Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Οργανισμός Ανεξάρτητης Διαβίωσης Ελλάδας i-living' | 29 Αυγούστου 2021, 11:16

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Ο Οργανισμός Ανεξάρτητης Διαβίωσης Ελλάδας – i-Living είναι ο μοναδικός ελληνικός φορέας που ιδρύθηκε και διοικείται αποκλειστικά από ανάπηρα άτομα από το 2014 με σκοπό την διάδωση και εφαρμογή της Ανεξάρτητης Διαβίωσης (ΑΔ) στην ελληνική επικράτεια, σημαντικό μέρος της οποίας αποτελεί και η ύπαρξη και θεσμοθέτηση του Προσωπικού Βοηθού (ΠΒ). Τέλος, να αναφερθεί πως μεταξύ των συνιδρυτών του i-Living είναι και ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Στέλιος Κυμπουρόπουλος που στην υποψηφιότητά του έθεσε στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη τη σπουδαιότητα του ΠΒ αναγνωρίζοντας και ο ίδιος τη σημαντικότητα αυτή της μεταρρύθμισης από το 2019. Έτσι λοιπόν, ο Οργανισμός χαιρετίζει το Νομοσχέδιο για τον ΠΒ αλλά και την αναγνώριση της ανάγκης ενός πιλοτικού προγράμματος πριν την πλήρη εφαρμογή. Ωστόσο, μέσα από τα πέντε άρθρα του νομοσχεδίου που αφορούν τον ΠΒ, μας γεννιούνται διάφορες απορίες. Κατανοούμε πως δεν προσδιορίζεται σχεδόν τίποτα συγκεκριμένο, με το σκεπτικό πως οι λεπτομέρειες θα δοθούν με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ). Ωστόσο, κάτι τέτοιο μας ανησυχεί γιατί φοβόμαστε την πολυπλοκότητα και τη γραφειοκρατία που μπορεί να δημιουργηθεί. Σχετικά με το πιλοτικό πρόγραμμα, δε γνωρίζουμε αν έχει ήδη σχεδιαστεί, πόσο και από ποιους, παρ’ όλο που είμαστε ο μοναδικός σχετικός οργανισμός της Ελλάδας και μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου ΑΔ και που κατά συνέπεια μεγάλη μερίδα των ανάπηρων συμπολιτών μας που χρήζουν ΠΒ απευθύνονται σε μας, καθώς θεωρούν αυτονόητο πως εμπλεκόμαστε άμεσα στον σχεδιασμό του πιλοτικού, τόσο ως οργανισμός αλλά και ως μονάδες, με την πορεία που έχει ο καθένας στο ελληνικό και διεθνές αναπηρικό χώρο. Σε κάθε περίπτωση το πιλοτικό πρόγραμμα οφείλει να μην παραβιάζει τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Αναπηρίες του ΟΗΕ και το Γενικό της Σχόλιο 5, που εμβαθύνει στην ΑΔ και την ΠΒ. Συγκεκριμένα πρέπει: - Εργοδότης των ΠΒ του να είναι ο ίδιος ο ανάπηρος δικαιούχος (εκτός κι αν ο ίδιος επιθυμεί να αναθέσει κάποιες από τις υποχρεώσεις του να είναι εργοδότης σε τρίτους π.χ. παρόχους), ή ο δικαστικός του συμπαραστάτης. Αυτό σημαίνει πως τους ΠΒ τους επιλέγει και τους εκπαιδεύει ο ίδιος ο ανάπηρος δικαιούχος (σύμφωνα με τις ανάγκες και προτιμήσεις του). Το ότι χρηματοδοτείται από το κράτος δεν πρέπει να συγχέεται με το ποιος είναι ο εργοδότης. Συνεπώς δεν μπορούν ποτέ να υπάρξουν κριτήρια απόκτησης της ιδιότητας του ΠΒ, που αναφέρετε, αφού το μόνο κριτήριο είναι ο ΠΒ να επιλεχθεί από έναν ανάπηρο δικαιούχο εργοδότη. Κατανοούμε πως σε μια χώρα που αυτό το μέτρο δεν έχει ξαναλειτουργήσει, πολλοί ανάπηροι δικαιούχοι δεν θα είναι αυτομάτως έτοιμοι να διαχειριστούν αυτούς τους εργοδοτικούς ρόλους. Σε αυτό πρέπει να βρουν συστηματική υποστήριξη από συνανάπηρους και τους σχετικούς φορείς τους (οργανισμούς ΑΔ), ώστε να καταστούν έτοιμοι από το πιλοτικό κι όχι να τους αφαιρεθεί ο ρόλος. - Οι οργανισμοί αναπήρων που διοικούνται από αναπήρους πρέπει να εμπλέκονται άμεσα σε τέτοιου είδους νομοθετήσεις και σχεδιασμούς που αφορούν τις ζωές μας (σύμφωνα με το άρθρο 4 της Σύμβασης), διαφορετικά το κάθε νομοσχέδιο δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες των αναπήρων αλλά συμφέροντα τρίτων. Ως οργανισμός δεν γνωρίζουμε ποιοι ανάπηροι, ή οργανισμοί ΑΔ της ημεδαπής ή της αλλοδαπής κατευθύνουν το πιλοτικό. Πέρα από τα