Υφιστάμενη Κατάσταση
Η οργανωσιακή διαδικασία και το μοντέλο παροχής των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης (ΕΠΑ) μέχρι σήμερα στηρίχθηκε σε κλειστού τύπου παρεμβάσεις με προκαθορισμένο περιεχόμενο και στόχους. Η αποτελεσματικότητα αυτού του τύπου παρεμβάσεων επανεξετάζεται καθώς δεν συνδέεται με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση ανά ωφελούμενο στη βάση των αναγκών του, των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων του. Επιπλέον, σημαντικό χαρακτηριστικό των ανωτέρω παρεμβάσεων είναι ότι δεν υπάρχει συνεχής διαθεσιμότητά τους προς εξυπηρέτηση και τοποθέτηση στην αγορά εργασίας των ανέργων.
Προκλήσεις –απαιτούμενες δράσεις
Μια σημαντική πρόκληση για τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης στην Ελλάδα θα είναι η στροφή προς ένα «ανοικτό πλαίσιο», σύμφωνα με τις προσεγγίσεις πολιτικής της ΕΕ.
Μέχρι σήμερα οι διαθέσιμοι πόροι αξιοποιούνται μέσω των υλοποιούμενων προγραμμάτων απασχόλησης, κατάρτισης ή κοινωφελούς εργασίας, τα οποία καταρτίζονται με συγκεκριμένο προϋπολογισμό και συγκεκριμένο αριθμό ωφελούμενων κάθε φορά.
Στο νέο μοντέλο επιδιώκουμε να υπάρχει διαρκής διαθεσιμότητα σταθερών/βασικών επιλογών απασχόλησης ή κατάρτισης για τον άνεργο και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των αναγκών του ανέργου μέσω των προγραμμάτων ΕΠΑ.
Για την εφαρμογή των προγραμμάτων απασχόλησης «ανοιχτού τύπου» απαιτούνται τα εξής:
στήσιμο και λειτουργία μηχανισμού προγραμματισμού και παρακολούθησης των πόρων και των θέσεων σε περιοδική βάση λαμβάνοντας υπόψη την αξιολόγηση των προηγούμενων προγραμμάτων. Ο μηχανισμός αυτός θα λειτουργεί σε μια κεντρική μονάδα του Υπουργείου Εργασίας, στη Δ/νση Ένταξης στην Εργασία, η οποία θα συντονίζει τους εμπλεκόμενους φορείς (ΟΑΕΔ, Περιφερειακές Διευθύνσεις ΟΑΕΔ, Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ ΑπΚΟ, Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠ Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού εκπαίδευση δια βίου Μάθηση)
εξέταση δυνατών επιλογών κατανομής θέσεων σε εθνικό επίπεδο ή περιφερειακό επίπεδο σε [ετήσια βάση] και παρακολούθησης συνολικά ή για κάθε τύπο ΕΠΑ, βασιζόμενοι στην κατάσταση ανεργίας και στο profile των ανέργων και παράλληλα δυνατότητα ευελιξίας όταν χρειάζεται βάσει ιδιαίτερων συνθηκών και έκτακτων αναγκών
ενίσχυση του ρόλου των εργασιακών συμβούλων που θα υποστηρίζουν, αξιολογούν και κατευθύνουν τους ανέργους στο μέτρο πολιτικής που ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες τους, χρησιμοποιώντας τη νέα μεθοδολογία profiling, καταρτίζοντας ή επικαιροποιώντας το Ατομικό Σχέδιο Δράσης και διατηρώντας συνεχή συνεργασία με τον άνεργο [μαζί με την ενίσχυση θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει και ένας κώδικας δεοντολογίας ότι οι παραπομπές βασίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια]
καθώς οι μέχρι σήμερα υλοποιούμενες παρεμβάσεις που χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ αφορούν κλειστού τύπου προγράμματα είναι απαραίτητες νέες θεσμικές ρυθμίσεις για τις «ανοιχτού τύπου» παρεμβάσεις που θα χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ
παρακολούθηση και εποπτεία της νέας διαδικασίας παροχής ΕΠΑ
Για το σκοπό αυτό θα εφαρμοσθεί καταρχάς ένα πιλοτικό πρόγραμμα στο οποίο θα δοκιμασθεί ο νέος τρόπος υλοποίησης των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης σε ένα Κέντρο Προώθησης της Απασχόλησης. Η κινητικότητα προβλέπεται να ενισχυθεί και μέσω του προγράμματος EURES που πρόκειται να ενταντικοποιηθεί σύμφωνα με το νέο εγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης.
Παράλληλα, θα εξετασθούν πιθανά ελλείμματα των ανέργων ως προς τις Ικανότητες, Γνώσεις και Δεξιότητές τους και αν χρειαστεί θα ενισχυθεί η γεωγραφική τους κινητικότητα σε διαφορετικό τόπο/περιφέρεια από τον τόπο κατοικίας τους μέσω και της καταβολής επιδόματος μετεγκατάστασης για τη συμμετοχή τους σε διαθέσιμη ενεργητική πολιτική απασχόλησης.
Στο πλαίσιο αυτό η αμοιβαιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και η ανάπτυξη της εμπιστοσύνης μεταξύ των δημόσιων φορέων πολιτικής, των ωφελουμένων και της αγοράς εργασίας, αποτελεί ίσως την μεγαλύτερη πρόκληση.
Υπεύθυνος Έργου
Υπεύθυνοι συντονισμού της μεταρρύθμισης είναι η Διεύθυνση Ένταξης στην Αγορά Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που συνεργάζεται στενά και συνεχώς με τους εμπλεκόμενους φορείς, την Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εργασίας ΑπΚΟ, τον ΟΑΕΔ και την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΕΠΑΝΑΔ και Δια Βίου μάθησης του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης.