Αρχική Διαδικασία άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών, κυβερνοασφάλεια και προστασία προσωπικών δεδομένων πολιτώνΚεφαλαίο Γ’ ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Άρθρο 10

Κεφαλαίο Γ’ ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Άρθρο 10

Παραβίαση απορρήτου τηλεφωνικής επικοινωνίας
και προφορικής συνομιλίας – Τροποποίηση άρθρου 370Α ΠΚ
Στο άρθρο 370Α του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95) αντικαθίστανται το πρώτο εδάφιο των παρ. 1 και 2 και οι παρ. 3 και 4, προστίθεται παρ. 5 και το άρθρο 370Α διαμορφώνεται ως ακολούθως:
«Άρθρο 370Α
Παραβίαση του απορρήτου τηλεφωνικής επικοινωνίας και προφορικής συνομιλίας
1. Όποιος αθέμιτα παγιδεύει ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο παρεμβαίνει σε συσκευή, σύνδεση ή δίκτυο παροχής υπηρεσιών τηλεφωνίας ή σε σύστημα υλικού ή λογισμικού, που χρησιμοποιείται για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών, με σκοπό ο ίδιος ή άλλος να πληροφορηθεί ή να αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο τηλεφωνικής συνδιάλεξης μεταξύ τρίτων ή τα στοιχεία της θέσης και κίνησης της εν λόγω επικοινωνίας, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών. Με την ίδια ποινή τιμωρείται η πράξη του προηγούμενου εδαφίου και όταν ο δράστης αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου.
2. Όποιος αθέμιτα παρακολουθεί με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα μη δημόσια πράξη άλλου, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών. Με την ίδια ποινή τιμωρείται η πράξη του προηγούμενου εδαφίου και όταν ο δράστης αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο της συνομιλίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου.
3. Με κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών τιμωρείται όποιος κάνει χρήση της πληροφορίας ή του υλικού φορέα επί του οποίου αυτή έχει αποτυπωθεί με τους τρόπους που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2.
4. Αν ο δράστης των πράξεων των παραγράφων 1, 2 και 3 είναι πάροχος υπηρεσιών τηλεφωνίας ή νόμιμος εκπρόσωπος αυτού ή μέλος της διοίκησης ή υπεύθυνος διασφάλισης του απορρήτου ή εργαζόμενος ή συνεργάτης του παρόχου ή ενεργεί ιδιωτικές έρευνες ή τελεί τις πράξεις αυτές κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια ή απέβλεπε στην είσπραξη αμοιβής, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή.
5. Αν οι πράξεις των παραγράφων 1 και 3 συνεπάγονται παραβίαση στρατιωτικού ή διπλωματικού απορρήτου ή αφορούν απόρρητο που αναφέρεται στην ασφάλεια του κράτους ή την ασφάλεια εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, τιμωρούνται κατά το άρθρο 146.».

Σχόλια
  • 22 Νοεμβρίου 2022, 17:26 | ΛΟΥΚΑΣ Ε.ΜΠΑΛΙΟΥΣΗΣ

    Λουκάς Ε. Μπαλιούσης (Ηλεκτρονικός Τηλεπικοινωνιών, Εικαστικός).
    Στο άρθρο 370 Α θα πρότεινα να παραμείνει ως έχει στον υπάρχοντα νόμο η παράγραφος 2 όπου αναφέρεται ο όρος ΄΄μή δημόσια συνομιλία πού δεν διεξάγεται δημόσια΄΄ καθώς και η ¨μη δημόσια πράξη΄΄ και να προστεθούν επεξηγήσεις με τις κάτωθι παράγραφους.
    Παρ. 6 . “Μη δημόσια συνομιλία ή πράξη είναι αυτή που τελείται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μπορεί να γίνει αντιληπτή από αόριστο αριθμό προσώπων στο συγκεκριμένο τόπο και χρόνο ,τελείται δηλαδη μυστικά”.
    Παρ. 7. “μη δημόσια χαρακτηρίζεται η πράξη, όταν ο ομιλών ή ο πράτων λαμβάνει όλα εκείνα τα μέτρα, τα οποία αντικειμενικώς κρινόμενα, είναι αναγκαία και επαρκή προκειμένου να αποτραπεί η ενεργητική ή παθητική πρόσβαση τρίτου προς τον λόγο ή την πράξη.”

