Υφιστάμενη κατάσταση – Πρόσφατες εξελίξεις
Ο Μηχανισμός Διάγνωσης των Αναγκών της αγοράς εργασίας συστηματικά αντλεί, επεξεργάζεται και διαχειρίζεται στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ) της ΕΛΣΤΑΤ, του ΟΑΕΔ και από το πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εργασίας ΕΡΓΑΝΗ, τις ροές μισθωτής απασχόλησης και δευτερογενή δεδομένα από έρευνες και μελέτες σχετικά με την αγορά εργασίας (εισροές) και παράγει αποτελέσματα σχετικά με τον δυναμισμό των επαγγελμάτων και κλάδων. Ειδικότερα για τα επαγγέλματα παράγονται αποτελέσματα σε τριψήφιο επίπεδο ταξινόμησης ISCO -08 και για τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας σε διψήφιο και τριψήφιο επίπεδο ταξινόμησης. Οι εκθέσεις αποτελεσμάτων παράγονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και αναρτώνται στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Εργασίας (www.ypakp.gr) του ΕΙΕΑΔ (www.eiead.gr) και του ΟΑΕΔ (www.oaed.gr).
Ο συντονισμός για την ανάπτυξη του Μηχανισμού είναι αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Ένταξης στην Εργασία του Υπουργείου Εργασίας και την επιστημονική ευθύνη για την ανάπτυξη του μηχανισμού την έχει το ΕΙΕΑΔ.
Η ανάπτυξη και λειτουργία του Μηχανισμού Διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας έχει ως κύριο στόχο την τακτική και έγκυρη τροφοδότηση της πολιτείας με δεδομένα και εκτιμήσεις που συμβάλλουν στον στρατηγικό σχεδιασμό των πολιτικών απασχόλησης, των πολιτικών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, της μαθητείας, και εν γένει της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού.
Η ετήσια έκθεση που καταρτίζει το ΕΙΕΑΔ, μαζί με την πληροφόρηση που παρέχεται άμεσα από τα αιτήματα των εργοδοτών και από τις ιδιαίτερες ανάγκες κατάρτισης, όπως η διατήρηση και η ανάπτυξη παραδοσιακών επαγγελμάτων και οι αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας, όπως προσδιορίζονται στην Εθνική Στρατηγική για την Ανάπτυξη, αποτελούν πηγή άντλησης πληροφόρησης για το σχεδιασμό των πολιτικών.
Τα αποτελέσματα του Μηχανισμού Διάγνωσης ελήφθησαν υπόψη κατά τη διαδικασία σχεδιασμού του Προγράμματος «Κατάρτιση και Πιστοποίηση Ανέργων 29–64 ετών σε κλάδους αιχμής».
Παράλληλα, η Έκθεση του Μηχανισμού παρέχει πληροφόρηση προς το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας (πληροφόρηση των πολιτών, επαγγελματικός προσανατολισμός των νέων, αναπροσανατολισμός των ανέργων).
Προκλήσεις –Απαιτούμενες Δράσεις
Στην παρούσα φάση λειτουργίας του Μηχανισμού ακολουθείται στατική ανάλυση αλλά χρειάζεται πιο ολοκληρωμένος τρόπος υπολογισμού του δυναμισμού των κλάδων και των επαγγελμάτων με την έννοια της πρόβλεψης. Ως εκ τούτου είναι απαραίτητη η δημιουργία και μελέτη ιστορικότητας των στοιχείων τα οποία θα χρησιμοποιηθούν στα οικονομετρικά μοντέλα πρόβλεψης. Ωστόσο, καθώς τα μοντέλα προβλέψεων βασίζονται σε αριθμό υποθέσεων ή σεναρίων, σε περιόδους μεγάλης αβεβαιότητας λόγω οικονομικής στασιμότητας υφίσταται κίνδυνος παρεκκλίσεων από τις προβλέψεις.
Η καλύτερη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του Μηχανισμού στο σχεδιασμό των ΕΠΑ και στην καθημερινή εργασία των εργασιακών συμβούλων στα ΚΠΑ.
Προς την κατεύθυνση αυτή έχουν υλοποιηθεί οι εξής δράσεις:
Θεσμοθέτηση με τον νέο Οργανισμό του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης(Π.Δ 134/2017 – ΦΕΚ 168 Α) Τμήματος Σχεδιασμού και Παρακολούθησης του Μηχανισμού Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας, το οποίο ανήκει στην Δ/νση Ένταξης στην Εργασία και το οποίο, σε συνεργασία με το ΕΙΕΑΔ, είναι αρμόδιο για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων του Μηχανισμού και την υποβολή τους προς τους σχεδιαστές των ΕΠΑ.
