Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021-2025Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021-2025Σχόλιο του χρήστη ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΙΑΝΟΥ | 30 Ιουλίου 2021, 18:17
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΙΑΝΟΥ' | 30 Ιουλίου 2021, 18:17

    Προς τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κύριο Κωστή Χατζηδάκη Υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων Κυρία Μαρία Συρεγγέλα Προς την Γενική Γραμματέα Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων Κυρία Γιάννα Χορμόβα 28 Ιουλίου 2021 ΥΠΟΜΝΗΜΑ «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων: Σχόλια και προτάσεις στην ανοιχτή δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση των γυναικείων οργανώσεων και συλλογικοτήτων που προσυπογράφουν» Α. Εισαγωγικό Σημείωμα Ως εισαγωγική παρατήρηση επί του κειμένου του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα των Φύλων (ΕΣΔΙΦ) πρέπει να διατυπωθεί η μη ευκρινής αποτύπωση εντός του κειμένου , ενός κεντρικού στόχου, κάτι που δεν παρατηρήθηκε με τα προηγούμενα σχέδια δράσης. Επιπλέον στο σχέδιο δεν αξιοποιούνται και δεν μνημονεύονται τα διδάγματα της πρόσφατης πανδημίας σε σχέση με την ισότητα των φύλων ιδίως στα πεδία της υγειονομικής φροντίδας, της τηλεργασίας και της βίας κατά των γυναικών, γεγονός που κάνει το σχέδιο να μοιάζει αποκομμένο από την πραγματικότητα σαν να εκπονήθηκε εκτός και μακριά από την βιωμένη καθημερινότητα και τις τρέχουσες συνθήκες . Βεβαίως θα μας επιτρέψετε στο σημείο αυτό να εκφράσουμε και την δικαιολογημένη απογοήτευση μας για το γεγονός ότι στο ΕΣΔΙΦ δεν υπάρχει και καμία αναφορά στις φεμινιστικές οργανώσεις πράγμα αναμενόμενο καθόσον το Εθνικό Συμβούλιο Ισότητας δεν αξιοποίησε ουσιαστικά τις φεμινιστικές οργανώσεις στη συζήτηση για το ΕΣΔΙΦ, την στιγμή μάλιστα που τα περισσότερα μέλη του προέρχονται από δημόσιους οργανισμούς και η αξιοποίηση της εμπειρίας των φεμινιστικών οργανώσεων και της άμεσης καθημερινής επαφής τους με τα προβλήματα που άπτονται των θεμάτων που πραγματεύεται το σχέδιο και ουσιαστικότερη θα έκανε την προσέγγιση των θεμάτων και θα βοηθούσε στην άμβλυνση της εντύπωσης, ότι το σχέδιο διατυπώθηκε σε ¨συνθήκες εργαστηρίου¨ . Ακολούθως, θα ήταν χρήσιμο για όσους ασχολούνται εκ του σύνεγγυς με τα ζητήματα αυτά να υπάρχει αναφορά στο σχέδιο για το ποιες προτάσεις του Εθνικού Συμβουλίου Ισότητας υιοθετούνται στο ΕΣΔΙΦ και ποιες όχι. Επίσης ενώ το κείμενο είναι δομημένο κατά τρόπον ώστε να προτάσσονται τα Υπουργεία, αφενός δεν υφίσταται εννοιολογική σύνδεση μεταξύ των κειμένων τους αφετέρου και οι 67 δράσεις που αναφέρονται στο ΕΣΔΙΦ επαναλαμβάνουν αυτά που γράφουν τα Υπουργεία. Ας μας επιτραπεί να σημειώσουμε – το αυτονόητο ενδεχομένως- ότι κάθε ουσιαστική τοποθέτηση επιβάλλεται να συνοδεύεται από πρόβλεψη προϋπολογισμού και αναφορά στις χρηματοδοτήσεις του ΕΣΠΑ και στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επίσης πρέπει να παρατηρηθούν ότι χρησιμοποιούνται πρωτόλειοι δείκτες για τους 4 στόχους του ΕΣΔΙΦ, ότι στα θέματα βίας χρησιμοποιείται ο ίδιος ποσοτικός δείκτης σε όλες τις μορφές βίας , ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη διυπουργικής επιτροπής για το συντονισμό των δράσεων των Υπουργείων και ότι απουσιάζει εντελώς το ΚΕΘΙ και η ενίσχυση