Αρχική Αντιμετώπιση της παραβατικότηταςΆρθρο 36: Ρυθμίσεις για την υγεία και ασφάλεια στην εργασίαΣχόλιο του χρήστη Ιωάννης Πολυχρονάκης MD MSc - Ειδικός Ιατρός Εργασίας | 20 Φεβρουαρίου 2013, 03:47
  • Σχόλιο του χρήστη 'Ιωάννης Πολυχρονάκης MD MSc - Ειδικός Ιατρός Εργασίας' | 20 Φεβρουαρίου 2013, 03:47

    Επιστολή προς τους συμμετέχοντες στη διαβούλευση για την υιοθέτηση του άρθρου 36 περί "ρυθμίσεων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία" Αθήνα 20/2/2013 Αξιότιμες κυρίες / κύριοι, Αναφορικά με την παράγραφο 3 του υπό διαβούλευση άρθρου 36 που εισηγείται την εφαρμογή διοικητικών κυρώσεων σε Ιατρούς Εργασίας σε περίπτωση διαπίστωσης απουσίας τους σε ώρα προγραμματισμένου ιατρείου, θα είχα να σχολιάσω ότι: Εμβαλωματικού χαρακτήρα ρυθμίσεις όπως αυτή που προτείνεται στο συγκεκριμένο άρθρο, καταδεικνύουν άγνοια του αντικειμένου της Ιατρικής της Εργασίας όπως ορίζεται από τις διεθνείς πρακτικές άσκησης της συγκεκριμένης ειδικότητας, και είναι καταδικασμένες να συντηρήσουν το υπάρχον καθεστώς αγοραπωλησίας εικονικών ανθρωποωρών εργασίας ιατρικού προσωπικού, ποικίλης εκπαίδευσης και προσόντων, στο χώρο. Είναι ήδη επιστημονικά απαράδεκτο να ορίζεται ως "cut-off point" (ουδός) ύπαρξης κινδύνου επαγγελματικής νόσου ο αριθμός των εργαζόμενων σε κάθε επιχείρηση. Αδυνατώ να καταλάβω με ποια λογική ο εργαζόμενος γραφείου μιας επιχείρησης 50 ατόμων, θεωρείται από το νομοθέτη ότι απαιτεί την επίβλεψη Ιατρού Εργασίας, ενώ ένας αρτοποιός, γεωργός ή ηλεκτροσυγκολλητής θεωρούνται ασφαλείς επειδή εργάζονται σε μικρού μεγέθους επιχείρηση ή αυτο-απασχολούνται. Η αναδρομή σε οποιοδήποτε προπτυχιακό εγχειρίδιο Ιατρικής της Εργασίας θα αρκούσε για να τεκμηριώσει το συλλογισμό μου και να αναδείξει τη στρεβλότητα με την οποία αντιμετωπίζεται έως σήμερα το σκέλος "Υγεία", στο συνολικό πλαίσιο "Υγείας & Ασφάλειας στην Εργασία" (Υ.Α.Ε.) στην Ελλάδα. Από την πλευρά του "καταναλωτή" αντίστοιχων υπηρεσιών, οι περισσότερες επιχειρήσεις αδυνατούν να καταλάβουν ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος του Ιατρού Εργασίας (Ι.Ε.), υποθέτοντας ότι βρίσκεται στην επιχείρηση για να συνταγογραφεί φάρμακα ή να θεραπεύει τους εργαζόμενους σε περίπτωση που εμφανίσουν κάποια κοινή πάθηση, ενώ αντίστοιχη άγνοια υπάρχει και από την πλευρά των εργαζόμενων που συχνά αντιμετωπίζουν τους Ι.Ε. σαν όργανα ελέγχου της εταιρείας, αφού θεωρούν ότι εξαναγκάζονται να δώσουν ευαίσθητες προσωπικές πληροφορίες που αφορούν την υγεία τους σε ιατρούς που δεν έχουν επιλέξει οι ίδιοι. Από την πλευρά του "παρόχου" υπηρεσιών Ι.