1. Το ενέχυρο επί ονομαστικών μετοχών συστήνεται με ιδιωτικό ή με ηλεκτρονικό έγγραφο και με εγγραφή στο μητρώο του άρθρου 15. Το ενέχυρο καταχωρίζεται μετά από τη σύστασή του στο βιβλίο μετοχών και σημειώνεται επί των τίτλων, εφόσον είναι έγχαρτοι, ή στο αποθετήριο, εάν πρόκειται για μετοχές εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού του Συστήματος Άυλων Τίτλων.
2. Ο ενεχυραστής οφείλει να παραδώσει τις μετοχές στον ενεχυρούχο δανειστή, εφόσον ζητηθούν από αυτόν, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί μετοχών που τηρούνται σε λογιστική ή αποϋλοποιημένη μορφή. Στην τελευταία περίπτωση, επισυνάπτεται στο έγγραφο σύστασης του ενεχύρου βεβαίωση του εκδότη των μετοχών για την κυριότητα του οφειλέτη στους άυλους τίτλους.
3. Το ενέχυρο επί ονομαστικής μετοχής λογίζεται ως ενέχυρο επί του μετοχικού δικαιώματος στο οποίο αντιστοιχεί η μετοχή. Αντικατάσταση ή απώλεια ή καταστροφή ή διάσπαση των μετοχών ή τροποποίηση του μετοχικού κεφαλαίου δεν επηρεάζουν το ενέχυρο επί του μετοχικού δικαιώματος, ούτε επιφέρουν την κατάργησή του. Εκδιδόμενες νέες μετοχές παραδίδονται στον ενεχυρούχο δανειστή.
4. Σε περίπτωση ενεχύρου επί ονομαστικών μετοχών χωρεί αναγκαστική εκτέλεση ανεξάρτητα από την κατοχή των εκδοθεισών μετοχών από τον ενεχυρούχο δανειστή.
5. Εάν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, το ενέχυρο εκτείνεται αυτόματα και στα μερίσματα και τοκομερίδια.
6. Με τη σύμβαση σύστασης του ενεχύρου δύναται να συμφωνηθεί ότι το δικαίωμα συμμετοχής στη γενική συνέλευση των μετόχων και ψήφου, για όλα ή για ορισμένα θέματα, ασκείται από τον ενεχυρούχο δανειστή, εκτός αν έχει συμφωνηθεί πως το δικαίωμα ψήφου στη γενική συνέλευση ασκείται από τον ενεχυραστή.
7. Με την επιφύλαξη της παρ. 4, για την εκποίηση ενεχυριασμένων μετοχών, για το ενέχυρο σε ονομαστικούς τίτλους μετοχών εφαρμόζονται οι διατάξεις για το ενέχυρο κινητών.
Επαναλαμβάνει το άρθρο 54 του ν. 4548/2018 αλλά με αντίστροφη διατύπωση, κάτι που δημιουργεί ζήτημα σύγχυσης και σκοπιμότητας αυτού, δεδομένου ότι υπάρχει ήδη το ανωτέρω άρθρο του ν. 4548/2018.
Παράγραφοι 1 και 2: Να διαγραφεί στην παράγραφο 1 το σημείο «ή στο αποθετήριο … του Συστήματος Άυλων Τίτλων» και στην παράγραφο 2 το σημείο «με την επιφύλαξη των διατάξεων .. άυλους τίτλους» καθώς αρκεί η πρόβλεψη του άρθρου 13 του ν. 4569/2018 και οι σχετικές προβλέψεις του ν. 3001/2004.
Παράγραφος 3: Προτείνεται η κάτωθι τροποποίηση στην τελευταία πρόταση της παραγράφου 3
Εκδιδόμενες νέες μετοχές κατόπιν αντικατάστασης, απώλειας, καταστροφής ή διάσπασης παραδίδονται στον ενεχυρούχο δανειστή, εφόσον η παράδοση των μετοχών έχει ζητηθεί από τον ενεχυρούχο δανειστή σύμφωνα με την παράγραφο 2.
