Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Κωνσταντίνος Τοκατλίδης, Νομικός Σύμβουλος ΣΕΚΟΧΕΡΤ' | 8 Σεπτεμβρίου 2023, 12:40

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Δεδομένου ότι σκοπός του υπό συζήτηση σχεδίου νόμου είναι η Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (εφεξής, η Οδηγία), θα πρέπει με το νομοθέτημα με το οποίο προσαρμόζεται η ελληνική νομοθεσία στις απαιτήσεις της Οδηγίας να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή της στην πράξη. Πέραν των ζητημάτων που ανακύπτουν από τον τρόπο μεταφοράς της Οδηγίας στο ελληνικό δίκαιο, για τα οποία εξάλλου έχει αναλυτικώς τοποθετηθεί η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος, υπάρχουν και επιμέρους ζητήματα που πρέπει να ρυθμισθούν ώστε να μην ανακύψουν κενά ή αντιφάσεις κατά την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας που θα προκύψει. Ένα από αυτά αφορά στο άρθρο 9 του σχεδίου νόμου, που ρυθμίζει την παράλληλη απασχόληση (άρθρο 9 Οδηγίας, αντίστοιχα). Με το άρθρο 9 του σχεδίου νόμου, τροποποιείται το άρθρο 189 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α’ 222). Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, το άρθρο 69 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α’ 2222) αντικαθίσταται κατά τρόπο ώστε μεταξύ άλλων το άρθρο 189 αυτού δεν εφαρμόζεται «... σε εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα, όπως ορίζεται στην περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), εφόσον ισχύουν για τα ζητήματα αυτά ειδικές διατάξεις». Σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 1 περ. α’ του Ν. 4270/2014, «1. Για τους σκοπούς του παρόντος νόμου, οι κάτωθι όροι έχουν την ακόλουθη έννοια: α. Δημόσιος τομέας: περιλαμβάνει τη Γενική Κυβέρνηση, τα εκτός αυτής νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ), καθώς και τις εκτός αυτής δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς του Κεφαλαίου Α` του ν. 3429/2005 (Α`314), ανεξαρτήτως εάν έχουν εξαιρεθεί από την εφαρμογή του.». Συνεπώς, προβλέπεται με την προωθούμενη ρύθμιση ευρύτατη εξαίρεση από τον κανόνα που θεσπίζει η Οδηγία, ενώ ο κανόνας κατά την Οδηγία είναι ότι (πλην αν συντρέχει αντικειμενικός λόγος απαγόρευσης) επιτρέπεται η παράλληλη απασχόληση εκτός ωραρίου εργασίας. Ειδικότερα, με το άρθρο 9 της Οδηγίας προβλέπεται ότι: «1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι ο εργοδότης δεν πρόκειται να απαγορεύσει σε εργαζόμενο να αναλάβει εργασία σε άλλους εργοδότες, εκτός του ωραρίου εργασίας που καθορίζεται με τον εν λόγω εργοδότη, ή να επιφυλάξει δυσμενή μεταχείριση σε εργαζόμενο για τον λόγο αυτό. 2. Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίζουν προϋποθέσεις για τη χρήση των περιορισμών περί ασυμβίβαστου από εργοδότες για αντικειμενικούς λόγους, όπως η υγεία και η ασφάλεια, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, η ακεραιότητα του δημοσίου τομέα ή η αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων.». Από το πεδίο εφαρμογής του κανόνα αυτού που θεσπίζει η Οδηγία δεν εξαιρούνται ευρείες κατηγορίες εργαζομένων, αντίθετα με την πρόβλεψη του υπό συζήτηση σχεδίου νόμου. Ειδικότερα, με το