των δράσεων της βιβλιοθήκης. Σε σχέση με τις παρούσες συνθήκες, την τρέχουσα πραγματικότητα, την πρόσφατη νομοπαρασκευαστική και νομοθετική διαδικασία και το κυβερνητικό έργο , οι στόχοι για την ισότητα που θέτει το ΕΣΔΙΦ και για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας μάλλον υπονομεύονται αντί να προάγονται στη πράξη (παράδειγμα ο πρόσφατος νόμος αλλαγής του οικογενειακού δικαίου που και τις ενδοοικογενειακές εντάσεις υποθάλπει και την παρέμβαση της δικαιοσύνης σε ζητήματα ενδοοικογενειακής βίας δυσχεραίνει ). Δεν αποτελεί πεσιμισμό ή κινδυνολογία η άποψη ότι με τέτοια νομοθετική παραγωγή, η αξιολόγηση της χώρας μας στα ζητήματα ισότητας των φύλων πρόκειται να λάβει ακόμη πιο χαμηλή βαθμολογία στο δείκτη ισότητας του EIGE. Δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε την ολιγωρία που σημειώνεται στην εφαρμογή δράσεων και πολιτικών που είχαν ανακοινωθεί πριν μεγάλο διάστημα και των οποίων την υλοποίηση αναμένουμε ως καίριας και αποφασιστικής σημασίας (ενόψει και των αποτρόπαιων εγκλημάτων που συνταράσσουν την κοινωνία μας) όπως τη δημιουργία ειδικών τμημάτων – γραφείων εντός της αστυνομίας για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών( μόλις ανακοινώθηκε η πιλοτική δημιουργία τμήματος στο Περιστέρι) και την πλατφόρμα #ΜeΤoo, η οποία παρότι ανακοινωθείσα επισήμως και πολυαναμενόμενη, εντούτοις δεν φαίνεται πουθενά εντός του σχεδίου. Δεν μπορεί επίσης να κριθεί θετικά η επιλογή της μη ενισχύσεως της γραμμής βοήθειας 15900 η οποία δέχεται καταγγελίες για όλες τις περιπτώσεις βίας κατά των γυναικών σε συνδυασμό με την επιλογή για ξεχωριστή γραμμή υποστήριξης μόνο για τις/τους αθλήτριες/τες για την καταγγελία βίας/παρενόχλησης σε βάρος τους. Πάγια θέση των φεμινιστικών οργανώσεων αποτελεί ότι οι δομές πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών πρέπει να συμπεριλαμβάνονται μόνιμα στον κρατικό προϋπολογισμό. Επίσης, επισημαίνουμε ότι στη σελίδα 22 και στο σημείο «Δράση 1.4.3 Πρόληψη και αντιμετώπιση trafficking και πορνείας - survival sex», ενώ γίνεται αναφορά σε πόρισμα για την πορνεία από ομάδα εργασίας που έχει συσταθεί στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη με τη συμμετοχή του Γ.ΕΘ.ΕΙΣ. για την επανεξέταση του ν. 2734/1999 (Α’ 161) «περί εκδιδόμενων επ’ αμοιβή προσώπων» και το περιεχόμενο του οποίου δεν έχει γίνει γνωστό, εντούτοις απουσιάζει η αναφορά στο ήδη υπάρχον -από το 2018 - πόρισμα της ΓΓΙΦ για το θέμα αυτό. Σημαντική η οπισθοδρόμηση και στο θέμα της ποσόστωσης των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια, με εύγλωττο το παράδειγμα των αθλητικών σωματείων όπου καταργήθηκε η ποσόστωση στα συμβούλια για να προστεθεί στα ψηφοδέλτια, με αποτέλεσμα την κατ’ ουσίαν μείωση της συμμετοχής των γυναικών. Τέλος σημαντική παράλειψη του σχεδίου αποτελεί η μη αξιοποίηση των ερευνών που είχαν εκπονηθεί για τις αγρότισσες και το ασφαλιστικό τη στιγμή μάλιστα που ο νέος εργασιακός νόμος προμηνύει μεγάλες δυσκολίες για τις γυναίκες στο πεδίο της απασχόλησης με τις προβλέψεις του για εντατικοποίηση της εργασίας μέσω της τηλεργασίας, για τις απολύσεις και την κατάργηση του 8ωρου. Β. Επί μίας εκάστης των θεματικών ενοτήτων Β1 Πρόληψη και καταπολέμηση έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της ενδοοικογενειακής βίας αρκεί και μόνο η πολιτική