1. Στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, καταβάλλεται από τον ΟΓΑ, επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερηλίκων, εφόσον πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
α. Έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
β. Δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το εξωτερικό ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα, μεγαλύτερη από το κατωτέρω στην παρ. 3 πλήρες ποσό του επιδόματος.
Σε περίπτωση που η κατά τα ανωτέρω σύνταξη ή παροχή από δημόσιο φορέα που λαμβάνουν είναι μικρότερη από το επίδομα, δικαιούνται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μετά την αφαίρεση του ποσού της σύνταξης ή παροχής που λαμβάνουν από το επίδομα. Αν το ποσό που προκύπτει είναι μικρότερο από είκοσι (20) ευρώ δεν καταβάλλεται το επίδομα.
Σε περίπτωση μεταβολής του ποσού της σύνταξης ή της παροχής που λαμβάνουν από το εξωτερικό ή την Ελλάδα, αντίστοιχα, οι δικαιούχοι υποχρεούνται να το δηλώσουν αμέσως, προκειμένου να τροποποιηθεί αναλόγως το ποσό του επιδόματος.
Για όσους λαμβάνουν σύνταξη ή άλλη παροχή από οποιοδήποτε φορέα του εξωτερικού, η νομισματική ισοτιμία λαμβάνεται υπόψη την 1η εργάσιμη ημέρα του έτους κατά τη χορήγηση, την επαναχορήγηση ή την τροποποίηση του ποσού της παροχής που λαμβάνουν από τον αρμόδιο για την καταβολή αυτής φορέα, λόγω αλλαγής του ποσού της σύνταξης που λαμβάνουν από τον φορέα του εξωτερικού.
γ. Διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα δεκαπέντε (15) συνεχόμενα έτη πριν από την υποβολή της αίτησης για τη λήψη του επιδόματος ή δεκαπέντε (15) έτη μεταξύ του 17ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους, εκ των οποίων τα δέκα (10) συνεχόμενα πριν από την υποβολή της αίτησης και εξακολουθούν να διαμένουν στην Ελλάδα και μετά τη λήψη της παροχής.
δ. Το ποσό του επιδόματος καταβάλλεται πλήρες ή σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην περίπτωση β’ της παραγράφου 1 για όσους πληρούν αθροιστικά τα ανωτέρω κριτήρια και έχουν συμπληρώσει στη χώρα τουλάχιστον τριάντα πέντε (35) πλήρη έτη διαμονής και μειώνεται κατά 1/35 για κάθε ένα (1) έτος που υπολείπεται των τριάντα πέντε (35) ετών διαμονής στη χώρα.
ε. Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τεσσάρων χιλιάδων τριακοσίων είκοσι (4.320) ευρώ ή, στη περίπτωση εγγάμων, το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των οκτώ χιλιάδων εξακοσίων σαράντα (8.640) ευρώ.
στ. Εξαιρούνται της παροχής οι μοναχοί/ες, οι οποίοι διαμένουν σε Ιερές Μονές και συντηρούνται από αυτές και όσοι εκτίουν ποινή φυλάκισης.
ζ. Εξαιρούνται επίσης όσοι ο ή ή σύζυγος λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή μεγαλύτερη από την παροχή.
2. Στο εισόδημα δεν υπολογίζονται:
α. Οι οικονομικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε ΑμεΑ λόγω της αναπηρίας τους.
β. Το διατροφικό επίδομα που χορηγείται στους πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στους μεταμοσχευμένους.
γ. Το επίδομα ανεργίας
δ. Η διατροφή που καταβάλλεται σε ανήλικο τέκνο με δικαστική απόφαση ή με συμβολαιογραφική πράξη ή με ιδιωτικό έγγραφο.
3. Περιουσιακά κριτήρια.
α. Ακίνητη περιουσία:
Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του αιτούντος σύμφωνα με τα ανωτέρω το επίδομα δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 90.000 ευρώ.
β. Κινητή περιουσία:
Το τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης της κινητής περιουσίας του αιτούντος (επιβατικά ΙΧ, ΜΧ αυτοκίνητα ή και δίκυκλα) δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της, το ποσό των 6.000 ευρώ.