Ε. αρκετοί κακοί επαγγελματίες για το χώρο έχουν παγιώσει ένα σύστημα εικονικής συναλλαγής ανθρωποωρών Ι.Ε., πουλώντας μόνο στα χαρτιά αντίστοιχες υπηρεσίες χωρίς να προσδιορίζουν καθόλου τις προδιαγραφές του προϊόντος στον υποψήφιο αγοραστή. Έτσι, σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη ιατρική πράξη που ορίζεται με σαφείς προδιαγραφές από τον Ιατρικό Σύλλογο και τη νομοθεσία, παρέχονται από ποικίλης προέλευσης και επιστημονικής υπόστασης φορείς, υπηρεσίες που ονομάζονται υπηρεσίες Ι.Ε. χωρίς να ανταποκρίνονται στο περιεχόμενο της ειδικότητας. Και για όσους αδαείς σπεύσουν να υποστηρίξουν ότι η άσκηση της συγκεκριμένης ειδικότητας δεν απαιτεί συγκεκριμένα επιστημονικά προσόντα, θα πρέπει να υπενθυμίσω ότι η σύνταξη ενός ουσιαστικού medical opinion (σκοπίμως δεν χρησιμοποιώ τον ελληνικό όρο ιατρική γνωμάτευση για να μη συγχέεται με τα συνήθη ψευδή πιστοποιητικά που εκδίδονται ανεύθυνα ντροπιάζοντας το ιατρικό λειτούργημα) απαιτεί εύρος γνώσεων, βιβλιογραφική τεκμηρίωση και κλινικο-εργαστηριακό έλεγχο που συχνά ξεπερνά σε δυσκολία αρκετά από τα διαφοροδιαγνωστικά προβλήματα άλλων κλινικών ειδικοτήτων. Τα παραπάνω φυσικά ισχύουν στην περίπτωση που ένας Ι.Ε. ασκεί πραγματικά την ουσία της ειδικότητάς του, τηρώντας τα ελάχιστα απαιτούμενα όπως ένας ουσιώδης ιατρικός φάκελος, το αρχείο του περιοδικού ελέγχου ή των μετρήσεων βλαπτικών παραγόντων (όπου με βάση τη φύση της δραστηριότητας απαιτείται) και τις χορηγούμενες βεβαιώσεις καταλληλότητας των εργαζόμενων (με συγκεκριμένη διάρκεια, προσδιοριζόμενα καθήκοντα, και προδιαγραφές ή περιορισμό δραστηριότητας βάσει της κατάστασης υγείας, και όχι ως "λευκή επιταγή εσαεί απαλλαγής από πάσαν νόσον")και δεν παρίσταται προσχηματικά στην επιχείρηση για κοινωνικού τύπου επισκέψεις. Και αυτό δεν πρόκειται να επιτευχθεί με την τήρηση "παρουσιολογίου" των ιατρικών επισκέψεών μας, σαν να ξαναζούμε παρωδία των γυμνασιακών μας χρόνων και δοκιμάζοντας τα όρια της σοβαρότητάς μας ως επιστήμονες και επαγγελματίες. Σαφώς το Υπουργείο Εργασίας θα πρέπει εκσυγχρονίζοντας τους ελεγκτικούς του μηχανισμούς να πατάξει αυτεπάγγελτα κάποια κραυγαλέα φαινόμενα διασυρμού της ιατρικής μας ειδικότητας, όπως το παράδειγμα συναδέλφων που κατέθεσαν συμβάσεις με περισσότερες από 90 επιχειρήσεις ταυτόχρονα, φαινόμενο που πέρα από κατάφωρη παραβίαση της κοινής λογικής αποτελεί και πρόκληση προς τους νεότερους ειδικευμένους Ι.Ε. που στην αναζήτησή τους για απασχόληση βρίσκουν εκατοντάδες επιχειρήσεις "εικονικά καλυμμένες". Όμως, για να προστατευτεί κάποια στιγμή σε αυτή τη χώρα και η σοβαρότητα, θα πρέπει να στοχεύσουμε στην ουσία του πλαισίου Υ.