Πρώην Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Δέσποινα Βώκου, πρόεδρος της εθνικής Επιτροπής 'Φύση 2000'' | 3 Οκτωβρίου 2012, 19:11

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η αλλαγή του ισχύοντος καθεστώτος των φορέων διαχείρισης (ΦΔ) των προστατευόμενων περιοχών της χώρας άρχισε να αποτελεί θέμα το Σεπτέμβριο 2011 με προβαλλόμενο στόχο τον εξορθολογισμό των δαπανών και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών από το κράτος προς τους πολίτες. Η Επιτροπή ‘Φύση 2000΄(ΕΦ), ως κεντρικό γνωμοδοτικό όργανο του κράτους, επανειλημμένα πρόσφερε έμπειρη γνώμη και γνώση στην εκάστοτε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ όπως και στις υπηρεσίες του. Στο πλαίσιο αυτό και κατ’ εντολήν της πολιτικής ηγεσίας προέβη σε αξιολόγηση του θεσμού των φορέων διαχείρισης και περαιτέρω σε συγκεκριμένες προτάσεις που θα μπορούσαν να αποτελέσουν άξονες πολιτικής για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την ολοκλήρωση του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών της χώρας. Η ΕΦ έχει κατ’ επανάληψη επιχειρηματολογήσει κατά της αλλαγής του καθεστώτος των φορέων διαχείρισης, τουλάχιστον μέχρι το 2015, οπότε λήγει η προγραμματική περίοδος εξασφαλισμένης χρηματοδότησης για αυτούς μέσω του ΕΠΠΕΡΑΑ. Έχει επίσης επισημάνει ότι οι φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών αποτελούν στην πραγματικότητα έργα ευρωπαϊκών προγραμμάτων και ότι μόνον τύποις είναι οντότητες του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Τα μέλη των ΔΣ τους δεν αμείβονται ούτε και επιβαρύνεται από αυτούς ο κρατικός προϋπολογισμός, πέραν της αναγκαίας συμμετοχής που ισχύει για οποιοδήποτε ευρωπαϊκό πρόγραμμα, στο οποίο συμμετέχει η χώρα. Οι ΦΔ θα πρέπει να αφεθούν να λειτουργήσουν ως έχουν μέχρι το τέλος της προγραμματικής περιόδου. Το μέχρι τότε διάστημα θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τη σωστή προετοιμασία της μετεξέλιξής τους στο πλαίσιο μιας συνολικής προσπάθειας για την ολοκλήρωση του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών της χώρας αντί για αποσπασματικές ενέργειες που δεν φαίνεται να έχουν άλλο σκοπό πέραν της ικανοποίησης των γενικών απαιτήσεων της τρόικας, εν προκειμένω όμως σε τομέα άσχετο, χωρίς πραγματική συμβολή στη μείωση του κράτους. Τα μεγάλα προβλήματα που σχετίζονται με τις προστατευόμενες περιοχές στη φάση αυτή δεν έχουν σχέση με τον εξορθολογισμό των δαπανών και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών προς τους πολίτες. Η συγχώνευση και κατάργηση των ΦΔ δεν μπορεί να τα θεραπεύσει, ενώ εκτιμάται ότι θα προσθέσει και καινούρια, ακόμα μεγαλύτερα, γεγονός εξαιρετικά δυσάρεστο και μάλιστα υπό τις συνθήκες που βιώνει η χώρα. Μερικά από τα επείγοντα θέματα που αφορούν τις προστατευόμενες περιοχές, για τα οποία δεν έχει υπάρξει καμιά σοβαρή ανταπόκριση ώστε να