Αρχική Εθνική Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά 2021 - 2030Εθνική Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά 2021 – 2030Σχόλιο του χρήστη ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΡΟΜΑ - ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ | 6 Ιανουαρίου 2022, 22:57
ΨΗΦΙΣΜΑ «ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΣΚΕ ΡΟΜΑ 2021-2030 - ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΡΟΜΑ» Στο πρώτο έκτακτο ΔΣ του 2022 της Πανελλαδικής Συνομοσπονδίας Ελλήνων Ρομά ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ, με αφορμή την υπό εξέλιξη διαβούλευση στο διαδικτυακό τόπο http://www.opengov.gr/minlab/?p=5472 για την Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά 2021-2030 (ΕΣΚΕ Ρομά 2021 - 2030), τα μέλη του Τριτοβάθμιου Οργάνου Εκπροσώπησης των Ελλήνων Ρομά αποφάσισαν ομόφωνα να εγκρίνουν το ακόλουθο Ψήφισμα, και εξουσιοδότησαν τον Πρόεδρο του ΔΣ κ. Βασίλη Πάντζο να προωθήσει την επικοινωνία και διάχυση του. 1. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ χαιρετίζει κατ΄ αρχήν τη μεθοδολογία εκπόνησης της ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030, καθώς αξιοποίησε με συστηματικό τρόπο τα πορίσματα της αποτίμησης της Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά 2011-2020 και του Εθνικού Επιχειρησιακού Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά 2017-2021, και στηρίχθηκε σε σημαντική έκταση σε διδάγματα των παρεμβάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προώθηση της ένταξης των Ρομά. 2. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ αναγνωρίζει την ιδιαίτερη συμβολή της Ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας (Ερευνητικό Εργαστήριο Κοινωνικής Διοίκησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής) τόσο στην διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής της ΕΣΚΕ Ρομά 2021 - 2030, όσο κυρίως στην τεχνοκρατική προώθηση μίας ιδιαίτερα σύνθετης διαδικασίας προκαταρκτικής διαβούλευσης με αντιπροσωπευτικές οργανώσεις της κοινότητας των Ρομά την περίοδο Ιανουάριος – Μάρτιος 2021, που υποστηρίχθηκε ενεργά από τον Γενικό Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Γιώργο Σταμάτη. Η διαδικασία αυτή επέτρεψε για πρώτη φορά στις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις της κοινότητας των Ρομά να εκφράσουν με συστηματικό τρόπο τις ανάγκες τους και να καταθέσουν ολοκληρωμένες προτάσεις για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή τους στην Ελληνική κοινωνία. Για τους λόγους αυτούς, η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ αναμένει την αξιοποίηση της συμβολής της Ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας στις διαδικασίες υποστήριξης, παρακολούθησης και αξιολόγησης της ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030, ιδίως στα πρώτα κρίσιμα στάδια εφαρμογής της. 3. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ χαιρετίζει κατ΄ αρχήν τις προτεινόμενες βασικές προτεραιότητες δράσης της Ελληνικής Πολιτείας την περίοδο 2021-2030 για την ένταξη των Ρομά (ΠΥΛΩΝΑΣ Ι. «Πρόληψη και καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού των Ρομά», ΠΥΛΩΝΑΣ ΙΙ. «Ενίσχυση της ισότιμης πρόσβασης των Ρομά σε βασικές υπηρεσίες και αγαθά», ΠΥΛΩΝΑΣ ΙΙΙ. «Πρόληψη και καταπολέμηση των στερεοτύπων και των διακρίσεων σε βάρος των Ρομά», ΠΥΛΩΝΑΣ ΙV.«Προώθηση της ενεργού συμμετοχής των Ρομά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή»), θεωρώντας ότι ανταποκρίνονται σε σημαντική έκταση (με κύρια εξαίρεση την πρόσβαση των Ρομά σε αξιοπρεπή και οικονομικά ανεκτή στέγαση) τόσο στις διαπιστωμένες ανάγκες της κοινότητας των Ρομά, όσο και στις απαιτήσεις του νέου Στρατηγικού Πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Ρομά 2021-2030 (Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 7ης Οκτωβρίου 2020 «Μια Ένωση Ισότητας - Στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά», Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 12ης Μαρτίου 2021 για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά). 4. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ δεν αποδέχεται ότι άμεσα ωφελούμενοι της ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030 πρέπει να είναι μόνο Ρομά που διαβιούν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Άμεσα ωφελούμενοι της Στρατηγικής πρέπει να είναι όλοι οι Ρομά που διαμένουν στην Ελλάδα και: είτε απειλούνται άμεσα από υψηλό κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού εξαιτίας διαρθρωτικών παραγόντων, που θέτουν σε κίνδυνο την ικανότητα τους να καλύψουν τις ανάγκες τους μέσω ίδιων πόρων, είτε βιώνουν μη θεσμικά αποδεκτές καταστάσεις διακρίσεων από το κράτος, την αγορά και άλλους (οργανωμένους ή μη) πολίτες, είτε αδυνατούν να εξασφαλίσουν για υποκειμενικούς / αντικειμενικούς λόγους συνθήκες ουσιαστικής συμμετοχής στην Ελληνική κοινωνία. Παράλληλα, η ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030 πρέπει να αποτελέσει μοχλό για την προώθηση παρεμβάσεων που θα επιτρέψουν την ισότιμη πρόσβαση και άλλων Ελλήνων πολιτών ή/και νόμιμα διαμενόντων αλλοδαπών σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως η συμπεριληπτική εκπαίδευση, η υγεία, η απασχόληση, η στέγαση και η ενέργεια. 5. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ χαιρετίζει κατ΄ αρχήν το προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο κατοχύρωσης της ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030 σε σχέση με τον ΠΥΛΩΝΑ ΙV, θεωρώντας ότι οι σχετικές πρωτοβουλίες (Διατομεακή Επιτροπή για την Εθνική Στρατηγική Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά, Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Ένταξη των Ρομά, Εθνικό Παρατηρητήριο Ρομά, Επιτροπή Προσωρινής Μετεγκατάστασης Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων, Φόρουμ Ρομά) θα επιτρέψουν την ενίσχυση της χρηστής διακυβέρνησης και της αυτεξουσιότητας υπό μία βασική προϋπόθεση: την ουσιαστική συμμετοχή της κοινότητας των Ρομά στο σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών που τους αφορούν. 6. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ θεωρεί, όμως, ότι σε αντίθεση με το προσχέδιο της Στρατηγικής που είχε κατατεθεί προς συζήτηση από τον Γενικό Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Γιώργο Σταμάτη το καλοκαίρι του 2021, η φιλοσοφία και το περιεχόμενο της υπό διαβούλευση ΕΣΚΕ Ρομά 2021 - 2030 δεν εξασφαλίζουν την θεμελιώδη αρχή της ουσιαστικής συμμετοχής της κοινότητας των Ρομά στο σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών που τους αφορούν, καθώς: Δεν αναγνωρίζεται ο θεσμικός ρόλος της Πανελλαδικής Συνομοσπονδίας Ελλήνων Ρομά «ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ» ως το πρώτο τριτοβάθμιο σωματείο στην ιστορία των Ρομά με σκοπό την εκπροσώπηση, τη στήριξη και την κοινωνική ένταξη τους. Δεν εξειδικεύεται ο τρόπος συμμετοχής και αξιοποίησης των πρωτοβουλιών του ΠΥΛΩΝΑ ΙV (ιδίως σε σχέση με το Εθνικό Παρατηρητήριο Ρομά και το Φόρουμ Ρομά) από την κοινότητα των Ρομά. Απουσιάζει οποιαδήποτε δράση ενίσχυσης της «ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ» και των δευτεροβάθμιων Ομοσπονδιών μελών της από την Ελληνική πολιτεία. Απουσιάζει οποιαδήποτε ρητή αναφορά στην προώθηση στρατηγικών συνεργασιών μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, της «ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ» και των δευτεροβάθμιων Ομοσπονδιών μελών της για την υλοποίηση της Στρατηγικής. Υποκαθίσταται ο θεσμικός ρόλος της «ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ» και των δευτεροβάθμιων Ομοσπονδιών μελών της από άτυπα δίκτυα συνεργασίας μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (βλ. Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Ένωση Ελλήνων Ρομά Διαμεσολαβητών & Συνεργατών») που δεν εκπροσωπούν την κοινότητα των Ρομά. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ υπενθυμίζει μία διαχρονική πραγματικότητα: η προώθηση σχέσεων ευέλικτης συνδιαλλαγής του επίσημου κράτους με «συλλογικότητες» που δεν εκπροσωπούν θεσμικά τα δικαιώματα της κοινότητας των Ρομά δημιουργούν καταστάσεις πατερναλισμού και συντηρούν το φαινόμενο των τσιγγανοπατέρων, αποτελώντας τροχοπέδη στην ισότιμη ένταξη όλων των Ελλήνων Ρομά. Το ΔΣ της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ είναι αντίθετο με οποιεσδήποτε σχετικές απόπειρες απαξίωσης της κοινότητας των Ρομά και επιλεκτικής υποκατάστασής της από μια ΑΜΚΕ, η οποία δεν μπορεί να εκπροσωπήσει τους Έλληνες Ρομά. 7. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ χαιρετίζει κατ΄ αρχήν το προτεινόμενο πλαίσιο παρεμβάσεων της κεντρικής διοίκησης για την παρακολούθηση και αξιολόγηση της ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030, αλλά επισημαίνει την ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέσω της ίδρυσης Περιφερειακών Παρατηρητηρίων Ρομά που θα προωθήσουν Περιφερειακές Στρατηγικές Ένταξης των Ρομά και της βελτίωσης των Παραρτημάτων Ρομά των Κέντρων Κοινότητας υπό τον συντονισμό των ενώσεων ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού (ΕΝΠΕ, ΚΕΔΕ) και την τεχνική υποστήριξη της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. 8. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ χαιρετίζει κατ΄ αρχήν το προτεινόμενο πλαίσιο των πηγών χρηματοδότησης της ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030, αλλά επισημαίνει τόσο την ανάγκη δέσμευσης πόρων του Κρατικού Προϋπολογισμού για την υποστήριξη βιώσιμων δράσεων μακράς διάρκειας, όσο κυρίως τους κινδύνους υπερβολικής στήριξης αποσπασματικών προγραμμάτων ενίσχυσης της κοινότητας των Ρομά σε πηγές του ΕΣΠΑ 2021-2027 και του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας». Το ΔΣ της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ ζητά την ΠΑΡΑΤΑΣΗ της διαβούλευσης για ένα δεκαήμερο από την αρχικώς καθορισμένη ημερομηνία λήξης της (07/01/2022) ώστε να επιτευχθεί η πραγματική διαβούλευση των δυνητικά ωφελούμενων της ΕΣΚΕ Ρομά 2021-2030, των Ελλήνων Ρομά.