• ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ προς τον ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 1. Πράσινες δεξιότητες: Κατάρτιση και Πιστοποίηση εργαζομένων πειραϊκών επιχειρήσεων για την απόκτηση νέων δεξιοτήτων στους τομείς των «πράσινων τεχνολογιών» με έμφαση στην ειδικότητα του Ενεργειακού Τεχνικού Η επένδυση στο πράσινο μέλλον και η μετάβασή μας προς μια πράσινη οικονομία, εάν υλοποιηθούν αποτελεσματικά, αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για τη μετρίαση της κλιματικής αλλαγής που μας απειλεί όλους, αλλά ταυτόχρονα και αναπτυξιακή ευκαιρία, καθώς συνδυάζουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα με την οικονομική και κοινωνική ευημερία. Για αυτή τη μετάβαση, είναι απαραίτητο, οι παρεμβάσεις που αφορούν την κλιματική αλλαγή, να συμπληρωθούν με στοχευμένη ενεργειακή πολιτική, με ενεργειακή επάρκεια και ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας για όλους, καθώς και με μια συνεπή βιομηχανική πολιτική, η οποία να εξασφαλίζει ότι η ευρωπαϊκή - και η ελληνική - παραγωγή θα μπορεί να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της. Επίσης, οι τεχνολογίες και οι νέοι κλάδοι και ειδικότητες, που αναδύονται αναμένεται να επιφέρουν αλλαγές και στον κόσμο της εργασίας. Οι αλλαγές αυτές θα είναι τόσο ποσοτικές, με π.χ. αύξηση θέσεων εργασίας σε ορισμένους κλάδους και μείωση σε άλλους, όσο και ποιοτικές, με τη δημιουργία νέων «πράσινων» επαγγελμάτων, τον μετασχηματισμό άλλων και την προσθήκη νέων αρμοδιοτήτων και καθηκόντων γύρω από τη βιωσιμότητα και την προστασία του περιβάλλοντος. Όμως, πρέπει να αντιμετωπιστεί ένα τριπλό χάσμα που περιλαμβάνει: το χάσμα δεξιοτήτων για τα νέα επαγγέλματα, το γεωγραφικό χάσμα, όπου οι νέες δραστηριότητες δημιουργούνται σε διαφορετικά μέρη από εκεί όπου υπάρχει συρρίκνωση δραστηριοτήτων και χρονικό χάσμα, όπου η δημιουργία νέων θέσεων είναι σταδιακή ενώ η απώλειά τους, άμεση. Προκειμένου οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι να βγουν ενισχυμένοι από αυτή τη διαδικασία, είναι απαραίτητο να αντιληφθούν τη νέα πραγματικότητα και να προσαρμοσθούν σε αυτήν. Η μετάβαση προς μια «πράσινη» εποχή και οικονομία, αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική πρόκληση για την αγορά εργασίας. Αυτή η μετάβαση συνεπάγεται αλλαγές στην αγορά εργασίας, σε όρους δεξιοτήτων και απασχόλησης. Γι’ αυτό απαιτείται να αντιμετωπιστεί η αναντιστοιχία των δεξιοτήτων των εργαζομένων και των νέων αναγκών που συνεχώς αναδύονται στην αγορά εργασίας, μέσα από πολιτικές οι οποίες θα εφοδιάζουν τον εργαζόμενο πληθυσμό με τις σωστές «πράσινες» δεξιότητες. Σύμφωνα με μελέτες, εκατομμύρια άνθρωποι θα εργαστούν στο νέο αυτό μοντέλο, με έμφαση στις «πράσινες» και βιώσιμες πρακτικές, με την Ελλάδα να έχει την ευκαιρία να καταγράψει το 4ο υψηλότερο ποσοστό αύξησης απασχόλησης στην ΕΕ, με την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα (EuroFound, 2019). 