Αρχική Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις...ΕΝΟΤΗΤΑ Α΄ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝΣχόλιο του χρήστη ΓΕΩΡΓΙΟΣ Γ. | 5 Δεκεμβρίου 2023, 16:20
Άρθρο 103 Σκοπός Σκοπός του παρόντος Μέρους είναι α) η ενίσχυση της προαιρετικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, β) ο εξορθολογισμός της φορολόγησης των προϊόντων συλλογικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης και ειδικότερα των εισφορών και παροχών των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης και των ασφαλίστρων και ασφαλισμάτων των ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων με κανόνες φορολογικής δικαιοσύνης, καθώς και γ) η άρση στρεβλώσεων του ανταγωνισμού που προκαλούνται από την ύπαρξη διακριτών φορολογικών ρυθμίσεων μεταξύ των ανωτέρω προϊόντων. Ας εξετάσουμε λοιπόν τους παρακάτω προβληματισμούς. (Α) Η εξομοίωση της φορολόγησης μεταξύ ΤΕΑ και Ομαδικών Ασφαλιστηρίων μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο σε περίπτωση που εξομοιωθούν αντιστοίχως οι όροι λειτουργίας τους. Σε μία τέτοια περίπτωση, τα δύο οχήματα της επαγγελματικής ασφάλισης (ΤΕΑ και Ομαδικά Συνταξιοδοτικά Ασφαλιστήρια) θα λειτουργούν εντός ενός «level playing field» προς όφελος των κοινωνικών εταίρων, όπως ακριβώς συμβαίνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις στην Ευρώπη. Με βάση την αιτιολογική σκέψη υπ.αριθμ. 32 της Οδηγίας ΕΕ 2016/2341 του ΕΚ (IORP II): «Τα ΙΕΣΠ είναι συνταξιοδοτικά ιδρύματα κοινωνικού σκοπού τα οποία παρέχουν χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες…..Η κοινωνική τους αποστολή και η τριγωνική σχέση μεταξύ εργαζόμενου, εργοδότη και ΙΕΣΠ θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να υποστηρίζονται δεόντως ως κατευθυντήριες αρχές της παρούσας οδηγίας.» Ενώ στα ΤΕΑ με βάση τους όρους του Ν/Σ αναγνωρίζεται η τριγωνική σχέση μεταξύ εργαζόμενου, εργοδότη και ΤΕΑ, στα Ομαδικά η σχέση παραμένει δυαδική μεταξύ εργοδότη και Ασφαλιστικής. Όσο στα Ομαδικά δεν ενσωματώνεται ο εργαζόμενος ώστε να μετατραπεί η σχέση σε τριγωνική, τόσο η προστασία των δικαιωμάτων των ασφαλισμένων μέσω ενός Ομαδικού θα παραμένει ελλιπής έναντι της αντίστοιχης μέσω ενός ΤΕΑ. Η έλλειψη αυτή αναμένεται πλέον να έχει σημαντικές αντι-κοινοτικές επιπτώσεις, καθώς θέτει εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων μεταξύ των κρατών μελών, στον βαθμό που εργαζόμενος σε κράτος μέλος στο οποίο είναι ασφαλισμένος σε ΤΕΑ, θα πρέπει να υποστεί μείωση της προστασίας των συνταξιοδοτικών του δικαιωμάτων σε περίπτωση που μετακινηθεί σε εργοδότη στην Ελλάδα, ο οποίος διαθέτει επαγγελματική ασφάλιση μέσω Ομαδικού. Είναι δε προφανές ότι αντίστοιχη μείωση αναμένεται να υποστεί κάθε εργαζόμενος που μετακινείται από εργοδότη με επαγγελματική ασφάλιση μέσω ΤΕΑ σε εργοδότη μέσω Ομαδικού εντός της χώρας μας. Σε περίπτωση που παραμείνει η φορολογική εξομοίωση που επιχειρείται εντός του Ν/Σ δίχως να συνοδευτεί από την απαραίτητη εξομοίωση των όρων λειτουργίας τους, το υψηλότερο κόστος της προστασίας των εργαζομένων μέσω ενός ΤΕΑ μεταφέρεται προς τους εργαζόμενους, δεδομένου ότι πλέον κινητροδοτείται φορολογικά η ανάληψη υψηλότερων κινδύνων επί της προστασίας