Παράγραφος 5: Προτείνεται η κάτωθι τροποποίηση της παραγράφου 5
¨Εάν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, το ενέχυρο εκτείνεται αυτόματα στις νέες μετοχές του ενεχυραστή κατόπιν αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, διανομής ή άλλως, στο δικαίωμα προτίμησης και σε όλα τα λοιπά περιουσιακά ή διαχειριστικά δικαιώματα του μετόχου στα μερίσματα, και τοκομερίδια και στα λοιπά ωφελήματα.
Άρθρο 11 §1 (α): Προτείνουμε να μην είναι υποχρεωτική η εγγραφή στο μητρώο του άρθρου 15 για τη σύσταση του ενεχύρου επί μετοχών. Αρκεί η εγγραφή του ενεχύρου στο βιβλίο μετόχων. Ενδεικτικό λεκτικό: «Το ενέχυρο επί ονομαστικών μετοχών συστήνεται με ιδιωτικό ή με ηλεκτρονικό έγγραφο.»
Άρθρο 11§6: Προς αποφυγή κάθε αμφιβολίας προτείνουμε να γίνει αναφορά ότι αν δεν έχει συμφωνηθεί κάτι άλλο, σε περίπτωση ενεχύρου επί μετοχών, το δικαίωμα ψήφου στην γενική συνέλευση ασκείται από τον ενεχυρούχο δανειστή (όπως και στο άρθρο 54 παρ. 2 του νόμου 4548/2018). Φαίνεται να υπονοείται από το σχέδιο ότι η προεπιλεγμένη διάταξη είναι το δικαίωμα ψήφου ασκείται από τον ενεχυραστή.
Τα νομοτεχνικά σφάλματα σε ένα τέτοιο μικρό σχέδιο νόμου είναι άπειρα:
1. To φυσικό Μητρώο για τις κινητές αξίες είναι το ΓΕΜΗ και το ΣΑΤ και όχι το Κτηματολόγιο.
2. Δεν πργματοποιούνται ρυθμίσεις στους εταιρικούς νόμους και το περιέχομενο του παρόντος έρχεται σε σύγκρουση με αυτούς.
3. Δεν αναφέρονται πουθενά οι ομολογίες. Μάλλον ξαχάστηκαν το σχεδιο έχει συνταχθεί από μη γνώστη επί των εταιρικών θεμάτων. Πολύ σοβαρό λάθος και παράλειψη.
4. Μόνο ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ και προσωπικές αναγνωρίζει ο νομοθέτης όλες τις λοιπές νομικές μορφές τις ξέχασε οι οποίες είναι:
Αστική Εταιρεία
Κοινοπραξία
Ευρωπαϊκός Όμιλος Οικονομικού Σκοπού
Ευρωπαϊκή Εταιρεία
Ετερόρρυθμη Εταιρεία κατά Μετοχές
Αστικός Συνεταιρισμός
Κοινότητα Ανανεώσιμης Ενέργειας
Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών
Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία
Κοινωνικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης
Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση
Συνεταιρισμός Εργαζομένων
Τι γίνεται λοιπόν με αυτές (μάλλον τίποτα δεν μπορούν να υπαχθούν στο πεδίο εφαρμογής) πλήρη ανασφάλεια δικαίου με τις προαναφερθείσες διατάξεις.
5. Τα τέλη είναι τρελά ίδια με αυτά της κτηματογράφησης επομένως εξωφρενικά.
6. Τα μητρώα ενεχύρων είναι στα μητρώα εμπορικής δημοσίότητας σε όλη τη Ε.Ε.
7. Ο νομοθέτης αναφέρεται σε βιβλία ενώ πρόκειται για ηλεκτρονική βάση δεδομένων
8. Το Κτηματολόγιο δεν μπορεί να αποφασίζει διασυνδέσεις με άλλα δημόσια μητρώα μόνο απαιτείται συναίνεση (Κοινές Υπουργ. Αποφάσεις) με τους αρμόδιους Υπουργούς.
