Αρχική Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις...ΕΝΟΤΗΤΑ Α΄ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝΣχόλιο του χρήστη ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ | 1 Δεκεμβρίου 2023, 09:08
Σχόλια επί του σχεδίου νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με τίτλο: «Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, σύστημα διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης και λοιπές διατάξεις», Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ) παραθέτει τα παρακάτω σχόλια επί του σχεδίου νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με τίτλο: «Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, σύστημα διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης και λοιπές διατάξεις», το οποίο θα παραμείνει σε δημόσια διαβούλευση έως την Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου. 1. Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο, επιχειρείται μια συνολική μεταρρύθμιση στο κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την επαγγελματική ασφάλιση (ν. 3029/2002 και ν. 4680/2020). Στόχος είναι η προώθηση του θεσμού, ώστε να ενισχυθεί το εισόδημα των μελλοντικών συνταξιούχων με συμπληρωματική παροχή και ταυτόχρονα να καλλιεργηθεί κουλτούρα συνταξιοδοτικής αποταμίευσης στους ασφαλισμένους, προς όφελος των ιδίων και, συνολικά, της εθνικής οικονομίας. Πρόκειται για μια σημαντική μεταρρύθμιση που βρίσκεται προς την σωστή κατεύθυνση, θεωρώντας αυτονόητο ότι έχουν ληφθεί όλες εκείνες οι απαραίτητες δικλίδες ασφαλείας για την θωράκιση των χρημάτων που θα συγκεντρώνει το Ταμείο από τις ασφαλιστικές εισφορές. 2.1. Απασχόληση συνταξιούχων Καταργείται η περικοπή του 30% της σύνταξης, αφήνοντάς την ακέραια στους απασχολούμενους συνταξιούχους. Ταυτόχρονα, θεσπίζεται ένας μη ανταποδοτικός πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ, ο οποίος για τους μισθωτούς εργαζόμενους συνταξιούχους θα ισούται με το 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους και για τους μη μισθωτούς εργαζόμενους συνταξιούχους με το 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κλάσης για κύρια σύνταξη. Θεσπίζεται, επίσης, ετήσιο πλαφόν του πόρου που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 12πλασιο της μηνιαίας εθνικής σύνταξης. Ένα μέτρο το οποίο βρίσκεται προς την σωστή κατεύθυνση και θα συνεισφέρει στην μείωση της μαύρης εργασίας. 2.2. Απασχόληση συνταξιούχων αναπηρίας Από 01.01.2024 θεσπίζεται για πρώτη φορά ενιαίος κανόνας για την απασχόληση των συνταξιούχων αναπηρίας. Σήμερα, ένα άτομο με αναπηρία που συνταξιοδοτείται από τον π. ΟΑΕΕ, δεν επιτρέπεται να εργαστεί μετά τη συνταξιοδότησή του λόγω αναπηρίας. Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα ταμεία πλην του π. ΙΚΑ. Εάν συνταξιοδοτείται από το π. ΙΚΑ, επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις να εργαστεί και μετά τη συνταξιοδότησή του λόγω αναπηρίας. Με τις νέες διατάξεις δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους συνταξιούχους με αναπηρία να εργασθούν με τις προϋποθέσεις του π. ΙΚΑ και, μάλιστα, χωρίς να επιβαρύνονται με τον πόρο 10% υπέρ ΕΦΚΑ προκειμένου να ενθαρρύνουμε την επανένταξη τους στην αγορά εργασίας. Πρόκειται για ένα μέτρο που είναι προς την σωστή κατεύθυνση, στηρίζοντας ουσιαστικά τους συνταξιούχους αναπηρίας. 2.3. Συνταξιοδότηση με οφειλές Δίνεται λύση στο αδιέξοδο που αντιμετωπίζουν οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι, οι οποίοι βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης, πλην όμως παραμένουν εγκλωβισμένοι λόγω πραγματικής αδυναμίας αποπληρωμής των συσσωρευμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών τους στον e-ΕΦΚΑ. Ένα μέτρο που θα δώσει σημαντικές λύσεις σε όσους ελεύθερους επαγγελματίες δεν μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν επειδή χρωστούσαν ασφαλιστικές εισφορές. 