των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, έναντι των χαμηλότερων κινδύνων που παρέχει η ασφάλισή τους μέσω ενός ΤΕΑ. Πρόκειται επομένως για μία επαχθή, αντι-εργατική εξέλιξη. Για την αποφυγή μιας τέτοιας αντι-εργατικής νομοθέτησης με αντι-κοινοτικές επιπτώσεις, είναι αναγκαίο η λειτουργία των Ομαδικών να εξομοιωθεί με την αντίστοιχη των προγραμμάτων συνταξιοδοτικών παροχών ενός ΤΕΑ. Συγκεκριμένα, απαιτούνται νομοθετικές προβλέψεις για τα ακόλουθα: 1. Οργάνωση διακριτής διαχείρισης ώστε οι δραστηριότητες των Ομαδικών να είναι διακριτές από τις λοιπές ασφαλιστικές δραστηριότητες της Ασφαλιστικής Επιχείρησης. Τούτο συνεπάγεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία των Ομαδικών θα πρέπει να είναι κλειστής διάρθρωσης (ring fenced) έναντι της υπόλοιπης περιουσίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, ώστε: o Σε καθεστώς on-going concern, oι ασφαλιστικές να μεριμνούν ώστε τα αντίστοιχα συμφέροντα των ασφαλισμένων σε Ομαδικά δεν βλάπτονται και, ιδίως, τα κέρδη που προκύπτουν από τα Ομαδικά να ωφελούν αποκλειστικά τους ασφαλισμένους σε αυτά. o Σε καθεστώς χρεωκοπίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, να διατηρείται η προστασία των ασφαλισμένων των Ομαδικών και να μην υπάρχουν λοιποί ασφαλισμένοι με προνόμιο επί της περιουσίας των Ομαδικών. 2. Τύπος και τρόπος ενημέρωσης στην Εποπτική Αρχή για κάθε Ομαδικό. 3. Τύπος και ελάχιστο περιεχόμενο γενικών και ειδικών όρων του Ομαδικού (εξομοίωση με άρθρο 9). 4. Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής (εξομοίωση με άρθρο 13). 5. Υποχρέωση και προθεσμία καταβολής εισφορών (εξομοίωση με άρθρο 14). 6. Δικαιώματα μελών και διαγραφή τους από το Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 15). 7. Πληροφορίες προς τα υποψήφια μέλη, μέλη και δικαιούχους (εξομοίωση με άρθρα 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24). 8. Ετήσιοι λογαριασμοί και ετήσιες εκθέσεις ανά Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 42). 9. Δυνατότητες πληροφόρησης της εποπτικής αρχής επί των Ομαδικών (εξομοίωση με άρθρο 59). 10. Δυνατότητες παρέμβασης της αρμόδιας εποπτικής αρχής επί του Ομαδικού (άρθρα 61, 62, 63, 64, 65, 66, 70, 71). Εάν δεν υπάρξει η ανωτέρω εξομοίωση όρων, τότε: 1. Προκύπτουν αντι-κοινοτικά και αντι-εργατικά θέματα σχετικά με την προστασία των δικαιωμάτων της επαγγελματικής ασφάλισης των εργαζομένων και της ελεύθερης μετακίνησης τους μεταξύ εργοδοτών. 2. Υφίσταται δυνατότητα arbitrage έναντι των ΤΕΑ και υπέρ των Ομαδικών εις βάρος των εργαζομένων, δεδομένου ότι η φορολογική κινητροδότηση μεταξύ τους δεν διαφέρει, αλλά οι ρυθμιστικές απαιτήσεις υπέρ της προστασίας των ασφαλισμένων των ΤΕΑ έναντι των Ομαδικών είναι υψηλότερες. (Β) Επισημαίνεται ότι με τη θέσπιση των πολύ-εργοδοτικών ΤΕΑ, δίνεται πλέον στις Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις η δυνατότητα να εισέλθουν στον χώρο της επαγγελματικής ασφάλισης αν κρίνουν ότι το φορολογικό κίνητρο που διατηρούν τα ΤΕΑ είναι ελκυστικό. Δηλαδή, με τα πολύ-εργοδοτικά ΤΕΑ κλείνει οποιαδήποτε ευκαιρία arbitrage των ΤΕΑ έναντι των Ομαδικών Ασφαλιστηρίων. Αντιστοίχως επομένως θα πρέπει να κλείσει κάθε δυνατότητα arbitrage των Ομαδικών έναντι των ΤΕΑ. Σε περίπτωση που