βούληση της πλήρους ενσωμάτωσης των διατάξεων της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης που αν δεν ενσωματωθεί κατ ουσίαν στην νομοθεσία μας παρέλκει η παρακολούθηση εφαρμογής της. Ακολούθως υφίστανται ήδη πρωτόκολλα διάγνωσης και διαχείρισης ενδοοικογενειακής βίας, πρωτόκολλα αντιμετώπισης διεμφυλικής βίας , διαδικασίας εξέτασης θυμάτων και μαρτύρων, που έχουν εκπονηθεί από εγκεκριμένους φορείς και οργανώσεις με την συνεργασία της ευρωπαϊκής ένωσης και χρειάζεται μόνον η πολιτική βούληση να αξιοποιηθούν. Η πρόσφατη νομοπαρασκευαστική διαδικασία σε σχέση με το οικογενειακό δίκαιο έδειξε ότι όχι μόνο δε βρισκόμαστε προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής ενσωμάτωσης των ρυθμίσεων της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης αλλά αντιθέτως στα ζητήματα της ενδοοικογενειακής βίας κάνουμε βήματα όπισθεν με διατάξεις όπως αυτές που επιτρέπουν στους δράστες να διατηρούν την επιμέλεια και γονική μέριμνα των τέκνων τους μέχρι την καταδίκη τους με δικαστική απόφαση και όχι με την έναρξη της ποινικής διαδικασίας. Εισάγουμε διατάξεις που δυσχεραίνουν το έργο των αρχών αντί να το διευκολύνουν και που επιτρέπουν την διαιώνιση κατάστασης οικογενειακής βίας αντί της άμεσης παρεμβάσεως της πολιτείας Το ευχολόγιο του συντονισμού των δράσεων όλων των υπηρεσιών απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την υλοποίηση του δεδομένου ότι με την πρόσφατη νομοθετική παρέμβαση στο οικογενειακό δίκαιο δεν δημιουργήθηκαν οικογενειακά δικαστήρια ούτε στελεχώθηκαν με ειδικούς ψυχικής υγείας και ομάδες που θα αναλαμβάνουν συντονισμένα δράση από την πρώτη καταγγελία του περιστατικού ενδοοικογενειακής βίας μέχρι την οριστική διευθέτηση του ζητήματος. Στο Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων δεν υπάρχει καμία αναφορά στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες, παρότι υφίσταται πρόβλεψη από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την ύπαρξη one stop shop που θα συμπεριλαμβάνει ιατροδικαστικές υπηρεσίες για τα θύματα έμφυλης βίας 24ώρες το 24ωρο, και θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της χώρας με βάση τα γεωγραφικά και πληθυσμιακά κριτήρια. Τονίζουμε και πάλι ότι για τα θέματα ενδοοικογενειακών διαφορών είναι απολύτως απαραίτητο το Οικογενειακό Δικαστήριο και οι εξειδικευμένες κοινωνικές υπηρεσίες στελεχωμένες με ειδικούς ψυχικής υγείας και κοινωνικούς λειτουργούς στις μονάδες Δικαιοσύνης. Επίσης υπάρχει ανάγκη για περισσότερες κοινωνικές υπηρεσίες στην Κοινότητα και ειδικά στα σχολεία, όπου πολλές δυσλειτουργίες μπορούν να εντοπιστούν εγκαίρως, πριν καταλήξουν στο έγκλημα. Οι κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι στα σχολεία μπορούν να προσφέρουν βοήθεια και στους ενήλικες να ασκήσουν σωστά τον γονεϊκό τους ρόλο. Τέλος, από τη θεματική ενότητα του Άξονα προτεραιότητας 1, απουσιάζει κάθε αναφορά στο σχέδιο για την αντιμετώπιση της πιο ακραίας μορφής έμφυλης βίας, της γυναικοκτονίας. Σύμφωνα και με τις διατάξεις της Σύμβασης της Κων/πολης, τη σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά και την οδηγία της πρόσφατης έκθεσης του Ε.