1. Η παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 3811/2009 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Η αποζημίωση καλύπτει τα ιατρικά έξοδα και νοσήλια, την εξειδικευμένη ψυχική και ψυχολογική υποστήριξη του θύματος όταν δεν υφίσταται δημόσια δομή ψυχικής -ψυχολογικής στήριξης στον τόπο κατοικίας ή διαμονής του θύματος, την απώλεια εισοδήματος για εύλογο χρονικό διάστημα, τις δαπάνες αλλαγής περιβάλλοντος και κατοικίας, ιδίως τις δαπάνες μετακόμισης και αγοράς απαραίτητων καταναλωτικών αγαθών για την μετεγκατάσταση σε ασφαλές περιβάλλον και τα έξοδα κηδείας. Το ύψος των ποσών της αποζημίωσης για την ψυχική και ψυχολογική υποστήριξη του θύματος καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Οικονομικών και Υγείας, ενώ το είδος των δαπανών αλλαγής περιβάλλοντος που καλύπτονται και το ύψος αυτών καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Οικονομικών. Η αποζημίωση δεν καλύπτει την εκ μέρους του θύματος, συγγενούς του ή τρίτου καταβολή λύτρων στους δράστες των εγκλημάτων της αρπαγής (άρθρο 322 Π.Κ.) και της αρπαγής ανηλίκων (άρθρο 324 Π.Κ.).».
2. Στην αρχή του άρθρου 11 του ν. 3811/2009 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Η Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης προσδιορίζει την εξέταση της υπόθεσης εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία κατάθεσης της σχετικής αίτησης και αποφαίνεται οριστικά εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία προσδιορισμού της υπό κρίση αίτησης.».
3. Στο άρθρο 12 του ν. 3811/2009 προστίθεται τελευταίο εδάφιο ως εξής:
«Στην περίπτωση αυτή η προθεσμία ορίζεται σε τέσσερις (4) μήνες.».
4. Η παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 2168/1993 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Οι προβλεπόμενες από τον παρόντα νόμο άδειες δεν χορηγούνται:
α) Σε όσους έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για:
αα. πράξεις που προβλέπονται και τιμωρούνται σε βαθμό κακουργήματος
ββ. παραβάσεις των νόμων περί ναρκωτικών και προστασίας της κοινωνίας από το οργανωμένο έγκλημα, για τρομοκρατικές πράξεις, για παραβάσεις διατάξεων που αφορούν αλιεία με εκρηκτικές ύλες ή τοξικές ουσίες και για παραβάσεις του άρθρου 15 του παρόντος νόμου και
γγ. πράξεις που προβλέπονται στο ν. 3500/2006
Η απαγόρευση αυτή ισχύει μέχρι την έκδοση αμετακλήτου απαλλακτικού βουλεύματος ή αμετάκλητης αθωωτικής απόφασης ή θέσεως της υπόθεσης στο αρχείο κατ` άρθρο 43 παράγραφοι 2 και 3 του ΚΠΔ ή, σε περίπτωση επιβολής ποινής, για διάστημα πέντε ετών από την έκτισή της ή την άφεσή της με χάρη ή, σε περίπτωση επιβολής της ποινής με αναστολή, για όσο χρόνο διαρκεί η αναστολή.
β) Σε όσους έχουν καταδικασθεί αμετάκλητα για:
αα. οποιοδήποτε πλημμέλημα που διώκεται αυτεπαγγέλτως και τελείται με πρόθεση, για το οποίο τους επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών
ββ. οποιοδήποτε πλημμέλημα που προβλέπεται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου ανεξαρτήτως του ύψους της επιβληθείσας ποινής και
γγ. οποιοδήποτε πλημμέλημα που προβλέπεται στο ν. 3500/2006 ανεξαρτήτως του ύψους της επιβληθείσας ποινής.
Η απαγόρευση αυτή ισχύει για διάστημα πέντε ετών, από την έκτιση ή την άφεση με χάρη και σε περίπτωση επιβολής της ποινής με αναστολή, για όσο χρόνο διαρκεί η αναστολή.».
5. Στην παρ. 1 του άρθρου 41 του ν. 3907/2011 προστίθεται περίπτωση η) ως εξής:
«η) είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας κατά τις διατάξεις του ν. 3500/2006 και προσέρχεται προς υποβολή καταγγελίας ή αναφορά του περιστατικού στις αρμόδιες αστυνομικές αρχές.».
6. Στο τέλος της παρ. 6 του άρθρου 21 του ν. 4251/2014 προστίθεται η εξής φράση:
«ή εάν μεταφέρθηκαν εκτός της επικράτειας ως θύματα των πράξεων των άρθρων 323 Α και 351 ΠΚ, εφόσον υφίσταται σχετική πράξη χαρακτηρισμού από τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών».
7. Στην παρ. 1 του άρθρου 24 του ΠΔ 105/2014 προστίθεται τελευταίο εδάφιο ως εξής:
«Επίσης η Διεύθυνση Ανάπτυξης και Υποστήριξης Πολιτικών Ισότητας των Φύλων είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών και μέτρων πρόληψης και καταπολέμησης όλων των μορφών βίας που καλύπτονται από την Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας καθώς επίσης είναι υπεύθυνη να συντονίζει την συλλογή στοιχείων, να τα αναλύει και επεξεργάζεται και να δημοσιοποιεί τα αποτελέσματα.».
