Αρχική «Σπίτι μου - στεγαστική πολιτική για τους νέους, αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας για κοινωνική κατοικία και άλλες διατάξεις»ΜΕΡΟΣ Α΄ ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Άρθρο 1 Σκοπός του νόμουΣχόλιο του χρήστη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού | 7 Δεκεμβρίου 2022, 22:44
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού' | 7 Δεκεμβρίου 2022, 22:44

    ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ Το γεγονός ότι προωθείται μια πολιτική κοινωνικής κατοικίας είναι χωρίς αμφιβολία θετικό και μάλιστα στην σημερινή συγκυρία εξόδου από μια κρίση που επέτεινε τα φαινόμενα φτώχειας και αστεγίας (homelessness), φαινόμενα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά την επιχειρούμενη ανάκαμψη. Επίσης θετική είναι η πρόθεση θέσπισης εργαλείων σύμπραξης δημόσιων και ιδιωτικών πόρων στην υπηρεσία της πολιτικής κοινωνικής κατοικίας. Το ερώτημα όμως που γεννάται είναι κατά πόσον το συγκεκριμένο ΣΝ εντάσσεται σε μια ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ όπως αναφέρεται στην ανάλυση συνεπειών της ρύθμισης (χωρίς όμως να δημοσιοποιείται), και μάλιστα ΑΝ ΑΥΤΗ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΥΠΗΡΕΤΕΙ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ Η.Ε. και ιδίως (όπως αναφέρει) τον Στόχο 11: «ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ» και ειδικότερα τον υποστόχο 11.1: «Έως το 2030, ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΟΛΩΝ ΣΕ ΕΠΑΡΚΗ, ΑΣΦΑΛΗ, ΠΡΟΣΙΤΗ ΣΤΕΓΑΣΗ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΦΤΩΧΟΓΕΙΤΟΝΙΩΝ», δηλαδή μια πολιτική που θα εντάσσει την παραγωγή κοινωνικής κατοικίας (affordable and social housing) στην γενικότερη ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ, ΟΠΩΣ ΑΥΤΗ ΧΑΡΑΣΣΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ. Είναι γεγονός ότι η "στεγαστική πολιτική" στην Ελλάδα, ιστορικά δεν ήταν συνδεδεμένη με τον πολεοδομικό σχεδιασμό, σε αντίθεση με τις διεθνείς πρακτικές, πράγμα που της στερούσε την δυνατότητα να ασκήσει μια πολιτική κοινωνικής κατοικίας, ενταγμένη σε στόχους ολοκληρωμένης οικιστικής / πολεοδομικής πολιτικής και να αξιοποιήσει τα εργαλεία πολιτικής γης που αυτός παρείχε (πχ πχ απαλλοτριώσεις με χαμηλό κόστος προ της ένταξης στο σχέδιο ή κοινωνικά προγράμματα ανάπλασης περιοχών), πλην ελαχίστων περιπτώσεων. Θυμίζουμε ότι τούτο συνδέεται και με τον δευτερεύοντα ρόλο που παίζει η αυτοδιοίκηση στον πολεοδομικό σχεδιασμό και την στεγαστική μέριμνα στην χώρα μας, σε αντίθεση με την δυτική Ευρώπη. Ωστόσο -ως συνέχεια του νέου συντάγματος του 1975 (άρθρα 17 και 24)- ήδη από το 1976 με την ίδρυση της ΔΕΠΟΣ (Δημοσία Επιχείρηση Πολεοδομίας Οικισμού και Στεγάσεως) και το 1979 με τον Ν. 947, εισάγεται η αντίληψη κοινωνικής κατοικίας ως μέρος του σχεδιασμού των οικιστικών περιοχών, και ως τρόπος ανάπτυξης μικτής οικονομίας (δημόσιου /ιδιωτικού τομέα), με περιορισμένες όμως εφαρμογές των σχετικών εργαλείων (βλέπε ΕΚΤΝΕΠΟΛ), θέμα που αξίζει να ερευνηθεί επισταμένα, προκειμένου να αναπτυχθεί μια σύγχρονη πολιτική κοινωνικής κατοικίας. Η σύνδεση των στεγαστικών προγραμμάτων του ΟΕΚ με τα πολεοδομικά σχέδια, μέσω Τοπικών Ρυμοτομικών, η πιλοτική εφαρμογή αναπλάσεων από την ΔΕΠΟΣ και Δήμους ή του κοινωνικού ΣΔ, ένα πρωτοπόρο εργαλείο «κοινωνικής αντιπαροχής», είναι πολύτιμο υλικό για την αξιολόγηση της εμπειρίας, τόσο πολεοδομικά όσο και ως προς τον στεγαστικό στόχο ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων. Αν η ένταξη του στεγαστικού ζητήματος στο Υπ. Κοιν Υπηρεσιών ή Εργασίας, ήταν αποδεκτή την εποχή του προσφυγικού κύματος (προ 100ετίας) σήμερα, που το πρόβλημα της αστεγίας αγγίζει όλο και περισσότερο μέρος του αστικού πληθυσμού, η επιλογή αυτή φαίνεται ως αναχρονιστική και η σύνδεση με τον στόχο 11 των Η.