    Παρ. 8. “Η πράξη που τελείται δημόσια και η καταγραφή της δε συνιστά παραβίαση του απορρήτου. “
    Παρ. 9.Τεκμαίρεται συναίνεση του ατόμου όταν οι πράξεις των ανωτέρω παραγράφων έχουν πραγματοποιηθεί εν γνώση και εν όψει των ενδιαφερομένων χωρίς αυτοί να έχουν αντιδράσει και εφ όσον είχαν την δυνατότητα να το πράξουν την δεδομένη στιγμή.
    Σημειώσεις, αναφορές -Ανάλυση της πρότασης.
    Σημ 1.Δεδομένου ότι η παρ 2 του άρθρου 370 Α χρησιμοποιείται για την προστασία της ιδιωτικότητας ,όχι μόνο δεν θα έπρεπε να αφαιρεθεί ο όρος της ¨συνομιλίας που δεν διεξάγεται δημόσια ¨ ,αλλά θα έπρεπε να διευκρινίζεται και να επεξηγείται εντός του νόμου ,τι είναι «συνομιλία που δεν διεξάγεται δημόσια « και τι σημαίνει «μη δημόσια πράξη του άλλου» σε ειδικές παραγράφους , καθώς και να υπογραμμιστεί η τεκμηρίωση συναίνεσης όπως την αναφέρει πχ ο Γαλλικός Π.Κ στο άρθρο 261-1.
    Επαναφέροντας την παράγραφο 2 του άρθρου 370 Α στη πριν του νόμου 4619/2019 κατάσταση και έτσι όπως ορίζονταν στον ν. του 2008 και χωρίς να ληφθούν υπ όψιν οι σοβαρές ενστάσεις που είχαν προβάλλει σοβαρότατοι θεωρητικοί της ποινικής νομολογίας όπως ο καθ. του Α.Π κος Ι. Μανωλεδάκης και η καθ. του Α.Π κα Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου αντιπρόεδρος και πρόεδρος των επιτροπών του απορρήτου των επικοινωνιών, για τις σοβαρότατες αντιφάσεις στην παράγραφο αυτή του άρθρου 2 του 370 Α, όχι μόνο δεν εναρμονίζεται ο ποινικός κώδικας με τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ αλλά γίνεται οπισθοχώρηση στα δικαιώματα της ελεύθερης έκφρασης, του λόγου ,της τέχνης ,της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της δημοσιογραφίας όπως ορίζονται από τα άρθρα 14,15,16 του Συντάγματος καθώς και από το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ.
    Σημ 2.Όπως γίνεται πολύ συχνά στην ελληνική νομολογία πολλές αλλαγές πραγματοποιούνται εν θερμώ και κυρίως όταν υπάρχει οσμή σκανδάλου η κάποια έντονη εμπλοκή κρατικών λειτουργών η αξιωματούχων. (βλ.υπ.Ζαχόπουλου,υπ.Μαυρίκη και τωρα υπ.Predator).Δεν πρέπει όμως να παραβλέπουμε ότι λόγω τα τριτενέργεας οι νόμοι αυτοί έχουν άμεση παρενέργεια στην καθημερινότητα του ¨απλού πολίτη¨ και κυρίως στις σχέσεις του με τους συμπολίτες του και με το κράτος. Η προχειρότητα αυτή ,δημιουργεί ένα νομικό κομφούζιο που αντί να βοηθά και να διαφωτίζει τον δικαστή αντιθέτως προκαλεί τεράστια προβλήματα ερμηνείας στις δικαστικές και εισαγγελικές αποφάσεις με αποτέλεσμα τις άδικες καταδίκες και πολύ συχνά στην συνέχεια την δαπανηρή καταδίκη της χώρας μας στο Ευρωπαικό Δικαστήριο (περίπου 1000 καταδίκες και 2.500 σε αναμονή ενάντια στην Ελλάδα από το ΕΔΑΔ και έχουν καταβληθεί τά ποσά περίπου των 30.000.000 ευρώ την τελευταία 10-ετια για μη εναρμόνιση και μη συμμόρφωση της χώρας μας και στην αδυναμία της να εξαλείψει τις εστίες που πολλαπλασιάζουν τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου,(βλ.ενημ. του Γιάννη Κτιστάκη στη Βουλή, Μάρτιος 2022).

