Αρχική Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις...ΕΝΟΤΗΤΑ Α΄ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝΣχόλιο του χρήστη ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ | 5 Δεκεμβρίου 2023, 09:12
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ Ν/Σ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΑ Τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) αποτελούν όχημα για την κάλυψη του Συνταξιοδοτικού κενού που άφησε η κρίση με τις περικοπές μισθών και συντάξεων. Ταυτόχρονα τα ΤΕΑ είναι μηχανισμός συγκέντρωσης της μακροπρόθεσμης συνταξιοδοτικής αποταμίευσης με άμεσες και έμμεσες επιδράσεις στο ΑΕΠ και τα δημόσια οικονομικά. Η κάλυψη του συνταξιοδοτικού κενού και η ενίσχυση της εθνικής αποταμίευσης προϋποθέτουν στρατηγική ενίσχυσης του θεσμού των ΤΕΑ σε βάθος χρόνου ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση ανάπτυξης του όπου ο βαθμός επαγγελματικής ασφαλιστικής κάλυψης είναι πολύ μικρός (27 ΤΕΑ με 60.000 ασφαλισμένους). Ειδικότερα είναι αναγκαίο να δοθούν κίνητρα και χρονικές προϋποθέσεις που να διευκολύνουν την είσοδο και την παραμονή των εργαζομένων στο ΤΕΑ μέχρι την έξοδο τους και τη λήψη της συνταξιοδοτικής παροχής είτε με τη μορφή μηνιαίας σύνταξης ή με τη μορφή εφάπαξ παροχής. Κυρίως απαιτείται η στήριξη των μικρών και μεσαίων εισοδημάτων, που αποτελούν τον κύριο όγκο των ασφαλισμένων, με περιορισμένη δυνατότητα συσσώρευσης κεφαλαίου. Αντίθετα με το παρόν Νομοσχέδιο εισάγεται βαριά και άδικη φορολογική επιβάρυνση ενώ οι ηλικιακές και χρονικές προϋποθέσεις τόσο κατά την είσοδο όσο και κατά την έξοδο των ασφαλισμένων λειτουργούν αποτρεπτικά. Ουσιαστικά εισάγουν τεχνητά εμπόδια που συνιστούν διακρίσεις στο δικαίωμα υπαγωγής σε ένα ΤΕΑ, ιδιαίτερα στους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους, λόγω του μικρότερου χρόνου παραμονής τους, χωρίς δική τους υπαιτιότητα, αντίθετα με όσα προβλέπει το άρθρο 9, παρ. 3α.του Ν/Σ. Επιχειρείται επίσης φορολογική εξίσωση των παροχών των ΤΕΑ με αυτή των Ομαδικών Ασφαλιστήριων Συμβολαίων (ΟΑΣ). Πρόκειται για μια εξίσωση με τα ΤΕΑ, τα οποία είναι εθελοντικές μη κερδοσκοπικές ενώσεις με τους εργαζόμενους, οι οποίοι αναλαμβάνουν τον κίνδυνο των επενδύσεων, σε αντίθεση με τις Ανώνυμες Ασφαλιστικές Εταιρείες, που είναι κερδοσκοπικοί οργανισμοί και η σχέση τους είναι αυτή με τους εργοδότες, οι οποίοι αναλαμβάνουν τον κίνδυνο με εγγύηση των παροχών μέσω προγραμμάτων προκαθορισμένων παροχών. Οι όροι λειτουργίας, ο προσδιορισμός των παροχών και η φορολόγηση τους είναι είναι διαφορετικοί. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται αποσαφήνιση και εξομοίωση των ορών λειτουργίας τους. Ειδικότερα: Α) Ανώτατο όριο εισφορών. Σύμφωνα με το άρθρο 105 προβλέπεται εναλλακτικά το μικρότερο φορολογικό όριο μεταξύ του 20% του Ακαθάριστου Εισοδήματος του εργαζόμενου, μετά την αφαίρεση του ποσοστού παρακράτησης για λειτουργικά έξοδα του ΤΕΑ, και του ποσού των 15.00 ευρώ. Με αυτό το ανώτατο φορολογικό όριο περιορίζεται η εργοδοτική εισφορά και μειώνει το κίνητρο του εργοδότη για ίδρυση και χρηματοδότηση ΤΕΑ με αποτέλεσμα τη μείωση της συνταξιοδοτική παροχής, ενώ δημιουργείται ο κίνδυνος να οδηγήσει σε μεταφορά του κόστους στον εργαζόμενο αυξάνοντας την εισφορά του. Προτείνεται να παραμείνει ως ανώτατο όριο εισφορών για τον εργαζόμενο το 20% του Ακαθάριστου Εισοδήματος του, μόνο για συνταξιοδοτική παροχή και όχι για συμπληρωματικές παροχές όπως στον κλάδο αλληλοβοήθειας, όπου δεν υπάρχει επιστροφή συσσωρευμένου κεφαλαίου και η ευθύνη ανάληψης των κινδύνων είναι συλλογική και όχι εξατομικευμένη. Η εργοδοτική εισφορά να είναι χωρίς φορολογικό όριο προκειμένου να ενισχύεται το κίνητρο συμμετοχής του εργοδότη και να μη περιορίζεται η δυνατότητα βελτίωσης της συνταξιοδοτικής παροχής προς τους εργαζόμενους. Β) Ύψος Φορολογικών Συντελεστών επί των Παροχών. Το ύψος και η δομή των συντελεστών φορολόγησης των παροχών κρίνονται ασύμφοροι και αποτρεπτικοί για την είσοδο και παραμονή στο ΤΕΑ καθώς λειτουργούν αντίστροφα με τον επιδιωκόμενο στόχο του Ν/Σ. Η φορολόγηση επί των παροχών κρίνεται άδικη και τιμωριτική ιδιαίτερα για τη μεγαλύτερη μάζα ασφαλισμένων με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα έως 20.000 και από 20.000 έως 30.000 ευρώ αντίστοιχα σε συνδυασμό με μέσο χρόνο ασφάλισης μέχρι 15 έτη. Η ομάδα αυτή αφορά κυρίως εργαζόμενους μεσήλικες από 45+ και ιδιαίτερα οι άνω των 55 ετών, οι οποίοι δεν είχαν την ευκαιρία ένταξης σε ΤΕΑ. Ειδικότερα προβλέπεται μέχρι 5 έτη ασφάλισης συντελεστή φορολόγηση 20% για εφάπαξ και 10% για σύνταξη, ενώ από 6 έως 15 έτη οι συντελεστές είναι 15% και 7,5% αντίστοιχα. Επιπλέον, για τα ΤΕΑ αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών, στα οποία δεν υπάρχει εργοδότης για χρηματοδοτική στήριξη, υπάρχει μία μέση παρακράτηση 5% περίπου επί των εισφορών για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών, αυξάνοντας έτσι το κόστος για τον εργαζόμενο. Συγκριτικά για ένα εργαζόμενο μεσαίου εισοδήματος (20.000 – 30.000) ο οποίος έχει μέσο οριακό φορολογικό συντελεστή 22%, ενώ ο ασφαλισμένος του ΤΕΑ επιβαρύνεται συνολικά με 20% (15%+5%-20%) επί της παροχής,. Δηλαδή, η επαγγελματική αποταμίευσης του υπολείπεται μόλις 2 ποσοστιαίες μονάδες (20% έναντι 22%). Σημειώνεται, ότι με το παρόν Ν/Σ τα ΤΕΑ υπόκεινται σε τριπλή φορολόγηση Σε τρεις διαδοχικές φάσεις, κατά την είσοδο για φορολογικό όριο άνω των 15.000, κατά την παραμονή με φορολόγηση της υπεραξίας των επενδύσεων και κατά την έξοδο με τη φορολόγηση