Υπουργείο Δικαιοσύνης

4.1. Υγεία και υπηρεσίες σωματικής και ψυχικής υγείας

4.1.1. Προληπτική Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ.) 

1. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

 Σύμφωνα με το άρθρο 1, παράγραφος 4, του Ν. 4238/2014 «Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.), αλλαγή σκοπού του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και άλλες λοιπές διατάξεις», το κράτος, μέσω της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Π.Φ.Υ.), μεριμνά και εγγυάται την παροχή υπηρεσιών υγείας για το σύνολο των πολιτών, οι οποίες είναι αναγκαίες και ικανές να διασφαλίσουν την υγεία τους και να προωθήσουν την κοινωνική ευημερία.

1. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
2. Στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.) συνιστάται Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.). Οι υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν:

• Την εκτίμηση των αναγκών υγείας των πολιτών, το σχεδιασμό και την υλοποίηση μέτρων και προγραμμάτων για την πρόληψη νοσημάτων, την καθολική εφαρμογή εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου για επιλεγμένα νοσήματα και την προαγωγή υγείας.
• Τον οικογενειακό προγραμματισμό και τις υπηρεσίες μητέρας − παιδιού.
• Την πρωτοβάθμια οδοντιατρική και ορθοδοντική φροντίδα, με έμφαση στην πρόληψη.
• Την υλοποίηση προγραμμάτων εμβολιασμού.

ΕΙΔΟΣ ΚΑΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

 Όσον αφορά το είδος και τη συχνότητα  παροχής των προληπτικών εξετάσεων ισχύουν οι διατάξεις του  άρθρου 33, «Ιατρική Περίθαλψη», του Ν. 2676/1999), «Οργανωτική και λειτουργική αναδιάρθρωση των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και άλλες διατάξεις» και η υπ’ αρ. πρωτ. εμπ. 5/2012 Κ.Υ.Α., «Τροποποίηση της υπ’ αριθ. Φ90380/25916/3294/2011 Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Υγείας (Ε.Κ.Π.Υ.) του Εθνικού Οργανισμού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.)», όπως αυτή τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθ. Φ90380/5383/738/2012 Κοινή Υπουργική Απόφαση και ισχύει» και ειδικότερα με το άρθρο 6 (Πρόληψη και προαγωγή υγείας) του Δευτέρου Κεφαλαίου (Παροχές Υγείας σε Είδος).

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

 Στα πλαίσια της ιατρικής περίθαλψης που παρέχουν οι Ασφαλιστικοί Οργανισμοί, στους ασφαλισμένους και τα μέλη της οικογένειας τους καθιερώνεται η υποχρεωτική προληπτική ιατρική, με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και τη λήψη μέτρων για την πρόληψη της εκδήλωσης ή την αποτροπή της εμφάνισης νοσηρών καταστάσεων.

Η προληπτική ιατρική περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, εμβολιασμούς παιδιών και ενηλίκων, σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού για την Ελλάδα του Υπουργείου Υγείας, εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, προληπτικές οδοντιατρικές εργασίες σε παιδιά ηλικίας μέχρι 14 ετών.

Οι δαπάνες άσκησης της προληπτικής ιατρικής βαρύνουν αποκλειστικά τους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς.

Ο τρόπος παροχής της προληπτικής ιατρικής είναι αυτός που προβλέπεται από τις διατάξεις της νομοθεσίας κάθε φορέα για την ιατρική περίθαλψη.

 Ειδικότερα, στα πλαίσια της προληπτικής ιατρικής, υποχρεωτικά και χωρίς συμμετοχή του ασφαλισμένου, παρέχονται τα εξής:

 α) Εμβολιασμοί παιδιών και ενηλίκων, σύμφωνα με το εγκεκριμένο από το Υπουργείο Υγείας εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού

 β) Εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου σε γυναίκες και άνδρες με σκοπό τη γέννηση υγιών παιδιών και συγκεκριμένα:

 • αιματολογικές εξετάσεις για τη διαπίστωση ετεροζυγωτών μεσογειακής αναιμίας

 • ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης, εφόσον προκύψουν ενδείξεις από τις παραπάνω εξετάσεις

 • εξέταση DNA του εμβρύου, εφόσον έχει διαπιστωθεί ότι και οι δύο γονείς έχουν γενετική

επιβάρυνση για μεσογειακή αναιμία και κάλυψη της μεθόδου λήψης του υλικού

• προσδιορισμός αντισωμάτων ερυθράς

• έλεγχος καρυοτύπου του εμβρύου σε γυναίκες άνω των 35 ετών

 γ) για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, τεστ ΡΑΡ κάθε χρόνο σε όλες τις γυναίκες από την έναρξη της σεξουαλικά ενεργούς ζωής.

Με απόφαση του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. εγκρίνονται και υλοποιούνται δράσεις πρωτογενούς πρόληψης που αφορούν στη διακοπή του καπνίσματος, την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κ.ά.

Όσον αφορά στους άπορους και ανασφάλιστους, σύμφωνα με την  υπ’ αρ. 139491/2006 Κ.Υ.Α., αυτοί δικαιούνται δωρεάν διενέργεια παρακλινικών και εργαστηριακών εξετάσεων.

• ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΕΟΓΝΩΝ

Α. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

• Έλεγχος περίπου 100.000 νεογνών κατ’ έτος για τις νόσους: Φαινυλκετονουρία, Συγγενής Υποθυρεοειδισμός, Γαλακτοζαιμία και Έλλειψη Δραστικότητας της Αφυδρογονάσης της 6-Φωσφορικής Γλυκόζης (G6PD).
• Ως προς τα νεογνά που φέρουν τη νοσογόνο κατάσταση γίνεται επιβεβαίωση της ανίχνευσης, διάγνωση και παροχή δυνατότητας θεραπευτικής αντιμετώπισης και αξιολόγησης της πορείας του πάσχοντος παιδιού.
• ΒΙΒΛΙΑΡΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

1)Υπ. Απόφαση Α2α/οικ.5648/1976 «Περί καθιερώσεως Βιβλιαρίου Υγείας του Παιδιού»,

2) Εγκύκλιοι με αριθ. Υ3γ/ΓΦ8/ΓΠ οικ.1022297/18-10-2012 και Υ3γ/ΓΦ8/ΓΠ 27203/17-6-2013 σχετικά με θέματα διαχείρισης θεμάτων, διανομής και διάθεσης των Βιβλιαρίων Υγείας  του Παιδιού

Β.ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Β.1. Βιβλιάριο Υγείας του Παιδιού

• ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών παιδιών και εφήβων (Υ1/Γ.Π.οικ.140202/20.12.2011)
• Η Υ.Α 139491/2006 η οποία συμπληρώθηκε με την με αρ. Υ4α /Γ.Π.οικ. 48985/5.6.2014 Κοινή Υπουργική Απόφαση
• Η αρ. πρωτ. Υ1/Γ.Π.οικ.109797/8.11.2012 Εγκύκλιος «Πρόγραμμα Εμβολιασμών άπορων και ανασφάλιστων παιδιών και εφήβων»
• Η αρ. πρωτ. Υ1/Γ.Π.οικ.10980/28.11.2012 εγκύκλιου του (ΑΔΑ: Β4Σ6Θ-1ΨΣ)
• Η αρ. πρωτ. Υ1/Γ.Π. οικ. 92954/8-10-13 εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας, «Αντιφυματικός Εμβολιασμός –Φυματίωση (Δήλωση κρουσμάτων)»
• Η Απόφαση του Υπουργού Υγείας (ΦΕΚ 2745 τ.Β’ 2013, ΑΔΑ: ΒΛ1ΠΘ-6ΙΝ)
•  Ν. 43238/ 2014

 Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

 Τα εμβόλια που συμπεριλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών χορηγούνται δωρεάν στους ασφαλισμένους και στους άπορους και ανασφάλιστους. Για την εμβολιαστική κάλυψη των άπορων και ανασφάλιστων παιδιών και εφήβων νομίμως και μη διαμενόντων στη χώρα μας, πραγματοποιείται δωρεάν ο εμβολιασμός αυτών με εμβόλια που χορηγούνται από το Υπουργείο Υγείας. Με τη με αρ. πρωτ. Υ1/Γ.Π.οικ.10980/28.11.2012 εγκύκλιο, που διανέμεται στα μαιευτήρια όλης της Χώρας,  συνιστάται σε όλες τις μητέρες  που γέννησαν να μεταβούν σε δύο μήνες στον Παιδίατρό τους ή στα κατά τόπους Κέντρα Υγείας, ΙΑΚ ή Δημοτικά Ιατρεία με τα βρέφη τους για τον απαραίτητο εμβολιασμό. Επιπλέον ο εμβολιασμός έναντι της Φυματίωσης (BCG) πραγματοποιείται με τα προγράμματα αντιφυματικού εμβολιασμού που διεξάγονται δωρεάν στα σχολεία και στα αντιφυματικά ιατρεία Οι ασφαλισμένοι προμηθεύονται τα εμβόλια  μέσω των ασφαλιστικών τους φορέων.

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1. Δωρεάν διάθεση εμβολίων σε παιδιά Ρομά

• ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ & ΕΦΗΒΩΝ

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

 Απουσία ειδικού θεσμικού πλαισίου για την προτυποποίηση των υπηρεσιών.

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

 Δεν υπάρχει προτυποποίηση και κατευθυντήριες οδηγίες στην Π.Φ.Υ. παιδιών και ως εκ τούτου και στην προληπτική φροντίδα (τακτική παρακολούθηση παιδιών,  ανιχνευτικές εξετάσεις, προγράμματα αγωγής και προαγωγής υγείας, υποστήριξη της οικογένειας στους τομείς της πρόληψης).

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1.Προτυποποίηση της πρωτοβάθμιας παιδιατρικής παρακολούθησης  παιδιών και εφήβων (0-18 ετών)

• ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Ν. 4229/2014  (περίπτωση 1 της παραγράφου 2 του άρθρου 11, με την οποία αντικαθίσταται η παράγραφος 3 του άρθρου 8 του Ν.3194/2003 «Ρύθμιση εκπαιδευτικών θεμάτων και άλλες διατάξεις»).
• Ν. 4238/2014, (Άρθρο 53 περ. 3 και 4)   σε αντικατάσταση των περιπτώσεων 2, 3 και 4 της παρ. 2 του άρθρου 11 του Ν. 4229/2014),
• Η αρ Φ.6/304/75662/Γ1/21.5.2014, με τίτλο «Καθορισμός του τύπου, του περιεχομένου, των όρων και προϋποθέσεων κατάρτισης, χορήγησης, φύλαξης, επεξεργασίας και αξιοποίησης του Ατομικού Δελτίου Υγείας του Μαθητή(Α.Δ.Υ.Μ.)»
• Η υπ’ αρ. πρωτ. Υ1/Γ.Π./οικ.46580/7.05.2014 Ερμηνευτική Εγκύκλιος με θέμα: «Παροχή οδηγιών, πληροφοριών και διευκρινήσεων σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας σχετικά με την εφαρμογή της (αρ. Φ.6/304/75662/Γ1/ 21.5.2014), ΚΥΑ με τίτλο «Καθορισμός του τύπου, του περιεχομένου, των όρων και προϋποθέσεων κατάρτισης, χορήγησης, φύλαξης, επεξεργασίας και αξιοποίησης του Ατομικού Δελτίου Υγείας του Μαθητή (Α.Δ.Υ.Μ.)».

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

 Έχει καθιερωθεί περιοδικός προληπτικός έλεγχος της υγείας των παιδιών στο Νηπιαγωγείο, στην Πρώτη και την Τετάρτη Τάξη του Δημοτικού καθώς και στην Πρώτη Τάξη του Γυμνασίου και την Πρώτη Τάξη του Λυκείου. Στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης τηρείται, με την ευθύνη των διευθυντών των σχολικών αυτών μονάδων, Ατομικό Δελτίο Υγείας Μαθητή (Α.Δ.Υ.Μ.). Το Α.Δ.Υ.Μ. καταρτίζεται μετά από τη λήψη ιατρικού ιστορικού και τη διενέργεια φυσικής εξέτασης ή, εφόσον απαιτείται, και παρακλινικής εξέτασης.

Με την προαναφερθείσα ερμηνευτική εγκύκλιο καλούνται όλοι οι αρμόδιοι φορείς στους οποίους υπηρετούν ιατροί που έχουν την ευθύνη συμπλήρωσης του Α.Δ.Υ.Μ., ή εμπλέκονται στη χορήγηση αυτού, να προβούν στις απαραίτητες προβλεπόμενες από τα άρθρα της σχετικής Κ.Υ.Α., κατά περίπτωση ενέργειες ώστε να εξυπηρετηθούν κατά το καλύτερο και συντομότερο δυνατό οι οικογένειες των μαθητών/τριών κατά κύριο λόγο την περίοδο από Μάιο έως και Οκτώβριο κάθε έτους.

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1. Εκπόνηση προγράμματος φυσικής και διατροφικής αγωγής σε άτομα παιδικής ηλικίας με σκοπό την πρόληψη της παιδικής υποκινητικότητας και παχυσαρκίας

4.1.2. Μέριμνα για ισομερή γεωγραφική κατανομή υπηρεσιών

4.1.3. Πρόσβαση όλων των παιδιών σε ιατροφαρμακευτική και νοσηλευτική περίθαλψη, και κάλυψη δαπανών ειδικών θεραπειών

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Ν. 4238/2014 άρθρο 1 παρ. 3
• Εγκύκλιοι Υ3α/ΓΠ/οικ 34408/16-4-2014 και Υ3/ΓΠ/οικ23726/17-3-2014
• Σύμφωνα με το άρθρο 21 του ν. 4251/2014 πρόσβαση στο σύστημα υγείας έχουν όλοι οι ανήλικοι πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ελληνική επικράτεια. Εντούτοις, ανήλικοι πολίτες τρίτων χωρών μπορούν να εισάγονται εκτάκτως για νοσηλεία σε νοσοκομεία, θεραπευτήρια και κλινικές, ανεξάρτητα από τη νομιμότητα της διαμονής των ιδίων ή των γονέων τους. Πρόσβαση ανεξαρτήτως της νομιμότητας των ιδίων ή των γονέων τους έχουν όλοι οι ανήλικοι πολίτες τρίτων χωρών και σε δομές κοινωνικής μέριμνας που λειτουργούν στο πλαίσιο των Ο.Τ.Α.

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας των Μονάδων Υγείας του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική, επαγγελματική, ασφαλιστική κατάσταση (άρθρο 1 παρ. 3 του Ν. 4238/2014). Οι Υπηρεσίες Υγείας παρέχονται ισότιμα για όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από την ασφαλιστική τους ικανότητα συμπεριλαμβανομένων και των ανασφαλίστων πολιτών.

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1. Έκδοση Εγκυκλίων

• Πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική και νοσηλευτική περίθαλψη

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Η με αριθ. 139491/16-11-2006 ΚΥΑ, όπως συμπληρώθηκε με την υπ’ αριθ. Υ4α/ΓΠ οικ 48985 ΚΥΑ  
• Η ΓΠ οικ. 56432/28-6-2014 ΚΥΑ και,
• Η με αριθ. πρωτ. Υ4α/οικ. 45610/2-5-2012 ερμηνευτική εγκύκλιο

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Με την αριθ. 139491 Κ.Υ.Α. καθορίστηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις παροχής ιατροφαρμακευτικής και νοσηλευτικής περίθαλψης των  ανασφάλιστων και οικονομικά αδύνατων πολιτών και με την Υ4α/οικ 45610 εγκύκλιο διευκρινίστηκε ότι για τους υπηκόους τρίτων χωρών που εισάγονται εκτάκτως για νοσηλεία και τα ανήλικα παιδιά ανεξάρτητα από το νομικό τους καθεστώς και την τυχόν έλλειψη νομιμοποιητικών εγγράφων πρέπει να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.