    Σημ 3.Το Σύνταγμα μέσω του άρθρου 7 παρ 1 ορίζει ότι η περιγραφή της αξιόποινης συμπεριφοράς και η απειλούμενη ποινή πρέπει να είναι πλήρεις και σαφείς. Πλήρης είναι ο ποινικός νόμος όταν περιγράφει όλα τα στοιχεία της αξιόποινης συμπεριφοράς και προβλέπει την επιβαλλόμενη ποινή. Σαφής είναι ο νόμος που μέσα στα όρια του εύλογου και του δυνατού περιγράφει την αξιόποινη συμπεριφορά και ορίζει την απειλούμενη ποινή με ακρίβεια και βεβαιότητα. Δεν είναι επομένως συνταγματικοί οι νόμοι που απειλούν αόριστες ποινές (η πολύ συχνότερο και σημαντικότερο στην πράξη) περιγράφουν αόριστα την αξιόποινη πράξη. Τέτοιοι νόμοι είναι αντισυνταγματικοί ήδη γιατί αποτελούν καταστρατήγηση της αρχής του άρθρου 7 παρ 2 του Συντάγματος. Αόριστοι και ΄¨ευλύγιστοι ¨ποινικοί νόμοι είναι προσφιλείς στα δικτατορικά καθεστώτα. Επίσης στο δίλλημα αν πρέπει να προτιμηθεί το υποκειμενικό από το αντικειμενικό στοιχείο ,δηλ η ¨θέληση του δικαστή¨ η ¨η θέληση του νόμου¨ πρέπει να υπερισχύσει κατ αρχήν η αντικειμενική ερμηνεία ,διότι είναι η αντικειμενική ερμηνεία που καθιστά δυνατή την αναλογία που είναι αδύνατη στο πλαίσιο της υποκειμενικής (Π.Δ. Δαγτόγλου, Συντ.Δικαιο, Ατομικά Δικαιώματα,γεν.Ελευθερία 417-432 ,Nullum crimen nulla poena sine lege).
    Σημ 4.Βλ. επίσης άρθρα α.)Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου, Δημοσιογραφικό λειτούργημα και απόρρητο επικοινωνίας* ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Τεύχος 11/2006 β).Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου, Παραβίαση απορρήτου επικοινωνιών και αποδεικτικές απαγορεύσεις στην ποινική δίκη *ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Τεύχος 11/2015.
    Σημ 5. Αρθρο 10 ΕΔΑΔ 1. Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερία εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο περιλαμβάνει την ελευθερία γνώμης ως και την ελευθερία λήψεως ή μεταδόσεως πληροφοριών ή ιδεών, άνευ επεμβάσεως δημοσίων αρχών και ασχέτως συνόρων. Το παρόν άρθρον δεν κωλύει τα Κράτη από του να υποβάλωσι τας επιχειρήσεις ραδιοφωνίας, κινηματογράφου ή τηλεοράσεως εις κανονισμούς εκδόσεως αδειών λειτουργίας.
    Σημ 6.Αναφερουμε από την απόφαση του ΕΔΔΑ εναντίον Ελλάδος ΕΔΔΑ Α΄ Τμ. 22.2.2018, Άλφα Δορυφορική Τηλεόραση Α.Ε. κατά Ελλάδας (72562/2010) (μετά από την ΣτΕ Ολομ. 1213/2010)
    …..78. Αντιθέτως, αναφορικά με το πρώτο βίντεο, το Δικαστήριο θεωρεί ότι οι εθνικές αρχές δεν έλαβαν υπόψη τους τις συνθήκες υπό τις οποίες λήφθηκε. Παρά το γεγονός ότι και αυτό είχε καταγραφεί με μυστική κάμερα, το Δικαστήριο αποδίδει μεγάλη σημασία στο γεγονός ότι η καταγραφή του δεν έγινε σε ιδιωτικό χώρο και ότι η παρέμβαση στα δικαιώματα του Α.Χ. υπό το Άρθρο 8 ήταν κατά συνέπεια σημαντικά λιγότερο σοβαρή. Ως εκ τούτου η γνώμη του Δικαστηρίου είναι ότι οι εθνικές αρχές θα έπρεπε να έχουν λάβει υπόψη στην εκτίμησή τους το γεγονός ότι ο Α.Χ. εισερχόμενος σε κατάστημα τυχερών παιχνιδιών, θα μπορούσε θεμιτά να προσδοκά ότι η συμπεριφορά του γινόταν αντικείμενο παρατήρησης και ότι θα μπορούσε ακόμη και να καταγραφεί με κάμερα, ειδικά εν όψει του γεγονότος ότι ήταν δημόσιο πρόσωπο
