Αρχική Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή ΈνωσηΜΕΡΟΣ Α’ – Σκοπός – Αντικείμενο Άρθρο 1 – ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Πανελλήνια Ένωση Επιχειρήσεων Καθαρισμού (Π.ΕΝ.Ε.ΚΑ) | 7 Σεπτεμβρίου 2023, 17:54
ΥΠΟΜΝΗΜΑ Της «Πανελλήνιας Ένωσης Επιχειρήσεων Καθαρισμού» (Π.ΕΝ.Ε.ΚΑ) (email Προέδρου: niavisn@anodikiservices.gr -–τηλ. επικοινωνίας Προέδρου: 6944622100) ΕΠΙ Του υπό διαβούλευση Νομοσχεδίου με τον τίτλο «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Απλοποίηση ψηφιακών διαδικασιών και ενίσχυση της Κάρτας Εργασίας – Ρυθμίσεις για την αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και της Επιθεώρησης Εργασίας» Αθήνα, 05.09.2023 Αξιότιμοι Κύριοι/-ίες, Η πανελλήνιας εμβέλειας ένωση μας απαρτίζεται από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις του κλάδου παροχής υπηρεσιών καθαριότητας. Οι επιχειρήσεις - μέλη μας παρέχουν τις υψηλού επιπέδου υπηρεσίες τους κατά κύριο λόγο σε φορείς του - εν στενή και εν ευρεία έννοια – Δημοσίου Τομέα. Δια του παρόντος θέτουμε υπόψιν Σας, τις κάτωθι παρατηρήσεις μας που αφορούν σε ορισμένα πρακτικά ζητήματα που αναμένεται να ανακύψουν από την εφαρμογή του υπό διαβούλευση Νομοσχεδίου με τον τίτλο «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Απλοποίηση ψηφιακών διαδικασιών και ενίσχυση της Κάρτας Εργασίας – Ρυθμίσεις για την αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και της Επιθεώρησης Εργασίας». Προεισαγωγικώς σημειώνουμε πως οι διατάξεις του Νομοσχεδίου, κατά την εκτίμηση μας, απηχούν τις σύγχρονες κοινωνικό-οικονομικές αντιλήψεις για την εργασία, διασφαλίζουν με πληρέστερο τρόπο τα δικαιώματα των εργαζομένων, και θέτουν ένα σταθερό σύγχρονο και ψηφιακό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, σημειώνουμε πως η Ένωση μας είναι σύμφωνη και χαιρετίζει την συντριπτική πλειοψηφία των προτεινόμενων ρυθμίσεων, οι οποίες προδήλως προωθούν την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, διασφαλίζουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, και, συγχρόνως, των εργοδοτών. Εξυπακούεται πως το Προεδρείο μας θέτει εαυτούς στη διάθεση Σας προκειμένου να Σας αναπτύξουμε περαιτέρω τους προβληματισμούς που τίθενται στο παρόν, και απασχολούν επιχειρήσεις και εργαζομένους του κλάδου μας. Είμαστε πεπεισμένοι πως θα ανταποκριθείτε στο αίτημα μας και τούτο θα σημάνει την απαρχή γόνιμου διαλόγου και συνεργασίας. Τα πρακτικά ζητήματα που αναφύονται από το εν θέματι Νομοσχέδιο, τα οποία εκτιμούμε πως χρήζουν επεξεργασίας είναι τα εξής: Ι. Επί των προτεινόμενων ρυθμίσεων των αρ. 6, 9, 21 και 22 του Νομοσχεδίου 1.- Στις διατάξεις του άρθρου 38 ν. 1892/1990, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει κωδικοποιημένο με το άρθρο 106 Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (Π.Δ. 80/2022,ΦΕΚ Α 222/4.12.2022), ορίζεται ότι: «Άρθρο 38 Μερική απασχόληση 1. Κατά την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ή κατά τη διάρκεια της ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορούν με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν, ημερήσια ή εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη ή μηνιαία εργασία, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, η οποία θα είναι μικρότερης διάρκειας από την κανονική (μερική απασχόληση). Αν η συμφωνία αυτή δεν καταρτιστεί εγγράφως ή δεν γνωστοποιηθεί εντός οκτώ (8) ημερών από την κατάρτισή της στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, τεκμαίρεται η πλήρης απασχόληση του μισθωτού. 