άρθρο 1 παρ. 6 της Οδηγίας, που αφορά στο πεδίο εφαρμογής της, ορίζεται ότι: «Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν, σε αντικειμενικά δικαιολογημένες περιπτώσεις, ότι οι διατάξεις του κεφαλαίου III δεν πρέπει να εφαρμόζονται σε δημόσιους υπαλλήλους, στις δημόσιες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, στις ένοπλες δυνάμεις, και σε αστυνομικές αρχές, δικαστές, εισαγγελείς, ανακριτές ή άλλες υπηρεσίες επιβολής του νόμου». Δηλαδή, κατά την Οδηγία, μπορεί να εξαιρείται από το δικαίωμα παράλληλης απασχόλησης ο στενός πυρήνας του δημοσίου και όχι στο σύνολό τους οι εργαζόμενοι του ευρύτατου δημοσίου τομέα, ακόμη δηλαδή και οι εργαζόμενοι με ιδιωτικού δικαίου σχέση εργασίας σε δημόσιες επιχειρήσεις. Συνεπώς, το προωθούμενο σχέδιο νόμο περιέχει διατάξεις που, περιορίζοντας ιδιαιτέρως το πεδίο εφαρμογής του κανόνα του άρθρου 9 της Οδηγίας, έρχονται σε αντίθεση με αυτή, αποστερώντας από ευρείες κατηγορίες εργαζομένων τη δυνατότητα παράλληλης απασχόλησης, χωρίς αυτές οι κατηγορίες εργαζομένων να εμπίπτουν στον στενό πυρήνα του δημοσίου. Τέτοια περίπτωση αποτελούν λ.χ. οι Μουσικοί και Χορωδοί που εργάζονται με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου στην Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση ΑΕ (ΕΡΤ ΑΕ), η οποία είναι δημόσια επιχείρηση κατά την έννοια του άρθρου 14 παρ. 1 περ. α’ του Ν. 4270/2014. Η εξαίρεση συνολικά επομένως βάσει του προωθούμενου σχεδίου νόμου των εν λόγω εργαζομένων στη δημόσια επιχείρηση ραδιοφωνίας και τηλεόρασης, που είναι προσωπικό καλλιτεχνικής ειδικότητας, από το πεδίο εφαρμογής του νέου νόμου, ενώ εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας και έλκουν από αυτή δικαίωμα παράλληλης απασχόλησης. Θα έπρεπε, δε, αντιθέτως, η προωθούμενη ρύθμιση του εθνικού νόμου να εξειδικεύει τον κανόνα του άρθρου 9 της Οδηγίας ώστε πράγματι να διασφαλίζεται στο ελληνικό δίκαιο, όπως απαιτεί το άρθρο 9 παρ. 1 της Οδηγίας, ότι «ο εργοδότης δεν πρόκειται να απαγορεύσει σε εργαζόμενο να αναλάβει εργασία σε άλλους εργοδότες, εκτός του ωραρίου εργασίας που καθορίζεται με τον εν λόγω εργοδότη, ή να επιφυλάξει δυσμενή μεταχείριση σε εργαζόμενο για τον λόγο αυτό». Κατ’ επέκταση, δεν είναι συμβατή με τους κανόνες της Οδηγίας η πρόβλεψη στο άρθρο 15 παρ. 4 του Ν. 4173/2013, για την ΕΡΤ ΑΕ, όπως ισχύει, ότι «το προσωπικό των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος απασχολείται αποκλειστικά στην εταιρεία Ε.Ρ.Τ. Α.Ε.», καθώς η εν λόγω απαγόρευση είναι ορίζονται, αφορά στο σύνολο του προσωπικού της ΕΡΤ με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, αδιακρίτως, και χωρίς τέτοια γενική απαγόρευση να δικαιολογείται αντικειμενικά, κατά τους ως άνω κανόνες της Οδηγίας για το πεδίο εφαρμογής της και τους όρους θέσης εξαίρεσης από τα κράτη μέλη στο δικαίωμα παράλληλης απασχόλησης. Θα πρέπει συνεπώς, σύμφωνα με την Οδηγία, να επιτρέπεται καταρχήν στους Μουσικούς και Χορωδούς της ΕΡΤ ΑΕ η απασχόληση σε άλλους εργοδότες και ο όποιος τιθέμενος περιορισμός στο δικαίωμα αυτό να δικαιολογείται αντικειμενικά κατά περίπτωση (για τους λόγους που προβλέπει η Οδηγία, στην παράγραφο 2 του άρθρου 9 αυτής).