    Σημ 7.Σε σχετική ομιλία για την ιδιωτικότητα και τις κάμερες ο καθηγητής Ι.Μανωλεδάκης(Ε.ΝΟ.Β.Ε 7/4/2008,Παραβιαση της ιδιωτικότητας ,οι κάμερες) από τους κύριους εισηγητές της επιτροπής για την σύνταξη του σχεδίου νόμου για την προστασία του απορρήτου αναφέρει:
    Η ουσία της ιδιωτικότητας είναι το απόρρητο της ιδιωτικής ζωής. Το απόρρητο προσδιορίζεται υποκειμενικά και αντικειμενικά. Υποκειμενικά είναι ότι θέλει και σ όση έκταση θέλει να κρατήσει μυστικό από τους άλλους ο φορέας του σχετικού αιτήματος. Αντικειμενικά προσδιορίζεται από τον χώρο και τον τρόπο που φυλάσσεται το απόρρητο, ανεξάρτητα από την θέληση του δικαιούχου. Δεν μπορεί λ.χ κάποιος να συνομιλεί για ιδιωτικά έστω θέματα με τον γείτονα του δυνατά από τα παράθυρα των σπιτιών τους και να επικαλείται το απόρρητο, αξιώνοντας από τους άλλους να μην ακούνε! Ο λόγος σ αυτή την περίπτωση εκφέρεται δημόσια και δεν προστατεύεται ως απόρρητη ιδιωτική επικοινωνία, ανεξάρτητα από την βούληση των συνομιλούντων να μην ακουστεί το περιεχόμενο της συνομιλίας τους. Δημόσιος τόπος η τρόπος τέλεσης μιας πράξης υπάρχει όταν αυτή γίνεται αντιληπτή από αόριστο αριθμό ανθρώπων.
    …….Η ηλεκτρονική παρακολούθηση και η καταγραφή της εικόνας και των κινήσεων αορίστου αριθμού ανθρώπων σε δημόσιους χώρους δεν προσβάλλει την ιδιωτική ζωή (την ιδιωτικότητα) όπως συμβαίνει με την παρακολούθηση της κατοικίας και των ιδιωτικών γενικά χώρων των προσώπων (γραφεία, εσωτερικά ΙΧ αυτοκινήτων κλπ).Αλλά ούτε τα προσωπικά τους δεδομένα θίγει αυτή καθ αυτήν η παρακολούθηση και η φωτογράφιση. Η χρήση του προιόντος της ηλεκτρονικής καταγραφής ,εφ’ όσον γίνεται κατά τρόπον παράνομο η καταχρηστικό αποτελεί αξιόποινη πράξη για τον χρήστη του υλικού της παρακολούθησης. Δεν είναι λοιπόν οι κάμερες αλλά η αθέμιτη «αξιοποίηση» τους που συνιστά κίνδυνο για τις ελευθερίες των πολιτών.
    Σημ 8. Άρθρο 226-1 Γαλλικός Ποινικός Κωδ.
    Τιμωρείται με φυλάκιση ενός έτους και χρηματική ποινή 45.000 ευρώ το γεγονός, εκουσίως και με οποιανδήποτε διαδικασία ,προσβολής της οικειότητας της ιδιωτικής ζωής τρίτου .
    1° Αποτυπώνοντας, ηχογραφώντας ή μεταδίδοντας, χωρίς τη συγκατάθεση του δημιουργού τους, συνομιλίες που εκφέρονται ιδιωτικά ή εμπιστευτικά.
    2° Αποτυπώνοντας , καταγράφοντας ή μεταδίδοντας την εικόνα ενός ατόμου ,που ευρίσκεται σε ένα ιδιωτικό χώρο , χωρίς τη συγκατάθεση αυτού.
    3° Καταγράφοντας, καταγράφοντας ή μεταδίδοντας, με οποιοδήποτε μέσο, την γεωγραφική θεση ενός ατόμου σε πραγματικό χρόνο ή σε απώτερο χρόνο χωρίς τη συγκατάθεσή του.
    Όταν οι πράξεις που αναφέρονται στις 1° και 2° του παρόντος άρθρου έχουν πραγματοποιηθεί εν γνώσει και εν όψει των ενδιαφερομένων χωρίς αυτοί να αντιταχθούν, παρ ότι αυτοί ήταν σε θέση να το πράξουν, τεκμαίρεται η συναίνεση των τελευταίων.
    Ευχαριστώ για την φιλοξενία Λ.Μ.

