Αρχική Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή ΈνωσηΜΕΡΟΣ Α’ – Σκοπός – Αντικείμενο Άρθρο 1 – ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Γιώργος Ραντίτσας Πρόεδρος Σωματείου Εργαζομένων Αποχ/σης ΕΥΔΑΠ | 8 Σεπτεμβρίου 2023, 00:17
Καταθέτω τις παρατηρήσεις μου σχετικά με τις πιο κρίσιμες κατά τη γνώμη μου ρυθμίσεις του νομοσχεδίου με τίτλο «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού́ Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή́ Ένωση. Απλοποίηση ψηφιακών διαδικασιών και ενίσχυση της Κάρτας Εργασίας - Ρυθμίσεις για την αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και της Επιθεώρησης Εργασίας.» και συγκεκριμένα για τα άρθρα 4, 9, 10, 25, 26, 28, 31. Είμαι βέβαιος ότι πρόκειται για νομοσχέδιο που επιφέρει δυσμενέστατες αλλαγές στα εργασιακά δικαιώματα, ιδίως ως προς τα καθιερωμένα μέχρι σήμερα χρονικά όρια της εργασίας, καταργεί ουσιαστικά την πενθήμερη εργασία και ενισχύει τη θέση του εργοδότη έναντι των εργαζομένων. Σημειώνεται, δε, ότι αρκετές από τις διατάξεις του αποτυπώνουν αυτονόητες ρυθμίσεις (πχ άρ 13 σχετικά με την υπεροχή των ευνοϊκότερων ΣΣΕ, άρ. 15 σχετικά με το δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη, άρ. 16 σχετικά με την προστασία από δυσμενή μεταχείριση) οι οποίες ουδέν προσφέρουν, αλλά αντιθέτως είναι ενδεχόμενο να τύχουν παρερμηνείας. Ειδικότερα: Άρθρο 4 (δοκιμαστική περίοδος) Θεσπίζεται δοκιμαστική περίοδος διάρκειας 6 μηνών. Ρητά προβλέπεται ότι ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου διατηρεί όλα τα εργασιακά δικαιώματα, πλην όμως η διάταξη αυτή δεν ευνοεί τον εργαζόμενο, αφού διατηρείται το δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης εργασίας χωρίς αποζημίωση για τους πρώτους 12 μήνες της εργασιακής σχέσης, στις περιπτώσεις συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου. Αντιθέτως, η διάταξη αυτή φαίνεται ότι στην ουσία δίνει το δικαίωμα στον εργοδότη να καταγγείλει αζημίως τη σύμβαση ορισμένου χρόνου ακόμη και χωρίς την ύπαρξη σπουδαίου λόγου, όπως μέχρι σήμερα ισχύει. Άρθρο 9 (παράλληλη απασχόληση, τροποποίηση άρ. 189 ΠΔ 80/2022) Με τη διάταξη αυτή νομιμοποιείται η εργασία σε δεύτερο εργοδότη. Και ναι μεν στη διάταξη γίνεται αναφορά σε τήρηση των ορίων μέγιστης εβδομαδιαίας απασχόλησης και ανάπαυσης, όμως είναι απολύτως βέβαιο ότι στην πράξη καταργείται το 8ωρο και αφήνονται πολλά περιθώρια καταστρατηγήσεων των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Είναι απολύτως βέβαιο ότι ο εργαζόμενος μένει απροστάτευτος σε καταχρηστικές πρακτικές εργοδοτών – ιδίως μεγάλων επιχειρήσεων- οι οποίοι π.χ. προκειμένου να μην καταβάλουν επιπλέον αμοιβή για την υπερεργασιακή ή υπερωριακή αμοιβή πέραν των 8 ωρών, θα προβαίνουν σε πολλαπλές προσλήψεις του ίδιου εργαζομένου σε εταιρείες ιδίων συμφερόντων τους, με αποτέλεσμα την πέραν του οκταώρου απασχόληση χωρίς καταβολή αμοιβής. Παράδειγμα: Εργοδότης προσλαμβάνει και απασχολεί εργαζόμενο για 8 ώρες ημερησίως από τις 8.00 π.μ. έως τις 4 μ.μ. Τον ίδιο εργαζόμενο προσλαμβάνει μέσω άλλης εταιρείας συμφερόντων του ιδίου με μερική 4ωρη απασχόληση από την 4.30 μ.μ. έως την 8.30 μ.