Ε. ως ψευδεπίγραφη. Βασική προϋπόθεση της ατζέντας των 17 στόχων για την αειφορία του Ο.Η.Ε. αλλά και των ευρωπαϊκών πολιτικών, είναι η διασύνδεση κοινωνικών, αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών στόχων, μέσω ισχυρών θεσμών διαφάνειας, δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Το παρόν ΣΝ καταθέτει ασαφείς κανόνες για την διαχείριση των νεοεισαγώμενων θεσμών, (όπως η κοινωνική αντιπαροχή) ενώ η ΟΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΝΑ ΟΙΚΟΠΕΔΟ ΧΩΡΙΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ, ΧΩΡΙΣ ΜΙΑ ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΙΘΑΝΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΝΑ ΠΕΡΙΟΧΗ, ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙ ΝΑ ΣΥΝΔΥΑΣΤΕΙ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ, ΧΩΡΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗΣ (INCLUSIVITY) ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ. Η επιλογή των προς ανάπτυξη ακινήτων επαφίεται αποκλειστικά στην αγορά, με μόνη πολεοδομική διάταξη την παροχή ελευθερίας χωροθέτησης των οικοδομούμενων ως κτίρια κοινωνικής αντιπαροχής ακόμα και στην γεωργική γη. Είναι τελικά βασισμένο κυρίως στην εκτίμηση «απουσίας πολιτικών για την αύξηση της προσφοράς στέγης» εκτίμηση που όμως δεν τεκμηριώνεται επαρκώς, αφού αγνοεί τις διαδικασίες προσφοράς πολεοδομημένης γης μέσω του σχεδιασμού, χωρίς να επιχειρεί να τις βελτιώσει. Η επιδιωκόμενη αξιοποίηση εργαλείων από τις σύγχρονες διεθνείς πρακτικές (όπως τo rent to own) έχουν μεταφερθεί ως απλά χρηματοοικονομικά εργαλεία, αγνοώντας την πολυεπίπεδη εμπειρία σχεδιασμού και διαχείρισης των πολιτικών κατοικίας στις χώρες όπου αυτά αναπτύχθηκαν, όπως είναι οι ολοκληρωμένες καλές πρακτικές (best practices) που διακινούνται μέσω του European Social Housing Observatory, του Προγράμματος «URBACT», των Πρωτοβουλιών για τις «Αστικές Καινοτόμες Δράσεις» ή την προσιτή στέγαση, κλπ. ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΠΑΡΟΧΗΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΑΣΙΣΤΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΑΙ ΑΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ «ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ» ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ, ΑΛΛΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΝ ΚΥΡΙΟ ΡΟΛΟ: (Α) ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΠΩΣ Η ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ, (Β) ΟΙ ΔΙΑΦΑΝΕΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ, (Γ) Ο ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΕΝΟΣ ΕΠΙΤΕΛΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΦΟΡΕΑ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, ΠΟΥ ΘΑ ΣΥΝΕΒΑΛΛΕ ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ (Δ) Η ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΕΥΕΛΙΚΤΩΝ ΑΛΛΑ ΔΙΑΦΑΝΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ /ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΟΠΩΣ ΟΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΝΤΙΠΑΡΟΧΗΣ, ΚΑΙ (Ε) Η ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΥΕΛΙΚΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ Η ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΑΝΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ. Η ανάληψη του έργου της κοινωνικής κατοικίας δεν μπορεί να επαφίεται σε μεμονωμένες βραχύβιες και ευκαιριακές εργολαβίες αντιπαροχής αλλά θα πρέπει να συμβάλλει στην ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΣΤΙΒΑΡΟΥ ΤΟΜΕΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΕΝΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ. Ακολουθούν ιδιαίτερα σχόλια στα άρθρα 3, 5, 8, 9, 10, 13 και 26