- Στην περ. γ) της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 (Α’ 275): α) διαγράφεται το τέταρτο εδάφιο, β) μετά το τελευταίο εδάφιο προστίθενται έξι νέα εδάφια και η περ. γ) διαμορφώνεται ως εξής:
«γ) Η αποκλειστική προθεσμία για την άσκηση της αγωγής της περ. α΄ αρχίζει από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της απόφασης του Δ.Σ. του Φορέα σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 1. Η αγωγή απευθύνεται κατά του αναγραφόμενου ως δικαιούχου του δικαιώματος στο οποίο αφορά η πρώτη εγγραφή ή κατά των καθολικών του διαδόχων. Σε περίπτωση ειδικής διαδοχής στο δικαίωμα στο οποίο αφορά η πρώτη εγγραφή, η αγωγή πρέπει να στραφεί τόσο κατά του φερόμενου με την πρώτη εγγραφή ως δικαιούχου ή των καθολικών του διαδόχων, όσο και κατά των ειδικών διαδόχων αυτού. Εάν στην πρώτη εγγραφή έχει σημειωθεί ότι εκκρεμεί η εξέταση αίτησης διόρθωσης από τις Επιτροπές Εξέτασης Υποθέσεων Κτηματογράφησης του άρθρου 7Α του ν. 2308/1995 (Α’ 114), η αγωγή στρέφεται υποχρεωτικά κατά του εμφανιζόμενου ως δικαιούχου στην πρώτη εγγραφή, των τυχόν ειδικών ή καθολικών του διαδόχων και του αιτούντος τη διόρθωση κατά το άρθρο 6Α του ν. 2308/1995. Η άσκηση αγωγής σύμφωνα με τα ανωτέρω συνεπάγεται την αυτοδίκαιη λήξη της διαδικασίας ενώπιον των Επιτροπών Εξέτασης Υποθέσεων Κτηματογράφησης του άρθρου 7Α του ν. 2308/1995. Εφόσον η αγωγή δεν απευθύνεται ή δεν επιδόθηκε νόμιμα σε κάποιον από τους νομιμοποιούμενους παθητικά κατά τα προηγούμενα εδάφια, διατάσσεται υποχρεωτικά και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο η προσεπίκληση των απολιπομένων διαδίκων και κατά τα λοιπά εφαρμόζεται το άρθρο 90 ΚΠολΔ. Κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, η αγωγή της περ. α) θεωρείται ότι ασκήθηκε νόμιμα, ως προς όλες τις συνέπειές της, με μόνη την κατάθεση και καταχώρισή της στο κτηματολογικό φύλλο κατά τα οριζόμενα στην περ. ιβ) της παρ. 1 και στην παρ. 5 του άρθρου 12, μέσα στην προθεσμία της περ. α), ακόμη και αν διαπιστωθεί ότι ο εναγόμενος έχει ήδη αποβιώσει πριν από την κατάθεση ή την επίδοσή της εντός της προθεσμίας της παρ. 2 του άρθρου 215 ΚΠολΔ. Στην περίπτωση αυτή, ορίζεται δικάσιμος κατά το άρθρο 237 ΚΠολΔ, κατά την οποία η δίκη διακόπτεται με μόνη τη δήλωση του λόγου της διακοπής από τον ενάγοντα προς το δικαστήριο, η οποία καταχωρίζεται στα πρακτικά. Για την επανάληψη της δίκης εφαρμόζονται ανάλογα τα άρθρα 289 έως 292 ΚΠολΔ. Αν έχουν σημειωθεί στο κτηματολογικό φύλλο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 3Α του παρόντος οι διάδοχοι του νομιμοποιούμενου παθητικά, η αγωγή νόμιμα ασκείται κατ’ αυτών. Όταν η αγωγή στρέφεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου, που αναγράφεται ως δικαιούχος δικαιώματος στις αρχικές εγγραφές, δεν εφαρμόζεται το άρθρο 8 του α.ν. 1539/1938 (Α’ 488).»
