Άρθρο 40
1. Μετά την παράγραφο 5 του άρθρου 5 του ν. 1756/1988 προστίθεται παράγραφος 5 Α ως εξής:
« 5 Α. α) Στο Εφετείο Αθηνών συνιστάται ιδιαίτερο Ποινικό Τμήμα, του οποίου η λειτουργία θα αρχίσει την 16η Σεπτεμβρίου 2014. Στο Τμήμα αυτό υπάγονται όλες οι ποινικές υποθέσεις αρμοδιότητας του Πενταμελούς Εφετείου, του Μικτού Ορκωτού Εφετείου και των Τριμελών και Μονομελών Εφετείων, καθώς και του Συμβουλίου Εφετών. Οι Δικαστές που είναι αναγκαίοι για τη συγκρότηση του ανωτέρω Ποινικού Τμήματος ορίζονται για μια διετία με απόφαση της Ολομέλειας του Εφετείου Αθηνών με αντίστοιχη τροποποίηση του Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας αυτού. Η θητεία των Δικαστών αυτών, οι οποίοι θα απασχολούνται αποκλειστικά στο Ποινικό Τμήμα, μπορεί να παραταθεί, με απόφαση της ίδιας Ολομέλειας, για ένα ακόμη έτος. Η Ολομέλεια δύναται να ανανεώσει τη θητεία των δικαστών για τη συγκρότηση του Ποινικού Τμήματος για μια επιπλέον διετία, εφόσον υπάρχει προς τούτο συναίνεση των τελευταίων. Σε αυτή την περίπτωση η συνολική συνεχόμενη θητεία στο Ποινικό Τμήμα δεν μπορεί να υπερβεί τα τέσσερα έτη. Μετά την κατά τα ανωτέρω θητεία στο Ποινικό Τμήμα, οι Δικαστές θα μπορούν να οριστούν εκ νέου για τη συγκρότηση αυτού μετά την πάροδο χρονικού διαστήματος τουλάχιστον δύο ετών. Η Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών, η οποία συγκαλείται εντός του μηνός Ιουνίου, καθορίζει τον ανωτέρω απαιτούμενο για τη συγκρότηση του Ποινικού Τμήματος αριθμό Δικαστών, προσαυξημένο κατά ποσοστό 20% . Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, ασκώντας την κατά το άρθρο 17Α παρ. 7 του Ν. 1756/1998 αρμοδιότητά της, περιορίζει τον αριθμό των Δικαστών που καθόρισε το Εφετείο Αθηνών μέχρι τον απαιτούμενο για τη συγκρότηση του Ποινικού Τμήματος αριθμό Δικαστών. Για την κάλυψη των κενών που δημιουργούνται στο Ποινικό Τμήμα από οποιεσδήποτε υπηρεσιακές μεταβολές των δικαστών, η Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών δύναται οποτεδήποτε να τροποποιεί και συμπληρώνει τις ως άνω αποφάσεις. Στις ποινικές συνεδριάσεις του Εφετείου Αθηνών και του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών μετέχουν με ποινή ακυρότητας της διαδικασίας αυτοί που υπηρετούν στο Ποινικό Τμήμα.