Είναι λάθος το ΓΕΜΗ είναι το ορθό και όχι το Κτηματολόγιο το όποιο δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τα θέματα εταιρικού δικαίου
Είναι λογικό τα εταιρικά γεγονότα που αφορούν την σύσταση ενεχύρου να είναι στο κτηματολόγιο; όχι φυσικά αφού αυτά γίνονται στο ΓΕΜΗ. Κύριοι η διάταξη είναι λα΄θος και φυσικά υπάρχουν εκαντοτάδες νομοτεχνικά σφάλματα.
1. ΤΟ ΓΕΜΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΡΜΟΔΙΟ ΜΗΤΡΩΟ ΑΠΛΑ ΚΟΙΤΑΞΤΕ ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΠΟΥ ΤΑ ΜΗΤΡΩΑ ΕΝΕΧΥΡΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΤΑ ΜΗΤΡΩΑ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ. ΤΑ ΚΟΣΤΗ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ ΤΡΕΛΑ ΙΔΙΑ ΜΕ ΤΑ ΤΕΛΗ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΠΟΣΟ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΑ ΦΟΡΟΕΙΣΠΡΑΚΤΙΚΟ.
Το ΓΕΜΗ ΕΙΝΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟ ΓΙΑ ΤΙς ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ. ΤΩΡΑ ΠΩς ΠΡΟΕΚΥΨΕ ΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΡΙΑΣ ΑΞΙΟΝ. ΤΟ ΜΕΤΡΟ ΕΠΙΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΩΣ ΕΙΣΠΡΑΚΤΙΚΟ ΚΑΘΩΣ ΤΑ ΤΕΛΗ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΙΑ ΜΕ ΤΑ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ.
ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΟΙ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΕΝΕΧΥΡΟΥ ΓΙΑ ΜΕΤΟΧΕΣ ΟΜΟΛΟΓΑ (ΠΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ΞΕΧΑΣΘΗΚΑΝ) ΚΑΙ ΜΕΡΙΔΙΑ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΛΛΟ ΜΗΤΡΩΟ ΕΚΤΟΣ ΓΕΜΗ; TI ΣΥΛΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ. ΤΙ ΣΧΕΣΗ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΓΕΜΗ. ΓΙΑΤΙ ΔΙΑΣΠΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΕ ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΜΗΤΡΩΑ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΗ ΣΧΕΤΙΚΑ…
Δεν υπάρχει αναφορά στις διατάξεις Ν. 4569/2018 και συγκεκριμένα του άρθρου 20 παρ. 3, 4 και 5 (αλλά και στις διατάξεις § 2.3.13.1.2.1 του Κανονισμού του Χρηματιστηρίου ΑΘηνών), όπου ομοίως γίνεται αναφορά σε εκποίηση κινητών αξιών (άρα και μετοχών), όπως και στο άρθρο 11 παρ. 7 του παρόντος σχεδίου.
Δεν υπάρχει αναφορά στις διατάξεις Ν. 4569/2018 και συγκεκριμένα του άρθρου 20 παρ. 4 και 5 (αλλά και στις διατάξεις § 2.3.13.1.2.1 του Κανονισμού του Χρηματιστηρίου ΑΘηνών), όπου ομοίως γίνεται αναφορά σε εκποίηση κινητών αξιών (άρα και μετοχών).
Επί του συγκεκριμένου άρθρου έχουμε τις εξής παρατηρήσεις:
α) Η παράγραφος 1 του άρθρου 11 δεν καλύπτει την περίπτωση καταχωρημένων μετοχών στο Κεντρικό Αποθετήριο οι οποίες δεν είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, για τις οποίες φαίνεται πως δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη.
