Υφιστάμενη κατάσταση
Κατά τον σχεδιασμό των Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης (ΕΠΑ), το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δίνει την πολιτική κατεύθυνση βάσει των προτεραιοτήτων της κυβερνητικής πολιτικής, όπως αυτές προσδιορίζονται (προτεραιοποίηση ομάδων στόχου των προγραμμάτων) και συνδέονται με τις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση που έχουν υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Υπουργών Απασχόλησης.
Οι φορείς που εμπλέκονται στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης είναι η Διεύθυνση Ένταξης στην Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ Υπουργείου Εργασίας, Τομέα Απασχόλησης και Κοινωνικής Οικονομίας (ΕΔ ΕΣΠΑ ΑπΚΟ) και ο ΟΑΕΔ. Ειδικότερα:
Η Διεύθυνση Ένταξης στην Εργασία έχει επιχειρησιακό στόχο τη λήψη μέτρων για την προώθηση της απασχόλησης μέσω της θέσπισης των αναγκαίων νομοθετικών ρυθμίσεων για την υλοποίηση προγραμμάτων ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης και επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Επίσης, έχει την εποπτεία και τον συντονισμό για τη λειτουργία του Μηχανισμού Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, ΝΠΙΔ υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης είναι συμβουλευτικό όργανο του Υπουργείου και έχει την επιστημονική ευθύνη για τον Μηχανισμό.
H Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Τομέα Απασχόλησης και Κοινωνικής Οικονομίας (ΕΔ ΕΣΠΑ ΑπΚΟ ) έχει την αρμοδιότητα του σχεδιασμού, προγραμματισμού, της εξειδίκευσης, της προετοιμασίας και της υλοποίησης έργων ή δράσεων που χρηματοδοτούνται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) ή και χρηματοδοτικούς μηχανισμούς της Ε.Ε. ή και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.
Ο ΟΑΕΔ εφαρμόζει την κυβερνητική πολιτική για την απασχόληση και την καταπολέμηση της ανεργίας, την ενίσχυση και διευκόλυνση της ένταξης του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας στην αγορά εργασίας, την ασφάλιση κατά της ανεργίας, την προώθηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και τη σύνδεσή της με την απασχόληση. Σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα Ενεργητικής Πολιτικής Απασχόλησης με βάση τις πολιτικές κατευθύνσεις και οδηγίες του Υπουργείου Εργασίας και υποστηρίζει το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας.
Προκλήσεις-απαιτούμενες ενέργειες
Μία πρόκληση κατά τον ανασχεδιασμό των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης είναι η διοικητική ικανότητα των αρμόδιων φορέων για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και αξιολόγησή τους, καθώς παρά τη σημαντική προσπάθεια βελτίωσης και ενδυνάμωσης, δεν έχει ακόμη καταστεί επαρκής σε οικονομικούς και σε ανθρώπινους πόρους.
Πρόκληση είναι επίσης η ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου σε εθνικό και συλλογικό επίπεδο κατά τον σχεδιασμό και την αξιολόγηση των ΕΠΑ.
Στις προκλήσεις αυτές πρέπει να συμπεριληφθούν οι υφιστάμενες αδυναμίες των πληροφοριακών συστημάτων ιδιαίτερα στη διασύνδεση και τη διαλειτουργικότητά τους καθώς και η έλλειψη πληροφοριακών συστημάτων που δίνουν τη δυνατότητα παρακολούθησης των συμμετεχόντων στις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, προκειμένου να υπάρχει μια συνολική εικόνα για όλους τους συμμετέχοντες σε όλα τα προγράμματα, που αυτή τη στιγμή μπορεί να παρακολουθούνται από διαφορετικά πληροφοριακά συστήματα ανάλογα με το πρόγραμμα συμμετοχής τους.
Για την αντιμετώπιση των ανωτέρω θεμάτων βρίσκονται σε εξέλιξη ή προβλέπονται οι ακόλουθες δράσεις:
Υιοθέτηση νέου Οργανογράμματος του Υπουργείου Εργασίας με σαφή αρμοδιότητα στο Τμήμα Σχεδιασμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Πολιτικών Ένταξης στην Εργασία και δημιουργία νέου Τμήματος Έρευνας και Τεκμηρίωσης Πολιτικών Ένταξης στην Εργασία [ΠΔ.134/2017 (Α΄168)].
