Υπουργείο Δικαιοσύνης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• 20 Ιανουαρίου 2014, 14:00 | Εθνικη Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία – Ε.Σ.Α.μεΑ.

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) – που αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία, του μεγαλύτερου φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο – στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που εκπονήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων, σας υποβάλλει με το παρόν σας τα σχόλια – παρατηρήσεις της.

  Ακολουθεί παράθεση των σχολίων – παρατηρήσεών μας:

  1. Γενική διαπίστωσή μας είναι πως το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αποτελεί περισσότερο ένα απολογιστικό κείμενο, παρά μια εθνική στρατηγική για την προστασία και προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εφόσον δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτό αφενός συγκεκριμένοι στόχοι, αφετέρου πολιτικές και μέτρα για την επίτευξή τους εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος. Το παρόν κείμενο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα από τα πρώτα κεφάλαια μιας τέτοιας στρατηγικής, στο οποίο δηλαδή να περιγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση, μ’ έναν όμως λιγότερο αποσπασματικό – ο οποίος προσομοιάζει με απλή αποδελτίωση του υφιστάμενου δικαίου και των επιχορηγούμενων προγραμμάτων – και περισσότερο κριτικό τρόπο, δίνοντας έμφαση στις ελλείψεις και τις αδυναμίες. Θα μπορούσαμε να πούμε πως το παρόν κείμενο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον ορισμό που το ίδιο θέτει σχετικά με το τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (βλ. σελίδα 33) και με τον οποίο συμφωνούμε απόλυτα.

  2. Δεδομένου ότι η οικονομική κρίση έχει μετατραπεί σε κοινωνική, το Εθνικό Σχέδιο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα όφειλε πρωτίστως να στοχεύει στη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών, με ιδιαίτερη έμφαση σε εκείνες τις πληθυσμιακές ομάδες που ακόμη και πριν ξεσπάσει η κρίση κινδύνευαν από τη φτώχεια και τον αποκλεισμό, όπως είναι και η μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους. Από τη στιγμή που αυτό δεν συμβαίνει, τότε σημαίνει ότι το Εθνικό Σχέδιο Δράσης δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της χώρας. Θεωρούμε πραγματικά αδιανόητο εν μέσω δεινής οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα να μην θέτει ως βασικό στόχο του την αντιμετώπιση των συνεπειών/επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης.

  3. Για το σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα απαραίτητη προϋπόθεση είναι η στενή διαβούλευση με το σύνολο των φορέων που δραστηριοποιούνται σε εθνικό επίπεδο στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το οποίο δυστυχώς δεν συνέβη για την κατάρτιση του παρόντος. Μεταξύ αυτών ανήκουν και οι φορείς που εκπροσωπούν συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδας που βιώνουν κοινωνικό αποκλεισμό, όπως είναι η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) που από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα αγωνίζεται για την προστασία και προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους και για την εφαρμογή πολιτικών και μέτρων που συμβάλλουν στην πλήρη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική ζωή της χώρας.

  Ειδικότερα όσον αφορά στα ζητήματα αναπηρίας:

  α) δυστυχώς δεν περιλαμβάνεται καμία απολύτως δέσμευση ως προς τον τρόπο με τον οποίο η ελληνική Πολιτεία θα εφαρμόσει τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και πιο συγκεκριμένα ως προς τους μηχανισμούς παρακολούθησης και εφαρμογής αυτής.

  β) δεν υπάρχει καμία αναφορά σε νέες δράσεις που πρόκειται να υλοποιηθούν την περίοδο 2014 – 2016 με στόχο την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. Γίνεται αναφορά μόνο σε δράσεις που έχουν ήδη προγραμματιστεί να υλοποιηθούν το 2013 – 2014 από δημόσιους φορείς (βλ. σελίδες: 187 – 196).

  Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι το παρόν Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν ανταποκρίνεται στην σημερινή οικονομική, κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της χώρας. Οι πολίτες της χώρας στο σύνολό τους, πόσο μάλλον οι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους που εκπροσωπούμε, αδυνατούν να ζήσουν αξιοπρεπώς, πόσο μάλλον να ασκήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, κάτι που αγνοείται παντελώς από το Εθνικό Σχέδιο Δράσης. Θεωρούμε ότι το παρόν κείμενο θα πρέπει να αναμορφωθεί πλήρως, λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερθέντα, προκειμένου να αποτελέσει μια πλήρη και ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική.

• 19 Ιανουαρίου 2014, 22:27 | Χρήστος Πανόπουλος (Λατρευτική Κοινότητα Λάβρυς)

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Με χαρά διαπιστώνουμε πως παρά τις όποιες ελλείψεις και προβλήματα επιτέλους γίνεται και μια προσπάθεια απο το κράτος να βελτιωθούν κάποια πράγματα στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και καλό θα ήταν οι γνώμες των εκπρόσωπων των διάφορων οργανώσεων που έχουν γνώση στα ειδικά επιμέρους ζητήματα να ληφθούν σοβαρά υπόψη.
  Μας κάνει όμως εντύπωση το γεγονός πως σε όλο το κείμενο δεν υπάρχει ούτε μια αναφορά για ένα βασικό δικαίωμα, συχνά μάλιστα το πιο χαρακτηριστικό, σχετικά με το οποίο η Ελλάδα συχνά βρίσκεται αντιμέτωπη με αρνητικές εκθέσεις, όπως είναι η θρησκεία.
  Μάλιστα το ζήτημα δεν συνδέεται μόνο, όπως θέλουν αν το παρουσιάζουν αρκετοί, με το μεταναστευτικό, καθώς τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι γηγενείς της χώρας, οι οποίοι έχουν και αυτοί απέναντι τους ένα απαράδεκτο πλαίσιο νόμων το οποίο δεν προβλέπει καν την νομική αναγνώριση μιας θρησκείας πόσο μάλλον την ισότιμη αντιμετώπιση των διαφορετικών θρησκειών που υπάρχουν.
  Το Ελληνικό κράτος δεν αναγνωρίζει την ίδια την παραδοσιακή Ελληνική θρησκεία (Ελληνικό πολυθεϊσμό) παρά τον μεγάλο αριθμό των Ελλήνων πολιτών που θρησκεύονται σε αυτήν.

• 17 Ιανουαρίου 2014, 18:03 | Κώστας Δημητρίου

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  δεν χρειαζόταν σχέδια και τέτοιες πρακτικές- το ισχύον νομοθετικό καθεστώς είναι αρκετό!
  το πρόβλημα είναι ότι ακόμα και η πρόσβαση στη δικαιοσύνη (που είναι βασικό στοιχείο για την απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων) είναι ακριβή, όχι γιατί είναι ακριβές οι αμοιβές των δικηγόρων, αλλά γιατί έχουν αυξηθεί τα παράβολα κλ.

• 17 Ιανουαρίου 2014, 12:56 | Βασίλειος Τσαντίλας

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς να γίνεται λόγος για ένα από τα βασικότερα που ταλανίζουν σήμερα την ανθρωπότητα, το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας!
  Δυστυχώς σήμερα στην Ελλάδα δεν υπάρχει ανεξιθρησκεία και πρέπει με «πλάγιους» τρόπους να φροντίσει/ζει η Πολιτεία για την ίση μεταχείριση των θρησκευτικών μειονοτήτων που δυστυχώς εν έτει 2014 καταπιέζονται…

• 13 Ιανουαρίου 2014, 09:40 | Αθανάσιος Παντελόγλου

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Oι προγραμματισμοι αυτοι δρασεων, για την καλυψη αποκατασταση των ανθρωπινων δικαιωματων στην Ελλαδα, αγνοει υποχρεωσεις και ενεργειες που προκυπτουν,για την Ελληνικη Κυβερνηση ,απο τελικες αποφασεις της επιτροης ανθρωπινων δικαιωματων στο Στρασβουργο, για καταπατηση ανθρωπινων δικαιωματων «στην προστασια της Υγειας απο την ρυπανση του περιβαλλοντος» οπως η αποφαση 72/2011 FIDE vs GREECE, περιπτωση Ασωπου-Οινοφυτα.Γιατι οι ενεργειες αποκαταστασης των ανθρωπινων αυτων δικαιωματων δεν συμπεριλαμβανονται στον χαρτι εννεργειων αυτων;;;

