Άρθρο 16
Διαδοχή Ενιαίου Λογαριασμού για την Εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών
1. Από την 1η.1.2023 αποσπάται από τον λογαριασμό με την επωνυμία «Ενιαίος Λογαριασμός για την Εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών» (ΕΛΕΚΠ), ο οποίος δημιουργήθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013 (Α’ 88), ο κλάδος με την επωνυμία «Λογαριασμός για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση» (ΛΑΕΚ), του οποίου αποκλειστικός πόρος είναι το εξήντα πέντε τοις εκατό (65%) της εισφοράς της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 2434/1996 (Α’ 188), όπως κάθε φορά διαμορφώνεται. Τα αποθεματικά του κλάδου ΛΑΕΚ διατίθενται στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) για την επίτευξη των σκοπών της παρ. 3 του άρθρου 3 και την κάλυψη των υποχρεώσεων που έχουν γεννηθεί μέχρι την 31η.12.2022.
2. Ο ειδικός λογαριασμός της παρ. 1 συστήνεται σε νομικό πρόσωπο που ιδρύεται σύμφωνα με τις προβλέψεις της εκάστοτε ισχύουσας Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας από τους κοινωνικούς εταίρους που συμβάλλονται σε αυτήν και η διαχείριση, η λειτουργία και η παρακολούθησή του γίνονται από το νομικό πρόσωπο αυτό. Ειδικότερα, το νομικό πρόσωπο του πρώτου εδαφίου αποφασίζει τον τρόπο κατανομής και χρήσης των ποσών του λογαριασμού αυτού, τα οποία διαθέτει για την ανάπτυξη δράσεων και προγραμμάτων σχετικών με την επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και για κάθε άλλη πρωτοβουλία ή ενέργεια που εξυπηρετεί την ενίσχυση της επαγγελματικής κατάρτισης και επανακατάρτισης και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού. Εάν η ίδρυση του νομικού προσώπου δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 1η.1.2023, ο ειδικός λογαριασμός του πρώτου εδαφίου συστήνεται στη Δ.ΥΠ.Α. και η διαχείρισή του γίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Δ.ΥΠ.Α., μετά από γνώμη του Συμβουλίου των Κοινωνικών Εταίρων, μέχρι να αποκτήσει νομική προσωπικότητα το νομικό πρόσωπο του πρώτου εδαφίου, οπότε και ο λογαριασμός μεταφέρεται σε αυτό. Μετά από τη σύσταση του νομικού προσώπου του πρώτου εδαφίου, η απόδοση από τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) του πόρου της παρ. 1 γίνεται απευθείας προς αυτό.
3. Το υπολειπόμενο ποσοστό τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) της εισφοράς της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 2434/1996, όπως κάθε φορά ισχύει, κατευθύνεται σε ειδικό λογαριασμό της Δ.ΥΠ.Α. με την επωνυμία «Ειδικός Λογαριασμός Κοινωνικών Εταίρων» και διατίθεται προς τους παρακάτω φορείς:
α) τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.),
β) το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας και
γ) τα ινστιτούτα και τα εκπαιδευτικά κέντρα, τα οποία έχουν ιδρυθεί ή ιδρύονται με τη συμμετοχή της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ), του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ), της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) και του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ).
Ο επιμερισμός του παραπάνω ποσού στους φορείς των περ. α) έως γ) γίνεται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.ΥΠ.Α. μετά από πρόταση του Συμβουλίου των Κοινωνικών Εταίρων. Ειδικά τα ποσά που διατίθενται για τον ΕΟΠΠΕΠ δεν μπορούν να υπολείπονται του οκτώ τοις εκατό (8%) του ποσού της παραγράφου αυτής.
4. Από την 1η.1.2023 οι επιτροπές της παρ. 1 του 2434/1996 και της παρ. 8 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013 καταργούνται.
5. Με την επιφύλαξη της παρ. 6, η διαχείριση των λοιπών κονδυλίων του ΕΛΕΚΠ, όπως προσδιορίζονται στις περ. β) έως η) της παρ. 4 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013, συμπεριλαμβανομένων των αποθεματικών και κάθε εσόδου αυτού, γίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Δ.ΥΠ.Α. σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013 και για την επίτευξη των σκοπών της παρ. 3 του άρθρου 3 του παρόντος.
