1. Θεσπίζεται το πρόγραμμα στεγαστικής συνδρομής «Κάλυψη», αντικείμενο του οποίου είναι η αξιοποίηση ιδιωτικών κατοικιών που είχαν διατεθεί για στέγαση αιτούντων διεθνή προστασία στο πλαίσιο του προγράμματος «ESTIA II» της υπ’ αρ. 13348/2.4.2020 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου (Β΄ 1199) και του προγράμματος «ESTIA 2021» της υπ’ αρ. 270/2.2.2021 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου (Β΄ 451), μετά από τη λήξη των συμβάσεων μίσθωσης που είχαν συναφθεί στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών.
2. Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων της παρ. 1 που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Κάλυψη» εκμισθώνουν τα ακίνητα αυτά για τρία (3) έτη σε άτομα ηλικίας, κατά την έναρξη της μίσθωσης, είκοσι πέντε (25) έως τριάντα εννέα (39) ετών, οι οποίοι περιλαμβάνονται στις ωφελούμενες μονάδες του άρθρου 2 της υπό στοιχεία Δ13/οικ.53923/23.7.2021 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Εσωτερικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Επικρατείας (Β΄ 3359), έναντι του μισθώματος που ορίζεται για τη συμμετοχή τους στα προγράμματα «ESTIA II» και «ESTIA 2021». Η καταβολή του μισθώματος γίνεται από τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
3. Η Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας καλύπτει τις δαπάνες για επισκευές των φθορών που διαπιστώνονται στα ακίνητα κατά την παραλαβή τους, μετά από τη λήξη των μισθώσεων που έχουν συναφθεί στο πλαίσιο των προγραμμάτων «ESTIA II» και «ESTIA 2021» και πριν από την εκμίσθωσή τους στο πλαίσιο του προγράμματος «Κάλυψη»
Το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ ήταν ένα επιτυχημένο παράδειγμα αντιμετώπισης της αστεγίας των μεταναστών, που διαχειρίστηκαν με επιτυχία ορισμένοι Δήμοι με την στήριξη της Διεθνούς Αμνηστίας. Η κατάργησή του είναι εσπευσμένη, πριν καν να είναι εφικτή η έναρξη του νέου (Κάλυψη), χωρίς μάλιστα να αξιολογηθεί ούτε αυτό ούτε και η αντικατάστασή του από τα κάμπους υποδοχής μεταναστών.
Πάντως η επέκταση της ίδιας ιδέας σε πρόγραμμα μισθωτικής κατοικίας για ελληνικά νοικοκυριά με πρόβλημα στέγης, είναι μια καλή επιλογή. Θα ήταν επίσης μια καλή ευκαιρία να δοθούν κίνητρα ώστε να επεκταθεί σε άλλα κτίρια που θα διατεθούν βάσει του νέου ΣΝ (συμπεριλαμβανομένων των εγκαταλελειμμένων ή κτηρίων δημόσιας Ιδιοκτησίας ή ακόμα και κληροδοτημάτων), σε συνδυασμό με το «ανακαινίζω νοικιάζω».
Στις προτεινόμενες διατάξεις τα σπίτια που είχαν παραχωρηθεί στους αιτούντες άσυλο τα παραχωρούν σε δικαιούχους του ΚΕΑ. Σε νοικοκυριά απόλυτης φτώχειας δηλαδή. Εξόχως απαράδεκτο είναι ότι στους δικαιούχους ενσωματώνεται ένας ακόμα περιορισμός , ηλικιακός 25-39 που είναι σίγουρο ότι θα αποκλείσει πολλά νοικοκυριά που έχουν μεγάλη ανάγκη από Κρατική βοήθεια.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΙΒΕΡΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΕΣΜΕΥΤΗ ΦΩΝΗ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΟΑΕΔ
Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι εφόσον αποχωρούν ως δικαιούχοι από τα διαμερίσματα οι αιτούντες διεθνούς προστασίας, θα μπορούν να συμπεριληφθούν στους δικαιούχους εφόσον βρίσκονται στην επιλεγμένη από την κυβέρνηση ηλικιακή κατηγορία και με βάση το άρθρο 2 που αναφέρεται, άτομα με προσφυγικό καθεστώς.
Επίσης να ληφθεί υπόψη ότι το κριτήριο παροχής ΕΕΕ είναι μεν σωστό αλλά με βάση την τελευταία αναφορά του Δικτύου για την καταπολέμηση της φτώχειας, ΕΕΕ λαμβάνει τελικά μόνο το 1/3 των δικαιούχων, επομένως το ίδιο το κριτήριο υπαγωγής στο ΕΕΕ έχει μειώσει τον εξυπηρετούμενο πληθυσμό. Είναι σημαντικό να συνδυαστεί αυτό το άρθρο με μια πολιτική που διερευνά τους λόγους και απαντά με μέτρα στην αδυναμία να φτάσει το ΕΕΕ στους δικαιούχους του.