  • 22 Νοεμβρίου 2022, 11:03 | Homo Digitalis

    Αναφορικά με την προτεινόμενη τροποποίηση της παραγράφου 4 του Άρθρου 370Α του Ποινικού Κώδικα: η εν λόγω προτεινόμενη τροποποίηση αποσκοπεί στον ποινικό κολασμό παρόχων υπηρεσιών τηλεφωνίας και σχετιζόμενων με αυτούς προσώπων για τις πράξεις παραβίασης απορρήτου τηλεφωνικής επικοινωνίας και προφορικής συνομιλίας, όπως αυτές ορίζονται στις παράγράφους 1, 2 και 3 του εν λόγω Άρθρου 370Α. Καίτοι, η προτεινόμενη τροποποίηση προσδιορίζει το ύψος της ποινής φυλάκισης, δεν οριοθετεί το ύψος της χρηματικής ποινής. Αυτή η παράλειψη δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου, καθόσον το ύψος της χρηματικής ποινής φαίνεται να εναπόκειται στην πλήρη διακριτική ευχέρεια του δικαστή. Υπενθυμίζεται ότι θεμελιώδη αρχή του ποινικού δικαίου αποτελεί η αρχή nulla poena sine lege certa, όπως έχει κατοχυρωθεί από τη νομολογία του ΕΔΔΑ και του ΔΕΕ, η οποία απαιτεί τον προσδιορισμό της ποινής για κάθε αξιόποινη πράξη. Επιπροσθέτως, εγείρει απορία η μη οριοθέτηση του ύψους της προβλεπόμενης χρηματικής ποινής δεδομένου ότι το εν ισχύ Άρθρο 370Α προβλέπει ποινή από πενήντα πέντε χιλιάδες (55.000) μέχρι διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ.

    Η Homo Digitalis κρίνει ότι η προτεινόμενη τροποποίηση πρέπει να προσδιορίσει τα όρια της προβλεπόμενης χρηματικής ποινής, είτε διατηρώντας τα ισχύοντα όρια είτε προβλέποντας νέα.

  • 21 Νοεμβρίου 2022, 02:06 | Νικόλαος Λίβος

    Όταν είχε εισαχθεί στον Π.Κ. το έγκλημα της εκδικητικής πορνογραφίας είχε ληφθεί μέριμνα από τον νομοθέτη ώστε η αποτύπωση σε υλικό φορέα μη δημόσιας πράξης άλλου που αφορά την γενετήσια ζωή του να τιμωρείται κατά το άρθρο 346 παρ. 1 αυστηρότερα σε σχέση με την αποτύπωση οποιασδήποτε άλλης μη δημόσιας πράξης ενός προσώπου, που τιμωρείται με την παρ. 2 του ισχύοντος άρθρου 370Α.

    Με την προτεινόμενη όμως στο άρ. 10 του ΣχΝ τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 370Α Π.Κ. η ως άνω πράξη θα τιμωρείται πλέον σε βαθμό κακουργήματος, ενώ η απαξιολογικά βαρύτερη προσβολή της γενετήσιας ζωής μέσω εκδικητικής πορνογραφίας θα τιμωρείται πλέον σε βαθμό πλημμελήματος.

    Ο ίδιος δεν έχω την γνώμη ότι όλα τα εγκλήματα πρέπει να τιμωρούνται σε βαθμό κακουργήματος. Επειδή όμως η αντεγκληματική πολιτική ενός σοβαρού κράτους δεν μπορεί να μεταβάλλεται τόσο ριζικά και σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα (και μάλιστα επί θητείας του αυτού Υπουργού), μήπως θα έπρεπε οι δύο διατάξεις να συντονισθούν μεταξύ τους και να αποφασίσει ο νομοθέτης ποια απαξία ποιας πράξεως μετράει γι’ αυτόν περισσότερο;

Σχόλια