• 30 Δεκεμβρίου 2013, 23:25 | Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Το κείμενο συνιστά στο μεγαλύτερο μέρος του συρραφή του ισχύοντος δικαίου και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων που υλοποιούνται από διάφορα υπουργεία. Παρουσιάζονται κατακερματισμένα χωρίς μεταξύ τους συσχετισμό και χωρίς κοινό στόχο. Το σχέδιο χαρακτηρίζεται από λογική απολογισμού προγράμματος και όχι πολιτικής στρατηγικής που αποσκοπεί σε κάτι ιδιαίτερα ουσιαστικό και κρίσιμο την περίοδο που διανύουμε: την προστασία των δικαιωμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις ελλείψεις που ήδη έχουν υποδειχθεί από διεθνείς και ελληνικούς οργανισμούς και οργανώσεις, αλλά και την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (όταν αυτό συμβαίνει, πχ στο θέμα των συνθηκών κράτησης, γίνεται εργαλειακά).

  Το Σχέδιο χαρακτηρίζεται από ανισομέρεια ως προς τις διαφορετικές κατηγορίες δικαιωμάτων. Έτσι, ενώ για την δικαιοσύνη υπάρχουν λεπτομερή προγράμματα με προϋπολογισμούς (αν και χωρίς χρονοδιαγράμματα), για την μετανάστευση, τις φυλακές, κ.α. το Σχέδιο στέκεται σε γενικολογίες. Για παράδειγμα, ενώ για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα του υπερπληθυσμού στις φυλακές ως στόχος αναφέρεται η «αποτελεσματικότερη απορρόφηση κοινοτικων κονδυλίων» δεν γίνεται καμιά αναφορά στις δομικές αδυναμίες που εμποδίζουν την απορρόφηση αυτή. Παρομοίως, οι σχεδιασμοί για την κατοχύρωση του δικαιώματος στην υγεία μοιάζουν να είναι εκτός τόπου και χρόνου, την στιγμή που μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού μένει ανασφάλιστο χωρίς πρόσβαση στις δομές υγείας: το μόνο που εξετάζει το Σχέδιο είναι η ‘ελεύθερη κίνηση των ασθενών’. Επίσης, στα θέματα αλλοδαπών, αν και αναγνωρίζει ότι έγιναν παραβιάσεις δικαιωμάτων σε σχέση με τις συνθήκες κράτησης (βλ. αποφάσεις ΕΔΔΑ), οι δράσεις που προτείνει για την διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης (δηλ. κυρίως την λειτουργία κέντρων κράτησης), όχι μόνο δεν καλυτερεύουν το ζήτημα αλλά είναι αυτές που το δημιουργούν (απάνθρωπες συνθήκες κράτησης, μακρύς χρόνος κράτησης, κλπ). Ως προς την κτήση ιθαγένειας από παιδιά μεταναστών, το σημερινό νομικό κενό εκλαμβάνεται ότι υπηρετεί την «ομαλότερη κοινωνική ένταξη των μεταναστών και των τέκνων τους», ενώ η αναμενόμενη τροποποίηση των ν. 3838 και 3386 εκτιμάται ότι «θα εξαλείψει το ρατσισμό και τα κοινωνικά στερεότυπα απέναντι στους μεταναστευτικούς πληθυσμούς». Μάλιστα, η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου χορήγησης ιθαγένειες περιγράφεται ως «δράση εν εξελίξει», ενώ στην πραγματικότητα είναι «δράση στο συρτάρι». Τέλος, το Σχέδιο αναφέρει ότι «η πείνα, η έλλειψη στέγης, η μακροχρόνια φτώχεια αποτελούν προσβολή για την ανθρωπότητα και αποτελούν ουσιώδη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», χωρίς να υποδεικνύει κανένα απολύτως μέτρο και πολιτικές για το θεμελιώδες ζήτημα του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας σε ζητήματα κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων.