β) Στο Ποινικό Τμήμα του Εφετείου Αθηνών λειτουργεί Τμήμα Βουλευμάτων, για τη συγκρότηση του οποίου ορίζεται από την Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών ο αριθμός των Δικαστών που είναι αναγκαίοι προς τούτο. Οι Δικαστές ( Πρόεδροι Εφετών και Εφέτες ), που μετέχουν στο Τμήμα Βουλευμάτων με ισάριθμους αναπληρωματικούς, ορίζονται για ένα δικαστικό έτος με κλήρωση μεταξύ των Προέδρων Εφετών και των Εφετών που υπηρετούν στο Ποινικό Τμήμα. Οι κληρωθέντες Δικαστές περιλαμβάνονται στην κλήρωση για τη συγκρότηση του Τμήματος Βουλευμάτων και του επόμενου δικαστικού έτους. Σε περίπτωση κλήρωσης των Δικαστών για δύο συνεχόμενα δικαστικά έτη, αυτοί δεν περιλαμβάνονται στην κλήρωση για τα επόμενα δύο δικαστικά έτη. Η κλήρωση γίνεται από το Α΄ Τριμελές Εφετείο κατά την τελευταία δικάσιμο του μήνα Ιουνίου σε δημόσια συνεδρίαση και με δύο κληρωτίδες. Εάν δεν έχουν ολοκληρωθεί οι υπηρεσιακές μεταβολές κατά το άρθρο 50 του Ν. 1756/1988, η ως άνω κλήρωση μπορεί να διενεργηθεί το αργότερο μέχρι 15 Ιουλίου. Για την κλήρωση χρησιμοποιούνται ως κλήροι σφαιρίδια αδιαφανή. Αμέσως πριν από την διενέργεια της κλήρωσης το ως άνω δικαστήριο συνέρχεται σε συμβούλιο προκειμένου να τοποθετηθούν τα σφαιρίδια, αφού προηγουμένως επιδειχτούν σε όλα τα μέλη του Συμβουλίου, τα ονόματα όλων των Προέδρων Εφετών και των Εφετών του Ποινικού Τμήματος. Στη συνέχεια, τοποθετούνται τα σφαιρίδια σε χωριστές κληρωτίδες για τους Προέδρους Εφετών και Εφέτες. Κατά τη δημόσια συνεδρίαση ο Πρόεδρος εξάγει από την πρώτη κληρωτίδα, που περιέχει σφαιρίδια με τα ονόματα όλων των Προέδρων Εφετών, τον ορισθέντα από την Ολομέλεια αριθμό Προέδρων Εφετών, μετά των αναπληρωματικών τους. Ακολούθως, εξάγει από την δεύτερη κληρωτίδα, που περιέχει σφαιρίδια με τα ονόματα όλων των Εφετών, αριθμό κλήρων ίσο προς το διπλάσιο των Εφετών που πρόκειται να υπηρετήσουν στο Τμήμα Βουλευμάτων. Από τους κληρωθέντες οι πρώτοι κατά σειρά της κλήρωσης μέχρι την συμπλήρωση του ημίσεος του όλου αριθμού αποτελούν τα τακτικά και οι υπόλοιποι τα αναπληρωματικά μέλη του τμήματος. Για τα δύο στάδια της κλήρωσης συντάσσονται πρόχειρα πρακτικά, σε δύο όμοια πρωτότυπα, τα οποία υπογράφονται στην έδρα. Το ένα από αυτά αναρτάται αμέσως στον πίνακα ανακοινώσεων του δικαστηρίου. Τα αναπληρωματικά μέλη αναπληρώνουν κατά τη σειρά κλήρωσής του τα τακτικά, όταν ελλείπουν, απουσιάζουν ή κωλύονται.
2. Η παράγραφος 2 του άρθρου 15 του ν. 1756/1988 (Α’ 35) αντικαθίσταται ως εξής:
«Το πολιτικό και διοικητικό Εφετείο Αθηνών, το διοικητικό Εφετείο Πειραιώς, το πολιτικό και διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης, τα πολιτικά και διοικητικά Πρωτοδικεία Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πειραιώς και τα Ειρηνοδικεία Αθηνών και Θεσσαλονίκης διευθύνονται από τριμελές συμβούλιο.»
3. Η περίπτωση α της παρ. 3 του άρθρου 15 του ν. 1756/1988 αντικαθίσταται ως εξής:
«α) για το πολιτικό και διοικητικό Εφετείο Αθηνών, το διοικητικό Εφετείο Πειραιώς και το πολιτικό και διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης, από έναν πρόεδρο Εφετών ως πρόεδρο και δύο Εφέτες ως μέλη,»
4. Η παράγραφος 1 του άρθρου 17 Β του ν. 1756/1988 αντικαθίσταται ως εξής:
« Σε όσα Πρωτοδικεία και Εφετεία , καθώς και στις αντίστοιχες Εισαγγελίες προβλέπεται οργανικός αριθμός δεκαπέντε ( 15 ) τουλάχιστον δικαστών, οι συνθέσεις των ποινικών δικαστηρίων καταρτίζονται με κλήρωση. Στα Εφετεία Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, προκειμένου να επιτευχθεί η επιτάχυνση της ποινικής δίκης, ορίζονται για μια διετία από την Ολομέλεια των δικαστηρίων αυτών δικαστές, που θα προεδρεύουν αποκλειστικά στα ποινικά δικαστήρια, με δυνατότητα ανανέωσης της θητείας τους για δύο ακόμη έτη. Στους πίνακες που καταρτίζονται από την Ολομέλεια, περιλαμβάνεται ο ανάλογος με τις ανάγκες του δικαστηρίου αριθμός δικαστών, μεταξύ των οποίων γίνεται η κλήρωση των τακτικών και αναπληρωματικών, κατά τις επόμενες παραγράφους».
5. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 8 του άρθρου 17Β του ν. 1756/1988 αντικαθίσταται ως εξής :
«Σε υποθέσεις που έχουν παραπεμφθεί αρμοδίως για να εκδικαστούν στο τριμελές εφετείο κακουργημάτων, εκτός των δικαστηρίων του Ποινικού Τμήματος του Εφετείου Αθηνών, και λόγω της σοβαρότητας και του αντικειμένου τους πρόκειται να διαρκέσουν επί μακρό χρόνο, η ολομέλεια του δικαστηρίου των εφετών, που συνέρχεται μετά από πρόσκληση του διευθύνοντος το δικαστήριο, δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν από την κλήρωση της σύνθεσης , ορίζει από μεν τους προέδρους εφετών αριθμό δεκαπλάσιο, από δε τους εφέτες αριθμό δεκαπενταπλάσιο του απαιτούμενου για τη συγκρότηση του δικαστηρίου, μεταξύ των οποίων θα κληρωθούν ο πρόεδρος του δικαστηρίου από τους προέδρους εφετών και τα μέλη του δικαστηρίου από τους εφέτες, οι οποίοι με τους αναπληρωτές τους, έναν πρόεδρο εφετών και δύο εφέτες, που κληρώνονται από τον ίδιο αριθμό δικαστών και συμπαρεδρεύουν (άρθρο 9 παρ. 3 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ) θα συγκροτήσουν το δικαστήριο του τριμελούς εφετείου κακουργημάτων».
Άρθρο 41
Η παράγραφος 3 του άρθρου 49 του ν. 1756/1988 (Α’ 35) αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Οι προαγωγές στις θέσεις του προέδρου και των αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του προέδρου, του εισαγγελέα και των αντιπροέδρων του Αρείου Πάγου, του προέδρου, των αντιπροέδρων και του γενικού επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και του Γενικού Επιτρόπου των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, ενεργούνται με προεδρικό διάταγμα μετά από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο, ύστερα από εισήγηση του Υπουργού Δικαιοσύνης, επιλέγει τους προακτέους μεταξύ εκείνων που έχουν τα νόμιμα προσόντα.»
Στο παρελθόν υπηρξε επιτακτικό και καθολικό αίτημα του νομικού κόσμου ο ορισμός των δικαστών στο τμήμα βουλευμάτων να γίνεται με κλήρωση μεταξύ όλων των δικαστικών λειτουργών του Εφετείου, προκειμενου να επιτευχθεί η αντικειμενικότητα και η αμεροληψία.
Ενόψει αυτών, ο νομοθέτης θέσπισε την διαταξη του άρθρου 19 του Ν. 2172/1993, δυνάμει της οποίας οι δικαστες που υπηρετούν στα βουλευματα δεν ορίζονται από την Ολομέλεια κατόπιν ορισμού εισηγητή με προεπιλογή, αλλά μετά από κλήρωση μεταξύ όλων των μελών του δικαστηρίου. Ειδικότερα, κατά την ως άνω διαταξη, «Οι δικαστές (πρόεδροι και εφέτες), που μετέχουν στο τμήμα αυτό με ισάριθμους αναπληρωματικούς,ορίζονται με κλήρωση μεταξύ όλων των προέδρων εφετών και των εφετών που υπηρετούν στο δικαστήριο αυτό. Η κλήρωση γίνεται από το Α` τριμελές εφετείο στην πρώτη δικάσιμο του μήνα Ιουνίου σε δημόσια συνεδρίαση και με δύο κληρωτίδες…»
Ομως, με την προτεινόμενη διάταξη περιορίζεται σημαντικά ο αριθμός αυτών που μπαίνουν στην κλήρωση, αφού διατηρειται μεν αυτή(η κλήρωση), αλλά περιορίζεται να γίνεται μεταξύ των δικαστών του ποινικού τμηματος, τα μέλη του οποίου όμως δεν επιλέγονται με κληρωση, αλλά ορίζονται κατόπιν προεπιλογής.
Η στελέχωση τόσο του ποινικού τμήματος όσο και του τμήματος βουλευμάτων πρέπει να γίνεται αποκλειστικά με κλήρωση μεταξύ ολων των μελών της Ολομελείας του Εφετείου Αθηνων, για τη κατοχυρωση της δικαστικης ανεξαρτησίας, το αδιαβλητο και την αξιοπιστία αυτής.
Η στελέχωση τόσο του ποινικού τμήματος όσο και του τμήματος βουλευμάτων πρέπει να γίνεται αποκλειστικά με κλήρωση μεταξύ ολων των μελών της Ολομελείας τιυ Εφετείου Αθηνων. Η κλήρωση από το σύνολο των μελών του δικαστηρίου αποτέλεσε αλλωστε για δεκαετίες αίτημα του νομικού κόσμου και της δημοκρατικής κοινής γνώμης για την κατοχύρωση της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας αυτών. Το σύστημα της κλήρωσης (που ως γνωστόν εχει αρχαιοελληνικές καταβολές) κατοχυρώνει τη δικαστική ανεξαρτησία και αποκαθιστά σε αδιαταρακτη βάση το κύρος, το αδιάβλητο και την αξιοπιστία της δικαιοσύνης.
Ως εκ τούτου, οι προτεινόμενη διαταξη πρεπει να εχει ως ακολουθως:
Μετά την παράγραφο 5 του άρθρου 5 του ν. 1756/1988 προστίθεται παράγραφος 5 Α ως εξής:
« 5 Α. α) Στο Εφετείο Αθηνών συνιστάται ιδιαίτερο Ποινικό Τμήμα, του οποίου η λειτουργία θα αρχίσει την 16η Σεπτεμβρίου 2014. Στο Τμήμα αυτό υπάγονται όλες οι ποινικές υποθέσεις αρμοδιότητας του Πενταμελούς Εφετείου, του Μικτού Ορκωτού Εφετείου και των Τριμελών και Μονομελών Εφετείων, καθώς και του Συμβουλίου Εφετών. Η Ολομέλεια του Εφετείου συνέρχεται κατά μηνα Ιούνιο για να καθορίσει τον αριθμό των δικαστών (τακτικών και αναπληρωματικών) που είναι αναγκαίοι για τη δημιουργία του Ποινικού Τμήματος. Οι Δικαστές, που είναι αναγκαίοι για τη συγκρότηση του ανωτέρω Τμήματος, ορίζονται για μια διετία κατοπιν κληρώσεως μεταξύ όλων των υπηρετούτων στο Εφετείο Αθηνών δικαστικων λειτουργών, με αντίστοιχη τροποποίηση του Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας αυτού. Η θητεία των Δικαστών αυτών, οι οποίοι θα απασχολούνται αποκλειστικά στο Ποινικό Τμήμα, μπορεί να παραταθεί, με απόφαση της ίδιας Ολομέλειας, για ένα ακόμη έτος. Η κλήρωση γίνεται από το Α΄ Τριμελές Εφετείο κατά την τελευταία δικάσιμο του μήνα Ιουνίου σε δημόσια συνεδρίαση και με δύο κληρωτίδες. Για την κλήρωση χρησιμοποιούνται ως κλήροι σφαιρίδια αδιαφανή. Αμέσως πριν από την διενέργεια της κλήρωσης το ως άνω δικαστήριο συνέρχεται σε συμβούλιο προκειμένου να τοποθετηθούν τα σφαιρίδια, αφού προηγουμένως επιδειχτούν σε όλα τα μέλη του Συμβουλίου, τα ονόματα όλων των Προέδρων Εφετών και των Εφετών του Ποινικού Τμήματος. Στη συνέχεια, τοποθετούνται τα σφαιρίδια σε χωριστές κληρωτίδες για τους Προέδρους Εφετών και Εφέτες. Κατά τη δημόσια συνεδρίαση ο Πρόεδρος εξάγει από την πρώτη κληρωτίδα, που περιέχει σφαιρίδια με τα ονόματα όλων των Προέδρων Εφετών, τον ορισθέντα από την Ολομέλεια αριθμό Προέδρων Εφετών, μετά των αναπληρωματικών τους. Ακολούθως, εξάγει από την δεύτερη κληρωτίδα, που περιέχει σφαιρίδια με τα ονόματα όλων των Εφετών, αριθμό κλήρων ίσο προς το διπλάσιο των Εφετών που πρόκειται να υπηρετήσουν στο Ποινικό Τμήμα. Από τους κληρωθέντες οι πρώτοι κατά σειρά της κλήρωσης μέχρι την συμπλήρωση του ημίσεος του όλου αριθμού αποτελούν τα τακτικά και οι υπόλοιποι τα αναπληρωματικά μέλη του ποινικού τμήματος. Για τα δύο στάδια της κλήρωσης συντάσσονται πρόχειρα πρακτικά, σε δύο όμοια πρωτότυπα, τα οποία υπογράφονται στην έδρα. Το ένα από αυτά αναρτάται αμέσως στον πίνακα ανακοινώσεων του δικαστηρίου. Τα αναπληρωματικά μέλη αναπληρώνουν κατά τη σειρά κλήρωσής του τα τακτικά, όταν ελλείπουν, απουσιάζουν ή κωλύονται.