παραπάνω, σας παραθέτουμε κάποιες συμβουλές που θα διευκολύνουν την πιλοτική εφαρμογή: - Συστήματα ΠΒ λειτουργούν με επιτυχία εδώ και δεκαετίες σε πολλές ευρωπαϊκές και μη χώρες. Μπορείτε να βασιστείτε σε ένα πετυχημένο κατά τους γηγενείς αναπήρους πρόγραμμα, ώστε στο πιλοτικό να γίνουν οι όποιες ρυθμίσεις για την Ελληνική πραγματικότητα. - Για να έχει το πιλοτικό λόγο ύπαρξης κι αξιοποιήσιμα αποτελέσματα πρέπει να προσομοιώνει πλήρως ένα κανονικό σύστημα. Πρέπει λοιπόν οι ανάπηροι χρήστες που θα συμμετέχουν να έχουν όλες τις ώρες ΠΒ που χρειάζονται (σύμφωνα με την αξιολόγηση της επιτροπής) κι όχι ένα δείγμα ΠΒ. Δεν μπορεί κανείς να αλλάξει τις συνθήκες διαβίωσης του με μισή κάλυψη. Ακόμα κι αν βελτιωθεί λίγο η ζωή του, το αποτέλεσμα του πιλοτικού δεν θα αντικατοπτρίζει ούτε τις αλλαγές στον τρόπο διαβίωσης για τον ίδιο τον ανάπηρο αλλά και για την οικογένεια του, ούτε και το πραγματικό κόστος ύπαρξης ενός κανονικού συστήματος ΠΒ. Επιπλέον, για ρεαλιστικά αποτελέσματα πρέπει να υπάρχει συνέπεια και χρόνος. Κανείς δεν θα προβεί σε αλλαγές (π.χ. να πιάσει μια δουλειά ή να μετακομίσει μόνος), αν δε γνωρίζει πως αυτά τα δυο χρόνια τουλάχιστον θα είναι δικαιούχος και πως υπάρχει πρόβλεψη και για το μετά. Πρέπει από την αρχή ως το τέλος του πιλοτικού, οι δικαιούχοι να είναι οι ίδιοι ώστε να μπορούν να κάνουν μια ολοκληρωμένη κρίση και αξιολόγηση επί όσων έχουν βιώσει. Διαφορετικά, Αν υπάρχει πρόθεση από το υπουργείο να υπάρχουν 1000 δικαιούχοι τη μια χρόνια και διαφορετικοί 1000 την επόμενη, κανείς από αυτούς τους 2000 δεν θα έχει μια πραγματική εμπειρία ΠΒ και κανείς δεν θα αλλάξει τη ζωή του στο ελάχιστο. Στόχος δεν πρέπει να είναι οι μεγάλοι αριθμοί αλλά η σωστή διενέργεια. Οι μεγάλοι αριθμοί μπορεί να κερδίζουν τις εντυπώσεις δεν θα απευθύνονται όμως στους ανάπηρους που πραγματικά χρειάζονται ΠΒ για να ζήσουν αλλά σε αυτούς που θα σπεύσουν απλά να επωφεληθούν οικονομικά από αυτό. Κι επειδή οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι, πρέπει κατ αρχήν να ορίσετε την ωριαία αμοιβή ΠΒ. Αφού οριστεί αυτό θα γνωρίζετε πόσες ώρες ανά έτος μπορούν να πληρωθούν. Στη συνέχεια οι ενδιαφερόμενοι ανάπηροι θα κάνουν αιτήσεις και με την προϋπόθεση πως οι επιτροπές θα αξιολογούν σωστά, θα γνωρίζετε για πόσους δικαιούχους επαρκεί η χρηματοδότηση, ώστε να γίνει ενδεχομένως επιλογή όσων έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, αλλά και εξεύρεση επιπλέον πόρων για τους υπόλοιπους, τόσο για την πιλοτική εφαρμογή αλλά και ως πληροφορία του συνολικού κόστους της κανονικής εφαρμογής. - Η πανδημία μας δίδαξε πως οι αποστάσεις κι οι περιοχές για διοικητικά θέματα δεν έχουν πια σημασία. Δεν βλέπουμε κάποια λογική στην επιλεκτική γεωγραφική εφαρμογή, καθώς υπάρχουν άνθρωποι σε διάφορες γωνιές της Ελλάδας με άμεση ανάγκη, που αν δεν αποκτήσουν χτες ΠΒ θα ιδρυματοποιηθούν σήμερα και σίγουρα δεν μπορούμε να τους πούμε να περιμένουν άλλα 2-3 χρόνια για να έρθει η σειρά τους επειδή έχουν την ατυχία να ζουν σε μη επιλέξιμη περιοχή. Επιπλέον, για να λειτουργήσει σωστά το πιλοτικό και να εξαχθούν σωστά συμπεράσματα χρειάζεται στο πιλοτικό να συμπεριληφθούν όσο το δυνατό περισσότερα προφίλ δικαιούχων: άνθρωποι που ζουν σε μεγάλες πόλεις αλλά και αυτοί που διαμένουν στην επαρχία ή νησιά, άνθρωποι από ιδρύματα και μη, και φυσικά άνθρωποι με διαφορετικές βλάβες. 

Τέλος, περιμένουμε να ορίσετε άμεσα οργανισμό Ανεξάρτητης Διαβίωσης Ελληνικό ή Ευρωπαϊκό για συνεργασία στο πιλοτικό ώστε οι όροι του να διέπονται από τις αρχές της ΑΔ και να μη παραβιάζουν τη σύμβαση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες του ΟΗΕ.