1. Οι προσκλήσεις για προγράμματα επιδοτούμενης συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης περιλαμβάνουν και τις ειδικότερες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι δικαιούχοι, ώστε να συμμετάσχουν στη συγκεκριμένη κατάρτιση, σε συνάρτηση με τους στόχους αυτής.
2. Αποκλείεται από την επιδοτούμενη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση ενδιαφερόμενος, ο οποίος έχει καταρτισθεί στο ίδιο αντικείμενο το τελευταίο έτος πριν από τη δημοσίευση της σχετικής πρόσκλησης.
3. Αποκλείεται από την επιδοτούμενη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση ενδιαφερόμενος, ο οποίος έχει εξαντλήσει τα χρηματικά ποσά που αντιστοιχούν στην κατάρτισή του, σύμφωνα με τον ατομικό λογαριασμό δεξιοτήτων. Μέχρι την έκδοση της υπουργικής απόφασης της παρ. 15 του άρθρου 52 αποκλείεται από την επιδότηση όποιος ενδιαφερόμενος είχε συμμετάσχει σε περισσότερα από δύο (2) προγράμματα επιδοτούμενης κατάρτισης τα τελευταία τέσσερα (4) έτη πριν από τη δημοσίευση της πρόσκλησης ή σε περισσότερα από πέντε (5) προγράμματα επιδοτούμενης κατάρτισης τα τελευταία δέκα (10) έτη πριν από τη δημοσίευση της πρόσκλησης. Στα προγράμματα της παρούσας δεν περιλαμβάνονται αυτά, στα οποία ο ενδιαφερόμενος συμμετείχε κατόπιν υπόδειξης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) στο πλαίσιο του Ψηφιακού Ατομικού Σχεδίου Δράσης, καθώς και τα προγράμματα ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης του άρθρου 41.
4. Οι προσκλήσεις για προγράμματα επιδοτούμενης συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης προβλέπουν τα στάδια και τις προϋποθέσεις για την καταβολή της επιδότησης στους παρόχους και στους δικαιούχους της κατάρτισης. Σε κάθε περίπτωση, ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) της επιδότησης που αντιστοιχεί σε κάθε δικαιούχο μπορεί να καταβάλλεται μόνο μετά από την ολοκληρωμένη παρακολούθηση του προγράμματος και περαιτέρω ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) μόνο μετά από την επιτυχή πιστοποίηση στο πρόγραμμα.
13. Άρθρο 34-Προκλήσεις επιδοτούμενης συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης-προϋποθέσεις συμμετοχής και πληρωμής
13.1 Η παρ. 3 να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«3. Αποκλείεται από την επιδοτούμενη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση ενδιαφερόμενος, ο οποίος έχει εξαντλήσει τα χρηματικά ποσά που αντιστοιχούν στην κατάρτισή του, σύμφωνα με τον ατομικό λογαριασμό δεξιοτήτων. Μέχρι την έκδοση της υπουργικής απόφασης της παρ. 15 του άρθρου 52 αποκλείεται από την επιδότηση όποιος ενδιαφερόμενος είχε συμμετάσχει σε περισσότερα από δύο (2) προγράμματα επιδοτούμενης κατάρτισης τα τελευταία τέσσερα (4) έτη πριν από τη δημοσίευση της πρόσκλησης ή σε περισσότερα από πέντε (5) προγράμματα επιδοτούμενης κατάρτισης τα τελευταία δέκα (10) έτη πριν από τη δημοσίευση της πρόσκλησης. Στα προγράμματα της παρούσας δεν περιλαμβάνονται αυτά, στα οποία ο ενδιαφερόμενος συμμετείχε κατόπιν υπόδειξης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) στο πλαίσιο του Ψηφιακού Ατομικού Σχεδίου Δράσης, καθώς και τα προγράμματα ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης του άρθρου 41. Από τα προαναφερθέντα εξαιρούνται τα άτομα με πιστοποιημένο ποσοστό αναπηρίας από 50% και άνω». Η πρότασή μας αυτή συνδέεται με το γεγονός ότι στην περίπτωση των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις η παροχή πρόσθετης, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, επαγγελματικής κατάρτισης συνιστά εύλογη προσαρμογή.
13.2 Η παρ. 4 να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«4. Οι προσκλήσεις για προγράμματα επιδοτούμενης συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης προβλέπουν τα στάδια και τις προϋποθέσεις για την καταβολή της επιδότησης στους παρόχους και στους δικαιούχους της κατάρτισης. Σε κάθε περίπτωση, ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) της επιδότησης που αντιστοιχεί σε κάθε δικαιούχο μπορεί να καταβάλλεται μόνο μετά από την ολοκληρωμένη παρακολούθηση του προγράμματος και περαιτέρω ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) μόνο μετά από την επιτυχή πιστοποίηση στο πρόγραμμα. Όταν η επιδοτούμενη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση παρέχεται σε άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, το σύνολο της επιδότησης καταβάλλεται υπό την προϋπόθεση επαρκούς παρακολούθησης του προγράμματος».
Η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις προβλέψεις της με Αριθ. Πρωτ. 79732 /27.07.2020 εγκύκλιο «Πλαίσιο ποιοτικών προδιαγραφών για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) προγραμμάτων Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ)».
Οι προσκλήσεις για τη ΣΕΚ σε συνδυασμό με τις προβλέψεις για τον ατομικό λογαριασμό δεξιοτήτων
Όπως άλλωστε έχει εξαγγελθεί από πλευράς της Πολιτείας, μεταξύ των κύριων στόχων του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου, είναι η θέσπιση του ατομικού λογαριασμού δεξιοτήτων ως ψηφιακού εργαλείου, όπου θα καταγράφονται οι καταρτίσεις και οι πιστοποιήσεις που λαμβάνει ο καταρτιζόμενος. Μέσω του νέου εργαλείου θα πιστώνονται «μονάδες», θα διευκολύνονται οι έλεγχοι, ώστε να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα κατάχρησης του συστήματος κατάρτισης, ενώ παράλληλα θα υπάρχει η δυνατότητα άμεσης παροχής πληροφοριών σε δυνητικούς εργοδότες.
Ο κλάδος μας είναι απόλυτα σύμφωνος με την επιδίωξη για την πάταξη του φαινομένου των «επαγγελματιών ανέργων», οι οποίοι ανακυκλώνονται στα προγράμματα κατάρτισης, λόγω της λήψης υψηλής μοριοδότησης (κυρίως εξαιτίας της μακροχρόνιας ανεργίας) και αποστερούν θέσεις κατάρτισης από ανθρώπους που πραγματικά επιθυμούν να αποκτήσουν δεξιότητες, με στόχο την ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Η συγκεκριμένη πρακτική προφανώς πλήττει την αποτελεσματικότητα των δράσεων κατάρτισης με άμεσες συνέπειες σε όλο το οικοσύστημα των δράσεων αυτών, συμπεριλαμβανομένων και των φορέων μας.
Επιπροσθέτως, επί της αρχής συμφωνούμε με την θέσπιση ενός ατομικού portfolio, σε συνδυασμό με τις προβλέψεις για την αναβάθμιση των εργασιακών συμβούλων, αλλά και του άρθρου 18, για την υλοποίηση του ψηφιακού ατομικού σχεδίου δράσης, ως τμήμα της εξατομικευμένης προσέγγισης προς τον αναζητούντα εργασία, ούτως ώστε να υφίσταται ένα εργαλείο που θα συμβάλλει στην κατοχύρωση των δεξιοτήτων για τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο, αλλά και στην αποτελεσματική παρακολούθηση και έλεγχο των δράσεων κατάρτισης που υλοποιούνται. Παράλληλα, θεωρούμε ότι το προβλεπόμενο εργαλείο μπορεί να αποτελέσει ένα κίνητρο για την αύξηση της συμμετοχής των ενηλίκων σε δράσεις ΣΕΚ, ιδίως για εκείνους οι οποίοι διαθέτουν χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων και βρίσκονται για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτός αγοράς εργασίας.