της παροχής. Ιδιαίτερα για μεσήλικες εργαζόμενους ηλικίας 45+ με μέσο και χαμηλό εισόδημα η φορολόγηση επί της παροχής είναι αποτρεπτική. Για τους λόγους αυτούς προτείνεται : - Σε περίπτωση αρνητικών συνολικών αποδόσεων να μη φορολογείται η συνταξιοδοτική παροχή καθώς αφορά εισφορές του εργαζόμενου και μάλιστα μειωμένες. Επίσης δεν είναι αποδεκτό να ζητείται να επιστραφεί ο φόρος της ετήσιας εισφοράς, που εξέπεσε του φορολογητέου εισοδήματος. - Η παροχή αποτελείται από σωρευμένες εισφορές + αποδόσεις επενδύσεων. Η προτεινόμενη φορολόγηση θα μπορούσε να αφορά μόνο την απόδοση δηλαδή τη διαφορά Συνολική Παροχή – Σύνολο εισφορών με μειωμένη κλίμακα όπως προτείνεται παρακάτω. Η υπεραξία των οποίων έχει ήδη φορολογηθεί. - Η μείωση της κλίμακας φορολογίας σε δύο επίπεδα με βάση τα έτη υπαγωγής και όχι ασφάλισης, για το εφάπαξ έως 10έτη με 10% και 5% για σύνταξη, και από 10+ έτη με 5% και 2,5% αντίστοιχα. - Να απορριφθεί το ανώτατο φορολογικό όριο των 15.000 και να διατηρηθεί το 20% του ακαθαρίστου εισοδήματος του εργαζόμενου. - Οι εργοδοτικές εισφορές να μη λογίζονται ως εισόδημα των εργαζομένων. - οι αποδόσεις των επενδύσεων να παραμείνουν καθώς έχουν ήδη φορολογηθεί στη πηγή υπάρχει κίνδυνος διπλής φορολόγησης και πρέπει να αποσαφηνιστεί. - Οι εισφορές που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο φοροαπαλλαγής, δεν πρέπει να φορολογούνται, δεδομένου ότι πρόκειται για επιστροφή ήδη φορολογημένου κεφαλαίου. Διαφορετικά θα εφαρμόζεται διπλή φορολόγηση. - τα έτη αναφοράς να θεωρούνται τα έτη υπαγωγής στο ΤΕΑ και όχι τα έτη ασφάλισης - να μην ισχύσει η επιπλέον φορολογική επιβάρυνση +5% για κάθε έτος για τους 55+ ετών ασφαλισμένους για κάθε έτος στη περίπτωση που υπολείπεται των 5 ετών της κλίμακας. - Να προβλεφθεί η περίπτωση που η σώρευση κεφαλαίου με τις ελάχιστες δυνατές εισφορές π.χ. 50 ευρώ μηνιαίως δίνει πολύ χαμηλό επίπεδο παροχής (συνήθως ζητούνται ως εφάπαξ) ένα ελάχιστο επίπεδο πλήρους αφορολόγητης παροχής. Γ. Σχετικά με τη θέσπιση του Εποπτικού Συμβουλίου για τον έλεγχο των πράξεων του Δ.Σ. προτείνεται η κατάργηση του καθώς θα δημιουργήσει πρόσθετα κόστη με την αμοιβή ειδικών συμβούλων διότι θα επιδράσει απαγορευτικά στη βιωσιμότητα των ΤΕΑ, ιδιαίτερα των μικρών προαιρετικής συμμετοχής. Αντί αυτού προτείνεται η ενίσχυση του εσωτερικού ελέγχου με εξωτερικό συνεργάτη. Επίσης προτείνεται η αποσαφήνισή των μεταβατικών διατάξεων σχετικά με παλαιά μέλη των ΤΕΑ που είναι ήδη συνταξιούχοι ώστε να έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν την ασφάλιση τους (άρθρο 15, παρ. 7). ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΤΑΜΕΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΙΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΩΝ (ΕΤΑΟ)