Κ. (για τον “Αντίκτυπο της ενδοοικογενειακής βίας στις γυναίκες και τα παιδιά και τα δικαιώματα γονικής επιμέλειας” ) που υπερψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία από τις Επιτροπές FEMM και JURI του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να προστεθεί η βία με βάση το φύλο στη λίστα των εγκλημάτων στην ΕΕ (Eurocrimes), είναι απαραίτητο στο Σχέδιο Δράσης να δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτό το θέμα. Συγκεκριμένα στην πρώτη υπο-ενότητα : «Στόχος 1.1. - Δράση 1.1.1: Εισαγωγή νομοθετικών μέτρων για την επίτευξη των σκοπών της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης - Eισήγηση προτάσεων για νομοθετικές παρεμβάσεις », στα νομοθετικά μέτρα πρέπει να περιλαμβάνεται κατά προτεραιότητα και η νομική αναγνώριση του όρου της γυναικοκτονίας με την εισαγωγή του στον Ποινικό Κώδικα. Β2 Ισότιμη συμμετοχή γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων/ ηγετικούς ρόλους Κριτήρια ισότητας θα πρέπει να θεωρούνται ως προαπαιτούμενο και εκ των ουκ άνευ προϋπόθεση κατά την κατάρτιση προϋπολογισμών των Δήμων η κατά την χρηματοδότηση με δημόσια δαπάνη οποιασδήποτε δράσης. Επίσης προς την ίδια κατεύθυνση θα συμβάλλουν: Η ενίσχυση των Δημοτικών και Περιφερειακών Επιτροπών Ισότητας θα επιτευχθεί με την πρόσληψη προσωπικού εμπειρογνωμόνων ή πανεπιστημιακών με συμμετοχή και αποφασιστικό ρόλο ως προς την επιλογή της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας που θα διασφαλίζει έτσι την αναβάθμισή τους με την επιλογή του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού. Τακτικά σεμινάρια υποχρεωτικής παρακολούθησης για ζητήματα ισότητας στα μέλη των ΔΕΠΙΣ και δράσεις για τη χρήση του διαδικτύου , με στόχο την πρόληψη της νέας γενιάς από τον εθισμό και τη προστασία από έκθεση σε προβολές μίσους. Η υποστήριξη προγραμμάτων εκμάθησης ηλεκτρονικών υπολογιστών στην τρίτη ηλικία ώστε να προληφθεί η θυματοποίηση τους μέσω του διαδικτύου Οι συστάσεις στα ΜΜΕ και τις ενώσεις δημοσιογράφων για συχνή προβολή θεμάτων ισότητας και με κάθε μέσο διάδοση της Διεθνούς Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού, μέσω της οποίας οι αυριανοί πολίτες μαθαίνουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Σημειωτέον ότι η Ελλάδα ήδη ελέγχεται για καθυστέρηση ως προς το συγκεκριμένο θέμα. Β3 Συμμετοχή των κυβερνητικών φορέων στην διαμόρφωση των τομεακών πολιτικών για την ενσωμάτωση της οπτικής του φύλου. Προώθηση της ισότητας των φύλων στην υγεία Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι η κύρωση των ΔΣΕ 190 για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας και της 185 για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία δεν επιφέρει κατ΄ουσίαν αποτέλεσμα, αφού παραπέμπει στον ν.3850/10 που δεν είναι επαρκής ως προς την ύπαρξη δομών στο συνολικό ζήτημα της διασφάλισης της υγείας των εργαζομένων και της σωματικής τους ακεραιότητας με εκκωφαντική μάλιστα την απουσία των ειδικών γιατρών εργασίας για το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης. ΄Οσον αφορά τις πολιτικές για την ισότητα των φύλων του Υπουργείου Υγείας γίνεται στο σχέδιο μία απολύτως γενικόλογη αναφορά στην διασφάλιση της υγείας των γυναικών, στον οικογενειακό προγραμματισμό, κλπ. Kατά την αντιμετώπιση της πανδημίας ο δημόσιος τομέας υπηρεσιών υγείας σήκωσε όλο το βάρος, με ελλιπή στελέχωση, με μεγάλο αριθμό εργολαβικών εργαζομένων με χαμηλότερη αμοιβή από των μονίμων εργαζομένων και συγκεκριμένη διάρκεια σύμβασης εργασίας, με μικρή συμμετοχή