2.4. Απονομή Επικουρικών Συντάξεων Αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της χρόνιας αναμονής για χορήγηση επικουρικών συντάξεων σε ασφαλισμένους – κυρίως του Δημοσίου - που με το τωρινό καθεστώς για να λάβουν την σύνταξη, έπρεπε να έχουν τις ίδιες προϋποθέσεις θεμελίωσης με τον φορέα κύριας ασφάλισης ή να έχουν συμπληρώσει τον ίδιο αριθμό ημερών επικουρικής ασφάλισης με τον κύριο φορέα. Με την ενοποίηση κανόνων όσοι παίρνουν την κύρια σύνταξη τους και έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια επικουρικής ασφάλισης θα μπορούν να πάρουν αμέσως τις συντάξεις τους. Εκτιμάται ότι περίπου 15.000 αιτήματα συνταξιοδότησης που βρίσκονται σε αναμονή για τουλάχιστον 2 χρόνια θα μπορούν να εκκαθαριστούν αυτόματα μόλις ψηφιστεί η ρύθμιση. Ένα σωστό μέτρο που θα βάλει «φρένο» στις πολύχρονες καθυστερήσεις στην απονομή επικουρικών συντάξεων. 2.5. Επίδομα Μητρότητας Λαμβάνουν για πρώτη φορά την 9μηνη παροχή προστασίας της μητρότητας και οι ελεύθερες επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες στο πεδίο της ανατροφής τέκνου. Συγκεκριμένα θα λαμβάνουν για 9 μήνες τον κατώτατο μισθό (780 ευρώ σήμερα) δηλαδή συνολικά 7.020 ευρώ πέραν του ποσού που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια κυοφορίας και λοχείας. Επιπλέον, το επίδομα επεκτείνεται και σε μισθωτές μητέρες του π. ΤΑΥΤΕΚΩ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΕΔΟΕΑΠ που με την ισχύουσα νομοθεσία λάμβαναν μόνο το επίδομα κυοφορίας και λοχείας από τον φορέα τους. Με τη νέα διάταξη θα λαμβάνουν και αυτές για 9 μήνες και το επίδομα μητρότητας από το οποίο πριν αποκλείονταν. Με το συγκεκριμένο μέτρο δεν θα υπάρχουν μητέρες «δύο ταχυτήτων» και πλέον και οι ελεύθερες επαγγελματίες θα μπορούν να λαμβάνουν 9μηνη παροχή προστασίας της μητρότητας. 2.7. Επίδομα Προσωπικής Διαφοράς Η Kυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη τις πληθωριστικές πιέσεις στα εισοδήματα, και σε συνέχεια των εξαγγελιών του πρωθυπουργού, καταβάλει - για δεύτερη φορά εντός του 2023 - έκτακτη ενίσχυση στους συνταξιούχους με θετική προσωπική διαφορά. Συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 10€ που λαμβάνουν μηνιαία σύνταξη έως και 1.600€, θα λάβουν έκτακτη εφάπαξ οικονομική ενίσχυση έως και 200€, αναλόγως τους ύψους της σύνταξης τους. Ειδικότερα, οι συνταξιούχοι με μηνιαίο ύψος συντάξεων: έως 700€, θα λάβουν ενίσχυση 200€, από 700,01€ έως 1.100€, θα λάβουν ενίσχυση 150€ από 1.100,01€ έως 1.600€, θα λάβουν ενίσχυση 100€. Κάθε οικονομική ενίσχυση που δίνεται στους δικαιούχους έχει πάντα την υποστήριξη του ΕΒΕΠ. 2.11. Ασφάλιση ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων δυναμικότητας έως 10 δωματίων Από το 2002 έως σήμερα οι συνεχείς αλλαγές του νομοθετικού πλαισίου οδήγησαν σε ασάφεια ως προς την υπαγωγή στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ ή του ΟΓΑ, η οποία δημιουργούσε πολυδιάσπαση και ανασφάλεια δικαίου στους ιδιοκτήτες. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που οι ασφαλισμένοι βρίσκονταν εκτεθειμένοι στις αμφισβητήσεις των ασφαλιστικών φορέων ως προς την υποχρέωση καταβολής εισφορών και, αργότερα, για την απονομή της σύνταξής τους. Με την προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση μπαίνει τέλος στο κατακερματισμένο νομοθετικό καθεστώς και πλέον όλοι οι ιδιοκτήτες καταλυμάτων δυναμικότητας έως 10 δωματίων, που είναι παράλληλα εγγεγραμμένοι στο μητρώο αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων, θα υπάγονται στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ και όχι στον π. ΟΑΕΕ. Ταυτόχρονα, λαμβάνεται μέριμνα ώστε να συνεχίσει να τους αναγνωρίζεται ο ασφαλιστικός χρόνος των προηγούμενων ετών, για τον οποίο έχουν καταβάλει εισφορές στον π. ΟΓΑ. Όσοι ιδιοκτήτες καταλυμάτων δεν είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων, υπάγονται στην ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ. Ένα μέτρο που βρίσκεται προς την σωστή κατεύθυνση και επιλύει ένα χρόνιο πρόβλημα. 