2. Για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου νοείται ως: α) «εργαζόμενος μερικής απασχόλησης», κάθε εργαζόμενος με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, του οποίου οι ώρες εργασίας, υπολογιζόμενες σε ημερήσια, εβδομαδιαία, δεκαπενθήμερη ή μηνιαία βάση είναι λιγότερες από το κανονικό ωράριο εργασίας του συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση, β) «συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση», κάθε εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης, που απασχολείται στην ίδια επιχείρηση με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, και εκτελεί ίδια ή παρόμοια καθήκοντα, υπό τις αυτές συνθήκες. Όταν στην επιχείρηση δεν υπάρχει συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση, η σύγκριση γίνεται με αναφορά στη συλλογική ρύθμιση στην οποία θα υπαγόταν ο εργαζόμενος αν είχε προσλη-φθεί με πλήρη απασχόληση. Οι εργαζόμενοι με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίζονται δυσμενώς σε σχέση με τους συγκρίσιμους εργαζόμενους με κανονική απασχόληση, εκτός εάν συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι οι οποίοι τη δικαιολογούν, όπως η διαφοροποίηση στο ωράριο εργασίας. 3. Κατά την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ή κατά τη διάρκειά της ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορούν με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν κάθε μορφή απασχόλησης εκ περιτροπής. Εκ περιτροπής απασχόληση θεωρείται η απασχόληση κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες το μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος ή και συνδυασμός αυτών κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας. Η παρεχόμενη από το άρθρο αυτό προστασία καλύπτει και τους απασχολούμενους με βάση τις συμφωνίες του προηγούμενου εδαφίου. Αν περιοριστούν οι δραστηριότητές του ο εργοδότης μπορεί, αντί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να επιβάλει σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης στην επιχείρηση του, η διάρκεια της οποίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους εννέα (9) μήνες στο ίδιο ημερολογιακό έτος, μόνο εφόσον προηγουμένως προβεί σε ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 260/2006 και του ν. 1767/1988. Αν η συμφωνία αυτή δεν καταρτιστεί εγγράφως ή αν η συμφωνία ή η απόφαση του εργοδότη δεν γνωστοποιηθούν εντός οκτώ (8) ημερών από την κατάρτιση ή τη λήψη τους στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, τεκμαίρεται η πλήρης απασχόληση του μισθωτού. […] 7. Αν η μερική απασχόληση έχει καθοριστεί με ημερήσιο ωράριο μικρότερης διάρκειας από το κανονικό, η παροχή της συμφωνημένης εργασίας των μερικώς απασχολούμενων πρέπει να είναι συνεχόμενη και να παρέχεται μία φορά την ημέρα.. […] 11. Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνησή του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη. Η πρόσθετη εργασία μπορεί να παρασχεθεί, εφόσον συμφωνεί ο εργαζόμενος και κατά ωράριο, που δεν είναι συνεχόμενο σε σχέση με το συμφωνημένο ωράριο της ίδιας ημέρας, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων περί ημερήσιας ανάπαυσης. Αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει. O μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο. Σε κάθε περίπτωση, η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να πραγματοποιηθεί κατ` ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζομένου.». 2.- Από τις ανωτέρω διατάξεις, που διατηρούνται και στο υπό διαβούλευση Νομοσχέδιο του Υπουργείου Σας, προκύπτει ότι η παροχή της εργασίας των μερικώς απασχολούμενων πρέπει να είναι συνεχόμενη και να παρέχεται μία φορά την ημέρα όταν αυτή έχει συμφωνηθεί να παρέχεται με ημερήσιο ωράριο μικρότερο από το πλήρες (κανονικό) ωράριο στην επιχείρηση. 3.