β) Στο Ποινικό Τμήμα του Εφετείου Αθηνών λειτουργεί Τμήμα Βουλευμάτων, για τη συγκρότηση του οποίου ορίζεται από την Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών ο αριθμός των Δικαστών, που είναι αναγκαίοι προς τούτο. Οι Δικαστές ( Πρόεδροι Εφετών και Εφέτες ), που μετέχουν στο Τμήμα Βουλευμάτων με ισάριθμους αναπληρωματικούς, ορίζονται για ένα δικαστικό έτος με κλήρωση μεταξύ όλων των Προέδρων Εφετών και των Εφετών που υπηρετούν στο Εφετείο Αθηνων. Σε περίπτωση κλήρωσης των Δικαστών για δύο συνεχόμενα δικαστικά έτη, αυτοί δεν περιλαμβάνονται στην κλήρωση για τα επόμενα δύο δικαστικά έτη. Η κλήρωση γίνεται από το Α΄ Τριμελές Εφετείο κατά την τελευταία δικάσιμο του μήνα Ιουνίου σε δημόσια συνεδρίαση και με δύο κληρωτίδες. Εάν δεν έχουν ολοκληρωθεί οι υπηρεσιακές μεταβολές κατά το άρθρο 50 του Ν. 1756/1988, η ως άνω κλήρωση μπορεί να διενεργηθεί το αργότερο μέχρι 15 Ιουλίου. Για την κλήρωση χρησιμοποιούνται ως κλήροι σφαιρίδια αδιαφανή. Πριν από την διενέργεια της κλήρωσης το ως άνω δικαστήριο συνέρχεται σε συμβούλιο προκειμένου να τοποθετηθούν τα σφαιρίδια, αφού προηγουμένως επιδειχτούν σε όλα τα μέλη του Συμβουλίου, τα ονόματα όλων των Προέδρων Εφετών και των Εφετών του Ποινικού Τμήματος. Στη συνέχεια, τοποθετούνται τα σφαιρίδια σε χωριστές κληρωτίδες για τους Προέδρους Εφετών και Εφέτες. Κατά τη δημόσια συνεδρίαση ο Πρόεδρος εξάγει από την πρώτη κληρωτίδα, που περιέχει σφαιρίδια με τα ονόματα όλων των Προέδρων Εφετών, τον ορισθέντα από την Ολομέλεια αριθμό Προέδρων Εφετών, μετά των αναπληρωματικών τους. Ακολούθως, εξάγει από την δεύτερη κληρωτίδα, που περιέχει σφαιρίδια με τα ονόματα όλων των Εφετών, αριθμό κλήρων ίσο προς το διπλάσιο των Εφετών που πρόκειται να υπηρετήσουν στο Τμήμα Βουλευμάτων. Από τους κληρωθέντες οι πρώτοι κατά σειρά της κλήρωσης μέχρι την συμπλήρωση του ημίσεος του όλου αριθμού αποτελούν τα τακτικά και οι υπόλοιποι τα αναπληρωματικά μέλη του τμήματος. Για τα δύο στάδια της κλήρωσης συντάσσονται πρόχειρα πρακτικά, σε δύο όμοια πρωτότυπα, τα οποία υπογράφονται στην έδρα. Το ένα από αυτά αναρτάται αμέσως στον πίνακα ανακοινώσεων του δικαστηρίου. Τα αναπληρωματικά μέλη αναπληρώνουν κατά τη σειρά κλήρωσής του τα τακτικά, όταν ελλείπουν, απουσιάζουν ή κωλύονται.