των υπηρεσιών της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, παρά την επισήμανση του ΠΟΥ για την ενίσχυση του δημόσιου τομέα. Ο οικογενειακός προγραμματισμός και η φροντίδα της υγείας του φύλου από την παιδική ηλικία μέχρι και την τρίτη ηλικία χρειάζεται υποστήριξη και απαραίτητη κρίνεται η στελέχωση των υπαρχόντων Κέντρων Υγείας και των Τοπικών Μονάδων Υγείας όπως και των μαιευτικών κλινικών του δημόσιου τομέα υγείας. Ακολούθως για τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας είναι απαραίτητη η επιμόρφωση και εκπαίδευση των εργαζομένων υγειονομικών στα τμήματα επειγόντων περιστατικών και όχι μόνο. Αναγκαία είναι η χρήση της νοηματικής για τις κωφάλαλες γυναίκες και η διερμηνεία για τις μετανάστριες και τις πρόσφυγες. Σημειωτέον ότι εν τω μέσω της νέας έξαρσης της πανδημίας, η περαιτέρω συρρίκνωση των δημοσίων νοσοκομείων μόνον θετικά αποτελέσματα δεν θα επιφέρει στην περιφρούρηση της δημόσιας υγείας. Β4 Υπουργείο Εθνικής Άμυνας Άξονας Ι Πρόληψη και Καταπολέμηση Επί του ανωτέρω άξονα θεωρούμε ως χρήσιμες τις κάτωθι παρατηρήσεις: Η δημιουργία γραφείου SAPRO για τη πρόληψη και την αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας, έρχεται πράγματι να καλύψει ένα κενό αλλά είναι αναγκαία η αποσύνδεση του γραφείου από την αλυσίδα της στρατιωτικής ιεραρχίας για λόγους αποφυγής προσπάθειας συγκάλυψης σε περιπτώσεις σημαίνουσας θέσης του δράστη. Ακολούθως εκτός από την υποστήριξη των θυμάτων πρέπει να δοθεί προσοχή και στην πρόληψη της δευτερογενούς θυματοποίησης των μαρτύρων και των θυμάτων από αντίποινα (πχ αντίποινα διοικητικού χαρακτήρα, μετάθεση, άτυπη αφαίρεση καθηκόντων κλπ ). Μάλιστα στην στελέχωση του γραφείου θα μπορούσε να ενταχθεί διοικητικό προσωπικό, καθώς και επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Τα ανωτέρω διατυπώνονται διότι , από τo έτος 2006 που έχει δημιουργηθεί το γραφείο SARPO στην Αμερική και μέχρι σήμερα τα προβλήματα που ανέκυψαν είναι α) ο βαθμός της ανεξαρτησίας αυτού του γραφείου και β) ο φόβος για αντίποινα από θύματα και μάρτυρες που οδηγούν στην αποτροπή των καταγγελιών . Προφανώς η δημιουργία του εν λόγω γραφείου δεν θα εξαφανίσει αυτόματα τα φαινόμενα έμφυλης βίας. Χρειάζεται επιμόρφωση της διοίκησης με σεμινάρια που θα αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση της άσκησης διοικητικών καθηκόντων όπως απαραίτητη κρίνεται και η δημιουργία ενός κώδικα δεοντολογίας, στα πρότυπα του ΝΑΤΟ Code of Conduct 2020 , στον οποίο θα αποτυπώνονται κωδικοποιημένα οι ηθικές επιταγές που οφείλουν να ακολουθούν τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ,ενώ ταυτόχρονα θα προσδιορίζονται και τα αποδεκτά πρότυπα συμπεριφοράς που ορίζουν τις εργασιακές σχέσεις μεταξύ των φύλων. H εκπαίδευση του προσωπικού που θα στελεχώνει τα γραφεία SARPO, σύμφωνα με το ΕΣΔΙΦ είναι αυτή του «Gender Advisor». Αντιπροτείνουμε ως πιο ενδεδειγμένο το προσωπικό να έχει ολοκληρώσει σπουδές στις Σπουδές Φύλου. Άξονας ΙΙ Ισότιμη Συμμετοχή σε θέσεις ευθύνης Επί του ανωτέρω άξονα θεωρούμε ότι θα πρέπει να προωθηθούν και ουσιαστικά κριτήρια ώστε να μπορεί να λάβει χώρα και κάποιου είδους ποιοτική έρευνα ως προς την κατ ουσίαν συμμετοχή και να μην εστιάζουμε μόνο σε ποσοτικά προβλεπόμενες αναλύσεις που βεβαίως είναι και αυτές σημαντικές. Άξονας ΙΙΙ Ισότιμη Συμμετοχή στην