2. Έλλειψη εξειδικευμένου, με ψηφιακές δεξιότητες, προσωπικού - έλλειψη εργατικού δυναμικού - Μετακλήσεις εργαζομένων από τρίτες χώρες Οι ΜμΕ εξακολουθούν να αναφέρουν δυσκολίες πρόσληψης προσωπικού με δεξιότητες προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να επενδύσουμε στην εκπαίδευση και μαθητεία. Είναι τα καλύτερα μέσα για να εκπαιδεύσουμε, αλλά και να μετεκπαιδεύσουμε, άτομα στην εργασία και να διασφαλίσουμε ομαλές μεταβάσεις από το σχολείο στην εργασία. Όλοι οι εργοδότες θεωρούν τις ψηφιακές δεξιότητες ως απαραίτητες, δεδομένου ότι η ψηφιοποίηση της εργασίας επιταχύνεται σε όλους τους τομείς. Αφορά νέους και, επίσης, ενήλικες που χρειάζονται βελτίωση δεξιοτήτων για να είναι κατάλληλοι στην πρόσβαση και πρόοδο στην αγορά εργασίας. Το Εμπορικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς συμμερίζεται πλήρως την άποψη ότι είναι καιρός να εντατικοποιήσουμε τις επενδύσεις στις δεξιότητες των ανθρώπων. Περισσότερο από ποτέ, όλοι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία και τους πόρους που διαθέτουμε για να ενισχύσουμε την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων. Είναι θετικό το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις ζητούν υποστήριξη για την ενίσχυση της απόκτησης δεξιοτήτων, ευθυγραμμισμένες με τις ταχύτατα μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας. Το Επιμελητήριο έχει καταστεί γνώστης του προβληματισμού επιχειρήσεων-μελών του για έλλειψη εργατικού δυναμικού. Όσον αφορά στις μετακλήσεις εργαζομένων από τρίτες χώρες δέον όπως υπάρξει διεύρυνση προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες επιχειρήσεων. 3. Προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα Η προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα παραμένει μείζονος σημασίας θέμα, τόσο για τη ναυτιλία των Ελλήνων, όσο και για την παγκόσμια, καθώς, μελέτες που έχουν γίνει, έχουν δείξει ότι, προσεχώς, περισσότερους από 40.000 αξιωματικούς θα πρέπει να «παράγει» παγκοσμίως η ναυτιλιακή βιομηχανία σε ετήσια βάση μέχρι το 2030, ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα επαρκούν οι ναυτικοί προκειμένου να κινηθούν τα πλοία. Την ίδια στιγμή, η «πράσινη μετάβαση» θα απαιτούσε εκπαίδευση 300.000 ναυτικών για να εργαστούν με νέα πράσινα καύσιμα μέχρι τα μέσα του αιώνα. Η πιο φιλόδοξη, πλήρης απαλλαγή από τον άνθρακα, σε ολόκληρη τη βιομηχανία μέχρι το 2050, θα απαιτούσε πρόσθετη εκπαίδευση για 450.000 ναυτικούς μόνο μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, συν άλλους 800.000 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030. Κατά συνέπεια, η προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα, αλλά και η εκπαίδευση και μετεκπαίδευση για την κάλυψη των απαιτήσεων του στόλου των εμπορικών πλοίων, και όχι μόνο, συνιστά μια διαρκή πρόκληση για τη ναυτιλία, όπως επίσης συνιστά πρόκληση και η βελτίωση της αντίληψης πρωτίστως για την κοινωνία, αλλά και για τα κέντρα λήψης αποφάσεων, της σημαντικότητας του έργου της ναυτιλίας σε παγκόσμια κλίμακα. Και με μόνο το στοιχείο ότι σχεδόν το 90% του παγκόσμιου εμπορίου κινείται δια θαλάσσης, δεν αφήνει περιθώρια για παρανοήσεις. 