8. Στην περίπτ. α της παρ. 3 του άρθρου 24 του ΠΔ 105/2014 προστίθενται υποπεριπτ. αζ και αη ως εξής:
«αζ. την συλλογή αναλυτικών σχετικών στατιστικών στοιχείων κατά τακτά χρονικά διαστήματα σε περιπτώσεις όλων των μορφών βίας που καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.
αη. την υποστήριξη της έρευνας στον τομέα όλων των μορφών βίας που καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας με στόχο τη μελέτη των βασικών αιτιών και επενεργειών της, τη συχνότητα εμφανίσεως και των δεικτών καταδίκης, καθώς και της αποτελεσματικότητας των μέτρων που έχουν ληφθεί προς το σκοπό της εφαρμογής της ανωτέρω Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης .».
Άρθρο 4 – Τροποποιούμενες Διατάξεις.
Παράγραφος 7: Θεωρούμε κρίσιμη πλην της προσθήκης τελευταίου εδαφίου στο Άρθρο 24 του ΠΔ 105/2014 που αφορά τις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Υποστήριξης Πολιτικών Ισότητας των Φύλων ώστε να καλύπτει όλες τις μορφές βίας που καλύπτονται από τη Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, την τροποποίηση της πρώτης παραγράφου του Άρθρου 24, ώστε να αναφέρονται με σαφήνεια η ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου. Προτείνουμε την ακόλουθη τροποποίηση:
«1. Η Διεύθυνση Ανάπτυξης και Υποστήριξης Πολιτικών Ισότητας των Φύλων σχεδιάζει, υλοποιεί, παρακολουθεί και τεκμηριώνει την εθνική πολιτική για την ισότητα των φύλων, συμπεριλαμβανομένης της διάστασης της ταυτότητας και των χαρακτηριστικών φύλου, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο […]».
Πρόταση προσθήκης επιπλέον παραγράφου 9: Προτείνουμε τις ακόλουθες τροποποιήσεις στον ν. 4491/2017, για την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου: α) αφαίρεση της έκφρασης «εξωτερική του εικόνα από την Παράγραφο 1, β) στην παράγραφο 2, αντικατάσταση της έκφρασης «απαιτείται πλήρης δικαιοπρακτική ικανότητα» με την: «απαιτείται το πρόσωπο να έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του», καθώς επίσης κάτω των δεκαοκτώ ετών απλώς να απαιτείται (όπως σε όλες τις περιπτώσεις ανηλίκων) η συναίνεση των ασκούντων τη γονική τους μέριμνα, γ) κατάργηση της Παραγράφου 3 (έγγαμα πρόσωπα), δ) τροποποίηση της διαδικασίας στο Άρθρο 4 ώστε να είναι εξωδικαστική. Για τον λόγο αυτόν προτείνουμε την απευθείας προσφυγή του προσώπου στο οικείο Ληξιαρχείο, ή εναλλακτικά μέσω συμβολαιογραφικής πράξης.
Συγκεκριμένα, πρώτη πρόταση:
«Άρθρο 4: 1. Όλα τα πρόσωπα που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των δεκαοκτώ(18) ετών, επικαλούμενα τον παρόντα νόμο για τη την διόρθωση του καταγεγραμμένου τους φύλου και του κυρίου ονόματος, δηλώνουν εγγράφως, αυτοπροσώπως ή δια εξουσιοδοτημένου δικηγόρου, στο οικείο Ληξιαρχείο: το επιθυμητό φύλο, το κύριο όνομα που επιλέγεται και το προσαρμοσμένο σχετικά επώνυμο. Στην αίτηση επισυνάπτεται αντίγραφο της ληξιαρχικής πράξης γέννησης του προσώπου.»
Εναλλακτική, δεύτερη πρόταση:
«Άρθρο 4: 1. Για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου το πρόσωπο υποβάλει δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου. Στη δήλωση αναγράφεται ότι το πρόσωπο ζητεί τη διόρθωση επειδή η ταυτότητα του φύλου του δεν αντιστοιχεί στο κοινωνικό του φύλο. Επίσης δηλώνεται το επιθυμητό φύλο, το κύριο όνομα που επιλέγεται και το επιλεγέν επίθετο. Στη δήλωση επισυνάπτονται αντίγραφα των ληξιαρχικών πράξεων γέννησης και ονοματοδοσίας του προσώπου. 2. Αντίγραφο του συμβολαιογραφικού εγγράφου αποστέλλεται με ευθύνη του συμβολαιογράφου στον Εισαγγελέα, ο οποίος παραγγέλλει τη σύνταξη της νέας ληξιαρχικής πράξης. Ο ληξίαρχος καταχωρίζει το αντίγραφο του συμβολαιογραφικού εγγράφου σε ειδικό απόρρητο βιβλίο και εκδίδει νέα ληξιαρχική πράξη γέννησης με το νέο φύλο, το νέο κύριο όνομα και επώνυμο. 3. Η νέα ληξιαρχική πράξη μπορεί στο να αλλάξει εάν το πρόσωπο το επιθυμεί με την ίδια ακριβώς διαδικασία.»,
Και τέλος, ε) την αντικατάσταση της παραγράφου 2 του Άρθρου 5 (συνέπειες της διόρθωσης του καταχωρισμένου φύλου) ως εξής: «Εάν το πρόσωπο που διόρθωσε το καταχωρισμένο φύλο του έχει παιδιά, είτε γεννημένα σε γάμο, είτε γεννημένα σε σύμφωνο, είτε γεννημένα χωρίς γάμο των γονέων τους, είτε υιοθετημένα, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του από τη γονική μέριμνα δεν επηρεάζονται. Στη ληξιαρχική πράξη γέννησης των παιδιών αλλάζει η καταχώριση του κυρίου ονόματος και του προσαρμοσμένου επωνύμου, σύμφωνα με τη νέα ληξιαρχική πράξη γέννησης του γονέα, εντός τριάντα (30) ημερών.»