  Επίσης διαπιστώνει κανείς σημαντικές απουσίες επί μέρους θεματικών. Για παράδειγμα, δεν γίνεται καμία αναφορά:
  • Στην ουσιαστική ενίσχυση του ρόλου και την επίλυση των προβλημάτων που έχουν παρατηρηθεί στη λειτουργία των φορέων προώθησης ισότητας (βλ. και εκθέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη ή της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
  • Στην θρησκευτική ελευθερία και όλες τις επί μέρους θεματικές (τζαμί και νεκροταφείο όπου ζουν μουσουλμάνοι, αποτέφρωση νεκρών, σαρία στην Θράκη, βακούφια στην Θράκη και τα Δωδεκάνησα κλπ.)
  • Στα ζητήματα ενδο-οικογενειακής βίας.
  • Στην επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια μετά και την έκδοση της πρόσφατης απόφασης του ΕΔΔΑ.
  • Στα δικαιωμάτων που συνέχονται με την Ψυχική υγεία και τα οροθετικά άτομα.
  • Στο ζήτημα της επιτροπείας των ασυνόδευτων ανηλίκων.
  • Στην φιλόδοξη «Εθνική Στρατηγικής Ένταξης», η οποία φαίνεται να έχει ξεχαστεί.
  • Στο εργασιακό trafficking, ύστερα μάλιστα μετά την υπόθεση Μανωλάδας και αλλού.
  • Στα ζητήματα επιστροφών-απελάσεων αλλοδαπών και τα σχετιζόμενα προβλήματα.
  • Στον ρατσισμό και την ρατσιστική βία.

  Θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει πολλές ειδικότερες ελλείψεις ή ανακρίβειες. Σταχυολογούμε ορισμένες από αυτές:
  • Σελ. 39: Οι συνθήκες κράτησης, όχι μόνο στα αστυνομικά κρατητήρια αλλά και εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της απαγόρευσης των βασανιστηρίων και της απαγόρευσης της απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης.
  • Σελ. 41: Δεν γίνεται διάκριση μεταξύ Κέντρων Ταυτοποίησης Υπηκοότητας και Κέντρων Πρώτης Υποδοχής. Ο Γενικός Κανονισμός Λειτουργίας Περιφερειακών Υπηρεσιών Πρώτης Υποδοχής αφορά μόνο την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής και δεν καλύπτει τους λοιπούς προαναφερόμενους χώρους κράτησης. Σημειώνεται δε ότι δεδομένου της έλλειψης προσωπικού στην Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής οι ανάγκες λειτουργίας των Κέντρων Πρώτης Υποδοχής και των κινητών της μονάδων καλύπτονται κυρίως από ΜΚΟ και αστυνομικό προσωπικό.
  • Σελ. 42: Δεν αναφέρεται πως θα διασφαλιστεί η λειτουργία του Συνηγόρου του Πολίτη ως εθνικού μηχανισμού πρόληψης. Οι σχετικές αναφορές στη σελ. 47 δεν κρίνονται επαρκείς.
  • Σελ. 42: Γραφείο Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας. Το Γραφείο δεν έχει λειτουργήσει ακόμα και το ίδιο το νομοθετικό του πλαίσιο δεν ακολουθεί τις διεθνείς προδιαγραφές που πλέον ισχύουν σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη ως προς την ανεξαρτησία και αμεροληψία τέτοιου ελεγκτικού μηχανισμού.
  • Σελ. 50: Αναφορικά με το σωφρονιστικό σύστημα δεν γίνεται καμία αναφορά στο τι βελτιώσεις αναμένεται να επιφέρει ο νέος Σωφρονιστικός Κώδικας. Επιπλέον, δεν γίνεται αναφορά στο ζήτημα των υποδίκων που συμβάλλει στον υπερπληθυσμό και στις κακές συνθήκες κράτησης. Η ανέγερση νέων καταστημάτων κράτησης από μόνη της δεν αρκεί για την επίλυση των προβλημάτων. Καμία αναφορά στο ζήτημα της επανένταξης των αποφυλακισθέντων.
  • Σελ. 55: Σχετικά με τη συμμόρφωση της Διοίκησης προς εθνικές δικαστικές αποφάσεις βλ. τις σχετικές αποφάσεις της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
  • Σελ. 83: Θα πρέπει να γίνεται χρήση του όρου «σεξουαλικού προσανατολισμού» αντί «γενετήσιου προσανατολισμού».
  • Σελ 144 επ.: Άσυλο-πρόσφυγες: Δεν είναι ξεκάθαρη η αναφορά στο μεταβατικό στάδιο της διαδικασίας ασύλου. Δεν αναφέρεται η υπουργική απόφαση για το ιατρικό πρωτόκολλο. Οι αναφορές στα σχετικά με την Yπηρεσία Ασύλου χρειάζονται επικαιροποίηση. Υπάρχει σύγχυση ως προς τα ζητήματα Πρώτης Υποδοχής, Ασύλου (παλαιά και νέα διαδικασία) και υποδοχή αιτούντων ως προς το τι έχει επιτευχθεί, στα προβλήματα και τις λύσεις.
  • Σελ. 155: Ανεπαρκέστατη αναφορά στο νομοθετικό πλαίσιο για τα του ασύλου
  • Σελ. 187: Σύμβαση των Δικαιωμάτων Ατόμων με Αναπηρία: καμία δέσμευση ως προς τη λειτουργία national monitoring body όπως αυτή επιτάσσει.

