Αρχική Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις...ΕΝΟΤΗΤΑ Α΄ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝΣχόλιο του χρήστη Δημήτριος Σταυρινός | 4 Δεκεμβρίου 2023, 19:46
#1 ΖΗΤΗΜΑ: Ανώτατο Ποσό εισφορών και Φορολόγηση εισφορών και παροχών. ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ (Α) Υφίσταται μία σύγχυση μεταξύ των άρθρων 105 και 106. Συγκεκριμένα: Στο Άρθρο 105 τίθεται ανώτατο όριο εισφορών και ασφαλίστρων σε ΤΕΑ ή Ομαδικό ύψους 15 χιλ. ευρώ ή 20% του ακαθάριστου εισοδήματος (όποιο είναι μικρότερο), από το οποίο εξαιρείται μόνο η κάλυψη λειτουργικών δαπανών. Πρόκειται ουσιαστικά για όριο στο ύψος της επαγγελματικής αποταμίευσης στη χώρα, κάτι που θεωρείται αντισυνταγματικό, ενώ δεν προβλέπεται από καμία Κοινοτική Οδηγία ή Κατευθυντήρια γραμμή. Ταυτόχρονα όμως στο άρθρο 106 αναφέρεται ότι οι εισφορές του εργαζόμενου σε ΤΕΑ ή τα ασφάλιστρα σε Ομαδικά μειώνουν το εισόδημά του, αρκεί να μην υπερβαίνουν το ποσό των 15 χιλ. ευρώ ή το 20% του ακαθάριστου εισοδήματος (όποιο είναι μικρότερο). Εξαιτίας όμως του άρθρου 105, απαγορεύεται να υπάρξει υπέρβαση αυτών των ορίων εισφορών και ασφαλίστρων. (Β) Οι εισφορές/ασφάλιστρα των εργοδοτών σε ΤΕΑ/Ομαδικά θα πρέπει να παραμείνουν χωρίς φορολογικό όριο, ώστε να μην περιοριστεί η δυνατότητά τους για χρηματοδότηση: • Προγραμμάτων «Καθορισμένης Παροχής» ή υβριδικών προγραμμάτων με εγγυήσεις επί των αποδόσεων (όπως του ΤΕΚΑ), • Βελτίωσης παροχών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι: (α) Σήμερα υφίστανται εν ενεργεία Ομαδικά μέσω των οποίων ο εργοδότης εγγυάται το ύψος των παροχών των εργαζομένων (προγράμματα «Καθορισμένων Παροχών»), αναλαμβάνοντας το σχετικό κόστος. Σε περίπτωση που τεθεί ανώτατο όριο στις εισφορές του εργοδότη, τότε προκύπτουν οι ακόλουθες εναλλακτικές: είτε μέρος αυτού του κόστους μεταφέρεται και αναλαμβάνεται αυτόματα από τον εργαζόμενο, είτε το ύψος των προσφερόμενων παροχών θα μειωθεί από τον εργοδότη ώστε να μην υπερβαίνει το όριο της φορολογικής απαλλαγής, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό την παροχή προς τον εργαζόμενο. Έχει μετρήσει το Υπουργείο την επίδραση θέσπισης ορίου στις εισφορές εργοδότη στα υφιστάμενα ΤΕΑ και Ομαδικά, και το κόστος που θα κληθούν να αναλάβουν οι εργαζόμενοι εξαιτίας του; (β) Μόνο ένας εργοδότης μπορεί να χρηματοδοτήσει αντίστοιχη όπως του ΤΕΚΑ εγγύηση του συνόλου των εισφορών κατά τη λήψη της παροχής σε ένα ΤΕΑ. Εάν οι εισφορές/ασφάλιστρα ενός εργοδότη έχουν όριο, τότε ενώ για τους νεοεισερχόμενους στην εργασία η αντίστοιχη εγγύηση του ΤΕΚΑ αναλαμβάνεται από το κράτος δίχως να τους επιβαρύνει, για τους ασφαλισμένους σε ΤΕΑ η αντίστοιχη εγγύηση θα αναλαμβάνεται από τους ίδιους τους εργαζόμενους. (γ) Κατά μέσο όρο στην Ευρώπη, κάθε 1€ των εργαζομένων «ματσάρεται» από 2€ από τον εργοδότη. Σε περίπτωση που τεθεί όριο στις εισφορές του εργοδότη η πρακτική του «ματσαρίσματος», η οποία υιοθετείται και στην Ελλάδα, θα επιβαρύνει τον ίδιο τον εργαζόμενο στον βαθμό που υπερβαίνει τα όρια. (Γ) Κάθε ανώτατο όριο στις εισφορές εργαζομένων πρέπει να αφορά μόνο κλάδο συνταξιοδοτικών και όχι συμπληρωματικών παροχών, καθώς στους τελευταίους δεν υφίσταται επιστροφή κεφαλαίου. Δεν είναι δυνατό να εκτιμηθεί στον κλάδο συμπληρωματικών παροχών, αν το όριο των 1.500 ευρώ ανά ασφαλισμένο τηρείται, καθώς τα ΤΕΑ, δεδομένου ότι δεν μπορούν βάσει της παρ.3 του άρθρου 9 να επιλέξουν ατομικούς κινδύνους, υιοθετούν το συλλογικό (και όχι το ατομικό) μοντέλο εκτίμησης κινδύνων. Παράλληλα, είναι αναγκασμένα βάσει της παρ.4 του άρθρου 6 να μεριμνούν για την αρχή της δίκαιης κατανομής κινδύνων μεταξύ γενεών. Πρόκειται για μέριμνα που συμβαίνει σε συλλογικό, δια-γενεακό επίπεδο – ως εκ τούτου, ένα ΤΕΑ δεν μπορεί να επιβαρύνει τις νέες γενιές (για τις οποίες τότε οι εισφορές μπορεί να υπερέβαιναν το αφορολόγητο όριο των 1.500 ευρώ/ασφαλισμένο) και να ελαφρύνει τις παλαιότερες (για τις οποίες οι εισφορές μπορεί να μην υπερέβαιναν το όριο των 1.500 ευρώ/ασφαλισμένο). Επομένως, επί ποιας τεχνικής βάσης θα γίνει εφικτή η τεχνική εκτίμηση της τήρησης του ορίου των 1.500 ευρώ/ασφαλισμένο ώστε να εφαρμοστεί ή όχι η αντίστοιχη φοροαπαλλαγή; (Δ) Το ύψος των φορολογικών συντελεστών επί των συνταξιοδοτικών παροχών του Ν/Σ κρίνονται τιμωρητικοί για την επαγγελματική ασφάλιση. Για του λόγου το αληθές: Δ1) Ο μέσος φορολογικός συντελεστής ενός μισθωτού ανέρχεται σε λιγότερο από 15% (π.χ. για έναν εργαζόμενο με αποδοχές 1.500 ευρώ/μήνα ανέρχεται σε 12%). Δ2) Για μεσήλικες εργαζόμενους 45 ετών (πρόκειται για τη μέση ηλικία των νέων ασφαλισμένων σε ΤΕΑ βάσει μελέτης ΙΟΒΕ, βλ. πίνακα 2.4), με οριακό συντελεστή 22% ή 28% (δηλ. ετήσια εισοδήματα από 20 έως 30 χιλ. ευρώ) και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μ.