6. Ποσοστό 13,5% επί της εισφοράς 0,35% της υποπερ. β) της περ. β) της παρ. 4 του άρθρου 34 ν. 4144/2013 καταβάλλεται για την κάλυψη των δαπανών των ινστιτούτων και των εκπαιδευτικών κέντρων τα οποία έχουν ιδρυθεί ή ιδρύονται με τη συμμετοχή της ΓΣΕΕ, του ΣΕΒ, της ΓΣΕΒΕΕ, της ΕΣΕΕ, του ΣΕΤΕ και του ΣΒΒΕ, καθώς και για την κάλυψη των εν γένει λειτουργικών δαπανών των συνδικαλιστικών οργανώσεων, επιπλέον του ποσού που προβλέπεται στην περ. γ) της παρ. 3 του παρόντος και η διαχείρισή του γίνεται με τον τρόπο που προβλέπεται στην περ. γ) της παρ. 3.
5. Άρθρο 16-Διαδοχή Ενιαίου Λογαριασμού για την Εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών
Με την παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 2224/1994 (Αρ. ΦΕΚ 112 Α΄/ 06.07.1994) θεσπίστηκε για πρώτη φορά η επιχορήγηση της Ε.Σ.Α.μεΑ. από πόρους του Οργανισμού της Εργατικής Εστίας. Μετά την κατάργηση του Οργανισμού Εργατικής Εστίας το 2012 η Ε.Σ.Α.μεΑ. ήρθε αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της διακοπής της επιχορήγησης που για 18 συναπτά έτη λάμβανε διότι στην παρ. 6 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013 (Αρ. ΦΕΚ 88 Α΄/18.04.2013) -όπως συμβαίνει και με το άρθρο 16 «Διαδοχή Ενιαίου Λογαριασμού για την Εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών» του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου- δεν περιλαμβάνονταν ρητή αναφορά σε αυτήν. Το πρόβλημα αυτό, ύστερα από αλλεπάλληλες παρεμβάσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ., αντιμετωπίστηκε με τη θέσπιση σχετικής τροπολογίας που περιλήφθηκε στην παρ. 3 του άρθρου 22 του ν. 4210/2013 (Αρ. ΦΕΚ 254 Α΄/21.11.2013), στην οποία προβλέπονταν ότι «3. Μετά την τρίτη περίοδο της υποπερίπτωσης εε΄ της περίπτωσης β΄ της παρ. 6 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013 (Α΄ 88) προστίθεται περίοδος ως εξής: ‘−για την κάλυψη μερική ή ολική λειτουργικών και άλλων δαπανών σχετικά με την εξυπηρέτηση των σκοπών της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία’». Πέραν όμως του προαναφερθέντος, στις 06.07.2020 ιδρύθηκε το «Ινστιτούτο Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία και Χρόνιες Παθήσεις ΑΜΚΕ (με διακριτικό τίτλο «ΙΝ-ΕΣΑμεΑ)», το οποίο, διαθέτει πιστοποιημένο Κέντρο Διά Βίου Μάθησης, και αποτελεί το μοναδικό ινστιτούτο ερευνών και μελετών σε θέματα αναπηρίας στη χώρα. Στη βάση λοιπόν αφενός της πρότερης κακής εμπειρίας αναφορικά με τη μη συμπερίληψη ρητής αναφοράς στην Ε.Σ.Α.μεΑ. στη νομοθεσία που αφορούσε στην επιχορήγησή της από τον Ο.Α.Ε.Δ., αφετέρου στο πλαίσιο της αρχής της ίσης μεταχείρισης και ως εκ τούτου στην ανάγκη αναγνώρισης τόσο της συνεισφοράς των ατόμων με αναπηρία, των ατόμων με χρόνιες παθήσεις και των γονέων και κηδεμόνων τους μέσω της εργασίας τους όσο και του ΙΝ-ΕΣΑμεΑ ως ισότιμου με τα ινστιτούτα και τα εκπαιδευτικά κέντρα των λοιπών κοινωνικών εταίρων, αλλά και για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς του για την επίτευξη της μοναδικής αποστολής του και των στόχων του, η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει την τροποποίηση/συμπλήρωση της περίπτωσης γ) της παρ. 3, της παρ. 5 και της παρ. 6 του άρθρου 16 ως ακολούθως:
«[…] 3. Το υπολειπόμενο ποσοστό τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) της εισφοράς της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 2434/1996, όπως κάθε φορά ισχύει, κατευθύνεται σε ειδικό λογαριασμό της Δ.ΥΠ.Α. με την επωνυμία «Ειδικός Λογαριασμός Κοινωνικών Εταίρων» και διατίθεται προς τους παρακάτω φορείς:
[…] γ) τα ινστιτούτα και τα εκπαιδευτικά κέντρα, τα οποία έχουν ιδρυθεί ή ιδρύονται με τη συμμετοχή της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ), του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ), της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) και της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.).
Ο επιμερισμός του παραπάνω ποσού στους φορείς των περ. α) έως γ) γίνεται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.ΥΠ.Α. μετά από πρόταση του Συμβουλίου των Κοινωνικών Εταίρων. Ειδικά τα ποσά που διατίθενται για τον ΕΟΠΠΕΠ δεν μπορούν να υπολείπονται του οκτώ τοις εκατό (8%) του ποσού της παραγράφου αυτής.