Υιοθέτηση νέας Διάρθρωσης της Ειδικής Υπηρεσίας Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Τομέα Απασχόλησης και Κοινωνικής Οικονομίας [αρ. αποφ.: 11315/ΕΥΘΥ 97/30.1.2018, (Β΄220)].
Υιοθέτηση νέου Οργανογράμματος του ΟΑΕΔ σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση του έργου «Επανασχεδιασμός Επιχειρησιακού Μοντέλου του ΟΑΕΔ», με το οποίο θα ενισχυθεί η ικανότητα του ΟΑΕΔ κατά τον σχεδιασμό, υλοποίηση και αξιολόγηση των ΕΠΑ.
Τακτική συνεδρίαση της Εθνικής Επιτροπής για την Απασχόληση.
Η ενίσχυση του εθνικού και περιφερειακού διαλόγου για την εφαρμογή και την αντιμετώπιση των αναγκών σχεδιασμού και υλοποίησης των ΕΠΑ με εκπροσώπους των αρμόδιων εθνικών και περιφερειακών δομών, των κοινωνικών εταίρων, περιφερειακών ιδρυμάτων πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης, επιμελητηρίων, ΠΕΠ. Στην παρούσα φάση είναι υπό εξέλιξη ενέργειες που αφορούν στη διασύνδεση μεταξύ εθνικών και περιφερειακών δομών που εμπλέκονται στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των ΕΠΑ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας.
Επίσης, στο πλαίσιο της υλοποίησης των δράσεων ΕΠΑ συστήνονται ομάδες εργασίας/συντονισμού με εκπροσώπους των εμπλεκόμενων φορέων. Στην παρούσα φάση λειτουργεί ομάδα συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων ως προς το θεσμό της μαθητείας με εκπροσώπους από το Υπουργείο Εργασίας, το Υπουργείο Παιδείας και τον ΟΑΕΔ. Παράλληλα, σε περιπτώσεις συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στην υλοποίηση του έργου, υπογράφεται σύμφωνο συνεργασίας στο οποίο ορίζονται οι αρμοδιότητες των δικαιούχων του έργου
Προβλέπεται η δημιουργία βάσης υποδοχής προτάσεων από θεσμικούς φορείς για τη Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση, οι οποίες θα αξιολογούνται με στόχο την επιλογή νέων δράσεων.
3.Στην Ενότητα 4 «Διακυβέρνηση», όπως συμπληρωθούν και διαμορφωθούν οι παρακάτω παράγραφοι (σελίδα 21) ως ακολούθως:
α) «Η ενίσχυση του εθνικού και περιφερειακού διαλόγου για την εφαρμογή και την αντιμετώπιση των αναγκών σχεδιασμού και υλοποίησης των ΕΠΑ με εκπροσώπους των αρμόδιων εθνικών και περιφερειακών δομών, των κοινωνικών εταίρων, της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), περιφερειακών ιδρυμάτων πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης, επιμελητηρίων, ΠΕΠ. Στην παρούσα φάση είναι υπό εξέλιξη ενέργειες που αφορούν στη διασύνδεση μεταξύ εθνικών και περιφερειακών δομών που εμπλέκονται στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των ΕΠΑ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας».
β) «Επίσης, στο πλαίσιο της υλοποίησης των δράσεων ΕΠΑ συστήνονται ομάδες εργασίας/συντονισμού με εκπροσώπους των εμπλεκόμενων φορέων. Στην παρούσα φάση λειτουργεί ομάδα συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων ως προς το θεσμό της μαθητείας με εκπροσώπους από το Υπουργείο Εργασίας, το Υπουργείο Παιδείας και τον ΟΑΕΔ. Παράλληλα, σε περιπτώσεις συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων και της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.με.Α) στην υλοποίηση του έργου υπογράφεται σύμφωνο συνεργασίας στο οποίο ορίζονται οι αρμοδιότητες των δικαιούχων του έργου»
Οι προαναφερθείσες συμπληρώσεις είναι απαραίτητες δεδομένου ότι:
– η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) με τον ν.2430/1996 (άρθρο 2, παρ. 2) έχει αναγνωριστεί ως η πλέον αντιπροσωπευτική οργάνωση των ατόμων με αναπηρία στη χώρα,
-βάσει του άρθρου 5 του Κανονισμού (ΕΚ) 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, τα κράτη μέλη οφείλουν να συνάπτουν εταιρική σχέση με φορείς που δραστηριοποιούνται στην προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την καταπολέμηση των διακρίσεων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η Ε.Σ.Α.μεΑ.