ό. ετών ασφάλισής τους αναμένεται μικρότερος από 10 έτη (αφού η μέση παραμονή στον ίδιο εργοδότη ανέρχεται σε 9,91 έτη στην ΕΕ και ως μεσήλικες εργαζόμενοι αναμένεται να έχουν ήδη συμπληρώσει κάποια χρόνια εργασίας στον συγκεκριμένο εργοδότη), η επαγγελματική ασφάλιση καθίσταται ασύμφορη και πανάκριβη για την πρώτη 15ετία (μεταξύ 15-20%) συγκριτικά με την κατανάλωση, ενώ γίνεται ελκυστική αποκλειστικά για τους υψηλόμισθους. Για την ίδρυση όμως ΤΕΑ απαιτούνται τουλάχιστον 100 μέλη που απλά δεν γίνεται να είναι υψηλόμισθοι. Τα ΤΕΑ είναι βιώσιμα χάρη στη μαζική συμμετοχή και τη συνεχή ανανέωση με νέα μέλη από μεσήλικες εργαζόμενους για τους οποίους υφίσταται κενό κεφαλαιοποιητικής σύνταξης μετά την ίδρυση του ΤΕΚΑ (το οποίο καλύπτει μόνο τους νεοεισερχόμενους στην εργασία), και όχι εξαιτίας της συμμετοχής κάποιων λίγων υψηλόμισθων (οι οποίοι θα παίξουν μεν ρόλο στην ίδρυση αλλά όχι στη βιώσιμη μετέπειτα λειτουργία ενός ΤΕΑ). Δ3) Ειδικότερα δε για τα ΤΕΑ στα οποία δεν συμμετέχει Εργοδότης (π.χ. ΤΕΑ δημοσίου τομέα & ΤΕΑ ελεύθερων επαγγελματιών), υφίσταται ήδη μία μέση παρακράτηση 5% επί των εισφορών για κάλυψη λειτουργικών δαπανών. Ως εκ τούτου, ένας μέσος εργαζόμενος με εισόδημα οριακού συντελεστή 22%, επιβαρύνεται συνολικά με 20% επί της παροχής μέσω ενός ΤΕΑ, καθώς για τα πρώτα 15 έτη ασφάλισης φορολογείται με 15% και επιβαρύνεται με παρακράτηση εξόδων λειτουργίας 5%. Δηλαδή, η αποταμίευση υπολείπεται μόλις 2 ποσοστιαίες μονάδες (20% έναντι 22%) έναντι της κατανάλωσης για τα πρώτα 15 έτη! Με ποια λογική θα προσελκυστεί να αποταμιεύσει ένας τέτοιος εργαζόμενος, ειδικά αν συνταξιοδοτείται σε λιγότερο από 15 έτη; Και αν δεν προσελκυστεί ένας τέτοιος εργαζόμενος, πώς είναι δυνατό το ισοζύγιο εγγραφών-διαγραφών ενός ΤΕΑ να παραμένει θετικό, δεδομένου ότι οι νεοεισερχόμενοι στην εργασία ήδη αλλά και στο μέλλον θα υπολείπονται των εξερχόμενων; (Δ4) Με βάση το νέο Ν/Σ φορολογούνται: • Οι εισφορές σε περίπτωση που υπερβαίνουν το όριο των 15 χιλ. ευρώ ή το 20% του ακαθάριστου εισοδήματος του εργαζόμενου σε ΤΕΑ και σε Ομαδικά. • Το εισόδημα επενδύσεων με φορολογία εισοδήματος (σήμερα 22%) μόνο σε ΤΕΑ αλλά όχι σε Ομαδικά (μηδενική φορολόγηση). • Ολόκληρη η παροχή βάσει του άρθρου 107 σε ΤΕΑ και σε Ομαδικά. Με απλά λόγια, τα ΤΕΑ με το Ν/Σ, θα υπόκεινται πλέον σε τριπλή φορολόγηση, σε κάθε φάση της λειτουργικής τους διαδικασίας, καθώς με το νέο πλαίσιο φορολογείται η είσοδος (δηλ. η εισφορά από το κατώφλι των 15 χιλ. ευρώ ή 20% του εισοδήματος), η παραμονή (δηλ. η υπεραξία) και η έξοδος (δηλ. η παροχή), κατά παράβαση της αρχής ότι πρέπει να φορολογηθεί είτε μόνο το πρώτο είτε μόνο το δεύτερο μέρος της λειτουργικής εξίσωσης «Εισφορές + Εισόδημα από Επενδύσεις = Παροχή». Παρατίθεται κατωτέρω αναλυτικός πίνακας της μέσης συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης ως προκύπτει από το νέο Ν/Σ, για μισθωτούς με διαφορετικούς οριακούς συντελεστές, λαμβάνοντας υπόψη: • 15 έτη ασφάλισης (περισσότερα δηλ. από τη 10ετία της μέσης παραμονή στην ίδια εργασία). • 3% πληθωρισμό (βάσει Eurozone inflation swaps) και 3% πραγματική ετήσια απόδοση (βάσει ανάλυσης εμπειρικών στοιχείων ΤΕΑ 2011-2022). Οριακός Συντελεστής Εισοδήματος Εισφορές που εμπίπτουν κάτω ή πάνω του αφορολόγητου ορίου Φορολόγηση Εισφοράς Φορολόγηση Υπεραξίας (22%)* Φορολόγηση Παροχής σε περίπτωση εφάπαξ (για 15 έτη) Σύνολο Φορολόγησης Διαφορά Οριακού Συντελεστή με Φορολόγηση ΤΕΑ 22% Κάτω του ορίου 0% 8,2% 15% 23,2% -1,2 π.μ. 28% Κάτω του ορίου 0% 8,2% 15% 23,2% +4,8 π.μ. 44% Κάτω του ορίου 0% 8,2% 15% 23,2% +20,8 π.μ. 44% Άνω του ορίου 44% 8,2% 15% 68% -24 π.μ. * Για τα Ομαδικά η φορολόγηση της υπεραξίας είναι μηδενική. Επομένως, με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις του Ν/Σ, δεν επιτυγχάνεται φορολογική εξομοίωση ΤΕΑ και Ομαδικών, όπως ειπώθηκε εμφατικά από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας στη συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση του Ν/Σ (19/10/2023), καθώς τα ΤΕΑ φορολογούνται επιπροσθέτως και επί της υπεραξίας ενώ τα Ομαδικά όχι. Από τον ανωτέρω πίνακα προκύπτει ότι η επαγγελματική ασφάλιση καθίσταται: 1. Ασύμφορη έως και πανάκριβη για εργαζόμενους με μέσο εισόδημα έως 30 χιλ. ευρώ (οριακοί συντελεστές 22% και 28%), δεδομένου ότι η μέση συνολική φορολόγηση της επαγγελματικής αποταμίευσης ανέρχεται σε 23,2% έναντι συντελεστή κατανάλωσης 22% ή 28%. 2. Ελκυστική για εισφορές κάτω του ορίου για εργαζόμενους με υψηλό εισόδημα άνω των 40 χιλ. ευρώ (οριακός συντελεστής 44%). 3. Εξωπραγματικά ασύμφορη για εισφορές άνω του ορίου για εργαζόμενους με υψηλό εισόδημα άνω των 40 χιλ. ευρώ (οριακός συντελεστής 44%), αφού η μέση συνολική φορολόγηση της επαγγελματικής αποταμίευσης ανέρχεται τότε στο αστρονομικό ύψος του 68%! Είναι προφανές ότι με βάση τη φορολογική στρατηγική του Ν/Σ, η επαγγελματική ασφάλιση δεν μπορεί να λειτουργήσει ώστε να ασφαλίζει εισφορές άνω του αφορολόγητου ορίου. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι: 1. Ο τρόπος φορολόγησης που υιοθετείται από το Ν/Σ πρέπει να αλλάξει καθώς είναι αποτρεπτικός για τις βασικές ενδιαφερόμενες ομάδες εργαζομένων, και συγκεκριμένα: a. Για μεσήλικες εργαζόμενους ηλικίας 45+ με μέσο και χαμηλό εισόδημα, για τους οποίους η φορολόγηση επί της παροχής είναι αποτρεπτική. b. Για υψηλόμισθους εργαζόμενους για τους οποίους το όριο των 15 χιλ. ευρώ κρίνεται ιδιαιτέρως χαμηλό (βλ. και σημείο (Ε) κατωτέρω), ενώ οποιαδήποτε εισφορά άνω του σχετικού ορίου φορολογείται με ιδιαιτέρως επαχθείς συντελεστές. 2. Θα πρέπει να αλλαχτεί η κλίμακα φορολόγησης όσον αφορά τα έτη (κομβική η 10ετή μέση παραμονή στην ίδια εργασία και όχι τα 5, 15 και 25 έτη ασφάλισης που έχουν αυθαίρετα επιλεχτεί στο Ν/Σ) αλλά και να μειωθεί το ύψος των φορολογικών συντελεστών (ώστε να διαχυθεί η επαγγελματική ασφάλιση στους εργαζόμενους με μέσο εισόδημα και να μην παραμένει ελκυστική μόνο για εργαζόμενους με αποδοχές άνω των 40 χιλ. ευρώ). 3. Θα πρέπει να προβλεφθεί ότι η υπεραξία των αποδόσεων παραμένει αφορολόγητη για τα ΤΕΑ (ειδάλλως υφίσταται διπλή φορολόγηση). 4. Θα πρέπει να προβλεφθεί ότι για εισφορές που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο φοροαπαλλαγής, το μέρος της παροχής που τους αντιστοιχεί δεν φορολογείται, δεδομένου ότι υφίσταται επιστροφή (ήδη φορολογημένου) κεφαλαίου. Διαφορετικά (δηλ. ως έχει στο Ν/Σ), εφαρμόζεται διπλή φορολόγηση. (Ε) Το όριο των 15 χιλ. ευρώ επί των εισφορών του εργαζομένου σε κλάδο συνταξιοδοτικών παροχών, υπονοεί ότι ο ανώτατος μισθός επί του οποίου καταβάλλονται συνταξιοδοτικές εισφορές σε ΤΕΑ ανέρχεται σε 5.357 ευρώ (15.000/20%/14). Δεδομένου ότι οι ανώτατες ασφαλιστέες αποδοχές του ΕΦΚΑ ανέρχονται σε 7.126 ευρώ, το χαμηλότερο όριο των 5.357 ευρώ δεν επιτρέπει στα ΤΕΑ να λειτουργήσουν συμπληρωματικά προς τον ΕΦΚΑ και να ασφαλίσουν υψηλότερες των 7.126 ευρώ αποδοχές, τις οποίες ο ΕΦΚΑ σήμερα δεν ασφαλίζει. Δεν είναι λογικό η Κοινωνική Ασφάλιση να ασφαλίζει ίσες ή υψηλότερες αποδοχές από την Επαγγελματική Ασφάλιση και να μην επιτρέπεται η Επαγγελματική Ασφάλιση να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς την Κοινωνική. Ούτε είναι συμβατό με την Ευρωπαϊκή πρακτική η συνταξιοδοτική κεφαλαιοποίηση να υλοποιείται, όπως στην Ελλάδα, μέσω του 1ου πυλώνα (δηλ. του ΤΕΚΑ στην Ελλάδα) και να καταδικάζεται ο 2ος πυλώνας σε συρρίκνωση με ανώτατες εισφορές μικρότερες από αυτές που προβλέπονται για τον 1ο, όταν στην Ευρώπη η συνταξιοδοτική κεφαλαιοποίηση πραγματοποιείται από τον 2ο πυλώνα, και ο 1ος πυλώνας αναλαμβάνει την εθνική και διανεμητική σύνταξη! Έτι περαιτέρω, το ανώτατο ποσό των 15 χιλ. ευρώ αποθαρρύνει εργοδότες να μπουν στη διαδικασία ίδρυσης ΤΕΑ, καθώς κρίνεται χαμηλό για ουσιαστική συσσώρευση κεφαλαίων σε Ατομικούς Λογαριασμούς υψηλόβαθμων στελεχών με υψηλό οριακό συντελεστή (π.χ. 36% και 44%) αλλά λίγα έτη ασφάλισης (κάτω των 10 ετών, με βάση την πραγματικότητα της μέσης παραμονής στην ίδια εργασία και εξαιτίας της εγγενούς υψηλής κινητικότητας που χαρακτηρίζει τέτοια στελέχη και της υψηλότερης συγκριτικά ηλικίας τους). Προτείνεται επομένως να παραμείνει μόνο το όριο 20% επί του ακαθάριστου εισοδήματος του εργαζομένου. Παρακάτω παρατίθεται εκτίμηση της ενδεχόμενης κατά κεφαλήν επιβάρυνσης των Ελλήνων φορολογουμένων που δεν συμμετέχουν σε ΤΕΑ ή Ομαδικό από την προτεινόμενη κατάργηση του ορίου των 15 χιλ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη ότι: 1. Το σύνολο των ετησίων εισφορών προς ΤΕΑ και Ομαδικά για το έτος 2022 ανέρχεται σε περίπου 400 εκ. ευρώ (από στοιχεία της ΕΑΕΕ και της ΕΛΕΤΕΑ για το έτος 2022) χωρίς την εφαρμογή κανενός ορίου, 2. Για την εκτίμηση του ποσού των εισφορών που υπερβαίνει το όριο των 15 χιλ. ευρώ/εργαζόμενο ως ποσοστό του συνόλου των ετησίων εισφορών προς ΤΕΑ και Ομαδικά (δηλ. του (1) ανωτέρω), θεωρήθηκαν τρία διαφορετικά σενάρια: 10%, 20% και 30%. 3. Ο μέσος ετήσιος οριακός φορολογικός συντελεστή των φορολογουμένων που αναμένεται να επιβαρυνθούν επιλέχτηκε ίσος με 30% (επιλέχτηκε υψηλός μέσος οριακός φορολογικός συντελεστής για λόγους συντηρητικότητας). Σύνολο ετήσιας εισφοράς προς ΤΕΑ και Ομαδικά άνευ ορίου % επί του άνευ ορίου συνόλου των εισφορών που υπερβαίνει το όριο των 15 χιλ. ευρώ/εργαζόμενο Κατά κεφαλήν ετήσια επίδραση επί του συνόλου (6,6 εκ.) των φορολογουμένων (στοιχεία ΑΑΔΕ, φορολογικό έτος 2021), εξαιρουμένων των ασφαλισμένων σε ΤΕΑ και Ομαδικά 10% 20% 30% 10% 20% 30% 400 εκ. € 40 εκ.