αντιμετωπιστούν, παρότι για μερικά εκπνέουν και προθεσμίες, είναι τα εξής: o Στην αρμοδιότητα φορέων διαχείρισης εντάσσονται λιγότερες από 30% των προστατευόμενων περιοχών της χώρας του δικτύου Natura 2000. Όλες οι υπόλοιπες περιοχές, που είναι πάρα πολλές, παραμένουν διαχειριστικά μετέωρες. o Για τη μεγάλη πλειονότητα των περιοχών στην αρμοδιότητα φορέων διαχείρισης δεν έχουν εκδοθεί ακόμα τα αναγκαία προεδρικά διατάγματα. Επί της ουσίας, δεν υπάρχει η απαραίτητη θεσμική θωράκιση ούτε είναι αποσαφηνισμένο το καθεστώς της προστασίας τους. o Δεν υφίστανται εγκεκριμένα σχέδια διαχείρισης για καμιά περιοχή αρμοδιότητας φορέα διαχείρισης (πλην μιας). o Δεν έχουν τεθεί στόχοι διατήρησης, δεν έχουν καθοριστεί προτεραιότητες διατήρησης, δεν έχει προδιαγραφεί γενικό καθεστώς διαχείρισης για όλες τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης του δικτύου Natura 2000 και φυσικά δεν εφαρμόζονται αναγκαία μέτρα για την επίτευξη των στόχων. Η προθεσμία μέσα στην οποία θα έπρεπε να γίνουν όλα αυτά έχει ήδη εκπνεύσει. o Δεν υπάρχουν δεδομένα παρακολούθησης ειδών και οικοτόπων, απολύτως απαραίτητα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας ως προς την κατάθεση εξαετούς αναφοράς (εντός του 2013) για την εφαρμογή της Οδηγίας 92/43 στην Ελλάδα κατά το διάστημα 2007-2012, η οποία οφείλει να βασίζεται αποκλειστικά σε δεδομένα πεδίου. o Η Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα συνεχίζει μετά από χρόνια να μην ολοκληρώνεται. Κατά την άποψη της ΕΦ, αυτά τα θέματα θα έπρεπε να αποτελούν τα αντικείμενα προτεραιότητας της πολιτείας στη φάση αυτή, γεγονός που έχει με κάθε τρόπο και κατ’ επανάληψη επισημάνει σε πολλούς αρμόδιους. Άλλα σημαντικά θέματα όπως και προτάσεις αντιμετώπισής τους έχουν αναλυτικά περιγραφεί στην έκθεση αξιολόγησης του θεσμού των φορέων διαχείρισης, την οποία παρέδωσε στην ηγεσία και στις υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ το Σεπτέμβριο 2011, όπως και σε εισηγήσεις που ακολούθησαν. Η ΕΦ θεωρεί σπατάλη πολύτιμων δυνάμεων την ενδοσκόπηση στην οποία έχει αναγκαστεί να μπει λόγω των επικείμενων εξελίξεων η επιστημονική, διοικητική και άλλη κοινότητα που σχετίζεται με τις προστατευόμενες περιοχές της χώρας. Πολύ χειρότερα, έχει σοβαρές ανησυχίες για τη δυνατότητα να απορροφηθούν απρόσκοπτα οι πόροι του ΕΠΠΕΡΑΑ με τις προβλεπόμενες αλλαγές. Το θεωρεί δυστύχημα, τώρα που επιτέλους μπήκαν σε μια τροχιά και άρχισαν να κινούνται συντονισμένα και πιο οργανωμένα οι φορείς διαχείρισης να διακοπεί η συνέχεια και να χρειαστεί να ξεκινήσουν όλα πάλι από την αρχή με αναμενόμενες ακόμα μεγαλύτερες γραφειοκρατικές περιπλοκές απ’ ότι στο παρελθόν. Όπως δημιουργήθηκαν σε μια νύχτα χωρίς ουσιαστική υποστήριξη, τώρα που άρχισαν να ορθοποδούν καταργούνται σε δύο νύχτες χωρίς ουσιαστικά εξήγηση. Θα μπορούσαν να έχουν καλύτερη τύχη και αυτοί και η χώρα.