 Επίσης  οι Υ4α/ΓΠ/οικ 48985 και ΓΠ/οικ. 56432 ΚΥΑ  κατέστησαν αντίστοιχα δικαιούχους  δωρεάν νοσοκομειακής και φαρμακευτικής φροντίδας τους ανασφάλιστους Έλληνες πολίτες, τους νομίμως διαμένοντας στην ελληνική επικράτεια ομογενείς, τους υπηκόους κρατών –μελών της Ε.Ε. και  τους νόμιμα και μόνιμα  διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών που στερούνται τις προϋποθέσεις έκδοσης βιβλιαρίου ανασφαλίστου και είναι ανασφάλιστοι ή έχουν χάσει την ασφαλιστική τους ικανότητα. Δικαιούχοι της δωρεάν νοσοκομειακής και φαρμακευτικής φροντίδας είναι επίσης τα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειας των παραπάνω κατηγοριών.

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1. Θεσμοθέτηση των Περιγεννητικών Κέντρων

•   Παροχή Οδοντιατρικής Φροντίδας

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Υπουργική Απόφαση Α3β/.οικ 3686/15-3-1988 για την παροχή Οδοντιατρικής Φροντίδας στα παιδιά σχολικής και προσχολικής υγείας από τα Κέντρα Υγείας ,
• Ν.4238/2014 «Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.), αλλαγή  σκοπού Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και λοιπές διατάξεις»

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Η ποικιλομορφία στις παρεχόμενες οδοντιατρικές υπηρεσίες και οι μακροχρόνιες  δυσλειτουργίες  που παρατηρούνται στις υπηρεσίες  παροχής οδοντιατρικής φροντίδας τόσο του ΕΣΥ όσο και των ασφαλιστικών οργανισμών (ΕΟΠΥΥ) επιβάλουν την άμεση αναμόρφωσή τους

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

4.1.4. Ειδικές ομάδες πληθυσμού – ευάλωτες ομάδες

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Σύμφωνα με την ΚΥΑ 1.5422/οικ. 31022/2.5.20011, «Σύστημα Διαχείρισης, Αξιολόγησης, Παρακολούθησης Ελέγχου και Διαδικασία  Εφαρμογής της ενέργειας «Κέντρα στήριξης Ρομά και Ευπαθών Ομάδων’ στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς για την Προγραμματική Περίοδο 2007-2013», λειτουργούν Κέντρα στήριξης Ρομά και Ευπαθών Ομάδων. Τα εν λόγω κέντρα αποτελούν μετεξέλιξη των Ιατροκοινωνικών Κέντρων για τους Ρομά που υλοποιήθηκαν κατά το Γ΄ΚΠΣ μέσω των ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων ΕΚΤ των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Π.Ε.Π.).

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Αντικείμενο των δομών αυτών είναι μεταξύ άλλων η παροχή υπηρεσιών στήριξης και κοινωνικής ένταξης στο πλαίσιο των οποίων είναι η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την ένταξη της οικογένειας, ιδιαίτερα των παιδιών, στην ελληνική κοινωνία, την στήριξη και προώθηση των δικαιωμάτων του παιδιού και την αξιοποίηση των θεσμοθετημένων δομών της πολιτείας (παιδείας, αθλητισμού, πολιτισμού, δημιουργικής απασχόλησης κ.λ.π.) και σύνδεση με σχετικές υφιστάμενες υπηρεσίες». Ενδεικτικά αναφέρεται η προώθηση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, Υπηρεσίες Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Κοινοτικές δομές, Δομές παροχής υπηρεσιών παροχής ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικά ιδρύματα, κ.λ.π.) καθώς και με άλλες δράσεις χρηματοδοτούμενες, είτε από εθνικούς πόρους, είτε μέσω του ΕΣΠΑ.

4.1.5. Η Υγεία των εφήβων

4.1.5.1. Φιλικές προς τους εφήβους υπηρεσίες υγείας 

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Απουσία ειδικού θεσμικού πλαισίου

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχαν στατιστικά δεδομένα για την χρήση των πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας από τους εφήβους (όπου κυρίως απευθύνονται οι έφηβοι), ούτε και καταγραφή των απόψεων και των αναγκών τους. Δεν υπάρχει προτυποποίηση και κατευθυντήριες οδηγίες στην Π.Φ.Υ. εφήβων σχετικά με τη σωματική και  ψυχοσωματική υγεία και ανάπτυξη των εφήβων.

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1. Εκπόνηση Πανελλήνιας Μελέτης για την Υγεία των Εφήβων

4.1.5.2. Ενημέρωση – ενέργειες πρόληψης σε θέματα σεξουαλικής υγείας

 Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Ν.1036/1980
• Ν. 1397/1983, άρθρο 22
• Ν. 4238/2014, άρθρο 1 παρ. 5 εδ. Η’

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Ανάπτυξη πιλοτικού δικτύου για την αναμόρφωση των υπηρεσιών του Οικογενειακού Προγράμματος και της φροντίδας Μητέρας – Παιδιού με τη συμμετοχή 31 φορέων Μονάδων Υγείας. Στις Μονάδες ή υπηρεσίες ή προγράμματα Οικογενειακού Προγραμματισμού και Φροντίδας Μητέρας – Παιδιού των Δομών του ΕΣΥ και του ΠΕΔΥ, διενεργούνται ιατρονοσηλευτικές και μαιευτικές πράξεις, συμβουλευτική-διασύνδεση με υπηρεσίες, ενημέρωση-επιμόρφωση-έρευνα σε θέματα αναπαραγωγικής υγείας, μεταξύ άλλων και σε εφήβους.

Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων στο πλαίσιο Προγραμματικής Συμφωνίας που υπεγράφη με το Περιφερειακό  Γενικό  Νοσοκομείο –Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» παρέχει πληροφόρηση και συμβουλευτική σε γυναίκες .και κορίτσια  σε θέματα  σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας. Οι συναντήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα  στο Πολύκεντρο Γυναικών.

Επίσης  η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων σε συνεργασία με  το Υπουργείο Παιδείας (Γραφείο Αγωγής Υγείας της ΔΔΕ Α΄) οργανώνει παρεμβάσεις ευαισθητοποίησης σε θέματα αντισύλληψης και σεξουαλικής αγωγής. Στόχος της προσπάθειας είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών/τριών ώστε να υιοθετήσουν στάσεις και συμπεριφορές που προάγουν τη σεξουαλική και αναπαραγωγική τους υγεία. Η ευαισθητοποίηση γίνεται από μαία του Νοσοκομείου «Έλενα Βενιζέλου».

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

4.1.5.3. Προγράμματα και μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης της χρήσης ναρκωτικών, αλκοολισμού και του καπνίσματος

• ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

– Αστυνομία

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Με τις διατάξεις του Ν. 4139/2013 «Περί εξαρτησιογόνων ουσιών»  τυποποιούνται πέριξ του βασικού εγκλήματος της διακίνησης (άρθρο 20), διακεκριμένες (άρθρο 22) και ιδιαίτερα διακεκριμένες (άρθρο 23) περιπτώσεις.