Εκτιμούμε ότι δεν είναι σαφές ο τρόπος με τον οποίο θα αξιοποιηθούν οι συγκεκριμένες κατοικίες.
Η Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αναφέρεται ότι είναι υπεύθυνη για την καταβολή των μισθωμάτων και των φθορών που θα έχουν τα διαμερίσματα κατά την ένταξη τους στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Άρα οι μισθώσεις θα γίνονται με την Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων; Η Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θα αναλάβει τις επισκευές με ό,τι αυτό συνεπάγεται (καταγραφή φθορών, επισκευές, πληρωμές τεχνικών κτλ);
Επιπλέον, γίνεται αναφορά σε Κοινωνικές Κατοικίες, δεν υπάρχει όμως πουθενά κάποια ξεκάθαρη αναφορά στην δημιουργία φορέα Κοινωνικής Μίσθωσης, κάτι που σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα τουλάχιστον, έχει ξεκινήσει να υλοποιείται.
Τέλος, δεν προσδιορίζεται, ποια είναι τα επιπλέον κριτήρια των εν δυνάμει ωφελούμενων του συγκεκριμένου προγράμματος, πέραν του ηλικιακού φάσματος και του να είναι ωφελούμενοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Εκτιμούμε ότι η δυνατότητα επέκτασης του ηλικιακού φάσματος τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 45 ετών θα ήταν χρήσιμη καθώς επίσης και η θέσπιση επιμέρους κριτηρίων καθώς οι ωφελούμενοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος μπορεί να ξεπερνούν τις θέσεις που θα δημιουργηθούν. Επίσης, με την νέα οικονομική συνθήκη, όπως έχει δημιουργηθεί τους τελευταίους μήνες με την ραγδαία αύξηση των τιμών σε είδη βασικής ανάγκης και όλες τις δαπάνες που αφορούν τη διαβίωση (θέρμανση, διατροφή κτλ) παρατηρούμε ότι υπάρχουν μεμονωμένα άτομα ή οικογένειες που φιλοξενούνται από ανάγκη ή ζουν σε συνθήκες παράτυπες (χωρίς ενεργά μισθωτήρια, με πολλά χρέη σε ιδιοκτήτες κτλ) που δεν είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Ειδική κατηγορία θεωρούμε τους νέους 18-25 ετών, με ειδική αναφορά στους νέους/νέες που ολοκληρώνουν την διαμονή τους σε ιδρύματα παιδικής προστασίας. Τη μη πρόβλεψη για ένταξη τους στη συγκεκριμένη παροχή την κατανοούμε μόνο αναγνωρίζοντας την ανάγκη για εξειδικευμένη υποστήριξη και άρα μόνο εάν πρόκειται να ληφθεί κάποια ειδική μέριμνα για τη συγκεκριμένη ομάδα.
Επιπλέον, είναι κατανοητό ότι υπάρχει η πρόβλεψη για την διατήρηση των διαμερισμάτων του “ESTIA II” και “ΕSTIA 2021” , δεν φαίνεται να υπάρχει όμως πρόβλεψη για όλους τους ανθρώπους που φιλοξενούνταν σε αυτά καθώς η μόνη επιλογή για αυτούς μοιάζει να είναι η επιστροφή σε camp εάν πρόκειται για αιτούντες άσυλο (άρα και συνθήκη αστεγίας, σύμφωνα με τη FEANTSA, μέλος της οποίας είναι και η χώρα μας) ή εάν πρόκειται για άτομα με άδεια διαμονής, το πρόγραμμα HELIOS του οποίου όμως οι πρακτικές δυσκολίες είναι γνωστές.
Από το νομοσχέδιο πρέπει να αφαιρεθούν τα ηλικιακά κριτήρια για τους πολυτέκνους λαμβάνοντας υπόψη σειρά σχετικών αποφάσεων του ΣτΕ καθώς και την προβλεπόμενη μέριμνα από το άρθρο 21 του Συντάγματος.
Σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τὴ χρήση ἰδιωτικῶν κατοικιῶν γιά κοινωνική στεγαστική πολιτική, θά μποροῦσε νά δοθῆ ἡ δυνατότητα στοὺς δήμους ν’ἀπαλλοτριώνουν παλαιές, ἐγκαταλελειμμένες κατοικίες καί ἀντί νά τίς κατεδαφίζουν ὅπως γίνεται τώρα, νά τίς ἀνακαινίζουν γιά στεγαστικές ἀνάγκες. Σέ περίπτωση ποὺ ἡ ἀνακαίνιση δέν εἶναι δυνατή γιά τεχνικούς λόγους, νά κατεδαφίζωνται οἱ παλαιές κατοικίες καί στὴ θέση τους νά κτίζωνται νέες