Με σχέδια νόμου σαν αυτό που παρουσιάζεται σήμερα για την συγχώνευση των Φορέων Διαχείρισης (ΦΔ) προστατευομένων περιοχών (ΠΠ), πραγματικά καταλύεται η έννοια και η σημασία της λέξης «διαβούλευση». Τι να παρατηρήσεις σε ένα νομοσχέδιο που στερείται κάθε επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι αντίθετο στις βασικές αρχές διαχείρισης ΠΠ που ισχύουν διεθνώς. Δεν αξίζει τον κόπο να ασχοληθείς με ένα κείμενο που κατά γενική ομολογία δεν εκπληρώνει τους βασικούς σκοπούς για τους οποίους λέγεται ότι συντάχθηκε.
Είναι όμως απαραίτητο κανείς να διερευνήσει τους πραγματικούς λόγους που η δήθεν ανάγκη εξοικονόμησης πόρων έγινε η αφορμή να παρουσιασθεί αυτό το απαράδεκτο νομοσχέδιο. Πράγματι είναι να απορεί κανείς ποιοι είναι αυτοί οι υπόγειοι κύκλοι του ΥΠΕΚΑ που συνέταξαν αυτό το κείμενο όταν οι φορείς που έχουν την αρμοδιότητα για να γνωμοδοτούν και να συντάσσουν τέτοια νομοσχέδια δηλαδή η «Επιτροπή Φύση» και το Τμήμα Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού δηλώνουν κάθετα αντίθετοι με την επιχειρούμενη συγχώνευση. Τι επιδιώκουν αυτοί οι κύκλοι και από πού αντλούν τη δύναμη τους όταν οι εργαζόμενοι και οι Πρόεδροι των σημερινών Φορέων Διαχείρισης, αρκετοί Περιφερειάρχες, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ακόμη και αρκετές περιβαλλοντικές οργανώσεις, καλούν τα αρμόδια υπουργεία να αποσύρουν το συγκεκριμένο άρθρο του νομοσχεδίου? Ποια λόμπι και οικονομικούς κύκλους εξυπηρετούν αυτοί οι κύκλοι?
Μήπως η πρώιμη σπουδή των συντακτών του κειμένου να επαναφέρουν το ξεχασμένο θέμα των «συμβάσεων διαχείρισης» υποδηλώνει κάτι? Γιατί δεν κάνουν καμία προσπάθεια να λύσουν έστω και ένα από τα σημαντικά επιστημονικά, λειτουργικά και διοικητικά προβλήματα που προκαλούνται από αυτό το νομοσχέδιο και παραπέμπουν τη διευθέτηση τους σε μελλοντικές αποφάσεις του υπουργού ΥΠΕΚΑ? Μήπως μέσα στο 2013 θα γίνουμε μάρτυρες υπογραφής πλήθους «συμβάσεων διαχείρισης» του άρθρου 15 (7γ) του 2742/1999, «…με μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα, που έχουν διακριθεί για το έργο τους στον τομέα της προστασίας της φύσης ή γενικότερα της προστασίας του περιβάλλοντος και τα οποία διαθέτουν την κατάλληλη τεχνική και επιστημονική υποδομή, καθώς και αποδεδειγμένη εμπειρία στην υλοποίηση ανάλογων έργων»?
Είναι γνωστό ότι το σημερινό καθεστώς λειτουργίας και διαχείρισης των ΠΠ της χώρας μας δεν είναι αποτελεσματικό και ότι υπάρχει ανάγκη δημιουργίας ενός νέου συστήματος διαχείρισης όλων των ΠΠ της χώρας μας και όχι μόνο για το 30% που οι ΦΔ καλύπτουν σήμερα. Σίγουρα όμως το συγκεκριμένο σχέδιο δεν είναι με κανένα τρόπο προς αυτήν την κατεύθυνση.
Θα πρέπει επιτραπεί στις αρμόδιες υπηρεσίες και τους δημοσίους υπαλλήλους του ΥΠΕΚΑ να κάνουν σωστά τη δουλειά τους που σημειωτέον πάρα πολλοί εξ’ αυτών ξέρουν να κάνουν πολύ καλά και ευσυνείδητα. Θα πρέπει η πολιτική ηγεσία να επιτρέψει στα αρμόδιους θεσμοθετημένους φορείς όπως η Επιτροπή Φύση να επιτελέσει το έργο της. Είναι αναγκαίο να διαχυθεί και να αξιοποιηθεί η πολύχρονη εμπειρία των επιστημόνων που σήμερα στελεχώνουν τους Φορείς Διαχείρισης. Θα πρέπει επιτέλους να υπάρχει σεβασμός στους οικονομικούς πόρους που έχουν διατεθεί (περίπου ένα εκατομμύριο Ευρώ αν δεν κάνω λάθος) για μελέτες σχετικά με το σύστημα διαχείρισης των ΠΠ και το θεσμικό πλαίσιο που θα τους διέπει. Είναι αναγκαίο όλα τα παραπάνω να αξιοποιηθούν μέσα από την εφαρμογή και της υπάρχουσας νομοθεσίας που μιλάει για «…στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής συστήνεται διοικητική μονάδα σε επίπεδο τμήματος για το συντονισμό και την υποστήριξη των διοικητικών σχημάτων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών…» (άρθρο 7 παρ.6 του 3937/2011).
