Η πρόβλεψη για την τήρηση και ενημέρωση του συστήματος αξιολόγησης ανά τρίμηνο είναι υπέρμετρα φιλόδοξη και μάλλον υπερβολική. Προσθέτει υπερβολικά στο κόστος εφαρμογής του και δεν εμπλουτίζει τα αποτελέσματα ικανοποιητικά σε σύγκριση με την ενημέρωση του ανά εξάμηνο ή ανά έτος. Η ενημέρωση ανά τρίμηνο θα ήταν αποδεκτή και ρεαλιστική μόνο αν ίσχυε για μια μεταβατική περίοδο ενός έτους όπου το σύστημα θα έτρεχε πιλοτικά και θα συνδυαζόταν με εντατική εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού ώστε να εξοικειωθεί με αυτό, καθώς και να διαγνωστούν τυχόν αστοχίες και προβλήματα, που θα διορθώνονταν πριν αυτό τεθεί σε εφαρμογή επίσημα και στο διηνεκές.
Κατά τη γνώμη μας η πρόβλεψη για την δυνατότητα τροποποίησης των επιχειρησιακών στόχων δεν θα πρέπει να περιέχεται στο διάταγμα. Η διάταξη αυτή θα πρέπει να περιορίζεται στο επίπεδο τροποποίησης του βαθμού επίτευξης των στόχων και όχι στην τροποποίηση των ίδιων των επιχειρησιακών στόχων. Οι στόχοι πρέπει να παραμένουν σταθεροί για ένα εύλογο χρονικό διάστημα και δεν πρέπει να αλλάζουν τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος για το οποίο εφαρμόζεται το σύστημα αξιολόγησης. Δεν είναι πρακτικό, αλλά ούτε επιθυμητό να παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής επιχειρησιακών στόχων, αφού μια τέτοια αλλαγή ανατρέπει τα συμφωνηθέντα και επηρεάζει τα κριτήρια αξιολόγησης με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ορθολογική ολοκλήρωση ενός κύκλου αξιολόγησης. Ο βαθμός επίτευξης των επιχειρησιακών στόχων είναι μια άλλη παράμετρος, που μπορεί να τροποποιηθεί μετά από αμοιβαία συμφωνία, αφού εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό και από τις πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες που επικρατούν στη χώρα ανά πάσα χρονική στιγμή, και ιδιαίτερα σήμερα όπου η αβεβαιότητα είναι παρούσα σε όλες τις πτυχές της πολιτικής και οικονομικής ζωής της χώρας. Εν κατακλείδι, θεωρούμε ότι η τροποποίηση των επιχειρησιακών στόχων δεν είναι επιθυμητή γιατί δημιουργεί αβεβαιότητα και απαλείφει τη σταθερότητα που απαιτείται για την όσον το δυνατόν αντικειμενική αξιολόγηση του ανθρώπινου δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης εντός ενός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου.
Απορεί κανείς σχετικά με το τι, επιτέλους, θα έχει να προσθέσει ένας προϊστάμενος σε όσα είχε ήδη πει προ τριών περίπου μηνών. Η τακτική αυτή ενέχει τον κίνδυνο όχι μόνο της επανάληψης, αλλά και πιθανότατα της απαξίωσης του συστήματος, του περιορισμού δηλαδή σε μια απλή πρακτική κενού περιεχομένου η οποία απλά επαναλαμβάνεται χωρίς απτό αποτέλεσμα. Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί και σε άλλες χώρες. Πρέπει να αποφευχθεί το φαινόμενο της υποκατάστασης του σκοπού από τα μέσα επίτευξής του, δηλαδή να προσκοληθούμε υπερβολικά στη διαδικασία στην τήρηση του τύπου και λιγότερο στο αποτέλεσμα.
Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι οποιαδήποτε αλλαγή πρέπει να πραγματοποιείται εντός πέντε εργάσιμων ημερών και μετά να δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης για να ισχύει. Κατ’ αρχήν ένα τόσο σημαντικό θέμα όπως η αλλαγή επιχειρησιακών στόχων δεν μπορεί να συμφωνηθεί εντός πέντε εργάσιμων αφού απαιτούνται σοβαρές διαβουλεύσεις και συμφωνίες για την αλλαγή μεταξύ όλων των εμπλεκομένων σε αυτό το θέμα. Από την άλλη πλευρά, γιατί θεσπίζεται ως απαραίτητη προϋπόθεση η δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης για να ισχύσει οποιαδήποτε αλλαγή; Γιατί τόση γραφειοκρατία; Κατά τη γνώμη μας ένα επιχειρησιακό σχέδιο αποτελεί εσωτερική διαδικασία ενός οργανισμού, και γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να συμφωνείται και να επικαιροποιείται εσωτερικά και να αναρτάται σε ειδική ενότητα στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας. Τι ακριβώς προσθέτει η δημοσίευση των οποιοδήποτε αλλαγών στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης; Δεσμεύει περισσότερο λόγω αυξημένης τυπικής ισχύος;
Περαιτέρω, γιατί όλη η διαδικασία όπως περιγράφεται πρέπει να βασίζεται σε μια σειρά από έντυπες φόρμες (Δελτίο), που μεταφέρονται από ιεραρχικό επίπεδο σε ιεραρχικό επίπεδο έως ότου συμπληρωθούν ολοκληρωτικά; Γιατί δεν παρέχεται η δυνατότητα δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού συστήματος στο οποίο θα εισάγονται στοιχεία κατ’ αλληλουχία με βάση το ιεραρχικό επίπεδο έτσι ώστε να επιταχύνεται η διαδικασία και να αποφεύγεται η σπατάλη υλικών και πόρων που ένα σύστημα σε έντυπη μορφή επιφέρει; Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα συστημάτων ολικής αξιολόγησης που ήδη χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια από διεθνείς οργανισμούς, καθώς και από δημόσιες υπηρεσίες άλλων χωρών που θα μπορούσαν να παίξουν καταλυτικό ρόλο στην δημιουργία ενός παρόμοιου συστήματος για την ελληνική δημόσια διοίκηση.
Η πρόβλεψη για την τήρηση και ενημέρωση του συστήματος αξιολόγησης ανά τρίμηνο είναι υπέρμετρα φιλόδοξη και μάλλον υπερβολική. Προσθέτει υπερβολικά στο κόστος εφαρμογής του και δεν εμπλουτίζει τα αποτελέσματα ικανοποιητικά σε σύγκριση με την ενημέρωση του ανά εξάμηνο ή ανά έτος. Η ενημέρωση ανά τρίμηνο θα ήταν αποδεκτή και ρεαλιστική μόνο αν ίσχυε για μια μεταβατική περίοδο ενός έτους όπου το σύστημα θα έτρεχε πιλοτικά και θα συνδυαζόταν με εντατική εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού ώστε να εξοικειωθεί με αυτό, καθώς και να διαγνωστούν τυχόν αστοχίες και προβλήματα, που θα διορθώνονταν πριν αυτό τεθεί σε εφαρμογή επίσημα και στο διηνεκές. Κατά τη γνώμη μας η πρόβλεψη για την δυνατότητα τροποποίησης των επιχειρησιακών στόχων δεν θα πρέπει να περιέχεται στο διάταγμα. Η διάταξη αυτή θα πρέπει να περιορίζεται στο επίπεδο τροποποίησης του βαθμού επίτευξης των στόχων και όχι στην τροποποίηση των ίδιων των επιχειρησιακών στόχων. Οι στόχοι πρέπει να παραμένουν σταθεροί για ένα εύλογο χρονικό διάστημα και δεν πρέπει να αλλάζουν τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος για το οποίο εφαρμόζεται το σύστημα αξιολόγησης. Δεν είναι πρακτικό, αλλά ούτε επιθυμητό να παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής επιχειρησιακών στόχων, αφού μια τέτοια αλλαγή ανατρέπει τα συμφωνηθέντα και επηρεάζει τα κριτήρια αξιολόγησης με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ορθολογική