- Στην παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 προστίθεται περ. στ) ως εξής:
«στ) Σε περίπτωση επανάληψης της δίκης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. γ), η Γραμματεία του οικείου Μονομελούς ή Πολυμελούς Δικαστηρίου υποχρεούται να διαβιβάσει αμελλητί και ηλεκτρονικά τα έγγραφα που υποβλήθηκαν στο δικαστήριο για την απόδειξη του κληρονομικού δικαιώματος των διαδόχων, στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο, το οποίο ακολουθεί αναλόγως τη διαδικασία που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου 3Α, εφόσον δεν υπάρχει ήδη στο κτηματολογικό φύλλο η σχετική σημείωση.»
- Στην υποπερ. ββ) της περ. α) της παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 προστίθεται δεύτερο εδάφιο και η υποπερ. ββ) διαμορφώνεται ως εξής:
«ββ) Κατ` εξαίρεση όσων ορίζονται στην περίπτωση α`, όταν πρόκειται για διόρθωση αρχικής εγγραφής επί γεωτεμαχίου με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη» κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου 9 και ο δικαιούχος επικαλείται ως τίτλο κτήσης την έκτακτη χρησικτησία, ασκείται η αγωγή της παραγράφου 2 που απευθύνεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου. Όταν η διόρθωση αφορά σε οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη», αντί της αγωγής της παραγράφου 2 του άρθρου 6, ασκείται η αίτηση της περίπτωσης α΄ της παρούσας παραγράφου, ακόμη και εάν ο αιτών επικαλείται ως τίτλο κτήσης την έκτακτη χρησικτησία.»
- Στην περ. α) της παρ. 8 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998, α) το πρώτο εδάφιο τροποποιείται ως προς τους δυνάμενους να υποβάλουν αίτηση διόρθωσης στοιχείων της πρώτης εγγραφής, τη σχετική προθεσμία και τα ειδικότερα χαρακτηριστικά των στοιχείων αυτών, β) στο τρίτο εδάφιο η προθεσμία των δεκαπέντε (15) ημερών αυξάνεται σε τριάντα (30) ημέρες και η παρ. 8 διαμορφώνεται ως εξής:
«8. α) Με την επιφύλαξη όσων ορίζονται στο άρθρο 20, εκείνος που καταχωρίσθηκε στις πρώτες εγγραφές ως δικαιούχος εγγραπτέου δικαιώματος, καθώς και οι καθολικοί ή ειδικοί του διάδοχοι, μπορούν, εντός της προθεσμίας της παρ. 2 του άρθρου 6, να ζητήσουν με αίτησή τους, η οποία υποβάλλεται ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή και μέχρι τον ορισμό του τελευταίου ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου της περιφέρειας του Κτηματολογικού Γραφείου, τη διόρθωση στοιχείων της πρώτης εγγραφής, περιγραφικών, γεωμετρικών ή άλλων, τα οποία δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 20α. Με την αίτηση αυτή δεν επιτρέπεται, επί ποινή απαραδέκτου, να τίθενται υπό αμφισβήτηση τα δικαιώματα συνδικαιούχων, τα όρια όμορων ακινήτων ή τα δικαιώματα τρίτων προσώπων επ` αυτών. Εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την κατάθεσή της και επί ποινή απαραδέκτου, η αίτηση καταχωρίζεται στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου.
β) Ο Κτηματολογικός Δικαστής δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Για τη συζήτηση της αίτησης προσκομίζεται, με ποινή απαραδέκτου, αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου και απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος του ακινήτου στο οποίο αφορά η διόρθωση. Σε περίπτωση που το αίτημα της αίτησης αφορά σε αλλαγές και στα κτηματολογικά διαγράμματα, κατά τη συζήτηση της αίτησης και με ποινή απαραδέκτου, αντί του αποσπάσματος του κτηματολογικού διαγράμματος προσκομίζεται τοπογραφικό διάγραμμα γεωμετρικών μεταβολών, στο οποίο αποτυπώνεται η όποια γεωμετρική μεταβολή επέρχεται με την αιτούμενη διόρθωση. Στην τελευταία περίπτωση προσκομίζεται, με ποινή απαραδέκτου, και η εισήγηση του Κτηματολογικού Γραφείου ή, εάν αυτό δεν έχει συσταθεί και το υφιστάμενο Υποθηκοφυλακείο εξακολουθεί να λειτουργεί μεταβατικά ως Κτηματολογικό Γραφείο, της εταιρείας «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» όπως αυτή μετονομάζεται, για τη συνδρομή των τεχνικών προϋποθέσεων της απεικόνισης της γεωμετρικής μεταβολής που επέρχεται με την αιτούμενη διόρθωση στα κτηματολογικά διαγράμματα. Εφόσον η αίτηση γίνει τελεσιδίκως δεκτή, διορθώνεται η εγγραφή. γ) Για τη διόρθωση εγγραφής που διατάσσεται με απόφαση του Κτηματολογικού Δικαστή, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, υποβάλλεται στο Κτηματολογικό Γραφείο αίτηση από όποιον έχει έννομο συμφέρον. Με την αίτηση συνυποβάλλονται η απόφαση και τα έγγραφα από τα οποία προκύπτει ότι η απόφαση έχει καταστεί τελεσίδικη. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζεται αναλόγως η παράγραφος 3 του άρθρου 17.»
Άρθρο 13 παρ.1γ
Προτεινόμενη τροποποίηση – προσθήκη:
Προβλέπεται ότι σε περίπτωση ειδικής διαδοχής, εφόσον υπάρχει εκκρεμής αίτηση διόρθωσης στις ΕΕΥΚ, η αγωγή πρέπει να στρέφεται υποχρεωτικά και κατά του αιτούντος τη διόρθωση. Θα πρέπει να προβλεφθεί και κοινοποίηση της αγωγής στην εν λόγω Επιτροπή προκειμένου να μπορεί να γίνει αυτοδίκαιη λήξη της διαδικασίας ενώπιον των ΕΕΥΚ.
Άρθρο 13 παρ.3
Σχόλιο επί της προτεινόμενης διάταξης:
Πρόκειται για πολύ ορθή ρύθμιση.
Όπως αναπτύσσεται και στην ΑΣΥΡ του σχεδίου νόμου η προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 13 κρίνεται αναγκαία, ενόψει της υπάρχουσας νομολογίας, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η κατ’ ουσία ματαίωση του δικαιώματος του αληθούς κυρίου ακινήτου να ασκήσει παραδεκτά και εμπρόθεσμα το προβλεπόμενο στην παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998, δικαίωμα αγωγής για την προστασία των εμπραγμάτων δικαιωμάτων του από ανακριβείς εγγραφές στο Κτηματολόγιο, ιδίως στην περίπτωση εναγομένων που έχουν αποβιώσει πριν από την κατάθεση της αγωγής ή κατά τη διάρκεια της προθεσμίας των τριάντα ημερών για την επίδοσή της, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 215 του ΚΠολΔ, με αποτέλεσμα, λόγω της χρονοβόρας διαδικασίας ανεύρεσης των κληρονόμων, να παρέλθει η αποσβεστική προθεσμία για την άσκηση της αγωγής και να οριστικοποιηθούν ανακριβείς εγγραφές.
Η προτεινόμενη διάταξη είναι απολύτως απαραίτητη εάν ληφθεί υπόψη ότι την 31-12-2022 οριστικοποιούνται εγγραφές σε περίπου 300 περιοχές στην Ελλάδα με βάση δηλώσεις κτηματογράφησης υποβληθείσες σχεδόν πριν 30 έτη και πως για την ανεύρεση καθολικών διαδόχων συχνά απαιτείται η επικοινωνία με διαφορετικά Ληξιαρχεία, καθότι και το Μητρώο Πολιτών δεν έχει ενημερωθεί με τους παλαιούς θανάτους.