- Πλην, όμως, παρατηρείται πως για επιχειρήσεις που, όπως τα μέλη μας, δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσιών Καθαριότητας κατά κύριο λόγο σε σε φορείς του - εν στενή και εν ευρεία έννοια – Δημοσίου Τομέα, η παραπάνω ρύθμιση έχει δημιουργήσει πλήθος λειτουργικών προβλημάτων τόσο στις επιχειρήσεις που απαρτίζουν την Ένωση μας, όσο και -κυριότερα- στους Δημοσίους φορείς με τους οποίους συνεργαζόμαστε. Συγκεκριμένα: 3.1.- Κατά το συνήθως συμβαίνον στις δημόσιες διαγωνιστικές διαδικασίες για την ανάθεση των έργων καθαριότητας προς φορείς του Δημοσίου, ζητείται από τους υποψήφιους αναδόχους, να διαθέσουν προσωπικό μερικής απασχόλησης που θα απασχολείται σε βάρδιες, οι οποίες συνήθως δεν είναι συνεχόμενες, αλλά, μεταξύ των οποίων -αντίθετα- μεσολαβούν κενά χρονικά διαστήματα, κατά τα οποία δεν παρέχονται οι υπηρεσίες καθαριότητας. Επί παραδείγματι σε πλείστους δημόσιους διαγωνισμούς ζητείται η παροχή υπηρεσιών καθαριότητας λχ κατά την πρωινή 3ωρη βάρδια, και στη συνέχεια κατά την επίσης 3ωρη βραδινή ή απογευματινή βάρδια. Δηλαδή, η παροχή των υπηρεσιών εκ μέρους των μελών μας προς τους φορείς του δημόσιου δεν είναι συνεχόμενη αλλά διακεκομμένη, όπως αυτονοήτως διακεκομμένη είναι και η απασχόληση του προσωπικού μας στους παραπάνω φορείς. 3.2.- Καθίσταται, συνεπώς, ευχερώς κατανοητό πως αφ’ ης στιγμής οι συγκεκριμένες διαγωνιστικές διαδικασίες απαιτούν την παροχή προσωπικού μερικής απασχόλησης, το οποίο, όπως ήδη ελέχθη, δεν δύναται να απασχοληθεί με διακεκομμένο ωράριο, η προσήκουσα παροχή των υπηρεσιών μας απαιτεί την πρόσληψη πολυάριθμου προσωπικού. Δηλαδή, οι εταιρείες που τυγχάνουν μέλη μας, οφείλουν για την προσήκουσα εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων που αναλαμβάνουν να διαθέτουν άλλον εργαζόμενο μερικής απασχόλησης στην πρωινή βάρδια, και άλλον εργαζόμενο (ομοίως μερικής απασχόλησης) κατά την απογευματινή βάρδια, αφού το ίδιο πρόσωπο δεν μπορεί να απασχοληθεί με σπαστό ωράριο. 3.3.- Ετέρωθεν, η κάλυψη των επίμαχων υπηρεσιών μέσω της πρόσθετης παροχής εργασίας (παρ. 11 αρ. του άρθρου 38 ν. 1892/1990) από εργαζομένους μερικής απασχόλησης καθίσταται λίαν επιεικώς απαγορευτική από άποψη κόστους, το οποίο εν τέλει επιβαρύνει τις Αναθέτουσες, και άρα τον Δημόσιο Προϋπολογισμό. 3.4.- Εξάλλου, σε πλείστες όσες περιπτώσεις, και ιδιαίτερα σε εκείνες που αφορούν σε δημοπρατούμενα δημόσια έργα καθαριότητας στην Περιφέρεια, η διάθεση τέτοιου πολυάριθμού προσωπικού είναι εν πάση περιπτώσει ανέφικτη, λόγω της πανθομολογούμενης έλλειψης επαρκούς εργατικού δυναμικού, που να απασχολείται στις ζητούμενες ειδικότητες. Άλλωστε, είναι αυταπόδεικτο πως το ενδιαφέρον του εργατικού δυναμικού για θέσεις μερικής απασχόλησης είναι εν πάση περιπτώσει ακόμη πιο ισχνό. 3.5.- Συνεπώς, εν όψει των αμέσως παραπάνω αλλά και των τρεχουσών οικονομικών και υγειονομικών συνθηκών, θα πρέπει να θεωρείται εξαιρετικά πιθανή η απουσία ενδιαφέροντος από οικονομικούς φορείς να αναλάβουν ανάλογα έργα καθαριότητας ιδίως στην επαρχία, τούτο δε με ανυπολόγιστες συνέπειες και για το δημόσιο συμφέρον, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι οι εν θέματι υπηρεσίες καθαριότητας κατά μείζονα λόγο παρέχονται προς Υγειονομικές Μονάδες. 4.- Εν όψει των παραπάνω η πρόταση μας έχει ως εξής: Να ληφθεί μέριμνα ώστε στις περιπτώσεις που το προσωπικό μερικής απασχόλησης απασχολείται σε εκτέλεση δημοσίας σύμβασης καθαριότητας, να είναι επιτρεπτή (με την συναίνεση του εργαζομένου) η απασχόληση του ακόμη και με διακεκομμένο ωράριο. ΙΙ. Επί των προτεινόμενων ρυθμίσεων του αρ. 23 του Νομοσχεδίου 5.