1. Όλες οι διαφορές που αναφύονται κατά τη είσπραξη των δημοσίων εσόδων, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.δ. 356/1974, σε οποιαδήποτε απαίτηση και αν αναφέρονται, υπάγονται από τις 16 Σεπτεμβρίου 2010 στην δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων.
2. Από τις 16 Σεπτεμβρίου 2010, η περίπτωση ια΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του ν. 1406/1983 (Α΄ 182) καταργείται.
ΧΩΡΙΣ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΕΣ Η ΓΝΩΜΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΥΠΑΓΩΓΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΕΔΕ ΣΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΥΤΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΣΤΟΧΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΑΣΗΣ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ, ΕΑΝ ΘΕΣΠΙΣΘΕΙ, ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΚΡΟΗΜΕΡΕΥΣΕΙ. ΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΟΥΣΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΝΩΣΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΟΙΚΟΥΜΕΝΟ ΑΣΦΑΛΕΣ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ. ΟΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΙ ΔΙΚΑΣΤΕΣ, ΣΤΗΝ ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΠΛΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ, ΧΕΙΡΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΝΕΣΗ ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ, ΕΧΟΥΝ ΕΜΒΑΘΥΝΕΙ ΣΤΟ ΕΝΤΕΛΩΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ, ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΕΠΙΣΤΑΜΕΝΩΣ ΤΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ.
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΣΚΟΠΙΑ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΝΟΗΤΟ ΠΩΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΔΥΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΠΙΛΥΣΕΩΣ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ, ΕΝΤΟΝΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ, ΣΤΑ ΑΠΟΞΕΝΩΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΚΑΙ ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ ΑΠΕΙΡΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ, ΟΠΟΥ ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΕΚΔΙΚΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑ ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΥΤΕΡΟΙ, ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΑΔΥΝΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΑΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ.
Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους διατυπώνει τις ακόλουθες παρατηρήσεις :
Δεν συντρέχει λόγος για τη μεταφορά των υποθέσεων του ΚΕΔΕ από τα διοικητικά στα πολιτικά δικαστήρια, όπως με τη ρύθμιση του άρθρου 38 προτείνεται. Ουδεμία δε επιρροή ασκεί εν προκειμένω το γεγονός, ότι σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 4 του ν. 3068/2002, η κατά του Δημοσίου εκτέλεση χωρεί σύμφωνα με τις διατάξεις του όγδοου βιβλίου του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, αφού ο ΚΕΔΕ αφορά στην επισπευδόμενη από το δημόσιο εκτέλεση.
Εκφράζουμε σοβαρές επιφυλάξεις για την προωθούμενη με το άρθρο 38 υπαγωγή στη δικαιοδοσία των Πολιτικών Δικαστηρίων όλων των διαφορών που αναφύονται κατά την είσπραξη των δημοσίων εσόδων σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.Δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.) σε οποιαδήποτε απαίτηση κι αν αναφέρονται, διότι με τον τρόπο αυτό θα επιβαρυνθούν τα πολιτικά δικαστήρια με επιπλέον ύλη και θα κληθούν οι πολιτικοί δικαστές να αντιμετωπίσουν νομικά ζητήματα από τα οποία ευλόγως έχουν αποξενωθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα να είναι τελικώς αμφίβολη η επιτάχυνση της διαδικασίας επίλυσης των σχετικών διαφορών.