Ειδικότερα, διακεκριμένη περίπτωση συνιστά η διακίνηση ναρκωτικών σε καταστήματα ανηλίκων κάθε κατηγορίας, σχολικές μονάδες οποιασδήποτε βαθμίδας, εκπαιδευτικά ιδρύματα ή άλλες μονάδες κατάρτισης, επιμόρφωσης ή μετεκπαίδευσης, σε χώρους άθλησης, κατασκηνώσεων, φροντιστηρίων, σε χώρους παροχής κοινωνικών υπηρεσιών, σε χώρους συγκέντρωσης μαθητών ή σπουδαστών για εκπαιδευτικούς ή αθλητικούς σκοπούς. Επίσης, ιδιαίτερα διακεκριμένη περίπτωση συνιστά η τέλεση των σχετικών πράξεων κατ’ επάγγελμα από ενήλικο, με σκοπό να προκαλέσει τη χρήση ναρκωτικών από ανήλικο ή η μεταχείριση με οποιονδήποτε τρόπο ανηλίκου προσώπου κατά την τέλεση των πράξεων αυτών. Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι με τις διατάξεις του ως άνω νόμου προβλέπεται η εφαρμογή των ειδικών διατάξεων για ανηλίκους του Ποινικού Κώδικα (άρθρα 121 – 133), εφόσον είναι ευμενέστερες για αυτούς, καθώς και η δυνατότητα επιβολής του μέτρου της παρακολούθησης ειδικού προγράμματος απεξάρτησης ανηλίκων, αντί της ποινής σε ορισμένες περιπτώσεις

Η προβλεπόμενη για τις περιπτώσεις αυτές ποινή της κάθειρξης (ισόβιας ή πρόσκαιρης) ερείδεται ακριβώς στα στοιχεία της ιδιαίτερης επικινδυνότητάς της εγκληματικής πράξης. Είναι προφανές δηλαδή ότι τα εν λόγω εγκλήματα επιδέχονται τη μέγιστη κοινωνική α­παξία και γι’ αυτό επιβάλλεται η συγκεκριμένη ποινική κύρωση.

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

• Εκπονήθηκε νέο Ειδικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για τα ναρκωτικά (2014-2016). Στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος και με στόχο την μέγιστη δυνατή  επίτευξη των τιθέμενων στόχων οι αρμόδιες Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας:

ü  Διενεργούν έλεγχους σε ύποπτους χώρους διακίνησης ναρκωτικών

ü  Δίνουν εντολές και οδηγίες για περαιτέρω ενεργοποίηση του προσωπικού τους. Παράλληλα, παρακολουθείται στενά η απόδοση των μέτρων και δράσεων των αστυνομικών Υπηρεσιών.

• Υλοποιείται σειρά εξειδικευμένων δράσεων για τους ανηλίκους, με στόχο κυρίως την προστασία τους από τα ναρκωτικά και την αποτροπή συμμετοχής τους σε εγκληματικές ομάδες. Συγκεκριμένα:

ü  Προβλέπεται διάθεση αστυνομικών για πεζές ή εποχούμενες περιπολίες, περιμετρικά των σχολικών συγκροτημάτων, κατά τις ώρες λειτουργίας τους και ιδιαίτερα κατά την προσέλευση και αποχώρηση των μαθητών, για την πρόληψη θυματοποίησής τους

ü  Έγκαιρος εντοπισμός και έλεγχος εξωσχολικών ατόμων που κινούνται ύποπτα κοντά στις σχολικές μονάδες και αποτροπή προσέγγισης μαθητών από αυτούς. Ο έλεγχος αυτός προληπτικά διενεργείται σε τέτοια άτομα και σε χώρους προσέλευσης και εστίασης νέων όπως χώροι άθλησης, φροντιστήρια κ.α.

ü  Αυξημένη προσοχή για αποτροπή αξιόποινων ενεργειών και ειδικά για αποτροπή διακίνησης ναρκωτικών ουσιών.

• Στο πλαίσιο συνεργασίας της Ελληνικής Αστυνομίας με τον ΟΚΑΝΑ έχουν τεθεί σε λειτουργία από τις 8-5-2014 πιλοτικά προγράμματα «εναλλακτικά της φυλάκισης», τα οποία απευθύνονται σε ανήλικους παραβάτες και σε παραβάτες από 18 έως 24 ετών, χρήστες ναρκωτικών ουσιών, οι οποίοι συλλαμβάνονται για πρώτη φορά για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών. Στόχος των προγραμμάτων αυτών είναι η έγκαιρη παρέμβαση κατά τη σύλληψη, με σκοπό την παραπομπή σε θεραπεία για την πρόληψη μελλοντικής παραβατικότητας και η ψυχολογική υποστήριξη των συλληφθέντων και των οικογενειών τους. Η εν λόγω Υπηρεσία είναι άμεσα προσβάσιμη όλο το 24ωρο, μέσω του τετραψήφιου τηλεφωνικού αριθμού (1031).
• ΚΑΠΝΙΣΜΑ

 Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Ν. 3420/2005 «Περί κύρωσης της Σύμβασης-Πλαισίου  του Π.Ο.Υ. για τον έλεγχο του καπνού» (κυρίως άρθρα 12 και 16 καθώς και άρθρο 8),
• Ν. 3730/2008 «Περί προστασίας ανηλίκων από τον καπνό, τα αλκοολούχα ποτά κ.α.  σε συμμόρφωση με τη Σύμβαση Πλαίσιο του Π.Ο.Υ για τον έλεγχο του καπνού (Άρθρα 8, και 16, Ν. 3420/2005), με απαγορεύσεις πώλησης προϊόντων καπνού από και προς ανηλίκους αντίστοιχα και προστασία αυτών από την έκθεση σε περιβάλλοντα καπνού.
• Ν. 3868/2010
• Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
• Η Δ/νση Αγωγής Υγείας & Πληροφόρησης του Υπουργείου Υγείας διαθέτει έντυπο ενημερωτικό υλικό για το κάπνισμα το οποίο διανέμεται ευρέως. Επίσης διαθέτει παλαιότερο τηλεοπτικό μήνυμα, το οποίο όμως, χρειάζεται αναμόρφωση, ύστερα από τα νεότερα νομοθετικά αλλά και κοινωνικά δεδομένα, για να ταιριάζει καλύτερα στη νεανική ηλικία.
• Με μέριμνα της Δ/νσης χορηγείται η αιγίδα του Υπουργείου σε φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που διοργανώνουν εκδηλώσεις (ημερίδες, συνέδρια κλπ.) για το κάπνισμα.
• Χορηγείται έντυπο ενημερωτικό υλικό στις Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας για διάθεσή του στους μαθητές.
• Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας έχει αναρτηθεί σε μορφή βίντεο μία ταινία μικρής διάρκειας απευθυνόμενη σε εφήβους και νέους με θέμα: «Κάνε στάχτη το τσιγάρο»

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1.Προγράμματα προαγωγής της υγείας των νέων  ως προς το κάπνισμα

