Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για το νομοσχέδιο για την προστασία της εργασίαςΜΕΡΟΣ ΙV: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Άρθρο 54 Καθιέρωση χρονικών ορίων εργασίαςΣχόλιο του χρήστη ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΦΕΕ | 24 Μαΐου 2021, 14:16
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΦΕΕ' | 24 Μαΐου 2021, 14:16

    ΙΙ. Άρθρo 54 – Χρονικά όρια εργασίας Σημερινά Δεδομένα Το ωράριο που καθορίζεται με διάταξη νόμου ή με κανονιστική διοικητική πράξη κατά νόμιμη εξουσιοδότηση θεωρείται «νόμιμο ωράριο», η υπέρβαση του οποίου συνιστά υπερωρία ως προς κάθε συνέπεια (νομιμότητα, αμοιβή). Ειδικότερα γίνεται λόγος για υπερωρία στην περίπτωση υπερβάσεως του νομίμου ωραρίου ημερήσιας απασχολήσεως, ακόμη κι αν δεν πραγματοποιείται υπέρβαση του νομίμου εβδομαδιαίου ωραρίου εργασίας , αφού δεν χωρεί συμψηφισμός της ημερησίας υπερωριακής απασχολήσεως με τις ολιγότερες ώρες απασχολήσεως σε άλλη εργάσιμη ημέρα της ίδιας εβδομάδος. Περαιτέρω, η πενθήμερη εβδομαδιαία απασχόληση εισήχθη με την ΕΓΣΣΕ της 26.2.75 ως δυνητικό (όχι υποχρεωτικό) σύστημα εργασίας . Το προαιρετικό αυτό σύστημα μπορεί να είναι συμβατικό ή και μονομερώς ανακλητό από τον εργοδότη. Σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΕΓΣΣΕ 1984, η διάρκεια της εβδομαδιαίας απασχόλησης των εργαζομένων που απασχολούνται σε οποιοδήποτε εργοδότη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, ορίζεται σε 40 ώρες. Το ωράριο των 40 ωρών αποτελεί συμβατικό ωράριο. Σε νομοθετικό επίπεδο η πρώτη φορά που συνδυάσθηκαν κατά γενικό τρόπο διατάξεις περί νομίμου ωραρίου εργασίας τόσο με το σύστημα της πενθημέρου όσο και με το σύστημα της εξαημέρου εβδομαδιαίας απασχολήσεως ήταν με το άρθρο 1§2 του Ν. 3385/2005 . Σύμφωνα με αυτό «Η πέραν των σαράντα πέντε (45) ωρών την εβδομάδα απασχόληση του μισθωτού στις επιχειρήσεις της παραγρ. 1 θεωρείται υπερωριακή απασχόληση ως προς όλες τις νόμιμες συνέπειες, διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης. Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας έξι (6) εργασίμων ημερών την εβδομάδα, υπερωριακή απασχόληση θεωρείται η εργασία πέραν των σαράντα οκτώ (48) ωρών την εβδομάδα. Σε κάθε περίπτωση διατηρούνται σε ισχύ οι ρυθμίσεις για το νόμιμο ημερήσιο ωράριο εργασίας». Με την εν λόγω διάταξη ορίσθηκαν οι 45 ώρες ως το νόμιμο εβδομαδιαίο ωράριο των μισθωτών που απασχολούνται σε σύστημα πενθημέρου και οι 48 ώρες ως το νόμιμο εβδομαδιαίο ωράριο των μισθωτών που απασχολούνται σε σύστημα εξαημέρου εβδομαδιαίας απασχολήσεως. Σήμερα, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 6 της ΕΓΣΣΕ της 26.2.1975, ο γενικός κανόνας περί νομίμου ημερησίου και εβδομαδιαίου ωραρίου είναι ο εξής: - Στο σύστημα τής εξαημέρου εβδομαδιαίας απασχολήσεως : 8 ώρες ημερησίως και 48 ώρες εβδομαδιαίως. - Στο σύστημα τής πενθημέρου εβδομαδιαίας απασχολήσεως : 9 ώρες ημερησίως και 45 ώρες εβδομαδιαίως. «Υπερεργασία» ή «Υπερεργασιακή απασχόληση» συνιστά η απασχόληση που πραγματοποιείται καθ’ υπέρβαση του καθορισμένου με το άρθρο 6 της από 14-2-84 Εθνικής Γενικής Συλλογικής Συμβάσεως Εργασίας και ισχύοντος μέχρι σήμερα συμβατικού εβδομαδιαίου ωραρίου των 40 ωρών. Η εν λόγω υπέρβαση μπορεί να εκτείνεται από την 41η μέχρι και την 45η ώρα εβδομαδιαίας απασχολήσεως, σε περίπτωση εφαρμογής συστήματος πενθημέρου εβδομαδιαίας εργασίας, και από την 41η μέχρι και την 48η ώρα, σε περίπτωση εφαρμογής συστήματος εξαημέρου εβδομαδιαίας εργασίας. Ανώτατο όριο του χρόνου υπερεργασιακής απασχολήσεως αποτελεί λοιπόν το νόμιμο εβδομαδιαίο ωράριο εργασίας . Με άλλα λόγια, η υπερεργασία αποτελεί χρονικό διάστημα που βρίσκεται εντός του νομίμου ημερησίου και εβδομαδιαίου ωραρίου και όχι εκτός αυτού. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που η υπερεργασιακή απασχόληση δεν υπόκειται σε κανόνες εγκρίσεως και δεν καθορίζονται γι’ αυτήν ανώτατα όρια ετησίως (όπως συμβαίνει στην περίπτωση της υπερωρίας). Παρατηρήσεις Α. Με το Σ. Ν. (άρθρο 54), «Καθιερώνεται σε όλους ανεξαιρέτως τους κλάδους εργασίας και σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας η 8ωρη ημερήσια, η 40ωρη εβδομαδιαία και η 5θήμερη εργασία». Με τον τρόπο αυτόν, σύμφωνα με την μέχρι σήμερα ισχύουσα νομολογία, το 40αωρο εβδομαδιαίως καθορίζεται αυτομάτως ως νόμιμο εβδομαδιαίο ωράριο . Μολονότι, όμως, βάσει του άρθρου 54, η υπέρβαση των 40 ωρών εβδομαδιαίως (ανεξαρτήτως πενθημέρου ή εξαημέρου) αποτελεί υπέρβαση νομίμου ωραρίου, με το άρθρο 57, η υπέρβαση αυτή (για 5 ώρες επί πενθημέρου ή 8 επί εξαημέρου), λογίζεται ως υπερεργασία και όχι ως υπερωρία (!). Πέραν αυτού, από το συνδυασμό της καθιέρωσης του 8ώρου ως νομίμου ημερησίου ωραρίου στο πενθήμερο (με το άρθρο 54) , με το τελευταίο εδάφιο της 2ης παραγράφου του υπό τροποποίηση άρθρου 4 του Ν. 2874/2000, κατά το οποίο «Σε κάθε περίπτωση διατηρούνται σε ισχύ οι ρυθμίσεις για το νόμιμο ημερήσιο ωράριο εργασίας», οδηγούμαστε στο εξής αδιέξοδο: Όπως προαναφέρθηκε, γίνεται λόγος για υπερωρία στην περίπτωση υπερβάσεως του νομίμου ωραρίου ημερήσιας απασχολήσεως, ακόμη κι αν δεν πραγματοποιείται υπέρβαση του νομίμου εβδομαδιαίου ωραρίου εργασίας, αφού δεν χωρεί συμψηφισμός της ημερησίας υπερωριακής απασχολήσεως με τις ολιγότερες ώρες απασχολήσεως σε άλλη εργάσιμη ημέρα της ίδιας εβδομάδος. Στην προκειμένη περίπτωση, λοιπόν, αφού, σύμφωνα με το άρθρο 54, η υπέρβαση των 8 ωρών ημερησίως (ακόμη και στο πενθήμερο) συνιστά υπέρβαση του νομίμου ωραρίου, πώς θα ήταν δυνατή η υπέρβαση των 40 ωρών εβδομαδιαίως και η τελευταία να μην συνιστά υπερωρία, από τι στιγμή που, η υπέρβαση αυτή, προϋποθέτει ότι, κάποια από τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας, η εργασία θα ξεπεράσει το 8άωρο ; Β. Ένα δεύτερο σημείο που χρήζει διευκρίνισης, προκύπτει από το β΄ εδάφιο του άρθρου 54 του Σ. Ν., κατά το οποίο «Διατάξεις νόμων και συλλογικών συμβάσεων εργασίας για εξαήμερη εβδομαδιαία ή για μικρότερο χρόνο εβδομαδιαίας ή ημερήσιας εργασίας δεν θίγονται». Η συγκεκριμένη διατύπωση αφορά μόνο υφιστάμενες, κατά το χρόνο δημοσίευσης του νέου νομοθετήματος, ρυθμίσεις ή και μελλοντικές ; Με άλλα λόγια, μετά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου, θα είναι δυνατή η σύναψη ΣΣΕ, οι οποίες θα προβλέπουν 6ήμερη απασχόληση ; Επιπροσθέτως, προκύπτει ο εξής προβληματισμός : κατά το άρθρο 7§3 του Ν. 1876/1990 «Οι όροι συλλογικών συμβάσεων εργασίας που είναι ευνοϊκότεροι για τους εργαζόμενους, υπερισχύουν των νόμων …». Αφού λοιπόν το πενθήμερο, που θα καθιερωθεί με νόμο, είναι ευνοϊκότερο από το 6ήμερο, το οποίο προβλέπεται ή θα προβλεφθεί από κάποια συλλογική ρύθμιση, πώς θα ήταν ποτέ δυνατόν η ρύθμιση αυτή (ΣΣΕ ή ΔΑ) να συνεχίσει να ισχύει ; Ακόμη, από τη στιγμή που, με την προτεινόμενη διάταξη, δεν θίγονται διατάξεις ΣΣΕ περί εξαήμερης απασχόλησης, ο, διατηρούμενος μέχρι σήμερα, όρος της ΕΓΣΣΕ του 1975 περί δυνητικού (και όχι υποχρεωτικού) πενθημέρου θα συνεχίσει να ισχύει ; Εάν ναι, τότε και πάλι το πενθήμερο δεν θα αποκτήσει ποτέ υποχρεωτικό χαρακτήρα, από τη στιγμή που ο συγκεκριμένος όρος της ΕΓΣΣΕ του 1975 καταλαμβάνει όλους τους εργοδότες. Πρόταση Κατά τη γνώμη μας, το άρθρο 54 του Σ.Ν. θα δημιουργήσει προβλήματα και ανασφάλεια στους εργασιακούς χώρους και, για το λόγο αυτόν, πρέπει να μην περιληφθεί στο Σ.Ν που θα κατατεθεί προς ψήφιση από την Ελληνική Βουλή. Τόσο το ζήτημα της ημερήσιας, όσο και το ζήτημα της εβδομαδιαίας απασχόλησης, αποτελούν έννοιες που έχουν παγιωθεί νομοθετικώς και νομολογιακώς, τόσο στο πενθήμερο, όσο και στο εξαήμερο.