€ 80 εκ. € 120 εκ. € 1,92 € 3,85€ 5,77 € Με απλά λόγια, η κατάργηση του ορίου των 15 χιλ. ευρώ για κάθε 400 εκ. ευρώ συνολικών, άνευ ορίου εισφορών προς ΤΕΑ και Ομαδικά, επιβαρύνει τον κάθε φορολογούμενο στη χώρα που δεν ανήκει σε ΤΕΑ ή σε Ομαδικό κάτω από έξι (6) ευρώ το έτος στο συντηρητικότερο σενάριο (από 1,92 ευρώ έως 5,77 ευρώ το έτος, αναλόγως του σεναρίου)! Ως εκ τούτου, κάθε επίκληση ότι η απόσυρση του ορίου των 15 χιλ. ευρώ επιβαρύνει τους υπόλοιπους φορολογούμενους, απλά στερείται περιεχομένου. (ΣΤ) Δεν μπορεί να συνδέεται ο φόρος επί των παροχών ενός ΤΕΑ με τα έτη εισφορών όπως συμβαίνει στην κοινωνική ασφάλιση, αλλά με τα έτη υπαγωγής ως μέλος (δηλ. τα έτη ενεργούς επένδυσης) στο ΤΕΑ. Τα έτη ασφάλισης (εισφορών) προσιδιάζουν στην κοινωνική ασφάλιση. Αντίθετα, τα έτη υπαγωγής ως μέλος (δηλ. τα έτη ενεργούς επένδυσης) είναι συναφή με την επαγγελματική ασφάλιση, καθώς ακόμα και αν διακοπεί η εισφορά, στην επαγγελματική ασφάλιση (μέσω ΤΕΑ ή Ομαδικού) υφίσταται συσσωρευμένο κεφάλαιο (όχι όμως και στον ΕΦΚΑ) το οποίο εξακολουθεί να επενδύεται και επομένως υπόκειται στους κινδύνους επενδύσεων όπως ακριβώς και των ενεργών μελών που εισφέρουν, ενώ επιβαρύνεται και από έξοδα λειτουργίας/διαχείρισης. Ως εκ τούτου, η απλή διακοπή της εισφοράς δεν συνεπάγεται μεταβολή της αντιμετώπισης ή των κινδύνων που αναλαμβάνει το ανενεργό μέλος (αποχωρούν εργαζόμενος) έναντι των ενεργών μελών. Σε περίπτωση που παραμείνουν τα έτη ασφάλισης ως έτη εισφοράς ως υιοθετείται από το Ν/Σ, τότε επιβαρύνεται ο αποχωρούν εργαζόμενος για κάθε έτος παραμονής του με επενδυτικούς κινδύνους και έξοδα διαχείρισης, ενώ παράλληλα του αφαιρείται κάθε κίνητρο να παραμείνει ειδικά μάλιστα όταν πληροί τις προϋποθέσεις λήψης της παροχής του – οι δε πρόωρες «προεξοφλήσεις» αναμένεται να αυξηθούν, μειώνοντας τον ορίζοντα επένδυσης των ΤΕΑ. (Ε) Σύμφωνα με το άρθρο 107 του Ν/Σ, ειδικά για τα πρόσωπα που ασφαλίστηκαν μετά τα 55 έτη, οι φορολογικοί συντελεστές της παροχής προσαυξάνονται κατά 5% για κάθε έτος που υπολείπεται των 5 ετών ασφάλισης. Οι εργαζόμενοι με πρώτη ασφάλιση μετά τα 55 έτη, έχουν διαχρονικά στερηθεί την πρόσβαση στην επαγγελματική ασφάλιση και έχουν μικρό ορίζοντα αποταμίευσης. Επομένως, αναλαμβάνουν υψηλότερο κίνδυνο αρνητικών επενδύσεων, δεδομένου ότι αντίθετα από το ΤΕΚΑ, το σύνολο των εισφορών τους ΔΕΝ είναι εγγυημένο. Από τη μία δηλ. έχουν υψηλότερο κίνδυνο να μην λάβουν το σύνολο των εισφορών τους εξαιτίας αρνητικών αποδόσεων, από την άλλη, αν συνταξιοδοτούνται σε λιγότερα από 5 έτη (κάτι για το οποίο αντικειμενικά ΔΕΝ ευθύνονται) θα υποστούν υψηλότερο φόρο σύμφωνα με τις προβλέψεις του νέου Ν/Σ. Η μελέτη του ΙΟΒΕ προτείνει τη θέσπιση κινήτρων (και όχι αντικινήτρων) υπέρ των εργαζομένων με πρώτη ασφάλιση μετά τα 55 έτη. Προτείνεται η κατάργηση της σχετικής τιμωρητικής πρόβλεψης. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (1) Υιοθέτηση νέας στρατηγικής φορολόγησης: (1α) Νέα κλίμακα φορολογίας εφάπαξ και σύνταξης: ΑΠΟ: Έτη Ασφάλισης (εισφορών) Εφάπαξ Σύνταξη Έως 5 20% 10% 6-15 15% 7,5% 16-25 10% 5% 26+ 5% 2,5% ΣΕ: Έτη υπαγωγής ως μέλος Εφάπαξ Σύνταξη Έως 10 10% 5% 10+ 5% 2,5% Ειδική περίπτωση: Για λήψη της παροχής για έτη υπαγωγής ως μέλους έως 5 έτη, ο συντελεστής φορολόγησης αυξάνεται κατά 5π.μ. (δηλ. ίσος με 15%) για το υπερβάλλον των 50 χιλ. ευρώ ποσό. (1β) Κατάργηση της φορολόγησης όλων των εισοδημάτων από επενδύσεις των ΤΕΑ. (1γ) Διευκρίνιση ότι σε περίπτωση που εισφορές προς συνταξιοδοτικό κλάδο υπερβαίνουν το ανώτατο όριο φοροαπαλλαγής, το μέρος της παροχής εφάπαξ που τους αντιστοιχεί αποδίδεται αφορολόγητο (κατ’ αναλογία εφαρμογή σε περίπτωση σύνταξης). (2) Οι εισφορές των εργοδοτών σε ΤΕΑ να μην υπάγονται σε ανώτατο φορολογικό όριο ή/και να μην θεωρούνται εισόδημα για τον εργαζόμενο. (3) Κατάργηση του απόλυτου αφορολόγητου ορίου των 15 χιλ. ευρώ και διατήρηση του ποσοστιαίου ορίου 20% επί των ακαθαρίστων εισοδημάτων του εργαζόμενου, όσον αφορά εισφορές για συνταξιοδοτικές παροχές που καταβάλλει ο εργαζόμενος. (4) Κατάργηση του αφορολόγητου ορίου των 1.500 ευρώ όσον αφορά εισφορές για συμπληρωματικές παροχές που καταβάλλει ο εργαζόμενος. (5) Κατάργηση της πρόβλεψης του άρθρου 107 για επιπρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις για εργαζόμενους που ασφαλίστηκαν μετά τα 55 έτη για κάθε έτος που υπολείπεται των 5 ετών ασφάλισης. (6) Τα έτη ασφάλισης για την εφαρμογή του άρθρου 13 να αφορούν έτη υπαγωγής ως μέλος και όχι έτη εισφορών προς το ΤΕΑ. #2 ΖΗΤΗΜΑ: Εξορθολογισμός της φορολόγησης μεταξύ ΤΕΑ και Ομαδικών Ασφαλιστηρίων ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ (Α) Η εξομοίωση της φορολόγησης μεταξύ ΤΕΑ και Ομαδικών Ασφαλιστηρίων μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο σε περίπτωση που εξομοιωθούν αντιστοίχως οι όροι λειτουργίας τους. Σε μία τέτοια περίπτωση, τα δύο οχήματα της επαγγελματικής ασφάλισης (ΤΕΑ και Ομαδικά Συνταξιοδοτικά Ασφαλιστήρια) θα λειτουργούν εντός ενός «level playing field» προς όφελος των κοινωνικών εταίρων, όπως ακριβώς συμβαίνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις στην Ευρώπη. Με βάση την αιτιολογική σκέψη υπ.