ολοκλήρωση ενός κύκλου αξιολόγησης. Ο βαθμός επίτευξης των επιχειρησιακών στόχων είναι μια άλλη παράμετρος, που μπορεί να τροποποιηθεί μετά από αμοιβαία συμφωνία, αφού εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό και από τις πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες που επικρατούν στη χώρα ανά πάσα χρονική στιγμή, και ιδιαίτερα σήμερα όπου η αβεβαιότητα είναι παρούσα σε όλες τις πτυχές της πολιτικής και οικονομικής ζωής της χώρας. Εν κατακλείδι, θεωρούμε ότι η τροποποίηση των επιχειρησιακών στόχων δεν είναι επιθυμητή γιατί δημιουργεί αβεβαιότητα και απαλείφει τη σταθερότητα που απαιτείται για την όσον το δυνατόν αντικειμενική αξιολόγηση του ανθρώπινου δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης εντός ενός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου. Απορεί κανείς σχετικά με το τι, επιτέλους, θα έχει να προσθέσει ένας προϊστάμενος σε όσα είχε ήδη πει προ τριών περίπου μηνών. Η τακτική αυτή ενέχει τον κίνδυνο όχι μόνο της επανάληψης, αλλά και πιθανότατα της απαξίωσης του συστήματος, του περιορισμού δηλαδή σε μια απλή πρακτική κενού περιεχομένου η οποία απλά επαναλαμβάνεται χωρίς απτό αποτέλεσμα. Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί και σε άλλες χώρες. Πρέπει να αποφευχθεί το φαινόμενο της υποκατάστασης του σκοπού από τα μέσα επίτευξής του, δηλαδή να προσκοληθούμε υπερβολικά στη διαδικασία στην τήρηση του τύπου και λιγότερο στο αποτέλεσμα. Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι οποιαδήποτε αλλαγή πρέπει να πραγματοποιείται εντός πέντε εργάσιμων ημερών και μετά να δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης για να ισχύει. Κατ’ αρχήν ένα τόσο σημαντικό θέμα όπως η αλλαγή επιχειρησιακών στόχων δεν μπορεί να συμφωνηθεί εντός πέντε εργάσιμων αφού απαιτούνται σοβαρές διαβουλεύσεις και συμφωνίες για την αλλαγή μεταξύ όλων των εμπλεκομένων σε αυτό το θέμα. Από την άλλη πλευρά, γιατί θεσπίζεται ως απαραίτητη προϋπόθεση η δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης για να ισχύσει οποιαδήποτε αλλαγή; Γιατί τόση γραφειοκρατία; Κατά τη γνώμη μας ένα επιχειρησιακό σχέδιο αποτελεί εσωτερική διαδικασία ενός οργανισμού, και γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να συμφωνείται και να επικαιροποιείται εσωτερικά και να αναρτάται σε ειδική ενότητα στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας. Τι ακριβώς προσθέτει η δημοσίευση των οποιοδήποτε αλλαγών στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης; Δεσμεύει περισσότερο λόγω αυξημένης τυπικής ισχύος; Περαιτέρω, γιατί όλη η διαδικασία όπως περιγράφεται πρέπει να βασίζεται σε μια σειρά από έντυπες φόρμες (Δελτίο), που μεταφέρονται από ιεραρχικό επίπεδο σε ιεραρχικό επίπεδο έως ότου συμπληρωθούν ολοκληρωτικά; Γιατί δεν παρέχεται η δυνατότητα δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού συστήματος στο οποίο θα εισάγονται στοιχεία κατ’ αλληλουχία με βάση το ιεραρχικό επίπεδο έτσι ώστε να επιταχύνεται η διαδικασία και να αποφεύγεται η σπατάλη υλικών και πόρων που ένα σύστημα σε έντυπη μορφή επιφέρει; Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα συστημάτων ολικής αξιολόγησης που ήδη χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια από διεθνείς οργανισμούς, καθώς και από δημόσιες υπηρεσίες άλλων χωρών που θα μπορούσαν να παίξουν καταλυτικό ρόλο στην δημιουργία ενός παρόμοιου συστήματος για την ελληνική δημόσια διοίκηση.