Η παράγραφος 3 του άρθρου 4 της με αριθμ. Δ13οικ.10747/256/06.03.2019 κοινής υπουργικής απόφασης «Καθορισμός όρων και προϋποθέσεων για την εφαρμογή προγράμματος Επιδόματος Στέγασης» (Β’ 792) τροποποιείται και προστίθεται παράγραφος 4. Το άρθρο 4 της με αριθμ. Δ13οικ.10747/256/06.03.2019 κοινής υπουργικής απόφασης διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 4
Κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα
Τα νοικοκυριά εντάσσονται στο πρόγραμμα εφόσον διαμένουν σε κύρια μισθωμένη κατοικία, δεν εντάσσονται στις εξαιρέσεις υπαγωγής του άρθρου 14 της παρούσης και πληρούν σωρευτικά τα ακόλουθα εισοδηματικά, περιουσιακά και λοιπά κριτήρια:
1. Εισοδηματικά κριτήρια
Το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπολογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού.
Στη μονογονεϊκή οικογένεια ορίζεται επιπλέον προσαύξηση 3.500 ευρώ για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού.
Στο νοικοκυριό με απροστάτευτο/α τέκνο/α ορίζεται επιπλέον προσαύξηση 3.500 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Παρατίθενται, ενδεικτικά, οι ακόλουθες περιπτώσεις:
| Σύνθεση Νοικοκυριού | Συνολικό Εισόδημα |
| Μονοπρόσωπο νοικοκυριό | 7.000 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη | 10.500 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος | 14.000 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη | 17.500 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω | 21.000 € |
2. Περιουσιακά κριτήρια
α. Ακίνητη περιουσία:
Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. με τις διατάξεις του ν. 4223/2013 (Α` 287) και προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
β. Κινητή περιουσία:
Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κτλ, όπως προκύπτουν από την τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια του κατωτέρω πίνακα για κάθε τύπο νοικοκυριού, μέχρι και το ποσό των 21.000 ευρώ.
Συγκεκριμένα:
| Σύνθεση Νοικοκυριού | Όρια καταθέσεων/ μετοχών, ομολόγων κτλ. |
| Μονοπρόσωπο νοικοκυριό | 7.000 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη | 10.500 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη | 14.000 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη | 17.500 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και πάνω | 21.000 € |
γ. Περιουσιακό τεκμήριο:
Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει ετησίως το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:
Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100
Ως έτος υπολογισμού του μέσου καταθετικού επιτοκίου ορίζεται εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί η τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
Δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:
– εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελούς διαβίωσης,
– δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής,
– δηλώνουν δαπάνες άνω των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,
– δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, όπως αυτές προσδιορίζονται στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε1.
3. Κριτήρια διαμονής
α) Ο δικαιούχος του επιδόματος πρέπει να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία πέντε (5) έτη πριν από την υποβολή της αίτησης, όπως τούτο αποδεικνύεται από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για τα έτη αυτά ή από κάθε άλλο πρόσφορο δικαιολογητικό. Ως υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νοείται η για έκαστο φορολογικό έτος και εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας υποβολή της και όχι η τυχόν μετά τη λήξη του έτους, εντός του οποίου έχει ταχθεί η ανωτέρω προθεσμία, υποβολή δήλωσης για το εισόδημα παρελθόντος φορολογικού έτους. Τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού πρέπει επίσης να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια.
β) Ειδικά οι πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν έχουν την ιδιότητα:
i) ομογενούς αλλοδαπού που διαθέτει Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς,
ii) πολίτη κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
iii) πολίτη κράτους που ανήκει στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο,
iv) πολίτη της Ελβετικής Συνομοσπονδίας,
v) υπηκόου τρίτης χώρας ή απάτριδος, στον οποίο έχει χορηγηθεί το καθεστώς πρόσφυγα ή το καθεστώς επικουρικής προστασίας, κατά την έννοια των περιπτώσεων στ΄ και η΄ του άρθρου 2 του ν. 4636/2019 (Α΄ 169),
vi) ανιθαγενούς, του οποίου το καθεστώς παραμονής στην Ελλάδα διέπεται από τις διατάξεις του ν. 139/1975 (Α΄ 176),
vii) πολίτη τρίτης χώρας, στον οποίο έχει χορηγηθεί καθεστώς παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 28 του προεδρικού διατάγματος 114/2010 (Α΄ 195) σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 19Α του ν. 4251/2014 (Α΄ 80), όπως ισχύουν,
πρέπει, προκειμένου να καταστούν δικαιούχοι του επιδόματος, να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία δώδεκα (12) έτη πριν από την υποβολή της αίτησης, αποδεικνύοντας το νόμιμο και το μόνιμο της διαμονής τους σύμφωνα με τις προβλέψεις της περίπτωσης α΄ της παρούσας παραγράφου».