αριθμ. 32 της Οδηγίας ΕΕ 2016/2341 του ΕΚ (IORP II): «Τα ΙΕΣΠ είναι συνταξιοδοτικά ιδρύματα κοινωνικού σκοπού τα οποία παρέχουν χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες…..Η κοινωνική τους αποστολή και η τριγωνική σχέση μεταξύ εργαζόμενου, εργοδότη και ΙΕΣΠ θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να υποστηρίζονται δεόντως ως κατευθυντήριες αρχές της παρούσας οδηγίας.» Ενώ στα ΤΕΑ με βάση τους όρους του Ν/Σ αναγνωρίζεται η τριγωνική σχέση μεταξύ εργαζόμενου, εργοδότη και ΤΕΑ, στα Ομαδικά η σχέση παραμένει δυαδική μεταξύ εργοδότη και Ασφαλιστικής. Όσο στα Ομαδικά δεν ενσωματώνεται ο εργαζόμενος ώστε να μετατραπεί η σχέση σε τριγωνική, τόσο η προστασία των δικαιωμάτων των ασφαλισμένων μέσω ενός Ομαδικού θα παραμένει ελλιπής έναντι της αντίστοιχης μέσω ενός ΤΕΑ. Η έλλειψη αυτή αναμένεται πλέον να έχει σημαντικές αντι-κοινοτικές επιπτώσεις, καθώς θέτει εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων μεταξύ των κρατών μελών, στον βαθμό που εργαζόμενος σε κράτος μέλος στο οποίο είναι ασφαλισμένος σε ΤΕΑ, θα πρέπει να υποστεί μείωση της προστασίας των συνταξιοδοτικών του δικαιωμάτων σε περίπτωση που μετακινηθεί σε εργοδότη στην Ελλάδα, ο οποίος διαθέτει επαγγελματική ασφάλιση μέσω Ομαδικού. Είναι δε προφανές ότι αντίστοιχη μείωση αναμένεται να υποστεί κάθε εργαζόμενος που μετακινείται από εργοδότη με επαγγελματική ασφάλιση μέσω ΤΕΑ σε εργοδότη μέσω Ομαδικού εντός της χώρας μας. Σε περίπτωση που παραμείνει η φορολογική εξομοίωση που επιχειρείται εντός του Ν/Σ δίχως να συνοδευτεί από την απαραίτητη εξομοίωση των όρων λειτουργίας τους, το υψηλότερο κόστος της προστασίας των εργαζομένων μέσω ενός ΤΕΑ μεταφέρεται προς τους εργαζόμενους, δεδομένου ότι πλέον κινητροδοτείται φορολογικά η ανάληψη υψηλότερων κινδύνων επί της προστασίας των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, έναντι των χαμηλότερων κινδύνων που παρέχει η ασφάλισή τους μέσω ενός ΤΕΑ. Πρόκειται επομένως για μία επαχθή, αντι-εργατική εξέλιξη. Για την αποφυγή μιας τέτοιας αντι-εργατικής νομοθέτησης με αντι-κοινοτικές επιπτώσεις, είναι αναγκαίο η λειτουργία των Ομαδικών να εξομοιωθεί με την αντίστοιχη των προγραμμάτων συνταξιοδοτικών παροχών ενός ΤΕΑ. Συγκεκριμένα, απαιτούνται νομοθετικές προβλέψεις για τα ακόλουθα: 1. Οργάνωση διακριτής διαχείρισης ώστε οι δραστηριότητες των Ομαδικών να είναι διακριτές από τις λοιπές ασφαλιστικές δραστηριότητες της Ασφαλιστικής Επιχείρησης. Τούτο συνεπάγεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία των Ομαδικών θα πρέπει να είναι κλειστής διάρθρωσης (ring fenced) έναντι της υπόλοιπης περιουσίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, ώστε: o Σε καθεστώς on-going concern, oι ασφαλιστικές να μεριμνούν ώστε τα αντίστοιχα συμφέροντα των ασφαλισμένων σε Ομαδικά δεν βλάπτονται και, ιδίως, τα κέρδη που προκύπτουν από τα Ομαδικά να ωφελούν αποκλειστικά τους ασφαλισμένους σε αυτά. o Σε καθεστώς χρεωκοπίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, να διατηρείται η προστασία των ασφαλισμένων των Ομαδικών και να μην υπάρχουν λοιποί ασφαλισμένοι με προνόμιο επί της περιουσίας των Ομαδικών. 2. Τύπος και τρόπος ενημέρωσης στην Εποπτική Αρχή για κάθε Ομαδικό. 3. Τύπος και ελάχιστο περιεχόμενο γενικών και ειδικών όρων του Ομαδικού (εξομοίωση με άρθρο 9). 4. Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής (εξομοίωση με άρθρο 13). 5. Υποχρέωση και προθεσμία καταβολής εισφορών (εξομοίωση με άρθρο 14). 6. Δικαιώματα μελών και διαγραφή τους από το Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 15). 7. Πληροφορίες προς τα υποψήφια μέλη, μέλη και δικαιούχους (εξομοίωση με άρθρα 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24). 8. Ετήσιοι λογαριασμοί και ετήσιες εκθέσεις ανά Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 42). 9. Δυνατότητες πληροφόρησης της εποπτικής αρχής επί των Ομαδικών (εξομοίωση με άρθρο 59). 10. Δυνατότητες παρέμβασης της αρμόδιας εποπτικής αρχής επί του Ομαδικού (άρθρα 61, 62, 63, 64, 65, 66, 70, 71). Εάν δεν υπάρξει η ανωτέρω εξομοίωση όρων, τότε: 1. Προκύπτουν αντι-κοινοτικά και αντι-εργατικά θέματα σχετικά με την προστασία των δικαιωμάτων της επαγγελματικής ασφάλισης των εργαζομένων και της ελεύθερης μετακίνησης τους μεταξύ εργοδοτών. 