Υπάρχει εμπειρία και ανθρώπινο δυναμικό με προτάσεις και διάθεση για διαβούλευση και δουλειά για την προοπτική της περιβαλλοντικής πολιτικής στη χώρα μας. Όμως, θα πρέπει πρώτα να διασφαλισθεί ότι αυτή η διάθεση χρόνου, ειλικρινούς προσπάθειας και πραγματικού ενδιαφέροντος για τα περιβάλλον από μέλη του υγιούς μέρους της κοινωνίας των πολιτών δεν θα συνεχίσει να τορπιλίζεται και να γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από το κατεστημένο που σήμερα κυριαρχεί και στο χώρο του περιβάλλοντος.
Θα είναι λυπηρό η νέα Γενική Γραμματέας του ΥΠΕΚΑ που προέρχεται από μια προοδευτική παράταξη που έχει σαν σημαία της τις συμμετοχικές διαδικασίες και την κάθετη ρήξη με τα οποιαδήποτε είδους λόμπι και τις υπόγειες διαδρομές, να βάλει την υπογραφή της σε αυτό το νομοσχέδιο. Θα πρέπει όλοι αυτοί που αντιτίθεται στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο να ενώσουν τις δυνάμεις τους και μέσα από παρεμβάσεις σε τοπικό και εθνικό πολιτικό επίπεδο να απαιτήσουν την απόσυρση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Δεν θα πρέπει με κανένα τρόπο να επιτραπεί η περαιτέρω απαξίωση και του θεσμού των ΠΠ αλλά και του ανθρώπινου δυναμικού που εργάζεται για την αποτελεσματική διαχείρισή τους.
Βασίλης Κουρούτος
Βιολόγος
Με σχέδια νόμου σαν αυτό που παρουσιάζεται σήμερα για την συγχώνευση των Φορέων Διαχείρισης (ΦΔ) προστατευομένων περιοχών (ΠΠ), πραγματικά καταλύεται η έννοια και η σημασία της λέξης «διαβούλευση». Τι να παρατηρήσεις σε ένα νομοσχέδιο που στερείται κάθε επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι αντίθετο στις βασικές αρχές διαχείρισης ΠΠ που ισχύουν διεθνώς. Δεν αξίζει τον κόπο να ασχοληθείς με ένα κείμενο που κατά γενική ομολογία δεν εκπληρώνει τους βασικούς σκοπούς για τους οποίους λέγεται ότι συντάχθηκε. Είναι όμως απαραίτητο κανείς να διερευνήσει τους πραγματικούς λόγους που η δήθεν ανάγκη εξοικονόμησης πόρων έγινε η αφορμή να παρουσιασθεί αυτό το απαράδεκτο νομοσχέδιο. Πράγματι είναι να απορεί κανείς ποιοι είναι αυτοί οι υπόγειοι κύκλοι του ΥΠΕΚΑ που συνέταξαν αυτό το κείμενο όταν οι φορείς που έχουν την αρμοδιότητα για να γνωμοδοτούν και να συντάσσουν τέτοια νομοσχέδια δηλαδή η «Επιτροπή Φύση» και το Τμήμα Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού δηλώνουν κάθετα αντίθετοι με την επιχειρούμενη συγχώνευση. Τι επιδιώκουν αυτοί οι κύκλοι και από πού αντλούν τη δύναμη τους όταν οι εργαζόμενοι και οι Πρόεδροι των σημερινών Φορέων Διαχείρισης, αρκετοί Περιφερειάρχες, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ακόμη και αρκετές περιβαλλοντικές οργανώσεις, καλούν τα αρμόδια υπουργεία να αποσύρουν το συγκεκριμένο άρθρο του νομοσχεδίου? Ποια λόμπι και οικονομικούς κύκλους εξυπηρετούν αυτοί οι κύκλοι? Μήπως η πρώιμη σπουδή των συντακτών του κειμένου να επαναφέρουν το ξεχασμένο θέμα των «συμβάσεων διαχείρισης» υποδηλώνει κάτι? