ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
ΕΙΔΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ
Άρθρο 126
Άσκηση δημόσιας υπηρεσίας διοικητικής φύσεως
1. Δόκιμοι εισηγητές του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, πάρεδροι πρωτοδικείου των πολιτικών και των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, πάρεδροι εισαγγελίας και δόκιμοι ειρηνοδίκες, οι οποίοι μετά τη συμπλήρωση της δοκιμαστικής τους υπηρεσίας κρίνονται από το οικείο ανώτατο δικαστικό συμβούλιο μη διοριστέοι σε θέση ισόβιου δικαστικού λειτουργού, διορίζονται χωρίς διαγωνισμό σε ανάλογη προς τα προσόντα τους θέση διοικητικού υπαλλήλου, εφόσον έχουν τα προσόντα που προβλέπονται από τον Υπαλληλικό Κώδικα και κρίνονται επαρκείς προς τούτο με την περί απόλυσής τους απόφαση του ανώτατου δικαστικού συμβουλίου. Το οικείο ανώτατο δικαστικό συμβούλιο διαλαμβάνει στην απόφασή του, αν ο κρινόμενος είναι επαρκής για την άσκηση διοικητικής φύσεως δημόσιας υπηρεσίας. Σε καταφατική περίπτωση ο κρινόμενος δικαιούται να ζητήσει εντός μηνός από την κοινοποίηση σ’ αυτόν της απόφασης του συμβουλίου, με αίτησή του προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης, τον διορισμό του στη γραμματεία των δικαστηρίων ή των εισαγγελιών ή σε δημόσια διοικητική θέση, πλην των κεντρικών υπηρεσιών των Υπουργείων. Η αίτηση γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτή εντός τριών (3) μηνών από την υποβολή της.
Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δικαιοσύνης και Οικονομικών, καθορίζονται οι δημόσιες υπηρεσίες στις οποίες μπορεί να διορισθεί ο αιτών, συνιστώμενης ανάλογης θέσης, εφόσον δεν υπάρχει κενή, ο βαθμός με τον οποίο διορίζεται, ανάλογα με τα προσόντα του, ο τρόπος καθορισμού της σειράς που λαμβάνει και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Ο απολυόμενος δικαιούται να διορισθεί δικηγόρος στην Αθήνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη ή στην περιφέρεια οποιουδήποτε άλλου δικαστηρίου επιθυμεί, εκτός από εκείνα στα οποία υπηρέτησε μέχρι την απόλυσή του, εφόσον είχε αποκτήσει την ιδιότητα του δικηγόρου προ του διορισμού του.
2. Πάρεδρος και εισηγητής του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφέτης, πρόεδρος πρωτοδικών και πρωτοδίκης των πολιτικών και των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, αντεισαγγελέας εφετών, εισαγγελέας και αντεισαγγελέας πρωτοδικών και ειρηνοδίκης που παραλείπεται να προαχθεί για τρίτη τουλάχιστον φορά λόγω ανεπάρκειας, εάν μεταξύ της πρώτης και της τελευταίας παράλειψης μεσολαβεί χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους, παραπέμπεται υποχρεωτικά με το ερώτημα της οριστικής παύσης λόγω ανεπάρκειας στο δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την επιβολή της ποινής της οριστικής παύσης, τηρούμενης της διαδικασίας του άρθρου 60. Αν το δικαστήριο αποφασίσει την οριστική παύση, διαλαμβάνει συγχρόνως στην απόφασή του, αν ο κρινόμενος επαρκεί για την άσκηση δημόσιας, διοικητικής φύσεως υπηρεσίας. Σε καταφατική περίπτωση ισχύουν αναλόγως τα οριζόμενα στην παρ. 1.
3. Όπου σε κείμενες διατάξεις αναφέρονται οι βαθμοί «έμμισθος πάρεδρος παρά πρωτοδίκαις», «έμμισθος πάρεδρος παρ’ εισαγγελία», και «έμμισθος πάρεδρος τακτικών διοικητικών δικαστηρίων» νοούνται αντίστοιχα οι βαθμοί «πάρεδρος πρωτοδικείου», «πάρεδρος εισαγγελίας» και «πάρεδρος πρωτοδικείου των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων».
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
Άρθρο 127
Όργανα και λειτουργία της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης
1. Η διαχείριση των δικαστικών υποθέσεων και η διενέργεια των εργασιών των δικαστηρίων πραγματοποιούνται, εφόσον τούτο είναι εφικτό και τηρουμένων των οικείων δικονομικών και διαδικαστικών διατάξεων, μέσω Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων («Ο.Σ.Δ.Δ.Υ.»). Τα συστήματα αυτά, τα οποία είναι διακριτά ανά κλάδο δικαιοδοσίας, δύνανται να διαλειτουργούν, ιδίως, α) μεταξύ τους, β) με πληροφοριακά συστήματα της δημόσιας διοίκησης, γ) με το πληροφοριακό σύστημα της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων και δ) με τα πληροφοριακά συστήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για την ανάπτυξη των ως άνω διαλειτουργικοτήτων συνάπτονται μεταξύ των νομίμων εκπροσώπων των κυρίων των πληροφοριακών συστημάτων μνημόνια συνεργασίας. Τα δικαιώματα πρόσβασης των χρηστών στα ως άνω Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. και ο τρόπος άσκησης αυτών προσδιορίζονται από τους κανονισμούς λειτουργίας των ανωτάτων δικαστηρίων κάθε δικαιοδοσίας, κατόπιν εισήγησης του υπευθύνου για την επεξεργασία των προσωπικών Δεδομένων και του τμήματος πληροφορικής εφόσον υπάρχουν. Με την επιφύλαξη ειδικών διατάξεων που διέπουν την πρόσβαση στις δικαστικές αποφάσεις και τη δημοσιότητά τους, τα δικαστήρια διαθέτουν στο κοινό σε ηλεκτρονική μορφή, δια μέσου της ιστοσελίδας τους, τις δικαστικές αποφάσεις, τις οποίες δημοσιεύουν και οι οποίες έχουν υποστεί κατάλληλη επεξεργασία ανωνυμοποίησης.
2. Η χρήση των ΤΠΕ από τα δικαστήρια για τις ανάγκες της λειτουργίας τους και η χρήση ανοιχτών δεδομένων στις δικαστικές αποφάσεις, οι οποίες διατίθενται στο κοινό σε ηλεκτρονική μορφή, ρυθμίζονται με διαφορετικά ανά δικαιοδοσία προεδρικά διατάγματα, τα οποία εκδίδονται με πρόταση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το αργότερο εντός ενός (1) έτους από τη δημοσίευση του παρόντος. Μέχρι την έκδοση των ως άνω προεδρικών διαταγμάτων, στην περίπτωση που η άσκηση της αρμοδιότητας των δικαστηρίων πραγματοποιείται εν όλω ή εν μέρει με τη χρήση ΤΠΕ, εφαρμόζονται αναλόγως τα άρθρα 2, 3, 12 έως 20 του ν. 4727/2020 (Α’ 184).
3. Για την εποπτεία και τον συντονισμό όλων των ψηφιακών έργων της δικαιοσύνης συνιστάται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης Ανώτατο Συμβούλιο Διοίκησης Έργων Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης, το οποίο συγκροτείται από α) τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ως πρόεδρο, β) τον πρόεδρο της Επιτροπής Εποπτείας Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Διοικητικής Δικαιοσύνης της παρ. 5, γ) τον πρόεδρο της Επιτροπής Εποπτείας Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Πολιτικής – Ποινικής Δικαιοσύνης της παρ. 6, δ) τον πρόεδρο της Επιτροπής Εποπτείας Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου της παρ. 7, ε) έναν δικηγόρο (1) που ορίζεται από την Ολομέλεια των δικηγορικών συλλόγων, στ) τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Δικαιοσύνης και ζ) τον Προϊστάμενο του Αυτοτελούς Τμήματος Στρατηγικής, Προγραμματισμού και Διαχείρισης Έργων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η θητεία των μελών του Συμβουλίου, που ορίζονται το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου και μπορούν να αντικατασταθούν για σπουδαίο λόγο, του νέου μέλους οριζόμενου για πλήρη θητεία, αρχίζει την 16η Σεπτεμβρίου του ημερολογιακού έτους ορισμού και λήγει την 15η Σεπτεμβρίου του μεθεπόμενου ημερολογιακού έτους.
4. Την τεχνική υποστήριξη, συντήρηση και περαιτέρω ανάπτυξη των συστημάτων της παρ. 3 ασκούν, κατά δικαιοδοσία, κατ’ αρχήν, οι αρμόδιες για τη χρήση επικοινωνιών ΤΠΕ. επιμέρους οργανικές μονάδες των γραμματειών των δικαστηρίων, υπό την εποπτεία επιτροπών από δικαστικούς λειτουργούς και υπαλλήλους, κατά τα οριζόμενα στις παρ. 5, 6 και 7, με την επικουρία των αντίστοιχων οργανικών μονάδων της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Τα Τμήματα Πληροφορικής των ανωτέρω γραμματειών στελεχώνονται από εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο υποστηρίζει τη λειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων της Δικαιοσύνης αδιαλείπτως. Τα όργανα των δικαστηρίων που είναι αρμόδια για την κατάρτιση συμβάσεων δύνανται να συνάπτουν μνημόνια συνεργασίας και να αναθέτουν συμβάσεις παροχής τεχνικής υποστήριξης ιδίως για την εφαρμογή και υλοποίηση ευρωπαϊκών και εθνικών αναπτυξιακών προγραμμάτων, καθώς και συμβουλευτικών υπηρεσιών.
5. Η εποπτεία και διαχείριση του Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Διοικητικής Δικαιοσύνης πραγματοποιείται από την Επιτροπή Πληροφοριακών Συστημάτων του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία ορίζεται από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με τον κανονισμό του. Με απόφαση του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, η Επιτροπή μπορεί να επικουρείται στο έργο της από δικαστικούς λειτουργούς και υπαλλήλους των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και από υπαλλήλους του Συμβουλίου της Επικρατείας και της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.
6. Συστήνεται στον Άρειο Πάγο Επιτροπή Εποπτείας Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Πολιτικής – Ποινικής Δικαιοσύνης, η οποία συγκροτείται από έναν (1) εφέτη ή αντίστοιχο, ως πρόεδρο, δύο (2) πρωτοδίκες ή αντίστοιχους και δύο (2) υπαλλήλους των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων ή των εισαγγελιών, ως μέλη. Τον πρόεδρο της Επιτροπής, τον ένα (1) δικαστικό λειτουργό και τον έναν (2) υπάλληλο ορίζει, για διετή θητεία, ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, ενώ τον δεύτερο δικαστικό λειτουργό και τον δεύτερο υπάλληλο ορίζει ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Η θητεία των μελών της επιτροπής, που ορίζονται το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου και μπορούν να αντικατασταθούν για σπουδαίο λόγο, του νέου μέλους οριζόμενου για πλήρη θητεία, αρχίζει τη 16η Σεπτεμβρίου του ημερολογιακού έτους ορισμού και λήγει τη 15η Σεπτεμβρίου του μεθεπόμενου ημερολογιακού έτους. Κατά τη διάρκεια της θητείας τους οι δικαστικοί λειτουργοί μέλη της επιτροπής απαλλάσσονται από τα δικαιοδοτικά τους καθήκοντα. Η απασχόληση των δικαστικών υπαλλήλων στην Επιτροπή είναι αποκλειστική.
7. Συστήνεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο Επιτροπή Εποπτείας Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, η οποία συγκροτείται από έναν (1) πάρεδρο, ως πρόεδρο, δύο (2) εισηγητές και δύο (2) υπαλλήλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως μέλη. Τον πρόεδρο της Επιτροπής και τον έναν εισηγητή καθώς και τους δύο (2) υπαλλήλους ορίζει, για διετή θητεία, ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενώ τον δεύτερο εισηγητή ορίζει ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας στο Δικαστήριο αυτό. Η θητεία των μελών της Επιτροπής, που ορίζονται το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου και μπορούν να αντικατασταθούν για σπουδαίο λόγο, του νέου μέλους οριζόμενου για πλήρη θητεία, αρχίζει την 16η Σεπτεμβρίου του ημερολογιακού έτους ορισμού και λήγει την 15η Σεπτεμβρίου του μεθεπόμενου ημερολογιακού έτους. Η απασχόληση των δικαστικών υπαλλήλων στην Επιτροπή είναι αποκλειστική.
8. Με απόφαση της Ολομέλειας του οικείου Ανώτατου Δικαστηρίου ρυθμίζεται κάθε άλλο θέμα σχετικά με την οργάνωση, τη λειτουργία και τις ειδικότερες αρμοδιότητες των οργάνων που προβλέπονται στις παρ. 4 έως 7.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 128
Εξουσιοδοτικές διατάξεις
1. Τα προεδρικά διατάγματα που προβλέπονται από τον κώδικα αυτόν, εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης ρυθμίζονται τα τεχνικά θέματα και διαδικασίες και ορίζονται τα πρότυπα που απαιτούνται σε περίπτωση που ένα ηλεκτρονικό έγγραφο προσυπογράφεται από περισσότερους δικαστικούς λειτουργούς και δικαστικούς υπαλλήλους διάφορων ιεραρχικών βαθμίδων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’
ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 129
Μεταβατικές διατάξεις
1. Όπου στις κείμενες διατάξεις αναφέρεται συμβούλιο πρωτοδικών, συμβούλιο πλημμελειοδικών, συμβούλιο εφετών, δικαστήρια σε συμβούλιο ή ολομέλεια δικαστηρίου σε συμβούλιο, νοούνται τα συμβούλια και οι ολομέλειες που προβλέπονται από τον κώδικα αυτόν.
2. Έως ότου εκδοθούν τα διατάγματα, οι υπουργικές αποφάσεις και οι πράξεις που προβλέπονται, εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις που ρυθμίζουν τα αντίστοιχα θέματα, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τον παρόντα Κώδικα.
3. Πειθαρχικά παραπτώματα, που τελέστηκαν πριν από την έναρξη της ισχύος του παρόντος και δεν εκδικάστηκαν οριστικά, κρίνονται σύμφωνα με το Δ’ Μέρος. Οι σχετικές υποθέσεις μεταβιβάζονται, αν συντρέχει περίπτωση, στα συμβούλια που είναι αρμόδια. Διαδικαστικές πράξεις, που έχουν γίνει εγκύρως έως την έναρξη της ισχύος του παρόντος με το προηγούμενο νομικό καθεστώς, δεν επαναλαμβάνονται.
4. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 59 εφαρμόζεται σε προαγωγές, οι οποίες συντελούνται με προεδρικό διάταγμα, που δημοσιεύεται μετά τη θέση σε ισχύ του παρόντος.
5. Για την πρώτη εφαρμογή του παρόντος, η θητεία των μελών του Συμβουλίου Επιθεώρησης και των επιθεωρητών συμβούλων επικρατείας, αρεοπαγιτών και αντεισαγγελέων του Αρείου Πάγου των άρθρων 93 και 97 εκτείνεται από τη 16η Σεπτεμβρίου του 2023 έως τη 15η Σεπτεμβρίου του 2025 και αφορά το επιθεωρούμενο χρονικό διάστημα από τη 16η Σεπτεμβρίου του 2021 έως τη 15η Σεπτεμβρίου του 2023.
6. Οι θητείες των αποσπασμένων, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, δικαστικών λειτουργών στο Υπουργείο Δικαιοσύνης συνεχίζονται μέχρι τη λήξη τους.
7. Όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρεται ο όρος δικαστικές διακοπές, νοείται η περίοδος που λειτουργούν τα θερινά τμήματα.
8. Οι κανονισμοί των δικαστηρίων για την εφαρμογή του συστήματος της ισομερούς κατανομής των υποθέσεων της παρ. 5 του άρθρου 19, τροποποιούνται αναλόγως πριν από την έναρξη του δικαστικού έτους 2022-2023.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄
ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 130
Καταργούμενες διατάξεις
Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργείται ο ν. 1756/1988 (Α΄35), με την επιφύλαξη των εξαιρέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 130 του παρόντος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ’
ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ
Άρθρο 131
Έναρξη ισχύος
Η ισχύς του νόμου αυτού αρχίζει από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός:
α) από το Γ’ Μέρος που αφορά στην επιθεώρηση των δικαστηρίων και των δικαστικών λειτουργών, του οποίου η έναρξη ισχύος ορίζεται στις 16 Σεπτεμβρίου 2022,
β) τα άρθρα 49 περί κωλυμάτων εντοπιότητας δικαστικών λειτουργών και 60 περί μεταθέσεων δικαστικών λειτουργών, των οποίων η έναρξη ισχύος ορίζεται στις 16 Σεπτεμβρίου 2022 και,
γ) την παρ. 3 του άρθρου 74, την παρ. 4 του άρθρου 77, την παρ. 6 του άρθρου 83, την παρ. 7 του άρθρου 89 και το τελευταίο εδάφιο της παρ. 10 του άρθρου 90, των οποίων η έναρξη ισχύος ορίζεται στις 16 Σεπτεμβρίου 2026.