Έχω την άποψη, ότι η εφαρμογή του άρθρου 12 του σχεδίου, ως έχει, θα «απονεκρώσει» τον σημαντικότατο ρόλο του ΣτΕ στη διαμόρφωση και εξέλιξη της νομολογίας. Δεν είναι νοητό να «παγώσουμε’ τη νομολογία, είναι σαν να «παγώνουμε» την κοινωνική και επιστημονική εξέλιξη και εντέλει την ίδια τη ζωή. Αυτό δεν λέγεται επιτάχυνση αλλά απονέκρωση της δικαιοσύνης. Πέραν αυτού, πρέπει να παρατηρηθεί ότι η διάταξη είναι και ανεφάρμοστη, αφού αξιώνει την προβολή «συγκεκριμένων ισχυρισμών» για την ανυπαρξία σχετικής νομολογίας του ΣτΕ για το εριζόμενο ζήτημα! Όμως, τι άλλο πιο συγκεκριμένο μπορεί να προβληθεί από το γεγονός ότι δεν υπάρχει σχετική νομολογία;
Σε ό,τι αφορά τη μεταφορά των διαφορών του ΚΕΔΕ στα Πολιτικά Δικαστήρια (άρθρο 38 του σχεδίου), έχω την άποψη ότι όχι μόνο δεν θα συμβάλει στην επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης, αλλά στην απελπιστικά μεγάλη καθυστέρηση εκδίκασης των πιο πάνω διαφορών, που, ως γνωστόν, σχετίζονται άμεσα με το κεφαλαιώδες ζήτημα της είσπραξης των δημοσίων εσόδων. Και αυτό, διότι τα Πολιτικά Δικαστήρια προσδιορίζουν τις δικασίμους των διαφορών αυτών σε πολύ απώτερο χρόνο από αυτόν των Διοικητικών Δικαστηρίων. Εξάλλου, οι πολιτικοί δικαστές, εδώ και 25 χρόνια, απέχουν, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, από την εκδίκαση των διαφορών του ΚΕΔΕ και έχουν ευλόγως αποξενωθεί από αυτόν. Περαιτέρω, με τον ήδη εκπονηθέντα νέο ΚΕΔΕ γίνεται σαφής διάκριση της δικαιοδοσίας μεταξύ των πολιτικών και διοικητικών δικαστηρίων και κατά συνέπεια αίρεται κάθε αμφισβήτηση για το ζήτημα αυτό (κάτι που αποτελεί επιχείρημα της αιτιολογικής έκθεσης). Τέλος, και το επιχείρημα της αιτιολογικής ότι η πιο πάνω μεταφορά της δικαιοδοσίας δικαιολογείται και από το γεγόνός ότι οι διαφορές από την εκτέλεση κατά του Δημοσίου υπάγονται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων είναι ήκιστα πειστικό αφού εξομοιώνει ανόμοια πράγματα (ως γνωστόν ο ΚΕΔΕ εφαρμόζεται ότανδανειστής είναι το Δημόσιο ενώ η κατά του Δημοσίου εκτέλεση διενεργείται από τους ιδιώτες δανειστές αυτού, οπότε, ευλόγως, εφαρμόζεται ο ΚΠολΔ).
Θ. ΨΥΧΟΓΥΙΟΣ, ΝΟΜ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Η μεταφορά της δικαιοδοσίας στα πολιτικά δικαστήρια από την 16.09.2010 αφορά την άσκηση ή (και) την εκδίκαση;
Αλλά, ακόμα κι αν αφορά την άσκηση, πώς είναι δυνατόν να ισχύει από την 16.09.2010, αφού το σχέδιο νόμου δεν έχει ακόμα ψηφισθεί;
Προτείνεται να ισχύει, είτε από την 01.01.2001 (όπως προτεόνει η κα Ε. Μάντζου), ή, άλλως, από τη δημοσίευση του νόμου.
Η εφαρμογή της διάταξης αυτής από τις 16.9.2010 θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην πράξη γι’αυτό, φρονώ ότι θα πρέπει να προβλεφθεί η έναρξη ισχύος της τουλάχιστον από 1.1.2011. Τούτο διότι ήδη κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών έχουν ανασταλεί οι σχετικές προθεσμίες για άσκηση ανακοπών του ΚΕΔΕ κατά πράξεων της εκτελέσεως, οι οποίες εκκρεμούν προς κατάθεση όπως επίσης και σχετικές αιτήσεις αναστολής επ’αυτών. Περαιτέρω, δεδομένου ότι οι ασκηθησόμενες ανακοπές του ΚΕΔΕ και τα λοιπά ένδικα μέσα θα αφορούν υποθέσεις π.χ. προσφυγές, οι οποίες εκκρεμούν στα διοικητικά δικαστήρια και τα οποία, κατα κανόνα, συζητούνται μετά την πάροδο τουλάχιστον 5 ετών, θα δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα αφού θα πρέπει οι υποθέσεις του ΚΕΔΕ να συζητηθούν άμεσα, ενώ οι υποθέσεις των διοικητικών δικαστηρίων θα εκκρεμούν!
Υπό τα δεδομένα αυτά, είναι αδήριτη ανάγκη να μετατεθεί ο χρόνος έναρξης ισχύος των υποθέσεων αυτών, ο αριθμός των οποίων είναι πολύ μεγάλος.
Ευαγγελία Μάντζου
Δικηγόρος Αθηνών