. ΑΛΚΟΟΛ

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Ν.  3730/2008, στο άρθρο 1, παρ. 1 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 17 του Ν. 3868/2010, η προστασία των ανηλίκων από τη χρήση προϊόντων καπνού και αλκοόλ ανήκει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και ασκείται από την προβλεπόμενη στην παρ. 1 του άρθρου 5 του ως νόμου Διεύθυνση Εξαρτήσεων της Γενικής Δ/νσης Δημόσιας Υγείας καθώς και από το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (Σ.Ε.Υ.Υ.Π). 
• Με τη διάταξη του άρθρου 5 του Ν. 3730/2008, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 17 του Ν. 3868/2010, ορίζεται ότι αρμόδιες Αρχές για τον έλεγχο εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας, τη βεβαίωση των παραβάσεων και την επιβολή κυρώσεων είναι οι Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, η Δημοτική Αστυνομία, καθώς και οι Λιμενικές Αρχές στην περιοχή ευθύνη τους. Μετά τη θέση σε ισχύ του Ν. 4172/2013, με τον οποίο καταργήθηκαν στους δήμους οι θέσεις της Δημοτικής Αστυνομίας (Άρθρο 81 παρ. 1) , την αρμοδιότητα του ελέγχου εφαρμογής της υφιστάμενης νομοθεσίας, ασκεί από 23-09-2013, η Ελληνική Αστυνομία, ως ένας εκ των φορέων προστασίας και ελέγχου για τη χρήση καπνού και αλκοόλ από τους ανηλίκους. Επίσης, οι Αστυνομικές Αρχές, παρέχουν κάθε νόμιμη συνδρομή στις προαναφερθείσες Υπηρεσίες, εφόσον αυτές αιτηθούν σχετικά.
• Π.Δ. 36/1994 και  όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 350/2003, δεν επιτρέπεται σε ανηλίκους κάτω των 17 ετών, οι οποίοι δεν συνοδεύονται από τους γονείς ή κηδεμόνες τους, η είσοδος και παραμονή σε κέντρα διασκέδασης και αμιγή μπαρ, καθώς και η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών στα λοιπά δημόσια κέντρα. Ωσαύτως, καθίσταται υποχρεωτική η τοποθέτηση πινακίδων σε εμφανές σημείο των καταστημάτων πώλησης οινοπνευματωδών ποτών.
• Κ.Υ.Α. 104720/2010 περί διαδικασίας και μηχανισμού ελέγχου της εφαρμογής του αντικαπνιστικού νομοθετικού πλαισίου,  επιβάλλονται προβλεπόμενες κυρώσεις σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης. Η εν λόγω Κ.Υ.Α περιλαμβάνει κυρώσεις και για περιπτώσεις μη τήρησης των απαγορευτικών διατάξεων περί πώλησης αλκοολούχων ποτών σε ανηλίκους, καθώς και κυρώσεις σε περιπτώσεις παράβασης των διατάξεων περί εισόδου, παραμονής και κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών από ανηλίκους σε μπαρ και κέντρα διασκέδασης.

 Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

• Εντατικοποίηση των ελέγχων στα κέντρα διασκέδασης και στα λοιπά καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος που προσφέρουν οινοπνευματώδη ποτά, για είσοδο, παραμονή και κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών από ανηλίκους.
• Αυστηροί έλεγχοι για την τοποθέτηση επιγραφών σε εμφανή σημεία, σχετικά με την απαγόρευση εισόδου ανηλίκων σε κέντρα διασκέδασης και τη μη κατανάλωση ποτών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΙΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1. Πρόληψη εξαρτήσεων

• Διεύρυνση συνεργασιών των Υπηρεσιών Ελληνικής Αστυνομίας με αρμόδιους φορείς, κοινωνικές Υπηρεσίες και Μ.Κ.Ο. για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των φαινομένων αυτών.
• Βρίσκεται σε στάδιο προετοιμασίας «Νέο Ειδικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα» , στο οποίο καταγράφονται οι στρατηγικοί στόχοι της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίοι καθορίζονται από τις κύριες προτεραιότητές της για τα επόμενα τρία έτη καθώς και οι επιμέρους ειδικότερες δράσεις των συναρμοδίων Υπηρεσιών που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων αυτών, τόσο σε επιτελικό και επιχειρησιακό επίπεδο Ειδικότερα προβλέπονται δράσεις για την αντιμετώπιση αυτής της μορφής εγκληματικότητας και προγραμματίζονται βελτιώσεις στα ήδη υπάρχοντα επιχειρησιακά προγράμματα, όπου αυτό απαιτείται.
• Επικαιροποίηση σχεδίων δράσης για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των αρμοδίων Υπηρεσιών σύμφωνα με το πνεύμα του προσφάτως ψηφισθέντα νόμου (Ν. 4219/2014) για την αναδιοργάνωση των Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας.
• ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

-Η αριθμ. ΓΕΟ οικ.151   Κ.Υ.Α.  με θέμα «Λειτουργία Εθνικού Κέντρου τεκμηρίωσης και πληροφόρησης  για τα ναρκωτικά και την τοξικομανία (Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν.)

– Ν. 4139 με θέμα «Νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες διατάξεις» και δη των διατάξεων: του άρθρου 39 αναφορικά με τη δυνατότητα επιβολής σε ανήλικους δράστες εξαρτημένους από ναρκωτικά, αντί της ποινής, της παρακολούθησης ειδικού προγράμματος απεξάρτησης, του άρθρου 58 όπου διακρίνονται οι βαθμίδες του προγραμματισμού για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από ουσίες (1. Πρόληψη-ενημέρωση, 2.Θεραπευτική αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη) και των άρθρων 45 και 46 για το  θέμα της εξοικονόμησης και διάθεσης των απαραίτητων πόρων

–  Ν.1729   με θέμα  «Καταπολέμηση της διάδοσης των ναρκωτικών, προστασία των νέων και άλλες διατάξεις» και δη των διατάξεων του άρθρου 3 «Πρόγραμμα ανάπτυξης υπηρεσιών» όπου καθορίζεται το είδος των μονάδων που δύνανται να ιδρυθούν προκειμένου να υλοποιηθεί το πρόγραμμα ανάπτυξης υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από ναρκωτικές ουσίες.

– Προγραμματική Σύμβαση για τη λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας 2014-2020.

– Όλες οι  σχετικές υπουργικές αποφάσεις που εκδίδονται κατόπιν εξουσιοδοτήσεως νόμου.

 Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

• Δραστηριότητες πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης.
• Συμβουλευτικά Κέντρα (και με ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή βοήθειας)
• Μονάδες Ψυχικής Απεξάρτησης-Στεγνά θεραπευτικά προγράμματα 
• Κέντρα Κοινωνικής Επανένταξης
• Κέντρα Οικογενειακής Υποστήριξης
• Υπηρεσίες απεξάρτησης και επανένταξης για εξαρτημένες γυναίκες και εξαρτημένες μητέρες με τα παιδιά τους
• Υπηρεσίες στο Σύστημα Ποινικής Δικαιοσύνης
• Ορίστηκε Εθνικός Συντονιστής για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών με πενταετή θητεία σύμφωνα με το άρθρο 49 του Ν.4139/2013 και λειτουργεί η Εθνική Επιτροπή Σχεδιασμού και Συντονισμού.
• Έχει εκπονηθεί το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ναρκωτικά 2014-2016 από την Εθνική Επιτροπή Σχεδιασμού και Συντονισμού.
• Συγκροτήθηκε με απόφαση του Υπουργού Υγείας η  Συντονιστική επιτροπή του Δικτύου Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας σύμφωνα με το άρθρο 50 του Ν.4139/2013.

 Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Οι δράσεις σχεδιασμού, συντονισμού και αντιμετώπισης των   ναρκωτικών σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες είναι συνεχείς και αναπτύσσονται στο πλαίσιο των εκάστοτε κοινωνικο-οικονομικών δεδομένων και των επακόλουθών αναγκών της  ομάδας-στόχου.

4.1.5.4. Θεραπευτικές δομές/προγράμματα για εφήβους με ψυχικές διαταραχές ή ειδικές κατηγορίες προβλημάτων

Η αγωγή υγείας δεν αποτελεί ξεχωριστό γνωστικό αντικείμενο στα πλαίσια του προγράμματος της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παρά το ότι στην πρωτοβάθμια έχει ενταχθεί στην ευέλικτη ζώνη.

Συνήθως γίνεται αποσπασματικά και μόνο σε επίπεδο πληροφορίας, συνήθως από προσκεκλημένους στο σχολείο φορείς ή στην βάση των προγραμμάτων αγωγής υγείας που αναλαμβάνουν εκπαιδευτικοί του σχολείου, αλλά που εκπονούνται εκτός των ωρών του σχολικού προγράμματος και στα οποία συμμετέχει περιορισμένος αριθμός μαθητών.