Δημιουργία από το ΕΙΕΑΔ διαδραστικών εργαλείων που χρησιμοποιούν οι εργασιακοί σύμβουλοι του ΟΑΕΔ και αφορούν την κλαδική κατανομή των επαγγελμάτων, τα συγκριτικά τους χαρακτηριστικά, τον δυναμισμό επαγγελματικών ειδικοτήτων σε εθνικό επίπεδο και ανά Περιφέρεια, τον δυναμισμό των κλάδων σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο Περιφέρειας, τους απασχολούμενους ανά επάγγελμα στο σύνολο της χώρας και ανά Περιφέρεια, τις προσλήψεις, απολύσεις και ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων και τις προσλήψεις, απολύσεις και ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων ανά επάγγελμα στο σύνολο της χώρας, ανά Περιφέρεια και Περιφερειακή Ενότητα, τους απασχολούμενους ανά κλάδο στο σύνολο της χώρας και ανά Περιφέρεια, τις ενεργές επιχειρήσεις ανά κλάδο, Νομό, Νομική Μορφή και έτος ίδρυσης και τις απολύσεις, προσλήψεις σε επίπεδο Δήμου.
Η περαιτέρω ανάπτυξη του Μηχανισμού με στόχο την παροχή πληροφοριών σε επίπεδο δεξιοτήτων και ειδίκευσης.
Προς την κατεύθυνση της παροχής δεδομένων από τον Μηχανισμό σε επίπεδο δεξιοτήτων έχει ολοκληρωθεί από το ΕΙΕΑΔ πιλοτική έρευνα πεδίου για τις ανάγκες σε δεξιότητες των επιχειρήσεων σε δύο Περιφέρειες της χώρας (Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και Περιφέρεια Θεσσαλίας). Με βάση τα αποτελέσματα των πιλοτικών ερευνών, σχεδιάζεται η επέκταση των συγκεκριμένων ερευνών πεδίου για την άντληση δεδομένων σχετικά με τις ανάγκες των επιχειρήσεων σε δεξιότητες στο σύνολο των Περιφερειών της χώρας εντός του 2018. Οι Περιφερειακοί Μηχανισμοί Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας θα λειτουργούν συμπληρωματικά προς τον εθνικό Μηχανισμό και σε στενή συνεργασία με αυτόν. Στη βάση κοινής μεθοδολογίας που προτείνεται από το ΕΙΕΑΔ, ο κάθε Περιφερειακός Μηχανισμός θα συλλέγει δεδομένα τα οποία θα αποστέλλει στο ΕΙΕΑΔ αλλά και θα επεξεργάζεται και θα αξιοποιεί για τον σχεδιασμό περιφερειακών πολιτικών.
Στην υλοποίηση των ανωτέρω δράσεων συμβάλλουν επίσης:
η συνεργασία με το CEDEFOP στο πρόγραμμα «Governance of EU skills anticipation and matching systems: Country review» (Μάρτιος 2017-Οκτώβριος 2018). Οι βασικές παράμετροι της συνεργασίας και τα προσδοκώμενα αποτελέσματά της, αφορούν τρεις θεματικούς τομείς προτεραιότητας:
μεθοδολογική υποστήριξη – εργαλεία και μέθοδοι
βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου του συστήματος διακυβέρνησης των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού με το συντονισμό και τη συνεργασία των αρμόδιων εθνικών φορέων
αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του μηχανισμού διάγνωσης κατά το σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών (ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, εκπαίδευση και κατάρτιση, μετανάστευση κ.λπ.) με ταυτόχρονη χρήση διεθνών και ευρωπαϊκών συγκριτικών παραδειγμάτων.
οι συστάσεις της Επιστημονικής Επιτροπής του Μηχανισμού, η οποία έχει ως έργο την παροχή συμβουλών και υποδείξεων καθώς και την υποβολή πορισμάτων και προτάσεων προς το Υπουργείο Εργασίας με σκοπό την συνεχή βελτίωση της λειτουργίας του Μηχανισμού και των παραγόμενων εκροών.
η συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και κλαδικούς φορείς, τα Πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα έτσι ώστε να υπάρξει περαιτέρω εξειδίκευση των αποτελεσμάτων που παράγονται μέσω του Μηχανισμού Διάγνωσης για τον καθορισμό των δεξιοτήτων για τις οποίες υπάρχει ζήτηση στην αγορά εργασίας.
Υπεύθυνος έργου
Η Διεύθυνση Ένταξης στην Εργασία του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με τη συνεργασία του ΕΙΕΑΔ.