Εντούτοις, θεωρούμε τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις προβληματικές ως προς τα εξής σημεία: Καταρχάς, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ίδια η ΣΕΚ, η οποία εντάσσεται ως υποσύνολο στην άτυπη διά βίου μάθηση, εξ αντικειμένου συνιστά μια διεργασία διαρκώς επικαιροποιούμενη κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου, ανάλογα με τις ανάγκες, τις επιδιώξεις και τις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς εργασίας.
Εν προκειμένω δεν υφίσταται σαφής πρόβλεψη αναφορικά με τη διαρκή και ανά τακτά χρονικά διαστήματα επικαιροποίηση του ψηφιακού σχεδίου δράσης και αντίστοιχα την ενημέρωση και εμπλουτισμό του ατομικού λογαριασμού δεξιοτήτων, ούτως ώστε το ψηφιακό σχέδιο δράσης να συμβαδίζει με την πραγματική κατάσταση του ατόμου.
Επιπλέον, η πρόβλεψη της παρ. 3 του άρθρου 34 αναδεικνύεται ιδιαιτέρως προβληματική, στο μέτρο που καθορίζει ενιαία standards για τη συμμετοχή σε προγράμματα «επιδοτούμενης» κατάρτισης: «Αποκλείεται από την επιδοτούμενη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση όποιος ενδιαφερόμενος είχε συμμετάσχει σε περισσότερα από δύο (2) προγράμματα επιδοτούμενης κατάρτισης τα τελευταία τέσσερα (4) έτη πριν από τη δημοσίευση της πρόσκλησης ή σε περισσότερα από πέντε (5) προγράμματα επιδοτούμενης κατάρτισης τα τελευταία δέκα (10) έτη πριν από τη δημοσίευση της πρόσκλησης […]».
Η συγκεκριμένη ρύθμιση ουσιαστικά ακυρώνει de facto την διαδικασία της εξατομικευμένης συμβουλευτικής και του ατομικού ψηφιακού σχεδίου δράσης, αφού στην πραγματικότητα οι ενδιαφερόμενοι αντιμετωπίζονται με έναν ενιαίο τρόπο.
Για τους παραπάνω λόγους και με δεδομένο ότι η σχετική ρύθμιση είναι εντελώς νέα, ενώ παράλληλα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. πραγματοποιείται ακόμα ζωηρός διάλογος για την υιοθέτηση μιας Σύστασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα αφορά στο θέμα του ατομικού λογαριασμού δεξιοτήτων, προτείνουμε καταρχάς η ρύθμιση αυτή να έχει πιλοτικό χαρακτήρα και σε πρώτη φάση να αφορά π.χ. συγκεκριμένους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, όπως αυτοί θα καθοριστούν σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και αφού ληφθούν υπόψη οι ανάγκες της αγορά εργασίας σε εθνικό και τομεακό επίπεδο, ούτως ώστε να υποστηριχθεί η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση.
Επίσης, θα μπορούσε να προβλεφθεί πλαίσιο με επιμέρους διαφοροποιήσεις σχετικά με τους περισσότερο ευάλωτους στην αγορά εργασίας, ειδικότερο πλαίσιο σχετικά με τη συμμετοχή εργαζομένων (π.χ. την υιοθέτηση κινήτρων, όπως οι εκπαιδευτικές άδειες), τη θέσπιση πιο ευέλικτου πλαισίου για τη συμμετοχή σε οριζόντια και εξειδικευμένα θεματικά αντικείμενα, αναλόγως με τις εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε ατόμου. Ειδικότερα, συμπληρωματικά στο συγκεκριμένο ζήτημα προτείνουμε την αναδιαμόρφωση της σχετικής πρόβλεψης, ως εξής: Να τεθεί όριο κατ’ έτος συμμετοχής σε ένα (1) πρόγραμμα κατάρτισης που θα αφορά εξειδικευμένες δεξιότητες και δύο (2) προγράμματα κατάρτισης σε οριζόντιες δεξιότητες, εκ των οποίων η μία συμμετοχή να φορά σε πρόγραμμα κατάρτισης ψηφιακών δεξιοτήτων, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα της χώρας σε ψηφιακές δεξιότητες.
Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι ο ατομικός λογαριασμός δεξιοτήτων συνδέεται αναπόσπαστα με τις προβλέψεις του άρθρου 40, που αφορούν την ενιαία ψηφιακή πύλη για τις δεξιότητες, διατυπώνουμε ισχυρές επιφυλάξεις αναφορικά με την δυνατότητα της συγκέντρωσης όλης της χρήσιμης πληροφορίας και της απαραίτητης ενημέρωσης των ενδιαφερομένων για τις δράσεις ΣΕΚ, με ευθύνη μόνο της Δ.ΥΠ.Α., χωρίς τη συμμετοχή των Επιτελικών Δομών ΕΣΠΑ, των Περιφερειών και όλων των εμπλεκομένων, π.χ. κοινωνικών εταίρων, εργοδοτών κλπ.
Συμπληρωματικά, θεωρούμε ότι η πρόβλεψη της παρ.1 του άρθρου 35 που δίνει «προβάδισμα» στην παροχή δικαιωμάτων συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης πρωτίστως μέσω των επιταγών κατάρτισης είναι αποσπασματική. Αντιθέτως, θα έπρεπε να απαλειφθεί η συγκεκριμένη διατύπωση και να αντικατασταθεί από τη φράση: «[..] δύνανται να παρέχονται με κάθε πρόσφορο τρόπο».
Αναφέρεται ότι οι προσκλήσεις για προγράμματα επιδοτούμενης συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης προβλέπουν τα στάδια και τις προϋποθέσεις για την καταβολή της επιδότησης στους παρόχους και στους δικαιούχους της κατάρτισης. Σε κάθε περίπτωση, ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) της επιδότησης που αντιστοιχεί σε κάθε δικαιούχο μπορεί να καταβάλλεται μόνο μετά από την ολοκληρωμένη παρακολούθηση του προγράμματος και περαιτέρω ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) μόνο μετά από την επιτυχή πιστοποίηση στο πρόγραμμα.
Η πλειοψηφία των ΚΔΒΜ υλοποίησε τα μέχρι τώρα προγράμματα τύπου voucher και Κοινωφελούς εργασίας και με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε, ουσιαστικά χρηματοδότησε τη υλοποίηση τους, βοηθώντας στην παρουσίαση απορροφητικότητας των κονδυλίων της ΕΕ. Όμως αποπληρώνονται αρκετό χρόνο μετά τη λήξη τους, ζημιωμένα και χρεωμένα σε τράπεζες και τοκογλύφους. Οι όροι των προκηρύξεων εμπνέονται από τη μνημονιακή λογική και νοοτροπία. Στα νέα προγράμματα πρέπει προβλεφθεί τρόπος αμοιβής των παρόχων κατάρτισης που θα εξασφαλίζει τη σωστή υλοποίηση τους αλλά και τη τήρηση της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την εκτέλεση έργων και την παροχή υπηρεσιών.
Το να πληρώνεται ο πάροχος κατάρτισης τμηματικά την εργασία του αναμφίβολα δημιουργεί μία ασφάλεια προκειμένου να μην υπάρξει διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Από την άλλη απαιτείται να πληρώνονται τα πάντα από πλευράς των παρόχων χωρίς να υπάρχει δέσμευση από πλευράς του δημοσίου-ΟΑΕΔ (νέος ορισμός ΔΥΠΑ) για το πότε θα πληρωθεί ο πάροχος κατάρτισης, με αποτέλεσμα σήμερα προγράμματα που έχουν πληρωθεί από τον πάροχο 1 χρόνο πριν να μην έχουν αποπληρωθεί. Δηλαδή τα ΚΔΒΜ χρηματοδοτούν ουσιαστικά σήμερα το δημόσιο, για να ασκεί κοινωνική πολιτική μέσω των προγραμμάτων κατάρτισης που ενώ έχει περάσει σχεδόν 1 χρόνος δεν τα έχει αποπληρώσει. Προκειμένου λοιπόν να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα στο μέλλον, πρέπει να τεθούν ακριβή χρονικά πλαίσια όσον αφορά την αποπληρωμή των παρόχων, γιατί τα ΚΔΒΜ δεν παύουν να είναι ζωντανοί οργανισμοί με υποχρεώσεις, πάγια, προσωπικό κ.τ.λ. Στο σημείο 4 γίνεται λόγος για αποπληρωμή της επιταγής του δικαιούχου σε δύο στάδια των 30% και 30% για το υπόλοιπο 40% δεν γίνεται καν λόγος. Δεν είναι κατανοητή επίσης η παρακάτω πρόταση «…και περαιτέρω ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) μόνο μετά από την επιτυχή πιστοποίηση στο πρόγραμμα…» τι εννοείται με την επιτυχή πιστοποίηση του προγράμματος
Το παρόν Νομοσχέδιο θεωρούμε ότι χρήζει περαιτέρω εξειδίκευσης του σχεδιασμού. Η έλλειψη αναλυτικού και λεπτομερούς μηχανισμού για τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης, δεν θα επιτρέψει την δημιουργία ενός βιώσιμου πλαισίου.