β) Ήδη από το 2021 δεν υπάρχει πλέον Κανονισμός Συστήματος Άυλων Τίτλων (ΣΑΤ), καθώς έχει αντικατασταθεί από τον Κανονισμό του Ελληνικού Κεντρικού Αποθετηρίου Τίτλων (ΕΛΚΑΤ). Δείτε σχετικά εδώ: https://www.athexgroup.gr/el/athexcsd-regulations
γ) Είναι βιβλίο «μετόχων» κι όχι «μετοχών».
δ) Δεν διευκρινίζεται τι ισχύει για μη ονομαστικές μετοχές, όπως είναι π.χ. οι συλλογικοί λογαριασμοί (omnibus accounts), οι οποίες δεδομένου πως είναι μετοχές δεν καλύπτονται από τα προβλεπόμενα στο άρθρο 14 του παρόντος σχεδίου νόμου.
ε) Δεν υπάρχει πρόβλεψη για τις μετοχές που τηρούνται σε Τεχνολογία Κατανεμημένου Λογισμικού (Distributed Ledger Technology – DLT).
Τα ενέχυρα επί μετοχών θα εγγράφονται σε ένα άλλο μητρώο πέρα από το φυσικό τους που είναι το ΓΕΜΗ; Αλήθεια το Κτηματολόγιο θα είναι αρμόδιο για εγγραφές επί μετοχών όπου τα εταιρικά γεγονότα καταχωρίζονται και δημοσιεύονται στο ΓΕΜΗ; Η σύλληψη είναι τελείως λάθος και πρέπει να διορθωθεί. Το Κτηματολόγιο δεν έχει καμμία σχέση με τα εταιρικά γεγονότα που είναι καθύλην αρμόδιο το ΓΕΜΗ & το Υπουργείο Ανάπτυξης, πρόκειται για πολλαπλό σπάσιμο της διαδικασίας. Επίσης έχουν ξεχασθεί οι ομολογίες (κοινές, μετατρέψιμες κτλ). Η ρύθμιση πάσχει σημαντικά και απέχει σημαντικά από τις καλές ευρωπαικές πρακτικές μάλιστα δεν υπάρχει προηγούμενο.Η παρ.6 έρχεται σε σύγκρουση με τις υφιστάμενες διατάξεις του ν.4548/18
To ενέχυρο επί ονομαστικών μετοχών ρυθμίζεται από το άρθρο 54 του ν.4548/18 που δεν τροποποιείται και από ότι φαίνεται δεν λαμβάνεται υπόψη. Η παρούσα λοιπόν ρύθμιση συγκρούεται με το εν λόγω άρθρο. Επίσης οι μετοχές μπορούν να διατηρούνται (α) σε ηλεκτρονική μορφή σε αποθετήριο(ΣΑΤ), (β) να είναι έγχαρτες και οι σχετικές εγγραφές να γίνονται σε βιβλίο (μετόχων), (γ) σε πιστωτικό ίδρυμα (ένχαρτα ή ηλεκτρονικά) και (δ) σε επιχείρηση επενδύσεων (ένχαρτα ή ηλεκτρονικά). Στην παρούσα διάταξη προβλέπεται το α και β και έχουν ξεχαστεί τα υπόλοιπα. Επίσης αν το καταστατικό προβλέπει ειδική διαδικασία τήρησης και έκδοσης των μετοχών (πχ. μέσω τεχνολογίας blockchain ή DLT μετοχές) προφανώς αυτές δεν ενεχυριάζονται όπως μπορεί να προβλέπει ότι τηρούνται σε ειδικές πλατφόρμες DLT όπου εκεί προφανώς η παρούσα διάταξη δεν καλύπτει. Χρειάζεται αναδιαμόρφωση η διάταξη είναι λάθος.