- Στο Άρθρο 23 (Διαδικασία υποβολής στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» των περιπτώσεων οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού – Τροποποίηση άρθρου 320 Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου) του υπο Διαβούλευση Νομοσχεδίου, αναφέρονται τα εξής: «Στο άρθρο 320 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α’ 222) και στο κωδικοποιηθέν άρθρο 38 του ν. 4488/2017 (Α’ 137), περί της αναγγελίας λύσης της σύμβασης εργασίας, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 1 επικαιροποιείται η αναφορά στο πληροφοριακό σύστημα, β) αντικαθίσταται η παρ. 2, γ) προστίθενται παρ. 3 και 4, και το άρθρο 320 διαμορφώνεται ως εξής: «Άρθρο 320 Αναγγελία λύσης της σύμβασης εργασίας 1. Ο εργοδότης υποχρεούται να αναγγέλλει, με ηλεκτρονική υποβολή των σχετικών εντύπων που προβλέπονται στην υπ’ αρ. 40331/13.9.2019 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Β ́ 3520) στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» (Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, κάθε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης εργαζομένου ή καταγγελίας σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξης σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου το αργότερο τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες από την ημέρα αποχώρησης του εργαζομένου ή καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξης της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου, αντίστοιχα. 2. Η αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης του εργαζομένου συνοδεύεται υποχρεωτικά από ηλεκτρονικά σαρωμένο έντυπο υπογεγραμμένο ιδιοχείρως από τον εργοδότη και τον εργαζόμενο ή από έγγραφο που φέρει ηλεκτρονική υπογραφή τους ή έγγραφο ψηφιακά βεβαιωμένο και από τους δύο μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ), σύμφωνα με το άρθρο 27 του ν. 4727/2020 (Α’ 184), περί της έκδοσης εγγράφων μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης. 3. Η αδικαιολόγητη (αυθαίρετη) αποχή του εργαζομένου από την εργασία, για διάστημα μεγαλύτερο των πέντε (5) συναπτών εργάσιμων ημερών μπορεί να θεωρηθεί ως καταγγελία συμβάσεως εκ μέρους αυτού, εφόσον προηγουμένως έχει παρέλθει επιπλέον χρονικό διάστημα πέντε (5) συναπτών εργασίμων ημερών από την υποχρεωτική όχλησή του από τον εργοδότη του, η οποία α) αναρτάται στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και β) αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο γραπτό τρόπο. Στην περίπτωση αυτή, ο εργοδότης υποχρεούται, την επόμενη εργάσιμη ημέρα της λήξης του διαστήματος του πρώτου εδαφίου, να αναγγείλει την οικειοθελή αποχώρηση του εργαζομένου στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, χωρίς να απαιτείται η υπογραφή του εργαζομένου. 4. Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη.». 6.- Όπως είναι γνωστό, στις περιπτώσεις όπου ο εργαζόμενος αποχωρεί οικειοθελώς, πλην, όμως αρνείται να υπογράψει την αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης του, γεννήθηκε το ερμηνευτικό ζήτημα του τρόπου απόδειξης της οικειοθελούς αποχώρησης του εργαζομένου. Έτσι, κατά την συνήθη πρακτική, οι εργοδότες υποχρεούνταν να κοινοποιούν την αποχώρηση με Εξώδικο μέσω δικαστικού επιμελητή, προφανώς επωμιζόμενοι και το οικείο κόστος επιδόσεως. Άλλωστε, η ίδια λύση, δηλαδή η κοινοποίηση της οικειοθελούς αποχώρησης μέσω κοινοποίησης Εξωδίκου δια χειρός δικαστικού επιμελητή είχε προταχθεί και από τις ίδιες τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Σας. 7.- Αφ΄ ης στιγμής στην προτεινόμενη ρύθμιση του παραπάνω άρθρου προβλέπεται (και ορθά) ότι η απόδειξη της οικειοθελούς αποχώρησης δύναται να λάβει χώρα με κάθε «πρόσφορο γραπτό τρόπο», προτείνεται, προς άρση κάθε μελλοντικής αμφισημίας, να διευκρινιστεί ότι τέτοιος «πρόσφορος γραπτός τρόπος» αποτελεί ειδικώς και η κοινοποίηση επιστολής ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον εργαζόμενο. Για την Π.ΕΝ.Ε.ΚΑ. Μετά τιμής