Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)' | 20 Αυγούστου 2021, 09:51

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  H E.Σ.Α.μεΑ., λαμβάνοντας υπόψη: - το Σύνταγμα της χώρας, - τον ν.4074/2012, με τον οποίο η Ελληνική Βουλή κύρωσε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (εφεξής Σύμβαση) και το προαιρετικό πρωτόκολλο αυτής, και το Μέρος Δ΄ του ν.4488/2017, με το οποίο θεσπίστηκαν οι κατευθυντήριες - οργανωτικές διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, - το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, - τις Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (https://www.esamea.gr/publications/others/4657-telikes-paratiriseis-kai-systaseis-tis-epitropis-ton-ie-gia-ta-dikaiomata-ton-atomon-me-anapiries-gia-tin-ellada), υποβάλλει τις ακόλουθες παρατηρήσεις/προτάσεις της. Στόχος 1.1 Εφαρμογή προβλέψεων σύμβασης της Κωνσταντινούπολης Στο πλαίσιο της εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, το ενημερωτικό υλικό σχετικά με την ισότητα των φύλων για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών όπως και οι δράσεις ευαισθητοποίησης είναι απαραίτητο να διαμορφωθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι προσβάσιμες στα άτομα με αναπηρία και ειδικότερα στις γυναίκες με νοητική αναπηρία, σύνδρομο down και ψυχική αναπηρία. Παραδείγματος χάρη, το ενημερωτικό υλικό που θα παραχθεί πρέπει να είναι διαθέσιμο και σε εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας, όπως σε κείμενο εύκολο για ανάγνωση (easy-to-read) ώστε να είναι προσβάσιμο σε όλα τα άτομα με αναπηρία και ειδικότερα στις γυναίκες και κορίτσια με νοητική αναπηρία, σύνδρομο down. Στη Δράση 1.1.7: Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση ευρύτερου πληθυσμού για την ισότητα των φύλων και την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών προτείνουμε να προστεθεί η παρακάτω ενέργεια. - Ανάρτηση του υλικού (όπως προβλέπεται στη Δράση 1.1.6) στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στόχος 1.3: Ενίσχυση και αναβάθμιση Δικτύου δομών για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών Στη Δράση 1.3.2: Αναβάθμιση υποδομών και υπηρεσιών του Δικτύου Δομών προτείνουμε στην ενέργεια «Επικαιροποίηση και αναβάθμιση της Βάσης Δεδομένων για τη συλλογή στατιστικών δεδομένων» προτείνουμε να συμπεριληφθεί και η διάσταση της αναπηρίας. Στη Δράση 1.3.4: Πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών με αναπηρία, προτείνουμε να προστεθούν οι ακόλουθες ενέργειες: - Δημιουργία μηχανισμού/ών παρακολούθησης για την εξάλειψη της κακομεταχείρισης και της βίας των ατόμων με αναπηρία, και ειδικότερα των γυναικών και κοριτσιών με νοητική αναπηρία, σύνδρομο down, ψυχική αναπηρία που διαβιούν σε ιδρύματα. - Διασφάλιση παροχής υπηρεσιών «ζωντανής βοήθειας», όπως διερμηνεία στη νοηματική ή συνοδείας, για τις γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία που τις χρειάζονται. - Δημιουργία ενημερωτικού υλικού σε προσβάσιμη μορφή, όπως κείμενο σε μορφή εύκολη για ανάγνωση (easy-to-read), για τις γυναίκες και τα κορίτσια με νοητική αναπηρία, σύνδρομο down, κ.