4. Κριτήριο πραγματικής φοίτησης στην υποχρεωτική εκπαίδευση
Στις περιπτώσεις που το νοικοκυριό περιλαμβάνει ανήλικα μέλη, για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησής τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση, το επίδομα χορηγείται υπό την προϋπόθεση, αφενός, της εγγραφής τους σε σχολείο, αφετέρου, της πραγματικής φοίτησής τους, η οποία θεωρείται ότι συντρέχει όταν το ανήλικο μέλος δεν υποχρεούται να επαναλάβει την ίδια τάξη λόγω του αριθμού των απουσιών του. Με απόφαση του Διοικητή του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «ΟΠΕΚΑ», η οποία ισχύει από την ανάρτησή της στην επίσημη ιστοσελίδα του, ρυθμίζεται κάθε ειδικότερο και λεπτομερειακό θέμα που άπτεται της εφαρμογής της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου, η διάταξη του οποίου εφαρμόζεται το πρώτον από το σχολικό έτος 2020-2021, συμπεριλαμβανομένων των ειδικότερων προϋποθέσεων και της διαδικασίας α) διαπίστωσης της μη πλήρωσης των ανωτέρω τιθέμενων προϋποθέσεων μέσω της διασύνδεσης των πληροφοριακών συστημάτων του επιδόματος και του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, β) διακοπής της χορήγησης του επιδόματος, γ) ανάκτησης της τυχόν αχρεώστητης καταβολής του και δ) εκ νέου υποβολής αίτησής για τη χορήγησή του.».
Θα πρέπει η διάταξη για εισήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ για καταβολή αναδρομικών να επεκταθεί σε κάθε περίπτωση που ποσά δεν καταβλήθηκαν ποσά επιδόματος για ορισμένο διάστημα από πράξεις ή παραλείψεις που ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης του Δημοσίου, ανεξαρτήτως αν υπήρχε υπαιτιότητα υπαλλήλου, δημοτικού ή
Υπουργείου ή άλλου φορέα, ή, αντίθετα, το πρόβλημα ήταν συστημικό. (Το ίδιο και στην ΚΥΑ για το ΚΕΑ.)
Αρθρα 13 και 15
Με τα άρθρα 13 και 15 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου προβλέπεται η χορήγηση επιδόματος παιδιού και επιδόματος στέγασης σε δικαιούχους διεθνούς προστασίας με τους ίδιους όρους με τους Ελληνες πολίτες. Πλην όμως η απαίτηση μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα τα τελευταία 5 έτη πριν από το έτος υποβολής αίτησης, αποδεικνυόμενης μάλιστα αποκλειστικά από την υποβολή δηλώσεων φορολογία εισοδήματος, θέτει εξ αντικειμένου σε δυσμενέστερη θέση τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, οι οποίοι ως εκ της θέσεώς των και της κατάστασης στην οποία περιήλθαν με την αναγκαστική φυγή τους και τη στέρηση της προστασίας της χώρας καταγωγής τους ή προηγούμενης συνήθους διαμονής τους, καθώς και λόγω και της συνήθως ολιγόχρονης (μικρότερη της 5ετίας) παραμονής τους στην Ελλάδα, αδυνατούν, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, να τηρήσουν τους όρους αυτούς.
Οι ως άνω όροι προβλέπονταν και από τις διατάξεις που τροποποιούνται με τις προτεινόμενες διατάξεις, πλην όμως επισημαίνουμε ότι με τις διατάξεις του άρθρου 34 του της Σύμβασης της Γενεύης για τη Νομική Κατάσταση των προσφύγων, όσο και του άρθρου 34 της οδηγίας 2011/95/ΕΕ (που ενσωματώθηκε στην Ελληνική νομοθεσία με τελευταία διάταξη το άρθρο 35 του ν. 3636/2019) τα συμβαλλόμενα Κράτη μέλη έχουν υποχρέωση παροχής προγραμμάτων κοινωνικής ένταξης των δικαιούχων διεθνούς προστασίας που βρίσκονται νόμιμα στη χώρα, υποχρέωση που έρχεται σε αντίθεση με πρόβλεψη όρων, με τους οποίους δεν μπορούν για αντικειμενικούς λόγους αυτοί να συμμορφωθούν.
Ως προς την παράγραφο 3(β), η πρόβλεψη της δωδεκαετούς διαμονής για χορήγηση επιδόματος στέγασης σε πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν εμπίπτουν σε μία από τις κατηγορίες i)-vii), αποκλείει ορισμένες κατηγορίες πολιτών τρίτων χωρών από την πρόσβαση στο συγκεκριμένο επίδομα. Ο αποκλεισμός πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίοι διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα, από κοινωνικές παροχές που απευθύνονται στο σύνολο του πληθυσμού δε συμβαδίζει με τις κοινοτικές οδηγίες 2011/98/ΕΕ και 2014/36/ΕΕ, που αφορούν την ίση μεταχείριση κατόχων ενιαίων αδειών διαμονής με τους υπηκόους του κράτους μέλους στο οποίο διαμένουν, όπως αυτές ισχύουν σύμφωνα με το Ν. 4332/2015. Συνεπώς, η πενταετής προϋπόθεση για χορήγηση του επιδόματος στέγασης θα έπρεπε να ισχύει και για την συγκεκριμένη κατηγορία πολιτών.
Στα πλαίσια της ενίσχυσης των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, πρέπει να επεκταθεί το μέτρο της επιδότησης ενοικίου και στις οικογένειες με μέλη Αμεα.Αν δεν ειναι εφικτή η στήριξη όλων, να εξεταστεί το ενδεχόμενο να αυξηθεί το εισοδηματικό όριο κατα 8000 ευρω όπως συμβαίνει και με την ενταξη στο κοινωνικό τιμολόγιο, έτσι ώστε να στηριχθούν τουλάχιστον οι οικογένειες όπου δεν εργάζονται και οι 2 γονείς.