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Σύμφωνα με το Ν. 2716/1999, «Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και άλλες διατάξεις», άρθρο 1, παρ. 1, «Το κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας που έχουν σκοπό την πρόληψη, τη διάγνωση, τη θεραπεία, την περίθαλψη, καθώς και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη ενηλίκων, παιδιών και εφήβων με ψυχικές διαταραχές και διαταραχές αυτιστικού τύπου και με μαθησιακά προβλήματα». Με το άρθρο 2 του Ν. 2716/1999, συνιστάται Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές στην Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ασθενών του Ν. 2519/1997 και στην παρ. 3 αυτού  γίνεται αναφέρονται τα δικαιώματα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές.

Στην υπ’ αριθμ. πρωτ. Υ5β/οικ.1662/21.5.2001 Υπουργική Απόφαση αναφέρεται ότι: «Οι υπηρεσίες των Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας παρέχονται σε: (α) Παιδιά, εφήβους και ενήλικες ασθενείς με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα, (β) Παιδιά, εφήβους και ενήλικες ασθενείς με διαταραχές συμπεριφοράς, (γ) Παιδιά, εφήβους και ενήλικες ασθενείς με διαταραχές αυτιστικού τύπου.

Στην υπ’ αριθμ. πρωτ. Υ5β/Γ.Π.οικ.156618/25-11-2009 Υπουργική Απόφαση   αναφέρεται ότι: «Το Κέντρο Ημέρας απευθύνεται σε: 1. Παιδιά, εφήβους, ενήλικες και ηλικιωμένους με: (I). ψυχικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών του φάσματος του αυτισμού και των ανοιών, (II). νοητική υστέρηση και δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές, (III). προβλήματα σωματικής υγείας και δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές, για τα οποία απαιτείται η παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, αποκατάστασης και ένταξης / επανένταξης.

Τέλος, στην υπ’ αριθμ. πρωτ. Α3α/οικ.876/16.5.2000 Κοινή Υπουργική Απόφαση, στο άρθρο 6, προβλέπεται ότι: «Οι ξενώνες και τα οικοτροφεία Παιδιών και Εφήβων με ψυχικές διαταραχές ή νοητική υστέρηση και δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές προσφέρουν θεραπευτικό περιβάλλον μακριά από την οικογένεια, όταν αυτό επιβάλλεται από τις συνθήκες θεραπείας τους και εφόσον δεν υπάρχει δυνατότητα, κατά την περίοδο εκείνη τα άτομα αυτά να ενταχθούν σε Φιλοξενούσες Οικογένειες της παρ.5 του άρθρου 9 του Ν.2716/99.

Οι ξενώνες και τα οικοτροφεία φιλοξενούν ενδεικτικά: • Παιδιά προσχολικής ηλικίας με προβλήματα σωματικής κακοποίησης ή συναισθηματικής παραμέλησης. Ο αριθμός των παιδιών δεν υπερβαίνει τα 8-10. • Παιδιά λανθάνουσας ή προεφηβικής ηλικίας που προέρχονται από διαταραγμένες οικογένειες, οι οποίες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των παιδιών. Ο αριθμός των παιδιών δεν υπερβαίνει τα 15 • Έφηβους με παραπτωματική συμπεριφορά, με ψυχικές διαταραχές ή χωρίς σοβαρή ψυχική διαταραχή αλλά με σοβαρά διαταραγμένους γονείς. Ο αριθμός των εφήβων δεν υπερβαίνει τους 10-12. Δεν επιτρέπεται η λειτουργία ξενώνων ή οικοτροφείων στους οποίους φιλοξενούνται παιδιά και έφηβοι μαζί.»

Πέρα από τα παραπάνω, δεν υφίσταται διακριτό θεσμικό πλαίσιο αναφορικά με τα δικαιώματα των παιδιών και εφήβων με ψυχικές διαταραχές.

Η παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε παιδιά και εφήβους με ψυχικές διαταραχές διέπεται από:

• το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για τα δικαιώματα των ενηλίκων με ψυχικές διαταραχές: Ν. 2716/1999 και Ν. 4074/2012 (κύρωση από την Ελλάδα της Διεθνούς Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφορικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες)
• το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για τα δικαιώματα του παιδιού: Ν. 2101/1992 (κύρωση από την Ελλάδα της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού).

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Οι υπηρεσίες ψυχιατρικής και ψυχοκοινωνικής φροντίδας για παιδιά και εφήβους αναπτύχθηκαν σημαντικά στα πλαίσια της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, ωστόσο χαρακτηρίζονται ακόμα από ουσιαστικές και σημαντικές ανεπάρκειες και ελλείψεις. Φαίνεται ότι, στη χώρα μας, η επένδυση στην ψυχική υγεία των νέων είναι μικρότερη αυτής στην ψυχική υγεία των ενηλίκων, καθώς και αυτής στη γενική υγεία. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από την προ έτους αξιολόγηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης «Ψυχαργώς» για την περίοδο 2000-2009. Η ομάδα Ευρωπαίων αξιολογητών κατέληξε, μεταξύ άλλων, ότι τα ποσοστά επίτευξης είναι αρκετά μικρά για υπηρεσίες και δομές, όπως π.χ. ιατροπαιδαγωγικά κέντρα (30%), ολοκληρωμένα κέντρα για αυτισμό (5,5%), κέντρα ημέρας αυτισμού (48%), ξενώνες για άτομα με αυτισμό (6%), ξενώνες βραχείας παραμονής (14,5%), κ.λπ. Επίσης, επισημάνθηκε ότι υπάρχει σημαντική έλλειψη σε δομές και υπηρεσίες που αφορούν ειδικές κατηγορίες ασθενών: άτομα στο ευρύτερο φάσμα του αυτισμού, άτομα με νοητική υστέρηση, διατροφικές διαταραχές, κ.λπ. Η δε κατανομή των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών χαρακτηρίζεται από μεγάλη ανισότητα, με τον νομό Αττικής να διαθέτει τις περισσότερες μονάδες και το μεγαλύτερο εύρος υπηρεσιών. Οι υπόλοιποι νομοί υστερούν σημαντικά τόσο σε αριθμό όσο και σε τύπο υπηρεσιών που παρέχουν. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι στην Αττική υπάρχουν 13 ιατροπαιδαγωγικά κέντρα, ενώ ο συνολικός αριθμός τους είναι 22.

Σύμφωνα με το Συνήγορο του Πολίτη (Μόσχου, 2009, Ημερίδα), παρατηρείται σημαντική έλλειψη υπηρεσιών για τη διαχείριση των αποκαλούμενων «δύσκολων» περιστατικών παιδιών και κυρίως εφήβων που είναι επιβαρυμένα με σοβαρά και συχνά σύνθετα προβλήματα ψυχικής υγείας και απαιτούν εξειδικευμένα θεραπευτικά και υποστηρικτικά πλαίσια.

Ένα άλλο ζήτημα αφορά την απουσία δομών αποκατάστασης για παιδιά και εφήβους με αυτισμό, καθώς και η γενικότερη απουσία ενός επαρκούς δικτύου υπηρεσιών για τον αυτισμό στην κοινότητα (για τη φροντίδα τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων με αυτισμό και την υποστήριξη των οικογενειών τους). Επίσης, αναφορικά με το συγκεκριμένο πληθυσμό, προκύπτει επιπρόσθετο πρόβλημα κατά την ενηλικίωσή τους, όταν απαιτείται μετάβαση σε μονάδες ενηλίκων, λόγω έλλειψης αντίστοιχων δομών μακροχρόνιας φροντίδας. Άλλωστε, σήμερα, και οι υπάρχουσες υπηρεσίες υφίστανται τις επιπτώσεις της σύγχρονης δημοσιονομικής συγκυρίας, όπως και οι λοιποί τομείς της υγείας, με συνέπεια περιορισμούς ή αναστολή λειτουργίας.