2. Υφίσταται δυνατότητα arbitrage έναντι των ΤΕΑ και υπέρ των Ομαδικών εις βάρος των εργαζομένων, δεδομένου ότι η φορολογική κινητροδότηση μεταξύ τους δεν διαφέρει, αλλά οι ρυθμιστικές απαιτήσεις υπέρ της προστασίας των ασφαλισμένων των ΤΕΑ έναντι των Ομαδικών είναι υψηλότερες. (Β) Επισημαίνεται ότι με τη θέσπιση των πολύ-εργοδοτικών ΤΕΑ, δίνεται πλέον στις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις η δυνατότητα να εισέλθουν στον χώρο της επαγγελματικής ασφάλισης αν κρίνουν ότι το φορολογικό κίνητρο που διατηρούν τα ΤΕΑ είναι ελκυστικό. Δηλαδή, με τα πολύ-εργοδοτικά ΤΕΑ κλείνει οποιαδήποτε ευκαιρία arbitrage των ΤΕΑ έναντι των Ομαδικών Ασφαλιστηρίων. Αντιστοίχως επομένως θα πρέπει να κλείσει κάθε δυνατότητα arbitrage των Ομαδικών έναντι των ΤΕΑ. Σε περίπτωση που δεν εξομοιωθούν οι όροι λειτουργίας ΤΕΑ και Ομαδικών και με δεδομένη τη διαφορετικότητά τους στους όρους λειτουργίας και τους χαμηλότερους κινδύνους (lower risks) επί των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι ασφαλισμένοι στα ΤΕΑ, έναντι των υψηλότερων κινδύνων (higher risks) που αναλαμβάνουν ως ασφαλισμένοι σε Ομαδικά, προτείνεται να διατηρηθεί όπως είναι σήμερα το φορολογικό κίνητρο υπέρ της δημιουργίας των ΤΕΑ, και η φορολογική επιβάρυνση των ΤΕΑ συγκριτικά με τα Ομαδικά να είναι μειωμένη κατά 50% όσον αφορά στις παροχές τους. Με τον τρόπο αυτό, η φορολόγηση των ΤΕΑ τοποθετείται ακριβώς στο μέσον μεταξύ της αντίστοιχης των φορέων εφάπαξ κοινωνικής ασφάλισης και Ομαδικών. Με διαφορετικά λόγια, δεδομένου ότι δεν θα ισχύει ο κανόνας «same risks, same rules», να υιοθετηθεί ο κανόνας «lower risks, lower taxes» ή ισοδύναμα, «higher risks, higher taxes». Τούτο σε αντίθεση με το ισχύον Ν/Σ ως έχει αναρτηθεί, στο οποίο έχει υιοθετηθεί ο κανόνας «lower risks, higher taxes» ή ισοδύναμα «higher risks, lower taxes». ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (7) Εξομοίωση όρων λειτουργίας Ομαδικών με την αντίστοιχη των προγραμμάτων συνταξιοδοτικών παροχών ενός ΤΕΑ, με νομοθετικές προβλέψεις επί των ακολούθων: 1. Οργάνωση διακριτής διαχείρισης ώστε οι δραστηριότητες των Ομαδικών να είναι διακριτές από τις λοιπές ασφαλιστικές δραστηριότητες της Ασφαλιστικής Επιχείρησης. Τούτο συνεπάγεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία των Ομαδικών θα πρέπει να είναι κλειστής διάρθρωσης (ring fenced) έναντι της υπόλοιπης περιουσίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, ώστε: o Σε καθεστώς on-going concern, oι ασφαλιστικές να μεριμνούν ώστε τα αντίστοιχα συμφέροντα των ασφαλισμένων σε Ομαδικά δεν βλάπτονται και, ιδίως, τα κέρδη που προκύπτουν από τα Ομαδικά να ωφελούν αποκλειστικά τους ασφαλισμένους σε αυτά. o Σε καθεστώς χρεωκοπίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, να διατηρείται η προστασία των ασφαλισμένων των Ομαδικών και να μην υπάρχουν λοιποί ασφαλισμένοι με προνόμιο επί της περιουσίας των Ομαδικών. 2. Τύπος και τρόπος ενημέρωσης στην Εποπτική Αρχή για κάθε Ομαδικό. 3. Τύπος και ελάχιστο περιεχόμενο γενικών και ειδικών όρων του Ομαδικού (εξομοίωση με άρθρο 9). 4. Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής (εξομοίωση με άρθρο 13). 5. Υποχρέωση και προθεσμία καταβολής εισφορών (εξομοίωση με άρθρο 14). 6. Δικαιώματα μελών και διαγραφή τους από το Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 15). 7. Πληροφορίες προς τα υποψήφια μέλη, μέλη και δικαιούχους (εξομοίωση με άρθρα 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24). 8. Ετήσιοι λογαριασμοί και ετήσιες εκθέσεις ανά Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 42). 9. Δυνατότητες πληροφόρησης της εποπτικής αρχής επί των Ομαδικών (εξομοίωση με άρθρο 59). 10. Δυνατότητες παρέμβασης της αρμόδιας εποπτικής αρχής επί του Ομαδικού (άρθρα 61, 62, 63, 64, 65, 66, 70, 71). (8) Εναλλακτική πρόταση επί της πρότασης (7): Σε περίπτωση μη εξομοίωσης όρων λειτουργίας ΤΕΑ και Ομαδικών βάσει της πρότασης (7), η φορολογική επιβάρυνση των ΤΕΑ συγκριτικά με τα Ομαδικά να είναι μειωμένη κατά 50% όσον αφορά στις παροχές τους. #3 ΖΗΤΗΜΑ: Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής. ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ Σύμφωνα με την παρ. 1(γ) του άρθρου 13 (Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής), ένας ασφαλισμένος μπορεί να λάβει την παροχή του στην ηλικία των 55 ετών λόγω συμμετοχής του σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου. Η έννοια της εθελουσίας εξόδου δεν συνιστά νομικό όρο με αποτέλεσμα κατά την εφαρμογή της διάταξης να δημιουργηθούν ζητήματα δυσερμηνείας ως προς το τι συνιστά εθελουσία έξοδο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου μπορεί να είναι διαρκή ή ορισμένου χρόνου, μπορεί να καταλαμβάνουν μεγάλο ή μικρό αριθμό εργαζομένων, ενώ εθελουσία έξοδος συνιστά και η αποχώρηση ενός μόνο εργαζομένου σε ένα ανοιχτό πρόγραμμα που παρέχει ο εργοδότης ή κατόπιν μεμονωμένης απόφασης για τον συγκεκριμένο εργαζόμενο, ως άλλωστε συμβαίνει στις περισσότερες των περιπτώσεων στην εργασιακή πραγματικότητα. Ορθότερη επομένως διατύπωση προς όφελος των εργαζομένων αποτελεί ο όρος οικειοθελούς αποχώρησης με τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (9) Όπου στην παρ.1γ του άρθρου 13 αναφέρεται «λόγω συμμετοχής του σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου» να γίνει «λόγω οικειοθελούς αποχώρησης με τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη». #4 ΖΗΤΗΜΑ: Εποπτικό Συμβούλιο ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ Για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού εισάγεται απαίτηση ύπαρξης Εποπτικού Συμβουλίου (ΕΣ) με στόχο τον έλεγχο των πράξεων του Δ.