Α.Ε. εξασφαλίζοντας επιτέλους την τήρηση των αυτονόητων. Και αυτά είναι η τήρηση ενός πραγματικού ιατρικού φακέλου υγείας εργαζόμενου, της διαρκούς επικαιροποίησης του με τον περιοδικό κλινικο-εργαστηριακό έλεγχο ή μετρήσεις παραγόντων και της υποχρεωτικής περιοδικής ανανέωσης των βεβαιώσεων καταλληλότητας προς εργασία για το σύνολο των καλυπτόμενων εργαζόμενων από κάθε ιατρείο εργασίας. Η φυσική μόνο παρουσία μας στο ιατρείο στερείται ουσίας εάν δεν συνοδεύεται με τα παραπάνω, και οποιαδήποτε πρόχειρη διευθέτηση στην κατεύθυνση μόνο της τυπικής τήρησης του ωραρίου, το μόνο που θα επιτύχει είναι η τήρηση των προσχημάτων. Αν μάλιστα επιθυμείτε πραγματικά την πλήρη διευθέτηση του ζητήματος, εξασφαλίζοντας την προστασία του πλαισίου Υ.Α.Ε. και για τις μικρότερες επιχειρήσεις ή μεμονωμένους επαγγελματίες, θα πρέπει κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από την εμμονή της συνεχούς φυσικής παρουσίας του Ι.Ε. στο χώρο της επιχείρησης, καλύπτοντας την προστασία της υγείας ακόμη και κάθε μεμονωμένου εργαζόμενου από (μόνο ειδικούς πλέον) Ι.Ε. στο πλαίσιο ενός ιδιωτικού ιατρείου ή κλινικής Ιατρικής της Εργασίας, διατηρώντας την υποχρέωση ετήσιας επίσκεψης στο χώρο εργασίας σε συνεργασία με τον Τ.Α. για επιτόπια εκτίμηση των βλαπτικών παραγόντων. Αυτό θα εξασφάλιζε: 1. Πραγματική εκτίμηση της υγείας των εργαζόμενων με το διαθέσιμο εξοπλισμό, σε κατάλληλες συνθήκες οργανωμένου ιατρείου (που αυτή τη στιγμή δεν εξασφαλίζεται στις περιπτώσεις διάσπαρτων παραρτημάτων επιχειρήσεων όπου δεν υπάρχουν διαθέσιμοι κατάλληλοι χώροι για την εξέταση-εκτίμηση των εργαζόμενων) 2. Δυνατότητα επιλογής ιατρού εργασίας από τον ίδιο τον εργαζόμενο από τους διαθέσιμους καταλόγους των ιατρικών συλλόγων, που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης ιατρού - εξεταζόμενου 3. Άρση επιχειρημάτων περί μη εύρεσης ειδικού ιατρού εργασίας, αφού θα είναι δυνατή η άμεση επιλογή από τον τελικό χρήστη των διαθέσιμων υπηρεσιών 4. Σωστή τήρηση αρχείων, ιατρικών φακέλων και μηχανογραφική υποστήριξη (ψηφιοποίηση των αρχείων). Διαθεσιμότητα ενιαίου ατομικού φακέλου εργαζόμενου ανεξαρτήτως αλλαγής επιχείρησης, κλάδου. 5. Αποτελεσματικότερη διαχείριση του ιατρικού απορρήτου από τον Ι.Ε. υπό το ρόλο θεράποντος ιατρού 6. Δυνατότητα ιατρικής παρακολούθησης από Ι.Ε. ακόμη και μεμονωμένων επαγγελματιών, αφού δεν θα υπάρχει το κόστος συνεχούς απασχόλησης στην επιχείρηση ενός Ι.Ε. αλλά μόνο το ετήσιο κόστος ιατρικής επίσκεψης. Θα πρέπει να υπενθυμίσω στο σημείο αυτό, ότι ο υπάρχων αλγόριθμος υπολογισμού των ωρών απασχόλησης Ι.