δεν εξομοιωθούν οι όροι λειτουργίας ΤΕΑ και Ομαδικών και με δεδομένη τη διαφορετικότητά τους στους όρους λειτουργίας και τους χαμηλότερους κινδύνους (lower risks) επί των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι ασφαλισμένοι στα ΤΕΑ, έναντι των υψηλότερων κινδύνων (higher risks) που αναλαμβάνουν ως ασφαλισμένοι σε Ομαδικά, προτείνεται να διατηρηθεί όπως είναι σήμερα το φορολογικό κίνητρο υπέρ της δημιουργίας των ΤΕΑ, και η φορολογική επιβάρυνση των ΤΕΑ συγκριτικά με τα Ομαδικά να είναι μειωμένη κατά 50% όσον αφορά στις παροχές τους. Με τον τρόπο αυτό, η φορολόγηση των ΤΕΑ τοποθετείται ακριβώς στο μέσον μεταξύ της αντίστοιχης των φορέων εφάπαξ κοινωνικής ασφάλισης και Ομαδικών. Με διαφορετικά λόγια, δεδομένου ότι δεν θα ισχύει ο κανόνας «same risks, same rules», να υιοθετηθεί ο κανόνας «lower risks, lower taxes» ή ισοδύναμα, «higher risks, higher taxes». Τούτο σε αντίθεση με το ισχύον Ν/Σ ως έχει αναρτηθεί, στο οποίο έχει υιοθετηθεί ο κανόνας «lower risks, higher taxes» ή ισοδύναμα «higher risks, lower taxes». Κατά συνέπεια, προτείνονται οι κάτωθι μεταβολές: Εξομοίωση όρων λειτουργίας Ομαδικών με την αντίστοιχη των προγραμμάτων συνταξιοδοτικών παροχών ενός ΤΕΑ, με νομοθετικές προβλέψεις επί των ακολούθων: 1. Οργάνωση διακριτής διαχείρισης ώστε οι δραστηριότητες των Ομαδικών να είναι διακριτές από τις λοιπές ασφαλιστικές δραστηριότητες της Ασφαλιστικής Επιχείρησης. Τούτο συνεπάγεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία των Ομαδικών θα πρέπει να είναι κλειστής διάρθρωσης (ring fenced) έναντι της υπόλοιπης περιουσίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, ώστε: o Σε καθεστώς on-going concern, oι ασφαλιστικές να μεριμνούν ώστε τα αντίστοιχα συμφέροντα των ασφαλισμένων σε Ομαδικά δεν βλάπτονται και, ιδίως, τα κέρδη που προκύπτουν από τα Ομαδικά να ωφελούν αποκλειστικά τους ασφαλισμένους σε αυτά. o Σε καθεστώς χρεωκοπίας της Ασφαλιστικής Επιχείρησης, να διατηρείται η προστασία των ασφαλισμένων των Ομαδικών και να μην υπάρχουν λοιποί ασφαλισμένοι με προνόμιο επί της περιουσίας των Ομαδικών. 2. Τύπος και τρόπος ενημέρωσης στην Εποπτική Αρχή για κάθε Ομαδικό. 3. Τύπος και ελάχιστο περιεχόμενο γενικών και ειδικών όρων του Ομαδικού (εξομοίωση με άρθρο 9). 4. Ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής (εξομοίωση με άρθρο 13). 5. Υποχρέωση και προθεσμία καταβολής εισφορών (εξομοίωση με άρθρο 14). 6. Δικαιώματα μελών και διαγραφή τους από το Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 15). 7. Πληροφορίες προς τα υποψήφια μέλη, μέλη και δικαιούχους (εξομοίωση με άρθρα 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24). 8. Ετήσιοι λογαριασμοί και ετήσιες εκθέσεις ανά Ομαδικό (εξομοίωση με άρθρο 42). 9. Δυνατότητες πληροφόρησης της εποπτικής αρχής επί των Ομαδικών (εξομοίωση με άρθρο 59). 10. Δυνατότητες παρέμβασης της αρμόδιας εποπτικής αρχής επί του Ομαδικού (άρθρα 61, 62, 63, 64, 65, 66, 70, 71). Εναλλακτική πρόταση επί των ανωτέρω προτεινόμενων μεταβολών: Σε περίπτωση μη εξομοίωσης όρων λειτουργίας ΤΕΑ και Ομαδικών βάσει των ανωτέρω προτεινόμενων μεταβολών, η φορολογική επιβάρυνση των ΤΕΑ συγκριτικά με τα Ομαδικά να είναι μειωμένη κατά 50% όσον αφορά στις παροχές τους.