  Κοντολογίς, το Σχέδιο αποτελεί έναν επιδερμικό απολογισμό δράσεων, ο οποίος αντί να εξετάζει τα προβλήματα με στόχο την αντιμετώπισή τους, τα παρακάμπτει προτάσσοντας εκ των προτέρων τον αντίλογο στις αιτιάσεις που υφέρπουν. Παίρνει, έτσι, την μορφή διοικητικού υπομνήματος με εμφανή διάθεση να διεκπεραιώσει μια υποχρέωση και να παρουσιάσει μια εξωραϊσμένη κατάσταση πραγμάτων. Θα περιμέναμε ακριβώς την αντίθετη λογική: να εξέταζε τις ανάγκες και τις πραγματικότητες επί του πεδίου, το ισχύον δίκαιο, τις προτάσεις και τις διεκδικήσεις ώστε να προτείνει βελτιώσεις, λύσεις, εναρμόνιση με τις εθνικές και διεθνείς προδιαγραφές.

• 30 Δεκεμβρίου 2013, 16:08 | ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Αναφέρεται στην εισαγωγή του Σχεδίου (σελ. 31) ότι «οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), σε όλο τον κόσμο, έχουν αφιερώσει τις προσπάθειές τους στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στον τερματισμό των παραβιάσεών τους. Με τη δραστηριότητά τους, οι περισσότερες εξ αυτών, έχουν αναδείξει καταστάσεις που χρήζουν παρέμβασης και διορθωτικών ενεργειών, τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο […]. η Ελληνική Πολιτεία, αναγνωρίζοντας και υπογραμμίζοντας τη σπουδαιότητα του έργου και ρόλου της Κοινωνίας των Πολιτών επενδύει στη δυνατότητα διαβούλευσης». Ωστόσο, παρά την αναγνώριση του ρόλου τους στην προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και στην ανάδειξη με τη δική τους βοήθεια των θεμάτων που χρήζουν διορθωτικών ενεργειών, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που δρουν για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου (ή άλλα μέλη της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στο χώρο), ουδόλως κλήθηκαν να συμμετάσχουν στην ομάδα εργασίας που συστήθηκε με σκοπό την εκπόνηση του Σχεδίου αυτού. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα παρουσιάστηκε στην κοινωνία των πολιτών και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση μόλις στις 10.12.2013, προ της περιόδου των εορτών των Χριστουγέννων, αφήνοντας πολύ μικρό χρονικό διάστημα για ουσιαστικό σχολιασμό και παρεμβάσεις, λαμβανομένου υπόψη του όγκου του αλλά και του εύρους και της σοβαρότητας των θεμάτων που περιλαμβάνει. Το πρόβλημα της μη συμμετοχής των ΜΚΟ στην ομάδα εργασίας που εκπόνησε το κείμενο και η πρόσκλησή τους προς υποβολή παρατηρήσεων εκ των υστέρων και σε σύντομο χρονικό πλαίσιο, γίνεται περισσότερο αντιληπτό με την ανάγνωσή του, η οποία αποκαλύπτει σειρά ελαττωμάτων, τα οποία δεν δύνανται να θεραπευτούν με επιμέρους σχόλια και παρατηρήσεις σε αυτό το στάδιο. Το κείμενο στερείται συνοχής, είναι αποσπασματικά γραμμένο, όχι επικαιροποιημένο, έχει προβληματική δομή.