λπ. Στόχος 1.4: Καταπολέμηση άλλων μορφών βίας Στη Δράση 1.4.2: Πρόληψη και αντιμετώπιση εξακολουθητικής παρακολούθησης/stalking, FGM-ακρωτηριασμός γυναικείων οργάνων, πρόωροι και καταναγκαστικοί γάμοι), προτείνουμε να προστεθεί η ακόλουθη ενέργεια: - Ενημέρωση των κοριτσιών και γυναικών με αναπηρία σχετικά με τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά τους δικαιώματα. Στόχος 2.1: Αύξηση του αριθμού των γυναικών στην πολιτική Λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των γυναικών με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση στη πολιτική ζωή της χώρας είναι αρκετά περιορισμένη, προτείνουμε να προστεθούν: στη «Δράση 2.1.2: Ενημέρωση – Ευαισθητοποίηση» η ακόλουθη ενέργεια: - Καμπάνια για την ενθάρρυνση των γυναικών με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση όπως και των μητέρων παιδιών με αναπηρία να συμμετέχουν στα κοινά, και στη «Δράση 2.1.4: Υποστήριξη γυναικών για συμμετοχή στα κοινά» οι ακόλουθες ενέργειες: - Σχεδιασμός ολοκληρωμένης παρέμβασης για την ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση και των μητέρων ατόμων με χρόνια πάθηση στα κοινά - Συνεργασία με τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία για το σχεδιασμό και υλοποίηση προγραμμάτων που θα στοχεύουν στην κατάρτιση και ενδυνάμωση των γυναικών με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση να συμμετέχουν στα κοινά. Στόχος 2.2 Αύξηση του αριθμού των γυναικών σε θέσεις ευθύνης στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα Προτείνουμε στη Δράση 2.2.2: «Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για την προώθηση γυναικών σε θέσεις ευθύνης» να προστεθεί η ακόλουθη ενέργεια: - Αναζήτηση καλών πρακτικών που θα συμβάλλουν στην προώθηση των γυναικών με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση και των μητέρων παιδιών με αναπηρία σε θέσεις ευθύνης Στόχος 3.1: Ενίσχυση της γυναικείας απασχόλησης Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας για το έτος 2020, τα άτομα με αναπηρία -τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες με αναπηρία- εμφανίζουν υψηλά ποσοστά εργασιακού αποκλεισμού. Ειδικότερα, βάσει των στοιχείων της έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών του 2019 μόνο το 21,3% των ατόμων με σοβαρή αναπηρία που η ηλικία τους κυμαίνεται μεταξύ 20-64 εργάζονται, σε αντίθεση με το 57,6% των ατόμων χωρίς αναπηρία. Τα χαμηλά αυτά ποσοστά δημιουργούν ακόμη περισσότερο προβληματισμό σχετικά με την πρόσβαση των γυναικών με αναπηρία στην αγορά εργασίας αφού έρχονται αντιμέτωπες με πολλαπλά εμπόδια σε σχέση με τους άνδρες με αναπηρία. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα στοιχεία προτείνουμε να προστεθεί στη Δράση 3.1.4: Υποστήριξη ανέργων γυναικών η ακόλουθη ενέργεια: - Σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ, σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων ενδυνάμωσης των γυναικών με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση για την ένταξη τους στην αγορά εργασίας Στόχος 3.2: Συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής Στη Δράση 3.2.3: Βελτίωση της πρόσβασης στην προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα προτείνουμε να προστεθούν οι ακόλουθες ενέργειες: - Δημιουργία χώρων φύλαξης ή/και απασχόλησης παιδιών με αναπηρία για την ενίσχυση της συμμετοχής των γονέων παιδιών με αναπηρία στην αγορά εργασίας - Δημιουργία χώρων φύλαξης ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση ώστε τα άτομα που τους έχει ανατεθεί η φροντίδα τους να μπορούν να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας Στόχος 3.4: Προώθηση γυναικείας επιχειρηματικότητας Λόγω των πολλαπλών εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση στην πρόσβαση τους στην αγορά εργασίας, η στροφή τους προς της επιχειρηματική δραστηριότητα αποτελεί μια σημαντική εναλλακτική επιλογή. Έτσι, στη Δράση 3.4.3: Κατάρτιση κοριτσιών και γυναικών σε θέματα γυναικείας επιχειρηματικότητας, προτείνουμε να προστεθεί η ακόλουθη ενέργεια: - Σχεδιασμός προγραμμάτων ενίσχυσης και ενδυνάμωσης των γυναικών με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση που θέλουν να στραφούν στην