4. Το πλήρες ποσό του μηνιαίου επιδόματος ανέρχεται σε 360 Ευρώ και αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παράγραφος 3 του παρόντος
5. Η ως άνω παροχή καταβάλλεται σε μηνιαία βάση για όσους δικαιούχους κάνουν αίτηση από την 1η του επόμενου της υποβολής της αίτησης μήνα. Εκκρεμείς αιτήσεις σε οποιοδήποτε στάδιο διοικητικής διαδικασίας, κατά τη δημοσίευση του παρόντος, εξετάζονται με τις προϋποθέσεις του παρόντος.
6. Ποσά συντάξεων που εισπράχθηκαν μέχρι τη διακοπή της παροχής του ανασφάλιστου υπερήλικα, όπως προβλέπονταν από τις διατάξεις της περίπτωσης 5 της υποπαραγράφου ΙΑ.6. της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 δεν αναζητούνται.
7. Οι ανασφάλιστοι υπερήλικες που λαμβάνουν ήδη, πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος, παροχή από τον ΟΓΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1296/1982, όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του Ν. 4093/2012, εξακολουθούν να λαμβάνουν την παροχή, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση διατάξεις του τελευταίου.
8. Κατά της απόφασης περί απονομής ή μη του παρόντος επιδόματος χωρεί ένσταση ενώπιον του οργάνου εξέτασης ενστάσεων του άρθρου 40 του Π.Δ. 78/1998 (ΦΕΚ 72/Α/7.4.1998) «Καταστατικό Ασφάλισης και Συνταξιοδότησης Αγροτών», εντός προθεσμίας τριών μηνών, αρχομένης από την κοινοποίηση της απόφασης στον αιτούντα. Το ως άνω όργανο υποχρεούται να αποφανθεί επί της ένστασης μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή της.
9. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μετά από γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων, καθορίζονται τα δικαιολογητικά, η διαδικασία καταβολής της παροχής καθώς και άλλες αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος.
10. Οι ρυθμίσεις του άρθρου 69 του ν.4144/2013 (Α΄ 88) εφαρμόζονται και στην παρούσα ρύθμιση.
Στην παρ.1 προστίθεται περίπτωση η΄ως κατωτέρω:
«Ως και τα πολυτεκνικά επιδόματα.»
Επίσης στο τέλος της παρ.2, του ίδιου άρθρου προστίθεται περίπτωση ε΄, που έχει ως εξής:
«ε. Τα πολυτεκνικά επιδόματα.»
Στην παραγράφο 1ζ το άρθρο αναφέρει ότι «Εξαιρούνται επίσης όσοι ο ή η σύζυγος λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή μεγαλύτερη από την παροχή.». Αυτό σημαίνει ότι σε ένα ζευγάρι που ο ένας σύζυγος λαμβάνει σύνταξη μεγαλύτερη από 360 ευρώ (π.χ.500 ευρώ) τότε αν ο/η άλλος σύζυγος είναι ανασφάλιστος δε δικαιούται επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων. Επομένως ένα ζευγάρι ανασφάλιστων συζύγων θα παίρνει αθροιστικά 2*360=720 ευρώ μεγαλύτερο εισόδημα δηλαδή από ένα ζευγάρι ενός ασφαλισμένου και ενός ανασφάλιστου συζύγου όπως η περίπτωση που περιγράφηκε, γεγονός που είναι καταφανέστατα άδικο.
Για την αποκατάσταση της διαφαινόμενης αδικίας προτείνεται η συγκεκριμένη παράγραφος 1ζ του άρθρου να αλλαχθεί ως εξής: «Στην περίπτωση εγγάμων στους οποίους ο ένας σύζυγος είναι ανασφάλιστος το ποσό του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων που αυτός δικαιούται είναι το διπλάσιο του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων μείον το ποσό της σύνταξης από οποιαδήποτε πηγή που λαμβάνει ο έτερος σύζυγος». Δηλαδή στο παράδειγμά μας ο ανασφάλιστος σύζυγος να λάβει επίδομα 720-500=220 ευρώ.
Στο αρχικό σχέδιο νόμου που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Ιανουάριο του 2016 προβλεπόταν ότι «Στο εισόδημα δεν υπολογίζεται: α) Το ποσό που αντιστοιχεί στην αντικειμενική δαπάνη από ιδιοκατοικούμενη κύρια κατοικία μέχρι 100 τ.μ.»
Στο παρόν σχέδιο νόμου το εδάφιο αυτό έχει αφαιρεθεί, με αποτέλεσμα να στερηθούν το επίδομα όσοι υπερήλικες έχουν οποιαδήποτε ακίνητη περιουσία λόγω του τεκμαρτού εισοδήματος.