  Ενδεικτικά αναφέρουμε:
  Ως προς το Κεφάλαιο 9 «Προστασία Αλλοδαπών»:

  Στα θέματα της προστασίας των αλλοδαπών και ιδίως των προσφύγων και αιτούντων άσυλο, το εν λόγω κείμενο δε συνιστά «σχέδιο δράσης», αφού εξαντλείται σε αποσπασματική παράθεση της νομοθεσίας (βλ. πχ. σελ. 144 – παράγραφο Α.3. η οποία αποσκοπεί στην έκθεση της εθνικής νομοθεσίας περί ασύλου χωρίς να κάνει όμως καμία αναφορά στα ΠΔ 141/2013 και ΠΔ 220/2007, ενώ παρουσιάζει το ΠΔ 113/2013 ως τροποποιητικό του ΠΔ 114/2010 και όχι αυτοτελώς ως το κύριο νομοθέτημα που διέπει τη διαδικασία στη νέα Υπηρεσία Ασύλου και την Αρχή Προσφυγών) και σε γενικόλογες υποσχέσεις εφαρμογής του υφισταμένου πλαισίου (βλ. πχ. σελ. 148 – παράγραφο Β5 σχετικά με τις δομές φιλοξενίας, όπου δεν αναφέρεται τίποτα συγκεκριμένο, ούτε καν εκτιμώμενος χρόνος ολοκλήρωσης). Εξάλλου, οι αυτονόητες διαχειριστικές ενέργειες της Διοίκησης δεν μπορούν να παρουσιάζονται ως «δράσεις», στο πλαίσιο ενός «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» (βλ. πχ. στη σελ. 151 ως αντικείμενο δράσης προς υλοποίηση: «συνεχιζόμενες προσπάθειες για την εύρεση κτηρίου στέγασης του Περιφερειακού Γραφείου Θεσσαλονίκης και Αλεξανδρούπολης»). Ενδεικτικά και μόνο, σε σχέση με τα θέματα που αφορούν στο άσυλο, σημειωτέον ότι δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός για την περιφερειακή ανάπτυξη της Υπηρεσίας Ασύλου, παρά τις τεράστιες ανάγκες και τα συνεπακόλουθα προβλήματα, παρακάμπτεται ως σκοπός η ποιοτική αναβάθμιση της εξέτασης των αιτημάτων ασύλου, ο σχεδιασμός αναφορικά με τις υποθέσεις που εκκρεμούν προς εξέταση με βάση την προηγούμενη διαδικασία ασύλου είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος, ενώ ειδικά σε ό, τι αφορά την πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου, παρότι αυτή παραμένει προβληματική κυρίως λόγω της μη έναρξης λειτουργίας όλων των περιφερειακών γραφείων, φαίνεται να ενδιαφέρει μόνο το ζήτημα εξασφάλισης μεταφραστών. Περαιτέρω, προβληματισμό δημιουργεί, μεταξύ άλλων, ο αναφερόμενος ως «υφιστάμενη δράση για το άσυλο» ορισμός από τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη συντονιστή «με σκοπό τη θέση στο αρχείο των υποθέσεων που δύνανται να χαρακτηρισθούν ως «ανενεργές», χωρίς να προσδιορίζονται κριτήρια και διαδικαστικές εγγυήσεις. Επιπλέον, εξαιρετικά προβληματικός είναι ο χαρακτηρισμός όλων των νεοεισερχομένων συλλήβδην ως «παρανόμων μεταναστών», ενώ καμία απολύτως δράση προς υλοποίηση δεν παρατίθεται όσον αφορά στους αναγνωρισμένους πρόσφυγες και λοιπούς δικαιούχους διεθνούς προστασίας.