Σ. του ΤΕΑ και την τήρηση της νομοθεσίας και του καταστατικού. Πρόκειται για απαίτηση που δεν προβλέπεται από την Οδηγία 2016/2341, γι' αυτό άλλωστε και στο σχετικό άρθρο δεν υπάρχει αναφορά σε συγκεκριμένο άρθρο της Οδηγίας. Κρίνεται προβληματική η εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης, καθώς το ΕΣ πρέπει να αποτελείται από μέλη του ΤΕΑ, τα οποία πρέπει παράλληλα να είναι ανεξάρτητα από το ΔΣ. Στην πράξη είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν τέτοια μέλη τα οποία μάλιστα να διαθέτουν ένα κοινωνικοασφαλιστικό και χρηματοοικονομικό υπόβαθρο που θα τους επιτρέπει εκτελούν τις υποχρεώσεις τους με επάρκεια. Ως εκ τούτου, ακόμα και αν βρεθούν τέτοια μέλη, είναι σχεδόν βέβαιο ότι για τη διενέργεια των ελέγχων θα διοριστούν ειδικοί σύμβουλοι ή εμπειρογνώμονες, επιβαρύνοντας το κόστος λειτουργίας των ΤΕΑ, ειδικά μάλιστα όταν ταυτόχρονα υφίστανται υποχρεωτικά οι λειτουργίες του Εσωτερικού και Εξωτερικού Ελέγχου. Προτείνεται να εφαρμοστεί η αρχή της αναλογικότητας και αντί του ΕΣ, να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες της βασικής λειτουργίας του εσωτερικού ελέγχου με τον έλεγχο της κανονιστικής συμμόρφωσης (όπως άλλωστε ισχύει στις ασφαλιστικές & αντασφαλιστικές εταιρίες βάσει του άρθρου 34 του ν. 4364/2016). Στις δε απαιτήσεις κανονιστικής συμμόρφωσης, να συμπεριληφθούν ρητώς οι προβλεπόμενες αρμοδιότητες του ΕΣ του άρθρου 26. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (10) Κατάργηση του ΕΣ και ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της βασικής λειτουργίας του εσωτερικού ελέγχου με τον έλεγχο της κανονιστικής συμμόρφωσης, με ρητή αναφορά στις αρμοδιότητες του ΕΣ του άρθρου 26. #5 ΖΗΤΗΜΑ: Μεταβατικές Διατάξεις ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ (5.1) Δεδομένου ότι τα ΤΕΑ υποχρεούνται μέχρι την 31/12/2025 να τροποποιήσουν τα καταστατικά τους (παρ.1 άρθρου 110), ποιοι όροι ασφάλισης θα ισχύουν για τις νέες εγγραφές μέχρι της ολοκλήρωσης της τροποποίησης των καταστατικών ήδη υφισταμένων ΤΕΑ; Προτείνεται η μεταβατική διάταξη να ισχύει και για όλες τις νέες εγγραφές μέχρι τη 31.12.2025. (5.2) Στο πλαίσιο των προβλέψεων της παρ. 6 του άρθρου 110, υπάρχουν σήμερα περιπτώσεις τροποποίησης καταστατικών ΤΕΑ οι οποίες χρονίζουν για πάνω από 1 έτος. Θα πρέπει να υπάρξει πρόνοια μεταβατικής εφαρμογής για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις, π.χ. εάν οι αιτήσεις έχουν γίνει στους τελευταίους 3 μήνες πριν τη ψήφιση του νόμου να εφαρμόζονται οι διατάξεις του νέου νόμου, διαφορετικά η εξέταση των αιτήσεων θα πρέπει να γίνει μέχρι τέλους του έτους με το προηγούμενο καθεστώς και τα ΤΕΑ θα πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες διατάξεις μέχρι τη 31.12.2025. (5.3) Στην παρ.16 του άρθρου 110 δεν διευκρινίζεται η φορολογική αντιμετώπιση των μελλοντικών αποδόσεων των ήδη συσσωρευμένων ποσών. Θα πρέπει να συνυπολογίζονται και οι μελλοντικές αποδόσεις στα ήδη συσσωρευμένα ποσά των ατομικών λογαριασμών κατά την έναρξη ισχύος νόμου. Προτείνεται επίσης, για λόγους συμμετρίας και μείωσης του διαχειριστικού κόστους των ΤΕΑ, ως ημερομηνία έναρξη ισχύος για την εφαρμογή της παρ.16 να καθοριστεί η 01/01/2024, σε συνέπεια με την αντίστοιχη διάταξη με τις εισφορές, και όχι η ημερομηνία δημοσίευσης σε ΦΕΚ του νέου Ν/Σ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (11) Οι όροι ασφάλισης των νεοεισερχομένων σε ήδη υφιστάμενα ΤΕΑ μέχρι της ολοκλήρωσης της τροποποίησης των καταστατικών τους την 31/12/2025, ρυθμίζονται από τις διατάξεις των καταστατικών τους που ίσχυαν προ της 31/12/2025. Μόνο σε καταστατικά που έχουν αιτηθεί τροποποιήσεων στις αρμόδιες εποπτικές αρχές έως 3 μήνες πριν την 31/12/2023, εφαρμόζονται οι διατάξεις του νέου Ν/Σ. Τα συσσωρευμένα ποσά των ΑΛ μέχρι την 01/01/2024 και οι μελλοντικές τους αποδόσεις φορολογούνται σύμφωνα με το προϊσχύον καθεστώς. Συνοπτικός Πίνακας Προτάσεων ΕΛ.Ε.Τ.Ε.Α. α/α Θεματική Ενότητα Περιγραφή 1. Υιοθέτηση νέας στρατηγικής φορολόγησης (1α) Νέα κλίμακα φορολογίας εφάπαξ και σύνταξης: ΑΠΟ: Έτη Ασφάλισης (εισφορών) Εφάπαξ Σύνταξη Έως 5 20% 10% 6-15 15% 7,5% 16-25 10% 5% 26+ 5% 2,5% ΣΕ: Έτη υπαγωγής ως μέλος Εφάπαξ Σύνταξη Έως 10 10% 5% 10+ 5% 2,5% Ειδική περίπτωση: Για λήψη της παροχής για έτη υπαγωγής ως μέλους έως 5 έτη, ο συντελεστής φορολόγησης αυξάνεται κατά 5π.