, να μνημονεύει ειδικώς τα πραγματικά γεγονότα στα οποία στηρίζονται οι λόγοι αυτοί και να αναφέρει τα μέσα της απόδειξής τους. Διαφορετικά η αίτηση απορρίπτεται ως απαράδεκτη στην ίδια συνεδρίαση από την ίδια σύνθεση του δικαστηρίου ή συμβουλίου στο οποίο υποβάλλεται.
2. Την αίτηση εξαίρεσης πρέπει να υπογράφει ό ίδιος ο αιτών ή πληρεξούσιος που έχει ειδική γι’ αυτό πληρεξουσιότητα. Μεταγενέστερη προσκόμιση του εγγράφου της πληρεξουσιότητας δεν επιτρέπεται για κανένα λόγο. Στο έγγραφο της πληρεξουσιότητας πρέπει να αναφέρονται ειδικά και συγκεκριμένα οι λόγοι για τους οποίους ζητείται η εξαίρεση. Σε περίπτωση μη τήρησης των άνω διατυπώσεων, η αίτηση απορρίπτεται ως απαράδεκτη από την ίδια σύνθεση του δικαστηρίου ή συμβουλίου στο οποίο υποβάλλεται.
3. Η αίτηση εξαίρεσης εγχειρίζεται στον εισαγγελέα του δικαστηρίου, όπου υπηρετεί το πρόσωπο του οποίου ζητείται η εξαίρεση. Αν ζητείται η εξαίρεση μέλους μικτού ορκωτού δικαστηρίου ή μικτού ορκωτού εφετείου, η αίτηση εγχειρίζεται στον εισαγγελέα εφετών, αν δε αφορά μέλος του πταισματοδικείου στον εισαγγελέα πλημμελειοδικών.
4. Η αίτηση για την εξαίρεση μέλους δικαστηρίου που συνεδριάζει μπορεί να υποβληθεί και με προφορική δήλωση, που καταχωρίζεται στα πρακτικά της συνεδρίασης και πρέπει να περιέχει όλα τα στοιχεία που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Η δήλωση γίνεται αυτοπροσώπως ή από συνήγορο που έχει ειδική γι’ αυτό πληρεξουσιότητα, εφαρμόζεται δε αναλόγως και η διάταξη της παραγράφου 2. Διαφορετικά η αίτηση απορρίπτεται ως απαράδεκτη στην ίδια συνεδρίαση από την ίδια σύνθεση του δικαστηρίου στο οποίο υποβάλλεται. Όταν η αίτηση εξαίρεσης κατά ενός, περισσοτέρων ή όλων των μελών του δικαστηρίου, κρίνεται ότι είναι αόριστη ως προς τα πραγματικά γεγονότα ή προδήλως ανεπίδεκτη εκτίμησης ή ασκείται καταχρηστικά απορρίπτεται στην ίδια συνεδρίαση από την ίδια σύνθεση του δικαστηρίου στο οποίο υποβάλλεται».
4. Η παράγραφος 2 του άρθρου 20 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Αν η εξαίρεση αφορά μέλος του εκ τακτικών δικαστών δικαστηρίου ή του εισαγγελέα ή ενόρκου του μικτού ορκωτού δικαστηρίου ή του μικτού ορκωτού εφετείου, αρμόδιο είναι το εκ τακτικών δικαστών δικαστήριο».
5. Στο άρθρο 23 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, προστίθεται παράγραφος «5» ως εξής:
«5. Όταν συντρέχει λόγος αποκλεισμού ή εξαίρεσης ή σοβαροί λόγοι ευπρέπειας, η δήλωση αποχής πρέπει να είναι αιτιολογημένη και να στηρίζεται σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά. Ο δικαστικός λειτουργός ελέγχεται πειθαρχικά, αν δηλώσει αποχή από φυγοπονία ή από έλλειψη σθένους ».
Προς τη σωστή κατεύθυνση είναι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις,καθώς,όπως πληροφορούμαι,με τις πρακτικές ορισμένων ατόμων που καταχρώνται τις διατάξεις περί εξαίρεσης δικαστών,παρακωλύεται ουσιωδώς η λειτουργία διαφόρων δικαστηρίων.Η πρόβλεψη όμως για πειθαρχικό έλεγχο των δικαστών,εφόσον δηλώνουν αποχή από φυγοπονία ή έλλειψη σθένους πρέπει να διαγραφεί εφόσον α)και αν υποτεθεί ότι υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις,αυτές πρέπει να είναι πολύ σπανιες(με την πρόβλεψη στο νόμο εμφανίζεται σαν να πρόκειται για κάτι σύνηθες),β)το σθένος και η φυγοπονία είναι στοιχεία που αξιολογούνται κατά τις ετήσιες επιθεωρήσεις των δικαστών γ)μία τέτοια συμπεριφορά θα συνιστά ενδεχομένως πειθαρχικό παράπτωμα κατά τη γενική διάταξη του άρθρου 91 ν.1756/1988,εφόσον θα θίγει το κύρος του δικαστικού λειτουργού και το κύρος της δικαιοσύνης.
Απαράδεκτη και προσβλητική για τον Έλληνα δικαστή η ευθεία μομφή περί «φυγοπονίας» και «ελλείψεως σθένους», όπως απαράδεκτη και η αναφορά στον τίτλο του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου σε καταπολέμηση φαινομένων «αρνησιδικίας». Καλώ όποιον πολίτη επιθυμεί, να έλθει όποτε θέλει σε οποιοδήποτε ακροατήριο, ώστε να σχηματίσει ιδία αντίληψη για τους δικάζοντες αυτόν, αλλά και να πληροφορηθεί για τον τρόπο ζωής και τις συνθήκες εργασίας των Ελλήνων δικαστών. Κατά την άποψή μου, η συγκεκριμένη όλως προσβλητική για το σύνολο του δικαστικού σώματος αναφορά πρέπει να διαγραφεί. Άλλωστε, εάν ο δικαστικός λειτουργός πράγματι υποβάλει ψευδή δήλωση αποχής, είναι τιμωρητέος κατά τις ήδη ισχύουσες πειθαρχικές διατάξεις.
Συμφωνώ με το προηγούμενο σχόλιο ότι είναι περιττή η πρόβλεψη πειθαρχικού ελέγχου για τους Δικαστές, όταν δηλώνουν αποχή από φυγοπονία (αυτό μπορεί να γίνει και με τις γενικές διατάξεις περί πειθαρχικού ελέγχου). Πάντως είναι θετική η προσπάθεια περιορισμού της κατάχρησης του δικαιώματος αυτού εκ μέρους των διαδίκων με τις προβλεπόμενες διατάξεις του άρθρου αυτού
«Ο δικαστικός λειτουργός ελέγχεται πειθαρχικά, αν δηλώσει αποχή από φυγοπονία ή από έλλειψη σθένους…». Η διάταξη αυτή εκτός από περιττή είναι και προσβλητική για τους δικαστές. Είναι σαν να θεσπίζουμε μία διάταξη που λέει «Οι δικαστές δεν πρέπει να παρανομούν»…