ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Απόπειρα και συμμετοχή
I. Απόπειρα
Άρθρο 42
Έννοια και ποινή της απόπειρας
1. Όποιος, έχοντας αποφασίσει να τελέσει έγκλημα, αρχίζει να εκτελεί την περιγραφόμενη στο νόμο αξιόποινη πράξη, τιμωρείται, αν το έγκλημα δεν ολοκληρώθηκε, με μειωμένη ποινή (άρθρο 83).
2. Το δικαστήριο μπορεί να κρίνει ατιμώρητη την απόπειρα πλημμελήματος για το οποίο ο νόμος προβλέπει ποινή φυλάκισης όχι ανώτερη από ένα έτος ή μόνο χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας, εκτιμώντας όλες τις περιστάσεις τέλεσης του εγκλήματος.
3. Αν ο υπαίτιος απόπειρας ενός εγκλήματος που τιμωρείται βαρύτερα όταν έχει ορισμένο αποτέλεσμα (άρθρο 29), προκαλέσει με υπαιτιότητά του το αποτέλεσμα αυτό, τιμωρείται με την ποινή του εκ του αποτελέσματος διακρινόμενου εγκλήματος μειωμένη στο μέτρο του άρθρου 83, εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα κατ’ άλλη διάταξη.
Άρθρο 43
(Καταργείται)
Άρθρο 44
Υπαναχώρηση
1. Η απόπειρα μένει ατιμώρητη αν ο δράστης, αφού άρχισε την εκτέλεση της αξιόποινης πράξης, δεν την ολοκλήρωσε με τη θέλησή του και όχι από εξωτερικά εμπόδια.
2. Αν ο δράστης μιας αποτυχημένης, αλλά άμεσα επαναλήψιμης απόπειρας δε συνεχίσει με δική του θέληση και όχι από εξωτερικά εμπόδια τη δράση του, τιμωρείται με την ποινή της απόπειρας μειωμένη στο μισό.
3. Με την ποινή της προηγούμενης παραγράφου τιμωρείται και ο δράστης που ολοκλήρωσε την πράξη του, παρεμπόδισε όμως με τη θέλησή του την επέλευση του αξιόποινου αποτελέσματος. Το δικαστήριο μπορεί να κρίνει την απόπειρα ατιμώρητη. Τα ίδια ισχύουν και αν το αποτέλεσμα δεν επήλθε από άλλη αιτία και o δράστης κατέβαλε πάντως σοβαρή προσπάθεια για να το αποτρέψει. Οι πράξεις των εδαφίων α΄ και γ΄ μένουν ατιμώρητες, αν πρόκειται για έγκλημα το αξιόποινο του οποίου εξαλείφεται με έμπρακτη μετάνοια.
4. Οι προηγούμενες παράγραφοι εφαρμόζονται και για τον συμμέτοχο που με τη θέλησή του εμπόδισε την ολοκλήρωση της πράξης ή την επέλευση του αποτελέσματος.
ΙΙ. Συμμετοχή
Άρθρο 45
Συναυτουργοί
Αν δύο ή περισσότεροι πραγμάτωσαν από κοινού, εν όλω ή εν μέρει, τα στοιχεία της περιγραφόμενης στον νόμο αξιόποινης πράξης, καθένας τους τιμωρείται ως αυτουργός.
Άρθρο 46
Ηθικός αυτουργός και προβοκάτορας
1. Με την ποινή του αυτουργού τιμωρείται όποιος με πρόθεση προκάλεσε σε άλλον την απόφαση να εκτελέσει την άδικη πράξη που διέπραξε.
2. Όποιος με πρόθεση προκάλεσε σε άλλον την απόφαση να τελέσει κάποιο έγκλημα, με σκοπό να τον καταλάβει ενώ αποπειράται να τελέσει το έγκλημα ή ενώ επιχειρεί αξιόποινη προπαρασκευαστική του πράξη και με τη θέληση να τον ανακόψει από την αποπεράτωση του εγκλήματος, τιμωρείται με την ποινή του αυτουργού μειωμένη στο μισό.