Ε. στις διαφορετικές κατηγορίες επιχειρήσεων, κινείται ακριβώς σε αυτή τη λογική της επίσκεψης σε ιατρείο, αφού σε κάθε εργαζόμενο αναλογούν πχ 0.4 ώρες (περίπου 25 λεπτά). 7. Δυνατότητα καλύτερης οργάνωσης των επισκέψεων (ραντεβού) στον Ι.Ε. με τρόπο που να εξυπηρετεί τον εργαζόμενο 8. Συγκεκριμένες προδιαγραφές λειτουργίας ιατρείου υπό την ευθύνη των κατά τόπους ιατρικών συλλόγων, που θα εξασφαλίζουν ένα ελάχιστο πλαίσιο υπηρεσιών και υποχρεώσεις κάθε Ι.Ε. 9. Δυνατότητα πραγματοποίησης των απαιτούμενων περαιτέρω διαγνωστικών ελέγχων (ακοομέτρηση, σπιρομέτρηση,ΗΚΓ, εκτίμηση όρασης με ειδικές συσκευές) με εξοπλισμό ελεγχόμενων προδιαγραφών, στην περίπτωση που απαιτείται, χωρίς να υπάρχει ανάγκη συνεχούς μετακίνησης ευαίσθητων ιατρικών οργάνων σε διάσπαρτα παραρτήματα μιας επιχείρησης, ώστε να εξασφαλίζεται η ουσία του περιοδικού ελέγχου υγείας των εργαζόμενων. Ακόμη και αν δεν επιλεγεί μια αντίστοιχη ρηξικέλευθη προσέγγιση, θα πρέπει να συνειδητοποιείτε με βάση τα όσα παρέθεσα παραπάνω ότι η κοντόφθαλμη προσέγγιση του προβλήματος υπηρεσιών Ι.Ε. υπό το πρίσμα μόνον της τυπικής τήρησης του προγράμματος, δεν αντιμετωπίζει την ουσία του ζητήματος, και το πιθανότερο είναι ότι θα δημιουργήσει προβλήματα κυρίως σε όσους εκ των συναδέλφων μου επιθυμούν να επιτελέσουν φιλότιμα το καθήκον τους. Δεν θα ήθελα να βρεθώ στη δυσάρεστη θέση, και μολονότι καταβάλω κάθε προσπάθεια να ανταποκριθώ στο ακέραιο στα καθήκοντά μου ως Ι.Ε. να απολογούμαι υπό την απειλή επιβολής διοικητικών μέτρων, λόγω λάθους, αιφνίδιας ασθένειας ή μη έγκαιρης ειδοποίησης του αρμόδιου ΚΕΠΕΚ (το οποίο αμφιβάλω αν μπορεί να διαχειριστεί τον καθημερινό όγκο αιτημάτων αλλαγής προγραμματισμένων επισκέψεων από το σύνολο των Ι.Ε.) σε περίπτωση που διαπιστωθεί απουσία μου. Όχι τουλάχιστο χωρίς να κριθεί το σύνολο της δραστηριότητάς μου στη συγκεκριμένη θέση, όπου προσπαθώ να εφαρμόσω απαρέγκλιτα τις βασικές αρχές ορθής πρακτικής της Ιατρικής της Εργασίας τηρώντας τα όσα σας ανέφερα παραπάνω. Η ηλεκτρονική διασταύρωση των διαθέσιμων στοιχείων του Υπουργείου (απασχολούμενοι Ι.Ε., ώρες ιατρείων, επιχειρήσεις)θα μπορούσε πολύ εύκολα να ταυτοποιήσει τις περιπτώσεις εικονικής παροχής υπηρεσιών Ι.Ε. χωρίς να προσβάλλετε την επιστημονική και ηθική υπόσταση του συνόλου των συναδέλφων μου με αστυνομικού τύπου μέτρα που τους εξομοιώνουν με μαθητές δημοτικού σχολείου. Ελπίζω η όποια σας απόφαση να έχει τελικά ως γνώμονα τη βελτίωση του συνολικού πλαισίου Υ.Α.Ε. και να μην παραμείνει παγιδευμένη στους τύπους εις βάρος της ουσίας. Με εκτίμηση, Ιωάννης Πολυχρονάκης MD MSc Ειδικός Ιατρός Εργασίας