4. Υπερωριακή απασχόληση Ο αριθμός των επιτρεπόμενων καθ’ έτος υπερωριών είναι εξαιρετικά χαμηλός, με αποτέλεσμα και η επιχείρηση να μην εξυπηρετείται και οι εργαζόμενοι να μην αποκτούν περισσότερο εισόδημα αυτούς τους κρίσιμους καιρούς, ώστε να καλύψουν ανάγκες τους, δεδομένου ότι, έτσι κι αλλιώς, δεν υπάρχουν διαθέσιμοι στην περιοχή άνεργοι. 5. Αναρρωτικές άδειες Έλλειψη μηχανισμών ελέγχου λήψης αναρρωτικών αδειών. Επιχείρηση-μέλος μας αναφέρει περίπτωση παράτασης αδείας εργαζομένου για οσφυαλγία, που αφορά σε χρόνο κατά τον οποίο δεν ήταν στην Ελλάδα, αλλά στο εξωτερικό (όλα τα στοιχεία, στη διάθεση του Υπουργείου). 6. Ψηφιακή Κάρτα εργασίας α) Ναυτιλία: Επιχείρηση-μέλος μας αναφέρει ότι, η κάρτα εργασίας δεν εξυπηρετεί καθόλου τις επιχειρήσεις που έχουν σχέση με τη Ναυτιλία. Δεν είναι δυνατόν να χάσει πλοίο άγκυρα και να κινδυνεύει, ή, σε περίπτωση κακοκαιρίας, να χρειαστεί κάβους για να μην χτυπήσει σε βράχια και να μην δραστηριοποιηθούμε νύχτα, Κυριακή ή Σάββατο. Υπενθυμίζουμε το γεγονός της μεγάλης ρύπανσης, όταν σχετικές εταιρίες μας ζήτησαν, στις 5:00 π.μ., να τους παραδώσουμε σχετικά υλικά. Που θ’ ανακοινώσει κανείς, τέτοια ώρα, έκτακτη υπερωρία; Υπάρχει περίπτωση να μπει ελεγκτής σε Ναυτιλιακή Εταιρία 8:00 ή 9:00 το βράδυ και να μην υπάρχουν εργαζόμενοι, οι οποίοι, λόγω εκτάκτων γεγονότων ανά την υφήλιο, μπορούν να βγαίνουν από το δηλωθέν πρόγραμμα απασχόλησης; Ο προηγούμενος νόμος έγινε χωρίς διαβούλευση με ομάδες επιχειρήσεων – εργαζομένων με ιδιαίτερη ανάγκη, παρά μόνο με τους εκπροσώπους εμπορικών καταστημάτων, super market, τράπεζες που, από την φύση της δουλειάς, είναι απλή η χρήση κάρτας. β) Αλλαγές για επιχειρήσεις με έως 20 εργαζόμενους: Κατάργηση της ανάρτησης στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ μιας σειράς εντύπων για τις επιχειρήσεις που θα επιλέξουν να εφαρμόσουν ταχύτερα την ψηφιακή κάρτα εργασίας, με στόχο τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, δεδομένου ότι, μέσω της ψηφιακής κάρτας, το πραγματικό ωράριο των μισθωτών θα απεικονίζεται σε πραγματικό χρόνο στο σύστημα «Εργάνη». γ) Εφαρμογή στις εταιρείες logistics και γενικότερα στη θαλάσσια εφοδιαστική αλυσίδα - Ωράρια οδηγών στις μεταφορές: Υπάρχει προβληματισμός από την πλευρά των επιχειρήσεων καθώς τα ωράρια εργασίας ενίοτε επεκτείνονται εξαιτίας του κυκλοφοριακού φόρτου ή προβλημάτων προγραμματισμού στις φορτοεκφορτώσεις. Αντίστοιχα στον ναυπηγοεπισκευαστικό τομέα και στη θαλάσσια εφοδιαστική αλυσίδα καταγράφεται αντίστοιχος προβληματισμός καθώς στις περισσότερες των περιπτώσεων απαιτούνται δράσεις επείγοντος χαρακτήρα καθώς πλοία απαιτούν στις προσεγγίσεις τους τροφοεφόδια ή ανταλλακτικά. 7. Αναγνώριση της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, σε θεσμικό κοινωνικό εταίρο Επαναφέρουμε την πρόταση αναγνώρισης της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, σε θεσμικό κοινωνικό εταίρο, ως τριτοβάθμιο όργανο των Περιφερειακών Επιμελητηριακών Συμβουλίων και των 59 Επιμελητηρίων της Χώρας, χωρίς να λαμβάνει κρατική επιχορήγηση.