Με την προτεινόμενη διάταξη επιτυγχάνεται η άσκηση του δικαιώματος του αληθούς δικαιούχου προς προστασία του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος της ιδιοκτησίας, η αποφυγή της οριστικοποίησης ανακριβούς εγγραφής, η οποία κατεξοχήν βλάπτει την δημόσια πίστη των κτηματολογικών βιβλίων, ενώ ταυτόχρονα προστατεύονται και οι καθολικοί διάδοχοι του αποβιώσαντος καταχωρισμένου φερόμενου δικαιούχου, διότι η δίκη θα διεξαχθεί αφού κληθούν και λάβουν μέρος σε αυτή, ώστε να ανταποδείξουν τυχόν υπάρχον δικαίωμα του αποβιώσαντος στο ακίνητο.
Τέλος, σημειώνεται ότι ο ν. 2664/1998, όπως έχει ερμηνευτεί από τα Δικαστήρια, έχει ήδη εισάγει πολλές αποκλίσεις από τις ρυθμίσεις του ισχύοντος ΚΠολΔ προς επίτευξη των σκοπών του κτηματολογικού δικαίου.
Στην παρ.1γ
Το να στρέφεται η αγωγή κατά αποβιώσαντος σημαίνει ότι αυτή είναι απαράδεκτη , βλ. άρθρο 62 ΚΠολΔ δεν μπορεί να είναι διάδικος ο θανών και εννοείται δεν έχουμε βιαία διακοπή της δίκης με 286 επ. ΚΠΟΛΔ για να μιλούμε για επανάληψη.. η εν λόγω διάταξη ανατρέπει όλο τον ΚΠολΔ
Στην υποπαρ.στ
Μάλλον ανεφάρμοστη σε επαρχιακά δικαστήρια, ενδεχομένως και στο Πρωτοδικείο Αθηνών, όπως τόσες άλλες διάσπαρτες διατάξεις νόμων που προβλέπουν ενέργειες της γραμματείας προς άλλες δημόσιες υπηρεσίες…
Σημειωτέον ότι από τις πολλές τροποποιήσεις του ίδιου νομοθετήματος ανά εξάμηνο ή τρίμηνο πλέον είναι αδύνατο να παρακολουθήσουν οι νομικοί της πράξης τις αλλαγές…πχ. ενώ με τον 4821 /31-7-2021 υπάρχει ο θεσμός του κτηματολογικού εφέτη, σε πολλά δικαστήρια δεν έχουν ορισθεί και αν έχουν ορισθεί, δεν εφαρμόζεται η σχετική διάταξη
Στην υποπαρ.ββ
Θα ήταν καλό να διατηρηθεί η αρχική διατύπωση της παρ.3 υποπαρ.α «μπορεί να ζητηθεί» …αλλιώς η υποχρεωτική διόρθωση με εκουσία εγκυμονεί κινδύνους για αυθαίρετες καταλήψεις από επιτήδειους και εμπλοκές στην εξέταση της ουσίας της υπόθεσης….Συγκεκριμένα είναι πολύ σύνηθες το φαινόμενο στις περιοχές της Βορείου Ελλάδος , λόγω των επί σειρά διαμορφωθέντων συναλλακτικών σχέσεων, να μην υπάρχει συστατική της οριζοντίου ιδιοκτησίας πράξη εξ αρχής για όλη την οικοδομή, αλλά μερικές συστάσεις δηλ. κάθε πώληση διαμερίσματος και σύσταση ….συνέπεια είναι το ποσοστό που εμφανίζεται ως αγνώστου ιδιοκτήτη να οφείλεται στο ότι δεν δηλώθηκαν ή δηλώθηκαν ανακριβώς οριζόντιες ιδιοκτησίες μη νόμιμες, όπως πχ. στο δώμα, στην πυλωτή , με υπερκάλυψη διαθέσιμου ποσοστού κλπ. όπου η ασφαλής διόρθωση της πρώτης εγγραφής επιβάλλεται να γίνει με την τακτική διαδικασία …στην εκουσία, παρόλο που ισχύει το ανακριτικό σύστημα, ο δικαστής «παγιδευεται» από το υλικό που θα του προσκομίσει ο αιτών, χωρίς καν να μπορεί να εξετάσει τη συνδρομή διακωλυτικών λόγων….