2.12. Αντιμετώπιση της υποδηλωμένης εργασίας Μέχρι σήμερα αρμόδια για να διεξάγει ελέγχους για τυχόν παραβάσεις για υποδηλωμένη εργασία ήταν μόνο η Επιθεώρηση Εργασίας. Πλέον δυνατότητα ελέγχων και επιβολής προστίμων έχουν και οι ελεγκτές των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων Ασφάλισης (ΠΕΚΑ) του e-ΕΦΚΑ σε περίπτωση που, για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι δουλεύουν περισσότερες ώρες από αυτές για τις οποίες έχουν δηλωθεί στην ΕΡΓΑΝΗ ή λαμβάνουν μεγαλύτερο μισθό από αυτό που έχει δηλωθεί και επί του οποίου καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές. Στόχος είναι η αυστηροποίηση του πλαισίου ελέγχου, και η προώθηση της νόμιμης απασχόλησης προκειμένου να μπει ένα τέλος στην μαύρη εργασία. Οι έλεγχοι κρίνονται απαραίτητοι για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και είναι ένα μέτρο προς την σωστή κατεύθυνση. 2.13. Παράταση προαιρετικής ασφάλισης στο ΤΕΚΑ για 1 χρόνο Από 1/1/2023, δόθηκε η δυνατότητα σε εργαζόμενους που είναι ήδη ασφαλισμένοι στην επικουρική του e-ΕΦΚΑ και έχουν γεννηθεί από 1/1/1987 και μετά, να μεταβούν από τον e-ΕΦΚΑ στο ΤΕΚΑ. Η διαδικασία γίνεται απλά με την υποβολή αίτησης στο be.teka.gov.gr, “Πλατφόρμα 1” μέχρι 31/12/2023. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται για έναν ακόμα χρόνο, μέχρι τις 31/12/2024. Στόχος είναι η ευρύτερη και πληρέστερη ενημέρωση των ασφαλισμένων σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του ΤΕΚΑ και τα οφέλη της νέας επικουρικής ασφάλισης και του κεφαλαιοποιητικού συστήματος για τους νέους ασφαλισμένους, όπως είναι ο έλεγχος των αποταμιεύσεών τους και η απευθείας χρηματοδότηση της δικής τους σύνταξης. Επισημαίνεται ότι οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι (αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί, αγρότες, ελεύθεροι επαγγελματίες) που δεν έχουν υποχρέωση υπαγωγής στον κλάδο επικουρικής, μπορούν να υποβάλουν αίτηση στο be.teka.gov.gr, “Πλατφόρμα 2” χωρίς χρονικό περιορισμό εφόσον έχουν γεννηθεί από 1/1/1987 και εντεύθεν. Ένα μέτρο προς την σωστή κατεύθυνση. 2.14. Χορήγηση επικουρικής σύνταξης σε Πρατηριούχους Υγρών Καυσίμων που λαμβάνουν βασική σύνταξη από τον πρώην ΟΓΑ Με την παρούσα διάταξη αποκαθίσταται μια διαχρονική αδικία για ασφαλισμένους που ενώ κατέβαλαν εισφορές επικουρικής ασφάλισης (στο π. ΤΕΑΠΥΚ) δεν λάμβαναν επικουρική σύνταξη εάν έπαιρναν τη βασική σύνταξη του πρώην ΟΓΑ. Από εδώ και στο εξής, εφόσον έχουν πληρωθεί εισφορές στο πρώην ΤΕΑΠΥΚ, οι ασφαλισμένοι θα δικαιούνται επικουρική σύνταξη ανεξαρτήτως του εάν λαμβάνουν βασική σύνταξη από τον π. ΟΓΑ. Ένα μέτρο που επιλύει προβλήματα και είναι προς την σωστή κατεύθυνση. 3.2. Σποραδική απασχόληση επιδοτούμενων ανέργων Δίνεται η δυνατότητα σε ανέργους που απασχολούνται με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου μίας ημέρας, να εργάζονται χωρίς να χάνουν το επίδομα ανεργίας, υπό την προϋπόθεση ότι η απασχόληση αυτή δεν υπερβαίνει σωρευτικά τις τρεις ημέρες εβδομαδιαίως και τις δώδεκα ημέρες μηνιαίως. Στην περίπτωση αυτή, το επίδομα ανεργίας μειώνεται ανάλογα με τις ημέρες απασχόλησης. Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση της απασχόλησης και όχι της ανεργίας, απόφαση η οποία είναι προς την σωστή κατεύθυνση.