αγορά εργασίας Σημαντικός είναι ο εναρμονισμός επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής σε συνεργασία με την επιτροπή κοινωνικών υποθέσεων. Άξονας ΙV Ενσωμάτωση Διάστασης Φύλου σε Τομεακές Πολιτικές Θετικά θα συμβάλει η διενέργεια ετήσιας έρευνας για το Φύλο ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Β5 Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων Χρειάζεται να αποδομήσουμε τα έμφυλα στερεότυπα στο σχολείο σε όλες τις βαθμίδες, παρεμβαίνοντας σε τρία επίπεδα: 1. Στο σύλλογο διδασκουσών και διδασκόντων: • Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα ισότητας των φύλων, στην σεξουαλική παρενόχληση, στα στερεότυπα και την αποδόμησή τους, στον σεξισμό, στην αντιμετώπιση ενδοοικογενιεακής βίας, στους υποστηρικτικούς φορείς που μπορούν να απευθυνθούν. • Ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά και με βοήθεια ειδικών, όλα τα περιστατικά έμφυλης βίας που εκδηλώνονται σε μαθήτριες και μαθητές τους. Και παράλληλη εποπτεία τους κατά την διάρκεια όλου του έτους από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς για τα θέματα αυτά. • Αξιοποίηση κι εφαρμογή των νόμων και των εγκυκλίων περί μη χρήσης σεξιστικού λόγου στα δημόσια έγγραφα, στην ισότιμη ανάθεση εργασιών κι αρμοδιοτήτων στο σχολείο χωρίς στερεοτυπικές αντιλήψεις . • Επιτροπή εκπαιδευτικών σε κάθε σχολείο για θέματα ισότητας των φύλων , σε συνεργασία με φορείς και οργανώσεις, με ψυχολόγους και δικηγορίνες/ους ,με την τοπική κοινωνία και το σχολικό εργατικό προσωπικό. • Δίκτυο γυναικών εκπαιδευτικών που θα ανταλλάσσουν καλές πρακτικές αντιμετώπισης της έμφυλης βίας, ιδέες και προτάσεις. • SOS 24ωρη γραμμή για θέματα έμφυλης βίας στα σχολεία. 2. Στις μαθήτριες και μαθητές • Ενδυνάμωση των μαθητριών να συμμετέχουν στα σχολικά συμβούλια, ενημέρωση και πληροφόρηση όλων των παιδιών για τον ρόλο της ισότιμης συμμετοχής των φύλων στην σχολική ζωή. • Εκπαίδευση των μαθητών στον σεβασμό, στην αποδοχή της διαφορετικότητας, ευαισθητοποίηση στην έμφυλη βία. • Κινητοποίηση όλων των παιδιών στην ισότιμη χρήση του δημόσιου χώρου, στην συνειδητοποίηση των στερεοτύπων, στην χρήση συμπεριληπτικού λόγου. • Μαθήτριες μεντόρισσες σε μαθήτριες μικρότερων τάξεων, για την αντιμετώπιση περιστατικών έμφυλης βίας. 3. Στη δομή του σχολείου: • Θέσπιση μαθήματος ΄΄Ισότητα των φύλων΄΄, με ιστορικές αναφορές σημαντικών γυναικείων προσωπικοτήτων, με παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού, γνώση νόμων και εγκυκλίων για την ισότητα, παραδείγματα χωρών που προάγουν την ισότητα. • Επιτροπές ισότητας των φύλων σε όλες τις περιφέρειες με ετήσια σεμινάρια ευαισθητοποίησης κι επιμόρφωσης εκπαιδευτικών. • Ειδικό τμήμα στην σχολική βιβλιοθήκη για την ισότητα των φύλων. • Επίβλεψη της αρχιτεκτονικής του χώρου , έτσι ώστε να γίνεται ισότιμη χρήση και να μην υπάρχουν ΄΄σκοτεινά΄΄ και ΄΄κρυφά΄΄σημεία που ευνοούν την χρήση βίας. • Αρχείο με επιμορφωτικό υλικό , ταινίες, βίντεο, μουσικές, κείμενα, φωτογραφίες, πίνακες, λογοτεχνία, ιστορικά στοιχεία, σύγχρονοι νόμοι, γυναίκες σύγχρονες σε ποικίλα επαγγέλματα, επιστημόνισσες και πολιτικοί. • Θέσπιση της ποσόστωσης 50-50 στα συνδικαλιστικά όργανα των εκπαιδευτικών. • Να αρθούν τα πολλαπλά εμπόδια όταν καταγγέλλονται από το σχολείο περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σε μαθήτριες