Πρόταση προσθήκης επιπλέον παραγράφου 10: Παροχή δυνατότητας αλλαγής των εγγράφων για τρανς πρόσφυγες. Συγκεκριμένα προτείνουμε την ακόλουθη προσθήκη παραγράφου: «Κάθε πρόσωπο που αιτείται διεθνούς προαστασίας ή βρίσκεται υπό το καθεστώς διεθνούς προστασίας ασύλου σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης, το οποίο επιθυμεί την αλλαγή μικρού ονόματος και καταχώρησης φύλου στα έγγραφά του δηλώνει το επιθυμητό όνομα και το φύλο στην Υπηρεσία Ασύλου. Η Υπηρεσία Ασύλου, χορηγεί νέα έγγραφα με το νέο όνομα και φύλο δεκαπέντε (15) ημερών.»
Πρόταση προσθήκης επιπλέον παραγράφου 11: Τροποποιήσεις των σχετικών νομοθεσιών απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω φύλου στην εργασία (ν.3896/2010), στην παροχή υπηρεσιών και αγαθών (ν.3769/2009) και στην αυτοτελή εργασία (ν. 4097/2012), ώστε να αναφέρονται ρητά η ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου. Συγκεκριμένα:
Α) στο Άρθρο 2, παρ. 2, περίπτωση β) του Νόμου 3896/2010 (Εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης) , τροποποιείται, ως ακολούθως: «β) Διάκριση λόγω φύλου συνιστά, επίσης, οποιαδήποτε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση προσώπου λόγω της ταυτότητας ή των χαρακτηριστικών φύλου του.»
Β) Στο Άρθρο 4 του Νόμου 3769/2009 (Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών και άλλες διατάξεις), μετά τη Παράγραφο 3 προστίθεται Παράγραφος 4, ως ακολούθως: «4. Διάκριση λόγω φύλου συνιστά, επίσης, οποιαδήποτε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση προσώπου λόγω της ταυτότητας ή των χαρακτηριστικών φύλου του.»
Γ) Στο ν. 4097/2012 (Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών κατά την άσκηση αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας ), παρ. 4, προστίθεται περίπτωση 4., ως ακολούθως: ««4. Διάκριση λόγω φύλου συνιστά, επίσης, οποιαδήποτε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση προσώπου λόγω της ταυτότητας ή των χαρακτηριστικών φύλου του.»
Π.Δ. 105/2014 άρθρο 24 β.β.
Προτείνεται να προστεθεί στο άρθρο 24 β.β.
Τη διαμόρφωση γενικών και ειδικών προγραμμάτων και δράσεων για την ενδοοικογενειακή βία και έμφυλη βία σε συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς
Κρίνεται σκόπιμη η ενίσχυση της επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης των αστυνομικών οργάνων και των δικαστικών λειτουργών, μέσω δημιουργίας ειδικών δομών ή λειτουργίας ιδιαίτερων σεμιναρίων σε ήδη υπάρχουσες δομές, για θέματα ενδοοικογενειακής ή /και έμφυλης βίας, δεδομένου ότι :
α) τα αστυνομικά όργανα είναι αυτά που έρχονται σε πρώτη και άμεση επαφή με τις κακοποιημένες γυναίκες και παιδιά και πρέπει να είναι σε θέση να υποστηρίξουν την διαδικασία και να μην την αποτρέπουν
β) οι δικαστικοί λειτουργοί είναι σημαντικό να λαμβάνουν υπόψη, σε περιπτώσεις που κατηγορούνται γυναίκες, εάν και κατά πόσο αυτές βρίσκονταν σε καθεστώς άμυνας ή υπήρξαν θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Η ενίσχυση ευαισθητοποίησης και κατάλληλης γνώσης σε θέματα έμφυλης βίας των δικαστικών λειτουργών και των αστυνομικών οργάνων ενισχύει την εφαρμογή των δικαιωμάτων των θυμάτων, καθώς και την αποφυγή μιας δευτερεύουσας θυματοποίησης, όπως αναφέρεται και στο άρθρο 15 της Σύμβασης.