Περιμένουμε εναγωνίως την αναθεώρηση του Νομοσχεδίου, προκειμένου να τροποποιηθούν ή να μην συμπεριληφθούν οι παρακάτω παράγραφοι.
Συγκεκριμένα ως «Πανελλήνια Ένωση ΚΔΒΜ», αποτελούμενοι περί το 50% των Ελληνικών επιχειρήσεων προτείνουμε:
α) να μην υπάρχει συσχέτιση της επιδότησης των Παρόχων Κατάρτισης με τo αποτέλεσμα Εξέτασης -Πιστοποίησης των Καταρτιζόμενων
β) καθώς σχεδόν όλα τα έργα Προγραμμάτων Κατάρτισης αποπληρώνονται με μία μόνο δόση μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα από την ημέρα ολοκλήρωσης τους – ένα έως και δύο έτη – κρίνεται σκόπιμο και απαραίτητο να υπάρχει προκαταβολή επιδότησης με την κατάθεση των εντύπων έναρξης της τάξης του 40%.
Σε καμιά περίπτωση δε θα πρέπει να συνδεθούν οι οικονομικές απολαβές με την πιστοποίηση του καταρτιζόμενου. «Τιμωρούνται» αυτοί οι οποίοι επέλεξαν ένα αντικειμενικά δύσκολο πρόγραμμα πιστοποίησης (πχ cisco), με περικοπή της αμοιβής τους, σε σχέση με αυτούς οι οποίοι επέλεξαν να πιστοποιηθούν σε ένα Φορέα πιστοποίησης με πολύ ποιο «εύκολο» πρόγραμμα εξετάσεων.
Σχετικά με το Αρθ. 34, Παρ. 4, προτείνουμε:
α) να μην υπάρχει συσχέτιση της επιδότησης των Παρόχων Κατάρτισης με την επιτυχή Πιστοποίηση των Καταρτιζόμενων καθώς για το αποτέλεσμα μιας εξεταστικής διαδικασίας δεν είναι δυνατόν να έχει ο Πάροχος Κατάρτισης ευθύνη επί ποινής
β) καθώς πολλά έργα Προγραμμάτων Κατάρτισης αποπληρώνονται με μια δόση μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα από την ημέρα ολοκλήρωσης τους (ένα έως και δύο έτη), κρίνεται σκόπιμο να υπάρχει προκαταβολή επιδότησης με την κατάθεση των εντύπων έναρξης της τάξης του 40%
θα είναι λάθος να συνδεθεί ο πάροχος κατάρτισης με τον φορέα πιστοποίησης. Οι πάροχοι θα προσπαθούν να βρουν τον ΦΠ που θα τους «εξασφαλίζει» επιτυχία. Ως αποτέλεσμα το όλο εγχείρημα θα είναι αποτυχημένο, με ωφελούμενους που θα λαμβάνουν πιστοποιήσεις χωρίς ουσιαστικό αντικρισμα. Οι ΦΠ που θα είναι αντικειμενικοί θα παραγκωνίζονται ενδεχομένως από τους παρόχους κατάρτισης μια και κανένας πάροχος δεν θα θέλει να δει τους ωφελούμενους να αποτυγχάνουν (διότι αυτό μεταφράζεται σε απώλεια αμοιβής). Κατά συνέπεια, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να έχουν οιαδήποτε σχέση ο πάροχος κατάρτισης με τον ΦΠ, τουλάχιστον όχι άμεση