και μαθητές. Επίσπευση και άμεση αντιμετώπιση χωρίς χρονοτριβή. Β6 Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας Το ΕΣΔΙΦ δεν αξιοποιεί τα διδάγματα της πανδημίας γύρω από την ισότητα των φύλων με πιθανό αποτέλεσμα την αρνητική αξιολόγηση της χώρας μας στο δείκτη ισότητας του EIGE. Στο ΕΣΔΙΦ θα έπρεπε να περιλαμβάνονται τα μέτρα που πάρθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας καθώς και στατιστικά στοιχεία για τις συνέπειες της πανδημίας στις αμοιβές των γυναικών που δυστυχώς δεν συγκεντρώθηκαν ενώ δεν πραγματοποιήθηκε το απαιτούμενο follow-up για τις συνθήκες εργασίας των γυναικών μετά την πανδημία. H ενσωμάτωση της οδηγίας (EU/2019/1158) στο νομοσχέδιο για τα εργασιακά γίνεται με στόχο τη περαιτέρω δικαιολόγηση ευέλικτων μορφών εργασίας που καταλήγουν όμως και στην απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. H Διεθνής Σύμβαση 190 και ο τρόπος με τον οποίο εντάχθηκε στην εγχώρια νομοθεσία κρίνεται ανεπαρκής καθώς δεν προηγήθηκε διαβούλευση με τις φεμινιστικές οργανώσεις, και δεν καλύπτονται ζητήματα όπως αυτά της σεξουαλικής παρενόχλησης από τρίτους, (π.χ πελάτες σε επιχειρήσεις) και της προστασίας των μαρτύρων των παρενοχλητικών ενεργειών και αδικημάτων . Σημειώνεται επίσης ότι στο τμήμα του σχεδίου που αφορά τη συμφιλίωση εργασιακής και οικογενειακής ζωής, δίνεται έμφαση στις «νταντάδες της γειτονιάς», δηλαδή έμφαση σε έμφυλα στερεότυπα περί καταμερισμού εργασίας και φροντίδας των παιδιών αποκλειστικά από γυναίκες. Αναφορικά με το Σήμα Ισότητας που απονέμεται σε επιχειρήσεις για την επιβράβευση της προώθησης την ισότητας των φύλων, δεν διασφαλίζεται η συμμετοχή των φεμινιστικών οργανώσεων, και δεν λαμβάνονται υπόψη στατιστικά στοιχεία και δικαστικές αποφάσεις/προσφυγές ή και τυχόν πρόστιμα επιβληθέντα από την Επιθεώρηση Εργασίας, με προφανή κίνδυνο το εν λόγω σήμα να απονεμηθεί τελικώς σε επιχειρήσεις που δεν το αξίζουν ή δικαιούνται . Στο πεδίο της καταπολέμησης της ανεργίας θα πρέπει να ενισχυθούν οι μονάδες κοινωνικής οικονομίας (ΚΟΙΝΣΕΠ), οι οποίες προσφέρουν θέσεις εργασίας και συνήθως διοικούνται από γυναίκες και σύμφωνα με τα μέχρι τούδε δεδομένα έχουν δώσει δείγματα «καλής γραφής» . . Τέλος στις εργαζόμενες μητέρες πρέπει να δίνεται η δυνατότητα να επιλέγουν ανάμεσα στην 9μηνη άδεια μητρότητας και στην εργασία 4 ωρών μέχρι το παιδί να είναι σε ηλικία κατάλληλη για παιδικό σταθμό. (δηλαδή στα τρία έτη του που θεωρείται η ενδεδειγμένη ηλικία) έτσι ώστε να μην απομακρύνονται από το αντικείμενο της εργασίας τους, ενώ στις μετανάστριες που εργάζονται ως βοηθοί οικιακής καθαριότητας να δίνεται η δυνατότητα αυτασφάλισης Β7 Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας Στο κείμενο του σχεδίου για τα θέματα περιβάλλοντος γίνονται μόνον γενικόλογες αναφορές. Το θέμα της γυναικείας εκπροσώπησης δεν αποτελεί ούτε στόχευση ούτε βρίσκεται σε κάποια προτεραιότητα , δεδομένων μάλιστα και των πρόσφατων νόμων σχετικά με τους εποπτευόμενους φορείς του ΥΠΕΝ που επίσης δεν λαμβάνουν σχετική πρόνοια ή μέριμνα ( χαρακτηριστικό παράδειγμα ο υπό συζήτηση στη Βουλή Νόμος για την ανακύκλωση) . Ας σημειωθεί ότι στις ενεργειακές κοινότητες συμμετέχουν γυναίκες μόνον σε ποσοστό 2% σε επίπεδο οργάνων ενώ στο 50% αυτών δεν υπάρχει καθόλου γυναικεία συμμετοχή. Ακολούθως δεν υπάρχουν προτάσεις και