Άρθρο 47
Συνεργός
Όποιος, εκτός από την περίπτωση της παραγράφου 1 του προηγούμενου άρθρου, πρόσφερε με πρόθεση σε άλλον οποιαδήποτε συνδρομή πριν από την τέλεση ή κατά την τέλεση της άδικης πράξης που διέπραξε, τιμωρείται με μειωμένη ποινή (άρθρο 83). Το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει την ποινή του αυτουργού, αν ο υπαίτιος προσφέρει άμεση συνδρομή κατά την τέλεση και στην εκτέλεση της πράξης, θέτοντας το αντικείμενο της προσβολής στη διάθεση του φυσικού αυτουργού.
Άρθρο 48
Γενική διάταξη
Το αξιόποινο των συμμετόχων κατά τα άρθρα 46 και 47 είναι ανεξάρτητο από το αξιόποινο εκείνου που τέλεσε την πράξη.
Άρθρο 49
Ιδιαίτερες ιδιότητες ή σχέσεις
1. Όπου ο νόμος, για να είναι μια πράξη αξιόποινη, απαιτεί ιδιαίτερες ιδιότητες ή σχέσεις, αν αυτές υπάρχουν μόνο στον δράστη, τότε οι συμμέτοχοι κατά το άρθρο 46 παρ. 1 και 47 τιμωρούνται με μειωμένη ποινή (άρθρο 83). Αν όμως υπάρχουν μόνο στο πρόσωπο των συμμετόχων, οι τελευταίοι τιμωρούνται ως αυτουργοί και ο δράστης ως συνεργός.
2. Οι ιδιαίτερες ιδιότητες ή σχέσεις ή άλλες περιστάσεις που επιτείνουν, μειώνουν ή αποκλείουν την ποινή λαμβάνονται υπόψη μόνο για εκείνο τον συμμέτοχο στον οποίο υπάρχουν.
Το άρ. 43 Π.Κ. έχει μέχρι σήμερα ως εξής:
1. Όποιος επιχείρησε να εκτελέσει κακούργημα ή πλημμέλημα με μέσο ή κατά αντικειμένου τέτοιας φύσης ώστε να αποβαίνει απολύτως αδύνατη η τέλεση των εγκλημάτων αυτών τιμωρείται με την ποινή του άρθρου 83 μειωμένη στο μισό.
2. Όποιος επιχείρησε τέτοια απρόσφορη απόπειρα από ευήθεια παραμένει ατιμώρητος.
Με το νΠ.Κ. προτείνεται η ολοσχερής ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ της απρόσφορης απόπειρας.
Στο χώρο της ελληνικής ποινικής επιστήμης, η θεωρία της εντυπώσεως έτυχε επεξεργασίας και προσπάθειας προς βελτίωση κυρίως από τον Ανδρουλάκη, ο οποίος υποστήριξε μια θεωρία που αρχικά αποκλήθηκε από την ποινική θεωρία, »θεωρία διατάραξης της ασφάλειας του εννόμου αγαθού». Κατά την θεωρία αυτή, οι ποινικοί κανόνες δεν προστατεύουν μόνο αυτά καθ’ εαυτά τα έννομα αγαθά, αλλά η έκταση της προστασίας που παρέχεται από αυτούς περιλαμβάνει και έναν »ζωτικό χώρο» που τα περιβάλει. Ο ζωτικός αυτός χώρος είναι μια ζώνη ασφάλειας, μέσα στην οποία το έννομο αγαθό διατελεί σε μια ειρηνευμένη κατάσταση και έτσι μπορεί να διαφυλάσσει την ύπαρξη και την κίνησή του μέσα στον κοινωνικό χώρο. Η απόπειρα προσβάλει σύμφωνα με την την αρχική διατύπωση της άποψης αυτής, αυτήν ακριβώς την ειρηνική κατάσταση του εννόμου αγαθού, καθώς με την εντύπωση που παρέχει η πράξη του δράστη της απόπειρας, »τιτρώσκεται» η ασφάλεια ενός συγκεκριμένου εννόμου αγαθού.