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1. Ανάπτυξη υπηρεσιών ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους.

Γ.2. ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ aboutyouth.gr

 Γ.3. Μελέτη αυτιστικού φάσματος

Γ.4. Ευρωπαϊκό πρόγραμμα HEPCOM

4.2. Θηλασμός

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την πρώτη πανελλαδική μελέτη για το μητρικό Θηλασμό, την Εθνική Μελέτη Συχνότητας και Προσδιοριστικών Παραγόντων Μητρικού Θηλασμού που διεξήχθη από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (2009) στη χώρα μας παρατηρούνται χαμηλά ποσοστά αποκλειστικού και μακροχρόνιου θηλασμού. Συγκεκριμένα, η Μελέτη κατέγραψε ότι στο μαιευτήριο θήλασαν αποκλειστικά το 41% των γυναικών ενώ  στο τέλος του 6ου μήνα το ποσοστό αποκλειστικού θηλασμού σχεδόν μηδενίστηκε (0,9%).  Ενδεικτικά, στο διεθνή χώρο τα ποσοστά αποκλειστικού μητρικού θηλασμού για τους 6 μήνες κυμαίνονται από 22% στη Γερμανία, 12% στη Σουηδία και στις Η.Π.Α. και 9,7%   στην Αυστρία μέχρι κάτω του 1% στο Ηνωμένο Βασίλειο. 

   Παράλληλα έχουν αναγνωριστεί τα Νοσοκομεία «Αττικόν» και «Π.Γ.Ν. Μαιευτήριο Αθηνών “Έλενα Βενιζέλου”» ως τα πρώτα Φιλικά για τα Βρέφη Νοσοκομεία στη χώρα μας τον Οκτώβριο του 2011, ενώ ολοκληρώθηκε επιτυχώς η αξιολόγηση του τρίτου Νοσοκομείου της χώρας από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού.

   Για την προαγωγή του μητρικού θηλασμού η προαναφερθείσα Εθνική Μελέτη Συχνότητας και Προσδιοριστικών Παραγόντων Μητρικού Θηλασμού έχει καταλήξει  στις εξής προτάσεις:

ü  την ταχεία μετεξέλιξη κατά το δυνατό περισσότερων νοσοκομείων/μαιευτηρίων σε φιλικά για τα βρέφη

ü  την  εντατικοποίηση της εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας

ü  την παροχή βοήθειας προς τις θηλάζουσες για το διάστημα μετά την έξοδο από το νοσοκομείο είτε μέσω επικοινωνίας με ομάδες υποστήριξης του θηλασμού του ίδιου του νοσοκομείου, είτε με άλλους συνδέσμους υποστήριξης του θηλασμού που υπάρχουν στην Ελλάδα.

ü  την παροχή επαρκούς άδειας θηλασμού στις εργαζόμενες θηλάζουσες και της δυνατότητας να συνεχίζει να θηλάζει μετά την επιστροφή στην εργασία είτε με την ύπαρξη ευέλικτου ωραρίου, είτε με τη δυνατότητα να εξάγει το γάλα της στον εργασιακό χώρο.

4.2.1. Πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση του κοινού και των επαγγελματιών

 Α. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

-Η από κοινού δήλωση του Π.Ο.Υ. και της UNICEF (1989) για την «Προστασία, Προώθηση και Υποστήριξη το Μητρικού Θηλασμού και τον ειδικό ρόλο των Μαιευτικών Υπηρεσιών».

– Η εφαρμογή των «Δέκα Βημάτων για Επιτυχή Μητρικό Θηλασμό» (Διακήρυξη Innocenti 1990)

– Η καθιέρωση στη χώρα μας από το 1996 της Εβδομάδας 1 έως 7 Νοεμβρίου, ως Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού.

– Η παράλληλη λειτουργία του θεσμού του Βιβλιαρίου Υγείας Παιδιού από το 1976

– Το άρθρο 35 του νόμου 4272/2014.

 Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Η Δ/νση Αγωγής Υγείας και Πληροφόρησης του Υπουργείου Υγείας:

α) Διαθέτει έντυπο ενημερωτικό υλικό για τον μητρικό θηλασμό (βιβλιάριο – αφίσα) το οποίο διανέμεται ευρέως.

β)Επίσης εκδίδει  βιβλιάριο με θέμα: «Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος» για ενημέρωση των ιατρών και του μαιευτικού-νοσηλευτικού προσωπικού των Μαιευτικών Κλινικών των Νοσοκομείων και Μαιευτηρίων της Χώρας.

γ) Ενημερώνει τις νέες  μητέρες μέσω γενικών πληροφοριών για τον θηλασμό που παρέχονται από το Βιβλιάριο Υγείας Παιδιού.

δ) Έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα του Υπουργείου το περιεχόμενο ολόκληρου του Βιβλιαρίου Υγείας Παιδιού

ε) χορηγεί  της αιγίδας του Υ. Υ. σε φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που δραστηριοποιούνται στο θέμα αυτό για διοργάνωση εκδηλώσεων (συνεδρίων, πολιτιστικών κλπ. εκδηλώσεων).

Το  Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού εφαρμόζει Προγράμματα για την προώθηση του μητρικού θηλασμού.

Συνεργασία Υπουργείου Υγείας και Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού 1-7 Νοεμβρίου 2014 .Από κοινού υλοποίηση δράσεων δημοσιότητας των Συμβουλευτικών Κέντρων  της ΓΓΙΦ στις δεκατρείς περιφέρειες της χώρας με τις Μονάδες Οικογενειακού Προγραμματισμού (άρθρου 35 Ν.4272/2014)

Πρόσφατα άρχισε να λειτουργεί η τηλεφωνική γραμμή 10525για πληροφόρηση του κοινού για τα θέματα αυτά.

Γ. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Γ.1. Πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση του κοινού

Γ.2. Τηλεοπτική διάχυση μηνυμάτων για τον μητρικό θηλασμό

 4.2.2. Διασφάλιση κατάλληλων προδιαγραφών στα μαιευτήρια

 Α. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

 Έχουν χαρακτηριστείδύο Δημόσια Νοσοκομεία (Αττικόν και Έλενα Βενιζέλου) Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία

Β. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

 4.2.3. Ενίσχυση ελέγχου των υφιστάμενων κανονισμών εμπορίου

 Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

 Κ.Υ.Α.  με αρ. Υ1/ ΓΠ. 47815  «για τα  παρασκευάσματα  για βρέφη  και  παρασκευάσματα δεύτερης    βρεφικής ηλικίας». Η ΚΥΑ αποτελεί εναρμόνιση    της     Εθνικής  Νομοθεσίας προς την Οδηγία  2006/141 Ε.Κ. της   Ευρωπαϊκής   Επιτροπής. Στην προαναφερόμενη  Κ.Υ.Α. ενσωματώνονται  πολλά άρθρα του Διεθνή  Κώδικα Εμπορίας Υποκαταστάτων Μητρικού Γάλακτος   τα οποία  σχετίζονται τόσο  με την ενημέρωση του πληθυσμού όσο και με τον   έλεγχο  για την  εφαρμογή  του.