για τη χρηματοδότηση γυναικείων επιχειρήσεων στα Χρηματοδοτικά Προγράμματα που σχεδιάζει το ΥΠΕΝ. Τα κονδύλια του μηχανισμού στήριξης θα αποτελούσαν μία εξαιρετική ευκαιρία για την ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας με προβλέψεις για την έμφυλη διάσταση του ζητήματος , κάτι που δυστυχώς δεν παρατηρούμε να γίνεται. . Στην επερχόμενη συζήτηση του ΤΑΑ στη Βουλή θα πρέπει να αναδειχθεί αυτή η διάσταση του θέματος , ότι πρόκειται δηλαδή για ένα σχέδιο που εθελοτυφλεί ως προς το κομβικό θέμα της επαγγελματικής απασχόλησης και της επιχειρηματικής προοπτικής των γυναικών . Β8 Υπουργείο Εξωτερικών – Β9 Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη Προτάσεις του Γραφείου του Εθνικού Εισηγητή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων, κ. Ηρακλή Μοσκώφ: Δράση 1.4.3 Πρόληψη και αντιμετώπιση trafficking και πορνείας - survival sex Η όποια νομοθετική πρωτοβουλία υιοθετηθεί από την Κυβέρνηση θα πρέπει να είναι στο πλαίσιο της Σύμβασης του 1949 των Ηνωμένων Εθνών για την καταστολή της εμπορίας ανθρώπων και της εκμετάλλευσης της πορνείας τρίτων, καθώς και του Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 (2013/2103(INI)) για «Σεξουαλική εκμετάλλευση και πορνεία και τον αντίκτυπό τους στην ισότητα των φύλων» Ζητάμε η επικείμενη νομοθετική πρωτοβουλία να είναι στην κατεύθυνση των πολιτικών που θεσμοθέτησαν άλλες Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Σουηδία, η Γαλλία, Ισλανδία, η Νορβηγία, έχοντας ως γνώμονα ότι η πορνεία και η σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών και κοριτσιών αποτελούν μορφές βίας και συνιστούν εμπόδιο στην ουσιαστική ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, όπως και την ουσιαστική στήριξη των εκδιδομένων προσώπων και την πάταξη του trafficking γυναικών και ανηλίκων. Τέλος, επισημαίνουμε ότι η ποινικοποίηση μιας συμπεριφοράς δεν θα έχει αποτέλεσμα από μόνη της, αλλά μόνον εφόσον συνοδεύεται με κοινωνική πολιτική για τις εκδιδόμενες και διαπαιδαγώγηση για τους νέους και τους πελάτες. Καταλήγουμε: Η πορνεία δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα, είναι μορφή βίας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης των γυναικών. Η πορνεία δεν μπορεί να θεωρείται εργασία και επάγγελμα. Δεν μπορεί να υπάρχουν επιχειρήσεις πορνείας και πορνικών υπηρεσιών. Το κράτος δεν επιτρέπεται να εισπράττει φόρους από την πορνεία. Ελληνικό Δίκτυο για την Φεμινιστική Απεργία www.facebook.com/femstrike2019 feministikodiktio8marti@gmail.com Σοφία Κάντα kanta@otoe.gr 6973083986 Ελληνικό Δίκτυο Γυναικών Ευρώπης nroubani@gmail.com https://www.facebook.com/enowhumanrights/ +30 694 429 5094 Ομάδα Γυναικείων Δικαιωμάτων Κοινωνική Παρέμβαση Δυτικά email paremvasidytika@gmail.com ιστοσελίδα https://paremvasidytika.wordpress.com/ facebook @paremvasiDytika instagram koinwniki_paremvasi_dytika/ youtube https://bit.ly/2KCAdPk elenist9@gmail.com Κέντρο Έρευνας και Δράσης για την Ειρήνη (ΚΕΔΕ) Αρκαδίου 9, Αγία Παρασκευή 15341 www.kede.org kede@kede.org https://www.facebook.com/groups/23810084828 fotini.sianou@gmail.com; Σωματείο Γυναικείων Δικαιωμάτων «ΤΟ ΜΩΒ» https://tomov.gr/ info@tomov.gr Αναστασία Γκολιομύτη 6977270790. Στέλλα Σάμου 6948820219 Φεμινιστική Συλλογικότητα ΘΕΟΔΩΡΑ https://www.facebook.com/groups/391995412113784 aikape@gmail.com;