επιχειρηματική δραστηριότητα όπως και σχεδιασμός σεμιναρίων για την ανάπτυξη και απόκτηση κατάλληλων δεξιοτήτων. Στόχος 4.3: «Βελτίωση θέσης γυναικών που υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις και άρση του κοινωνικού αποκλεισμού τους» Στο Στόχο 4.3 «Βελτίωση θέσης γυναικών που υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις και άρση του κοινωνικού αποκλεισμού τους» περιλαμβάνονται δράσεις που αφορούν την προστασία των δικαιωμάτων των μεταναστριών, των γυναικών προσφυγών, των γυναικών με αναπηρία, των γυναικών Ρομά, των ηλικιωμένων γυναικών. Ωστόσο, αυτό που προκύπτει μέσα από τη μελέτη των δράσεων που συνιστούν το Στόχο 4.3, είναι ότι οι γυναίκες με αναπηρία προσεγγίζονται ως μια ομοιογενή ομάδα, το οποίο όμως δεν είναι σωστό. Παραδείγματος χάρη, ενώ στη «Δράση 4.3.1: Προστασία δικαιωμάτων μεταναστριών, γυναικών προσφύγων και αιτουσών ασύλου και κοριτσιών» προβλέπεται ενέργεια για τη «Σύνταξη εγχειρίδιου οδηγιών σχετικά με τις γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία προς όλες τις υπηρεσίες που εμπλέκονται στην υποδοχή αιτουσών άσυλο» παρόμοιες ενέργειες απουσιάζουν από τις υπόλοιπες δράσεις που αφορούν τις γυναίκες Ρομά, τις κρατούμενες και αποφυλακισμένες γυναίκες, τις γυναίκες που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, στις ηλικιωμένες γυναίκες. Για το λόγο αυτό, η διάσταση της αναπηρίας είναι πρέπει να διαχυθεί και στις υπόλοιπες δράσεις που συνιστούν τον Στόχο 4.3 Στόχος 4.7: Προώθηση της ισότητας των φύλων στον πολιτισμό-ΜΜΕ Λαμβάνοντας υπόψη τα αρνητικά στερεότυπα που υπάρχουν σχετικά με τις γυναίκες με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση και αποτελούν εμπόδιο στην κοινωνική τους ένταξη προτείνουμε την προσθήκη της ακόλουθης ενέργειας: - Δημιουργία και προβολή υλικού (π.χ. ντοκιμαντέρ, μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή/και αφιερώματα για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία) για την εξάλειψη των στερεοτυπικών αντιλήψεων σχετικά με τις γυναίκες με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση και για τις μητέρες παιδιών με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση. Στόχος 4.8: Ενίσχυση στατιστικών στοιχείων, ερευνών και πρόσβασης στη γνώση υπό την οπτική του φύλου Λαμβάνοντας υπόψη, την κατακερματισμένη, μη συστηματική και ελλιπής εικόνα που υπάρχει σε ότι αφορά τη συλλογή στατιστικών στοιχείων για τα άτομα με αναπηρία, και πόσο μάλλον για τις γυναίκες με αναπηρία, μια κατάσταση που επισημαίνεται και από την Επιτροπή των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στο κείμενο των Τελικών Παρατηρήσεων της, προτείνoυμε την προσθήκη μιας επιπλέον Δράσης. Πιο συγκεκριμένα, προτείνουμε να προστεθεί η ακόλουθη Δράση: Δράση 4.8.4: Προώθηση της έρευνας σε θέματα φύλου και αναπηρίας - Συνεργασία μεταξύ του Παρατηρητηρίου Ισότητας της Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ. - Συγκέντρωση στατιστικών που αφορούν τις γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία - Εκπόνηση δεικτών που αφορούν τις γυναίκες με αναπηρία και τις/τους φροντιστές ατόμων με αναπηρία, π.χ. δεικτών σχετικά με τη συμμετοχή των γυναικών με αναπηρία στην αγορά εργασίας. Τέλος, θέλουμε να κάνουμε μια παρατήρηση/επισήμανση σχετικά με την ορολογία που χρησιμοποιείται στο εν λόγω Σχέδιο Δράσης όταν γίνεται αναφορά στα άτομα με αναπηρία. Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμαστε στη χρήση του ακρώνυμου «ΑμεΑ». Αν και το ακρώνυμο αυτό χρησιμοποιείται εκτεταμένα εδώ και χρόνια στο ελληνικό πολιτικό-κοινωνικό πλαίσιο, παρ’ όλα αυτά δεν συνάδει με τη δικαιωματική προσέγγιση. Όπως ορθά επισημαίνεται στη Δράση 4.1.4 του παρόντος Σχεδίου Δράσης, σχετικά με την «προώθηση της μη σεξιστικής γλώσσας στα δημόσια έγγραφα» αλλά και την ιδιαίτερη σημασία που έχει η γλώσσα την οποία χρησιμοποιούμε όταν αναφερόμαστε σε άλλα άτομα, το ίδιο πρέπει να εφαρμοστεί και σε ότι αφορά στον τρόπο με τον οποίο αναφερόμαστε προς τα άτομα με αναπηρία. Η εκτεταμένη χρήση του συγκεκριμένου ακρωνύμου, τόσο στο δημόσιο όσο και στον πολιτικό λόγο, έχει σαν αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει τα άτομα με αναπηρία ως ‘αντικείμενα’ π.χ., «το/τα ΑμεΑ» και όχι ως υποκείμενα-φορείς δικαιωμάτων, διαχέοντας αλλά και αναπαράγοντας, αρνητικά στερεότυπα για τα άτομα με αναπηρία. Μπορεί τα ακρώνυμα να είναι ‘εύχρηστα’ όταν αναφερόμαστε σε ‘άψυχα’ αντικείμενα, π.χ., θεσμούς, υπηρεσίες, προγράμματα κ.λπ., ωστόσο αυτό δεν πρέπει να γίνεται όταν αναφερόμαστε σε ανθρώπους. Για το λόγο αυτό, οι όροι: «ΑμεΑ» ή «ΑμΕΑ» (η εν λόγω συντομογραφία αποτελεί συντόμευση του αναχρονιστικού όρου «άτομα με ειδικές ανάγκες», ενός όρου που καταργήθηκε το 2002 με την τότε αναθεώρηση του Συντάγματος της Ελλάδας και αντικαταστάθηκε με τον όρο «άτομα με αναπηρία»), και «γυναίκες που είναι ΑμΕΑ», πρέπει να διορθωθούν. Πιο συγκεκριμένα, η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει τις παρακάτω διορθώσεις: Σελίδα 23 Η θεματική της ισότητας των φύλων υπεισέρχεται στα εθνικά σχέδια δράσης άλλων φορέων (όπως Δικαιώματα του Παιδιού, Ρατσισμού, Κοινωνικής Ένταξης Μεταναστών και Ατόμων με Αναπηρία [διαγραφή του «ΑμεΑ»], με τα οποία απαιτείται διαρκής και αποτελεσματικός συντονισμός. Σελίδα 24 Χειρισμός με ιδιαίτερη ευαισθησία των υποθέσεων εμπορίας ανθρώπων με θύματα ευάλωτων ομάδων, όπως είναι οι γυναίκες, οι ανήλικοι και τα άτομα με αναπηρία (διαγραφή του «ΑμεΑ»). Δράση 1.3.4 Πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών με αναπηρία - Κατάρτιση ιατρικού προσωπικού, κοινωνικών λειτουργών, του προσωπικού των δομών της ΓΓΔΟΠΙΦ και της αστυνομίας για τις μεθόδους αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών με αναπηρία (διαγραφή του «που είναι ΑμΕΑ») σε συνεργασία με το ΚΕΘΙ και το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ). Δράση 4.3.1: Προστασία δικαιωμάτων μεταναστριών, γυναικών προσφύγων και αιτουσών ασύλου και κοριτσιών Σύνταξη εγχειρίδιου οδηγιών σχετικά με τις γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία (διαγραφή του «που είναι Άτομα με Αναπηρία» προς όλες τις υπηρεσίες που εμπλέκονται στην υποδοχή αιτουσών άσυλο. Δράση 4.1.6. Συμμετοχή σε Εθνικά Σχέδια Δράσης άλλων φορέων […] - Συμμετοχή στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (διαγραφή του «ΑμεΑ») [που είναι και ο ορθός τίτλος του συγκεκριμένου Σχεδίου Δράσης]. Δράση 4.3.2: Ενσωμάτωση της διάσταση της αναπηρίας στις πολιτικές και τα προγράμματα για την ισότητα των φύλων Κατάρτιση που να απευθύνεται στο υγειονομικό προσωπικό, κοινωνικούς λειτουργούς, στο προσωπικό των δομών της ΓΓΔΟΠΙΦ και στην αστυνομία για τις μεθόδους εντοπισμού και αντιμετώπισης της βία κατά των γυναικών με αναπηρία (διαγραφή του «ΑμεΑ») Δράση 4.8.3: Εκπόνηση μελετών και ερευνών για την ανάπτυξη και βελτίωση δράσεων ισότητας των φύλων […] - Καταγραφή γυναικών και κοριτσιών με αναπηρία (διαγραφή του «που είναι Άτομα με Αναπηρία») σε πληθυσμούς προσφύγων, αιτουσών άσυλο και όσων η κατάσταση προσομοιάζει με αυτήν των αιτουσών άσυλο. […] - Έρευνα για την κατάσταση των γυναικών με αναπηρία (διαγραφή του «ΑμεΑ»). Καταγραφή και επεξεργασία των αναγκών των μητέρων με παιδιά με αναπηρία (διαγραφή του «ΑμεΑ») ιδίως υπό το πρίσμα της εναρμόνισης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.