Υπουργείο Δικαιοσύνης

1. Ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο του διαμεσολαβητικού ρόλου του ως ανεξάρτητης αρχής και ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης σε εσωτερικό επίπεδο κατά τα άρθρα 3 και 17 του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας που κυρώθηκε με τον Ν. 4228/2014, επισκέπτεται με ή χωρίς προηγούμενη ενημέρωση όλους τους χώρους των καταστημάτων κράτησης, πραγματοποιεί αυτοψίες και διενεργεί έρευνες και τακτικούς και έκτακτους ελέγχους σε αυτά, επικοινωνεί με τους κρατουμένους, δημοσιεύει εκθέσεις και εξετάζει αναφορές ή καταγγελίες που έρχονται σε γνώση του, ή δρα και αυτεπαγγέλτως. Για την ενάσκηση των καθηκόντων του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης ισχύουν τα προβλεπόμενα στα άρθρα δεύτερο, τέταρτο και πέμπτο του κυρωτικού νόμου.
2. Ο Συνήγορος του Πολίτη, ως Εθνικός Μηχανισμός Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας σύμφωνα με τον Ν. 4443/2016, συλλέγει, καταγράφει, αξιολογεί, διερευνά ή προωθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες προς άσκηση πειθαρχικού ελέγχου καταγγελίες για πράξεις των υπαλλήλων των καταστημάτων κράτησης οι οποίες εκδηλώθηκαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ή κατά κατάχρηση της ιδιότητάς τους και αφορούν:
α) βασανιστήρια και άλλες προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας κατά την έννοια του άρθρου 137Α του Ποινικού Κώδικα,
β) παράνομες εκ προθέσεως προσβολές κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας ή υγείας ή της προσωπικής ή γενετήσιας ελευθερίας,
γ) παράνομη χρήση πυροβόλου όπλου, και
δ) παράνομη συμπεριφορά για την οποία υπάρχουν ενδείξεις ότι διενεργήθηκε με ρατσιστικό κίνητρο ή η οποία ενέχει άλλου είδους διακριτική μεταχείριση λόγω χαρακτηριστικών φυλής, χρώματος εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκείας, αναπηρίας, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου.
3. Ο Συνήγορος του Πολίτη συνεργάζεται με όλους τους μη δικαιοδοτικούς προληπτικούς μηχανισμούς που έχουν αρμοδιότητα να επισκέπτονται τα καταστήματα κράτησης για την προστασία των κρατουμένων από τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης και η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και άλλων μορφών Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.