μ. (δηλ. ίσος με 15%) για το υπερβάλλον των 50 χιλ. ευρώ ποσό. (1β) Κατάργηση της φορολόγησης όλων των εισοδημάτων από επενδύσεις των ΤΕΑ. (1γ) Διευκρίνιση ότι σε περίπτωση που εισφορές προς συνταξιοδοτικό κλάδο υπερβαίνουν το ανώτατο όριο φοροαπαλλαγής, το μέρος της παροχής εφάπαξ που τους αντιστοιχεί αποδίδεται αφορολόγητο (κατ’ αναλογία εφαρμογή σε περίπτωση σύνταξης). 2. Εισφορές Οι εισφορές των εργοδοτών σε ΤΕΑ να μην υπάγονται σε ανώτατο φορολογικό όριο. 3. Εισφορές Κατάργηση του απόλυτου αφορολόγητου ορίου των 15 χιλ. ευρώ και διατήρηση του ποσοστιαίου ορίου 20% επί των ακαθαρίστων εισοδημάτων του εργαζόμενου, όσον αφορά εισφορές για συνταξιοδοτικές παροχές που καταβάλλει ο εργαζόμενος. Από το σχετικό όριο 20% να εξαιρούνται ποσά που παρακρατώνται προς κάλυψη πάσης φύσεως λειτουργικών δαπανών του κλάδου συνταξιοδοτικών παροχών. 4. Εισφορές Κατάργηση του απόλυτου αφορολόγητου ορίου των 1.500 ευρώ όσον αφορά εισφορές για συμπληρωματικές παροχές που καταβάλλει ο εργαζόμενος. 5. Ειδική επιβαρυντική φορολόγηση Κατάργηση της πρόβλεψης του άρθρου 107 για επιπρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις για εργαζόμενους που ασφαλίστηκαν μετά τα 55 έτη για κάθε έτος που υπολείπεται των 5 ετών ασφάλισης. 6. Έτη ασφάλισης Τα έτη ασφάλισης για την εφαρμογή του άρθρου 13 να αφορούν έτη υπαγωγής ως μέλος και όχι έτη εισφορών προς το ΤΕΑ. 7. Όροι λειτουργίας Ομαδικών και ΤΕΑ Εξομοίωση όρων λειτουργίας Ομαδικών με την αντίστοιχη των προγραμμάτων συνταξιοδοτικών παροχών ενός ΤΕΑ, με νομοθετικές προβλέψεις επί των ακολούθων: 1. Οργάνωση διακριτής διαχείρισης ώστε οι δραστηριότητες των Ομαδικών να είναι διακριτές από τις λοιπές ασφαλιστικές δραστηριότητες της Ασφαλιστικής Επιχείρησης. Τούτο συνεπάγεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία των Ομαδικών θα πρέπει να είναι κλειστής διάρθρωσης (ring fenced) έναντι της υπόλοιπης περιουσίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, ώστε: o Σε καθεστώς on-going concern, oι ασφαλιστικές να μεριμνούν ώστε τα αντίστοιχα συμφέροντα των ασφαλισμένων σε Ομαδικά δεν βλάπτονται και, ιδίως, τα κέρδη που προκύπτουν από τα Ομαδικά να ωφελούν αποκλειστικά τους ασφαλισμένους σε αυτά. o Σε καθεστώς χρεωκοπίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, να διατηρείται η προστασία των ασφαλισμένων των Ομαδικών και να μην υπάρχουν λοιποί ασφαλισμένοι με προνόμιο επί της περιουσίας των Ομαδικών. 2. Τύπος και τρόπος ενημέρωσης στην Εποπτική Αρχή για κάθε Ομαδικό. 3. Τύπος και ελάχιστο περιεχόμενο γενικών και ειδικών όρων του Ομαδικού (εξομοίωση με άρθρο 9). 4. Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής (εξομοίωση με άρθρο 13). 5. Υποχρέωση και προθεσμία καταβολής εισφορών (εξομοίωση με άρθρο 14). 6. Δικαιώματα μελών και διαγραφή τους από το Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 15). 7. Πληροφορίες προς τα υποψήφια μέλη, μέλη και δικαιούχους (εξομοίωση με άρθρα 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24). 8. Ετήσιοι λογαριασμοί και ετήσιες εκθέσεις ανά Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 42). 9. Δυνατότητες πληροφόρησης της εποπτικής αρχής επί των Ομαδικών (εξομοίωση με άρθρο 59). 10. Δυνατότητες παρέμβασης της αρμόδιας εποπτικής αρχής επί του Ομαδικού (άρθρα 61, 62, 63, 64, 65, 66, 70, 71). 8. Όροι λειτουργίας Ομαδικών και ΤΕΑ (Εναλλακτική Πρόταση) Εναλλακτική πρόταση επί της πρότασης (7): Σε περίπτωση μη εξομοίωσης όρων λειτουργίας ΤΕΑ και Ομαδικών βάσει της πρότασης (7), η φορολογική επιβάρυνση των ΤΕΑ συγκριτικά με τα Ομαδικά να είναι μειωμένη κατά 50% όσον αφορά στις παροχές τους. 9. Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής Όπου στην παρ.1γ του άρθρου 13 αναφέρεται «λόγω συμμετοχής του σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου» να γίνει «λόγω οικειοθελούς αποχώρησης με τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη». 10. Εποπτικό Συμβούλιο (άρθρο 26) Κατάργηση του ΕΣ και ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της βασικής λειτουργίας του εσωτερικού ελέγχου με τον έλεγχο της κανονιστικής συμμόρφωσης, με ρητή αναφορά στις αρμοδιότητες του ΕΣ του άρθρου 26. 11. Μεταβατικές Διατάξεις (άρθρο 110) - Οι όροι ασφάλισης των νεοεισερχομένων σε ήδη υφιστάμενα ΤΕΑ μέχρι της ολοκλήρωσης της τροποποίησης των καταστατικών τους την 31/12/2025, ρυθμίζονται από τις διατάξεις των καταστατικών τους που ίσχυαν προ της 31/12/2025. - Μόνο σε καταστατικά που έχουν αιτηθεί τροποποιήσεων στις αρμόδιες εποπτικές αρχές έως 3 μήνες πριν την 31/12/2023, εφαρμόζονται οι διατάξεις του νέου Ν/Σ. - Τα συσσωρευμένα ποσά των Ατομικών Λογαριασμών μέχρι την 01/01/2024 και οι μελλοντικές τους αποδόσεις φορολογούνται σύμφωνα με το προϊσχύον καθεστώς.