Στις διατάξεις της  εν λόγω Κ.Υ.Α.    αναφέρεται επίσης  ότι  ο Ελληνικός  Οργανισμός Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.)  είναι ο αρμόδιος  για τη  διασφάλιση  της αντικειμενικής και πλήρης πληροφόρησης των οικογενειών και όσων απασχολούνται στον τομέα της διατροφής βρεφών και νηπίων καθώς και για  τον   έλεγχο της τήρησης   του Κώδικα

 Β. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Β.1.Εκσυγχρονισμός του Ελεγκτικού Συστήματος

4.2.4 Διευκολύνσεις προς τις  θηλάζουσες για τη συνέχιση του θηλασμού μετά την έξοδο από το μαιευτήριοΑ. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Δεν υπάρχει σχετικό νομικό πλαίσιο

Β. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Β.2. Θεσμοθέτηση σταθμών/ χώρων θηλασμού

4.3. Επίπεδο διαβίωσης – αντιμετώπιση παιδικής φτώχειας 

4.3.1.Δημόσιες πολιτικές για τηνκαταπολέμηση της παιδικής φτώχειας

4.4. Κοινωνική πρόνοια

4.4.1. Εκσυγχρονισμός θεσμικού πλαισίου προνοιακών επιδομάτων

4.4.2. Ανάπτυξη/ενίσχυση κοινωνικών υπηρεσιών και προγραμμάτων υποστήριξης οικογενειών και ειδικότερων ευάλωτων ομάδων

 4.5. Προσχολική φροντίδα

4.5.1. Εκσυγχρονισμός Πρότυπου Κανονισμού Λειτουργίας Δημοτικών Παιδικών Σταθμών

Α. ΔΕΣΜΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Α.1. Τροποποίηση κανονισμού λειτουργίας Δημοτικών – Παιδικών και Βρεφονηπιακών σταθμών

4.5.2. Ενίσχυση του Μηχανισμού Εποπτείας των Δημοτικών Νομικών Προσώπων

4.5.3. Κτιριακή υποδομή και στελέχωση βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών

 4.6. Επιδόματα

Α.  ΔΕΣΜΗ ΥΛΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ

i. Oικογενειακά επιδόματα: Από 01.01.13 καθιερώθηκαν τα ακόλουθα οικογενειακά επιδόματα:

α) Ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων:Με το Ν.4141/2013, καταβάλλεται ειδικά στις οικογένειες με τρία και άνω εξαρτώμενα τέκνα ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων, το οποίο ορίζεται σε πεντακόσια (500) ευρώ κατ’ έτος για κάθε τέκνο, εφόσον το συνολικό οικογενειακό εισόδημα, (Ν.4170/2013), είναι μέχρι σαράντα πέντε χιλιάδες (45.000) ευρώ για τις τρίτεκνες οικογένειες.

Το ως άνω όριο οικογενειακού εισοδήματος προσαυξάνεται κατά τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ για τις τετράτεκνες οικογένειες και κατά τέσσερις χιλιάδες (4.000) ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο για τις οικογένειες με περισσότερα των τεσσάρων τέκνα.

β) Ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων:Με το Ν.4093/2012, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, θεσπίζεται το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων, το οποίο καταβάλλεται λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων, την κλίμακα ισοδυναμίας, το ισοδύναμο εισόδημα και την εισοδηματική κατηγορία.

Σύμφωνα με τον ανωτέρω νόμο, το επίδομα χορηγείται σε οικογένειες από το πρώτο πλέον παιδί σε πολίτες που το έχουν πραγματικά ανάγκη και ανέρχεται στο ποσό των σαράντα (40) ευρώ ανά μήνα για κάθε εξαρτώμενο τέκνο (Ν.4144/2013).                                                     

Τα ανωτέρω επιδόματα σχεδιάστηκαν από την Γενική Γραμματεία Πρόνοιας, χορηγούνται μέσω του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) ως εντολοδόχου αυτής και χρηματοδοτούνται από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠ.Ε.ΚΑ.Π. (ΚΑΕ 220 Φορέας Πρόνοιας). Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι δικαιούχοι να έχουν μόνιμη και συνεχή δεκαετή κατοικία ή διαμονή στην Ελλάδα, να φορολογούνται στην Ελλάδα και τα εξαρτώμενα τέκνα τους να ευρίσκονται στην Ελλάδα.

Εξετάζονται σενάρια ενοποίησης της διαδικασίας λήψης των ανωτέρω επιδομάτων σε συνεργασία με συναρμόδια Υπουργεία (ενιαία αίτηση), τα οποία χορηγούν επίσης επιδόματα σε φτωχές οικογένειες με παιδιά, τόσο για την καλύτερη εξυπηρέτηση των δικαιούχων όσο και για εξοικονόμηση πόρων, οι οποίοι θα μπορούσαν να διατεθούν σε άλλες προνοιακές πολιτικές. 

ii. Πρόγραμμα καταβολής χρηματικών παροχών λόγω μητρότητας: Το πρόγραμμα αυτό εφαρμόζεται σε εκτέλεση του άρθρου 4 παράγραφος 5 του Ν.1302/1982, με τον οποίο κυρώθηκε η υπ’ αρίθμ. 103/1952 διεθνής σύμβαση εργασίας «περί προστασίας της μητρότητας» και εκτελείται από τους Δήμους της χώρας.

            Με το πρόγραμμα αυτό καταβάλλονται χρηματικές παροχές της τάξεως των 440,20€: ήτοι 220,10€ για το χρονικό διάστημα των 42 ημερών προ του τοκετού και 220,10€ για το χρονικό διάστημα των 42 ημερών μετά τον τοκετό σε εργαζόμενες γυναίκες που δεν δύνανται ν’ αξιώσουν αυτές από ασφαλιστικό φορέα ή είναι ανασφάλιστες και παράλληλα δεν έχουν ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης.

iii. Επίδομα Αναδοχής Τέκνου: Στο πλαίσιο παροχών και διευκολύνσεων σε ανάδοχες οικογένειες, παρέχεται οικονομική ενίσχυση για την κάλυψη τρεχουσών αναγκών και ειδικών θεραπειών του αναδόχου τέκνου. Το ύψος της οικονομικής ενίσχυσης κλιμακώνεται ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος υγείας που παρουσιάζει το ανάδοχο τέκνο, ενώ η κάλυψη των ειδικών θεραπειών προσδιορίζεται βάσει των οδηγιών ειδικού γιατρού για τη διενέργεια των ειδικών θεραπειών (άρθρο 4 του ΠΔ 86/2009, ΦΕΚ 114/Α΄).

 iv. Πρόγραμμα oικονομικής ενίσχυσης απροστάτευτων παιδιών:Σκοπός του προγράμματος είναι η οικονομική ενίσχυση παιδιών ηλικίας μέχρι 16 ετών, τα οποία για διαφόρους λόγους στερούνται της πατρικής παρουσίας. Το πρόγραμμα αυτό εφαρμόζεται βάσει των διατάξεων του Ν.4051/1960  και του Π.Δ/τος 108/1983, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα.

   Με το πρόγραμμα αυτό καταβάλλεται σήμερα μηνιαίο επίδομα 44,02€ σε κάθε απροστάτευτο παιδί ηλικίας μέχρι 16 ετών με την προϋπόθεση ότι το μηνιαίο εισόδημα της οικογένειας που διαμένει το παιδί δεν υπερβαίνει για τριμελή οικογένεια τα 234,77€, προσαυξανόμενο κατά 20,54€ για κάθε επιπλέον μέλος πέραν του τρίτου. Αρμόδιες Υπηρεσίες για την καταβολή του Επιδόματος είναι σύμφωνα με το Ν.3852/2010 οι Δήμοι της Χώρας.

Το επίδομα αυτό χορηγείται στοχευμένα σε παιδιά των οποίων η κοινωνικοοικονομική κατάσταση είναι η χειρότερη δυνατή και δεν είναι δυνατή η άσκηση της επιμέλειας από τα πρόσωπα που προβλέπει ο νόμος. Επιπλέον, δεν συνυπολογίζονται στο οικογενειακό εισόδημα ως προϋπόθεσης λήψης του ανωτέρω επιδόματος, άλλου είδους προνοιακές παροχές, που λαμβάνουν τα ίδια ή τα μέλη της οικογένειας με την οποία διαμένουν (Ν.4051/1960 και ΠΔ 108/1983).