Θα πρέπει να εξαιρεθεί σε κάθε περίπτωση από την εφαρμογή του νόμου η σύσταση ενεχύρου σε εισηγμένες κινητές αξίες (μετοχές και ομόλογα). Αφενός υπάρχει ήδη καταχώριση στο ΣΑΤ, οπότε εισάγεται διπλή απαίτηση. Αφετέρου υπάρχει χρηματιστηριακό απόρρητο συναλλαγών. Πλέον η ταχύτητα και η ασφάλεια των εγγραφών χρηματιστηριακών συναλλαγών δεν επιτρέπουν την εισαγωγή εξωγενών κινδύνων και διατυπώσεων στο σύστημα των χρηματιστηριακών συναλλαγών.
Επιπλέον υπάρχουν πολλές άλλες νομοτεχνικές αστοχίες και πρακτικά ζητήματα.
1. Αν και οι δύο καταχωρίσεις είναι όρος του ενεργού για τη σύσταση του ενέχυρο πότε ολοκληρώνεται η σύσταση; Αν δεν γίνεται η καταχώριση στο ΣΑΤ θα ισχύει το ενέχυρο; Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσαν να υπάρχουν δύο αρχεία με διαφορετικές εγγραφές! Τι θα γίνει αν ανάμεσα στις δύο καταχωρίσεις στο μητρώο και στο ΣΑΤ μεταβιβαστούν οι μετοχές;
2. Δεν είναι νόμιμη η υποχρέωση καταβολής διπλών τελών για το ίδιο πράγμα. Τέλη για καταχώριση στο μητρώο και τέλη και στο ΣΑΤ
3. Η διάταξη αφορά μόνο σε ονομαστικές μετοχές αλλά υπάρχουν και άλλες εισηγμένες κινητές αξίες όπως οι ομολογίες. Αυτές δεν θα χρειάζονται καταχώριση στο ΣΑΤ; (πχ ομόλογα)
4. Οι εισηγμένες κινητές αξίες τηρούνται και μέσω συλλογικών λογαριασμών στα ηλεκτρονικά αρχεία τυχόν διαμεσολαβητών (omnibus accounts). Στις περιπτώσεις αυτές ο νόμος προβλέπει τη σύσταση ενεχύρου με επίδοση στο διαμεσολαβητή της σύμβασης ενεχύρου. Τι γίνεται με τη διάταξη του άρθρου 13 παρ 5 του ν. 4569/2018: «5. Για τη λογιστική εγγραφή δικαιώματος ενεχύρου ή άλλης επιβάρυνσης επί κινητών αξιών τηρούμενων σε κεντρικό αποθετήριο τίτλων ή μέσω διαμεσολαβητή απαιτείται επίδοση της σχετικής σύμβασης στο κεντρικό αποθετήριο τίτλων ή στο διαμεσολαβητή, αντίστοιχα, κατά τα άρθρα 122 επ. Κ.Πολ.Δ.. …; Δεν καταργείται άρα ισχύει, οπότε πώς συστήνεται ενέχυρο σε κινητή αξία που τηρείται σε συλλογικό λογαριασμό
5. Τι γίνεται με τις μετοχές που τηρούνται σε τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού; Εκεί σχέδιο νόμου προβλέπει άλλες διατυπώσεις σύστασης εμπράγματης ασφάλειας; Πώς συνάδει με την τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT) και το tokenization η υποχρέωση καταχώρισης σε εξωγενές του συστήματος DLT αρχείο ως προϋπόθεση της νομιμότητας σύστασης του δικαιώματος;
Τα ανωτέρω σε μεγάλο βαθμό ισχύουν και για τις μη εισηγμένες μετοχές. Πολύ περισσότερο που δεν τροποποιούνται οι σχετικές διατάξεις του 4548/2018 τόσο για τις μετοχές όσο και τις ομολογίες. Πρόκειται για μια απολύτως πρόχειρη άσκηση με καθαρά εισπρακτικό χαρακτήρα αν αναλογιστεί κανείς τα αναλογικά τέλη που θα ζητούνται για ιδιωτικές συναλλαγές που μέχρι σήμερα δεν επιβαρύνονταν με κάποια τέλος πέρα του κόστους επίδοσης.