5. Με την επιφύλαξη της παρ. 6, η διαχείριση των λοιπών κονδυλίων του ΕΛΕΚΠ, όπως προσδιορίζονται στις περ. β) έως η) της παρ. 4 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013, συμπεριλαμβανομένων των αποθεματικών και κάθε εσόδου αυτού, γίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Δ.ΥΠ.Α. σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013 όπως ισχύει και για την επίτευξη των σκοπών της παρ. 3 του άρθρου 3 του παρόντος.
6. Ποσοστό 13,5% επί της εισφοράς 0,35% της υποπερ. β) της περ. β) της παρ. 4 του άρθρου 34 ν. 4144/2013 καταβάλλεται για την κάλυψη των δαπανών των ινστιτούτων και των εκπαιδευτικών κέντρων τα οποία έχουν ιδρυθεί ή ιδρύονται με τη συμμετοχή της ΓΣΕΕ, του ΣΕΒ, της ΓΣΕΒΕΕ, της ΕΣΕΕ, του ΣΕΤΕ, του ΣΒΒΕ και της Ε.Σ.Α.μεΑ., καθώς και για την κάλυψη των εν γένει λειτουργικών δαπανών των συνδικαλιστικών οργανώσεων και της Ε.Σ.Α.μεΑ., επιπλέον του ποσού που προβλέπεται στην περ. γ) της παρ. 3 του παρόντος και η διαχείρισή του γίνεται με τον τρόπο που προβλέπεται στην περ. γ) της παρ. 3».
Να διευκρινιστεί με σαφήνει ότι το καθεστώς των ΕΛΕΓΧΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ κλπ και των αποζημιώσεων παραμένει στον ΟΑΕΔ και στους ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ σε αυτόν. Οι έλεγχοι αυτοί να είναι ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΟΙ όπως συμβαίνει και στο ΣΕΠΕ. Εξάλλου, το είχε δεσμευτεί ο ίδιος ο Υπουργός.
Ο προσδιορισμός του σκοπού του νέου νομικού προσώπου το οποίο θα χειρίζεται τους πόρους ΛΑΕΚ από 01/01/2023 και συγκεκριμένα «τα οποία διαθέτει για την ανάπτυξη δράσεων και προγραμμάτων σχετικών με την επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και για κάθε άλλη πρωτοβουλία ή ενέργεια που εξυπηρετεί την ενίσχυση της επαγγελματικής κατάρτισης και επανακατάρτισης και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού» δεν επιτρέπουν την εφαρμογή της Εγκυκλίου 126030/2019 για την υλοποίηση της δυνατότητας σε μακροχρόνια ανέργους ασφαλισμένους του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλιση τους προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα πλήρους σύνταξης. Το μέτρο αυτό ήταν εξόχως σημαντικό δεδομένων:
i. Των πολιτικών της ασημένιας οικονομίας τις οποίες οφείλει να εφαρμόσει η Ελληνική Δημοκρατία ως μέλος της Ε.Ε.
ii. Των ειδικών συνθηκών που επικρατούν στην ελληνική αγορά εργασίας που καθιστούν αδύνατη την πρόσβαση στην αγορά εργασίας των ατόμων μέσης και τρίτης ηλικίας με αποτέλεσμα να μην κατορθώνουν να κατοχυρώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα
iii. Ότι στηρίζει την κοινωνική συνοχή
iv. Ότι στηρίζει έμμεσα τα ασφαλιστικά ταμεία
->Προτείνεται η κατοχύρωση στους σκοπούς του ΛΑΕΚ δράσεων όπως της προαιρετικής ασφάλισης μακροχρονίων ανέργων
Επίσης από τον προσδιορισμό του σκοπού του νέου νομικού προσώπου δεν επιτρέπεται η χρηματοδότηση των επιτόπιων ελέγχων των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της ΔΥΠΑ (από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους). Κάτι τέτοιο συνεπάγεται την εξάρτηση της ποσότητας των επιτόπιων ελέγχων από τον προϋπολογισμό της ΔΥΠΑ (εάν οριστεί όμοια διαδικασία διενέργειας ελέγχων από τον Υπουργό Εργασίας), γεγονός που πιθανά να προξενήσει κωλύματα και καθυστερήσεις τόσο στην προστασία του δημοσίου συμφέροντος όσο και στην υλοποίηση (εκταμίευση) των χρηματοδοτούμενων δράσεων.
->Προτείνεται η κατοχύρωση στους σκοπούς του ΛΑΕΚ η κάλυψη της δαπάνης των ελέγχων των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της ΔΥΠΑ