  Ως προς το Κεφάλαιο 10 «Εξάλειψη ρατσισμού και μισαλλοδοξίας»:

  Tόσο ο Ν. 927/1979 όσο και το νομοσχέδιο που έχει κατατεθεί προς αντικατάστασή του υπολείπεται των εγγυήσεων που θέτει η Διεθνής Σύμβαση για την Εξάλειψη κάθε μορφής Φυλετικών Διακρίσεων (ICERD), που έχει κυρώσει η Ελλάδα. Τα ανωτέρω νομοθετήματα, παραγνωρίζοντας πλήρως την κοινωνική πραγματικότητα, τυποποιούν ως ποινικό αδίκημα τις πράξεις πρόκλησης σε ρατσιστική βία και όχι την ίδια τη βία, κατά παραβίαση του αρ. 4 της Διεθνούς Σύμβασης. Πρόκειται δηλαδή για αναγωγή της συμμετοχικής πράξης σε τελειωμένο έγκλημα, χωρίς όμως να τιμωρείται αυτοτελώς ως τέτοιο το ίδιο το ρατσιστικό έγκλημα. Και ναι μεν η πράξη της οποίας την τέλεση προκάλεσε ο παραβάτης της «αντιρατσιστικής» νομοθεσίας, μπορεί ενδεχομένως να εμπίπτει σε κάποιο από τα εγκλήματα του ειδικού μέρους του Ποινικού Κώδικα, ωστόσο καθίσταται σαφές ότι τα κίνητρα του εγκλήματος ουδόλως φαίνεται να ενδιαφέρουν το νομοθέτη, οδηγώντας σε συσκότισή τους κατά το δικονομικό στάδιο της προδικασίας. Αυτό εν πολλοίς εξηγεί και τα μηδαμινά ποσοστά εφαρμογής του ν. 927/1979 στη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων, που αντανακλά πλήρως τη νοοτροπία των ελληνικών αρχών ότι δεν είναι δυνατόν να ασκείται εγκληματική ρατσιστική βία στην Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα, ενώ έχει επισήμως εκφράσει τη βούληση, ήδη από το 2001 στην περιοδική έκθεση της Επιτροπής Φυλετικών Διακρίσεων των ΗΕ (CERD), όταν μάλιστα τα φαινόμενα ρατσιστικής βίας ήταν μάλλον περιθωριακά, να αναγνωρίσει την αρμοδιότητα της Επιτροπής να εξετάζει ατομικές προσφυγές, σύμφωνα με το αρθρο 13 της Σύμβασης, δεν το έχει πράξει μέχρι σήμερα, αλλά ούτε καν το εξαγγέλλει.

• 28 Δεκεμβρίου 2013, 19:04 | Πέτρος Αλικάκος

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Κατ’ αρχάς θέλω να τονίσω ότι δυστυχώς είναι λυπηρό πως ένα τόσο σημαντικό εγχείρημα, από την άποψη της θεμελίωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα μας, δεν έτυχε της προσοχής των Ελλήνων -αρμοδίων και μη -. Ειδικά στη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, θα περίμενε κανείς περισσότερη ευαισθητοποίηση στο θέμα αυτό.
  Σχετικά με το πόνημα αυτό μία παρατήρηση έχω να κάνω επιμέρους. Στο κεφάλαιο του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια θα περίμενε κανείς να δει πέρα από την ανέγερση καινούργιων καταστημάτων κρατήσεως, τα οποία σύντομα θα υπερκορεστούν, την εισαγωγή και θεσμοθέτηση νέων μορφών απάντησης στο έγκλημα, όπως τα κοινοτικά και τα εναλλακτικά της κράτησης μέτρα. Στα πρώτα ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στο ζήτημα της αποκαταστατικής ή επανορθωτικής δικαιοσύνης. Ως μέλος ομάδας δικαστικών λειτουργών που ασχολούμαστε τον τελευταίο καιρό με το ζήτημα των κοινοτικών και εναλλακτικών μέτρων της κράτησης ως μία απάντηση στον υπερπληθυσμό των φυλακών, πιστεύω ότι αυτή είναι η ορθή κατεύθυνση.