μ. Για την επιπλέον 4ωρη απασχόληση, ο εργαζόμενος δεν θα δικαιούται καμία προσαύξηση, παρά το γεγονός ότι θα εργάζεται συνολικά επί 12 ώρες ημερησίως. Άρθρο 10 (συμβάσεις εργασίας χωρίς καθορισμένο πρόγραμμα) Πρόκειται για ακραία μορφή ευέλικτης εργασίας, χωρίς επαρκές πλαίσιο προστασίας για τον μισθωτό. Πλέον δύνανται να συνάπτονται συμβάσεις εργασίας χωρίς καθορισμένο χρόνο εργασίας (ημέρες εργασίας, ωράριο). Στις περιπτώσεις αυτές ο εργοδότης θα καλεί τον εργαζόμενο προ 24 ωρών για ανάληψη εργασίας την οποία ο εργαζόμενος θα είναι υποχρεωμένος να παράσχει. Προκύπτει υπερβολική δέσμευση των εργαζομένων και πλήρης ανασφάλεια ως προς το ασφαλιστικό καθεστώς. Σημειωτέον ότι το νομοσχέδιο δεν προβλέπει ελάχιστο όριο ωρών απασχόλησης που μπορεί να συμφωνηθούν αλλά ούτε και τεκμήριο πλήρους απασχόλησης στην περίπτωση παραβιάσεων της σύμβασης από τον εργοδότη. Άρθρα 25 και 26 (εργασία την 6η ημέρα της εβδομάδας) Στις επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας στις οποίες εφαρμόζεται πενθήμερο και για εργαζόμενους που απασχολούνται με το σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, δίνεται το δικαίωμα στον εργοδότη μονομερώς και άνευ οποιασδήποτε συναίνεσης του εργαζομένου ή άλλης προϋπόθεσης να υποχρεώσει αυτόν να εργάζεται επί εξαήμερο. Πρόκειται ουσιαστικά για κατάργηση του πενθημέρου, με μόνο «αντιστάθμισμα» για τον εργαζόμενο την καταβολή πρόσθετης αμοιβής (1+40% στο ημερομίσθιο). Η κατάργηση του πενθημέρου θα ισχύει και για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, με μόνη διαφοροποίηση την κατά την κρίση του εργοδότη ύπαρξη «αυξημένου φόρτου εργασίας». Η γενικότητα και αοριστία της έννοιας «αυξημένος φόρτος εργασίας» καθιστά αδύνατο τον εκ των προτέρων έλεγχο από τον εργαζόμενο - ο οποίος δεν θα μπορεί να αρνηθεί την παροχή της εργασίας – αλλά και δυσχερέστατο τον μετέπειτα έλεγχο για την ύπαρξη του «αυξημένου φόρτου», ουσιαστικά αφήνοντας στους εργοδότες τεράστιες δυνατότητες κατάχρησης του δικαιώματός τους. Άρθρο 28 (διευθέτηση χρόνου εργασίας) Ενισχύεται η δυνατότητα ατομικής συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Δυναμιτίζοντας τη συλλογικότητα και τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Άρθρο 31 (ποινική ευθύνη) Καθιερώνεται ιδιαιτέρως αυστηρό, από πλευράς ποινικής αντιμετώπισης (φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών και σε περίπτωση υποτροπής 12 μηνών), ποινικό αδίκημα για την περίπτωση παρεμπόδισης της εργασίας απεργοσπαστών. Η διάταξη, ως ποινική, χαρακτηρίζεται από γενικότητα και ασάφεια ως προς την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος και οπωσδήποτε είναι δυνατόν να οδηγήσει σε άδικες καταδίκες. Κυρίως, αποτελεί οπωσδήποτε μία ακόμη απόπειρα αποδυνάμωσης της απεργίας ως του κύριου μοχλού πίεσης των εργαζομένων έναντι της εργοδοσίας. Θεωρώ προσχηματική την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής κοινοτικής οδηγίας (ΕΕ)2019/1152, ενώ ουσιαστικά προωθείται η ακραία ευελιξία και επισφάλεια, στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων. Εργαλειοποιείται η οδηγία και αντί να υπάρχουν διαφανείς και προβλέψιμοι όροι στην αγορά εργασίας, το νομοσχέδιο εμφανίζεται να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της βαριάς βιομηχανίας, των εταιριών που δραστηριοποιούνται στο χώρο του πολιτισμού, των κατασκευαστικών εταιριών, των μεταφορών και των υπηρεσιών εστίασης. Ζητώ την απόσυρση του νομοσχεδίου που συμπληρώνει τις αντεργατικές ρυθμίσεις με τις απλήρωτες υπερωρίες, την κατάργηση του βάσιμου λόγου απόλυσης, την μείωση των προστίμων για την εργοδοτική αυθαιρεσία, τη διάλυση του ΣΕΠΕ, την απελευθέρωση των απολύσεων, την κατάργηση των ΣΣΕ κλπ που επέβαλε η κυβέρνηση πριν από 2 χρόνια. Σε αυτή την κατεύθυνση καλώ επίσης τα πρωτοβάθμια σωματεία, τις Ομοσπονδίες Εργαζομένων, τα Εργατικά Κέντρα και τις τριτοβάθμιες οργανώσεις ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ να διαμορφώσουμε ένα κοινό μέτωπο για την υπεράσπιση των εργασιακών μας δικαιωμάτων.