Ειδικότερα την μικτή θεωρία της εντυπώσεως στον ελληνικό χώρο, στηρίζει μεταξύ άλλων κι ο Μαγκάκης, βασιζόμενος κατά κύριο λόγο στην μεταφορά αυτής, στον ελληνικό χώρο από τον Ανδρουλάκη, δηλαδή την θραύση της ειρήνευσης ως τρίτο τρόπο προσβολής των εννόμων αγαθών, η οποία θραύση δημιουργείται λόγω της εγκληματικής εντύπωσης που προκαλεί στο κοινωνικό σύνολο η πράξη του δράστη. Την θεωρία της εντυπώσεως υποστηρίζουν εξάλλου οι Μυλωνόπουλος, Γιαννίδης, Παπαγεωργίου-Γονατάς και Τζαννετής, κατά τους οποίους συγγραφείς, η βάση της θεωρίας της εντυπώσεως είναι αντικειμενική, αλλά προσφεύγει και σε υποκειμενικά στοιχεία, η χρήση των οποίων όπως υποστηρίζουν δεν είναι άγνωστη στο ποινικό δίκαιο.
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΣΟΦΟΣ, Πρόεδρος Επιτροπής Δ.Σ.Α. για την επεξεργασία του Νέου Π.Κ. και Κ.Π.Δ., Αντιπρόεδρος Δ.Σ.Α., Δ.Ν. – Δικηγόρος
1. Η κατάργηση του αξιοποίνου της απρόσφορης απόπειρας είναι ολωσδιόλου άστοχη. Υπάρχει διαφορά μεταξύ του «εγκλήματος σκέψης» (thought crime), της απρόσφορης απόπειρας και της εκ συμπτώσεως απρόσφορης. Αν π.χ. ο δράστης στρέψει το όπλο του κατά του θύματος και πιέσει τη σκανδάλη, ξεχνώντας να το γεμίσει με φυσίγγια, η πράξη κατά το Σχέδιο δεν στρέφεται κατά του εννόμου αγαθού της ζωής.
2. Αρθρο 44 παρ 3: είναι αντιφατική η δυνατότητα ατιμωρησίας της πεπερασμένης απόπειρας αφενός και της υποχρεωτικής τιμώρησης της αποτυχημένης με μειωμένη ποινή αφετέρου
3.Αρθρο 47 εδ β: είναι ακατανόητος ο περιορισμός της άμεσης συνέργειας μόνον στην περίπτωση που ο υπαίτιος θέτει το αντικείμενο στη διάθεση του αυτουργού.
4.Άρθρο 49: παραμένει η αντίφαση μεταξύ παραγράφου 1 & 2 που υπάρχει και στον ισχύοντα κώδικα.
Θέλω να ενώσω και εγώ την φωνή μου στις τόσες σωστές διαμαρτυρίες που ακούστηκαν για την κατάργηση της απρόσφορης απόπειρας. Το αυτό ισχύει και για τον άμεσο συνεργό. Τι σημαίνει «θέτοντας το αντικείμενο της προσβολής στη διάθεση του φυσικού αυτουργού»?
Δεν συναινώ.
Άρθρο 46:Παρ. 2 νΠΚ : Μειώνεται στο μισό η ποινή του προβοκάτορα ηθικού αυτουργού αντί ολόκληρης που προβλέπεται.Άρθρο 47 νΠΚ:Υποβιβάζεται και η ποινική ευθύνη του άμεσου συνεργού, η οποία προβλέπεται κατ’ αρχήν μειωμένη (όπως του απλού συνεργού) και δυνητικά μπορεί να επιβληθεί στο ύψος της ποινής του αυτουργού.Και οι δύο τροποποιήσεις ανατρέπουν την μέχρι τώρα φιλοσοφία της αντιμετώπισης πολυπρόσωπων αδικημάτων.
σχετικα με το αρθρο 47 θα επρεπε να μην διωκεται ποινικα μονο η παρουσια καποιου κατα τη διαπραξη εγκληματος.βλεπουμε συνεχως στα δικαστηρια πολιτες να καταδικαζονται ως συνεργοι επειδη ηταν μαζι με καποιον που διεπραξε εγκλημα χωρις να τους ενημερωσει προηγουμενως για την προθεση του αυτη.επισης βλεπουμε το θλιβερο φαινομενο να ασκηται ποινικη διωξη σε καποιον για κατοχη ναρκωτικων απο κοινου επειδη καποιος που ηταν μαζι του ειχε στη κατοχη του ναρκωτικα.και το χειροτερο να καταδικαζεται κιολας.θα ηταν δικαιο να διωκεται ποινικα μονο ο κατοχος ναρκωτικων και οχι οσοι ηταν απλως μαζι του.ευχαριστω πολυ.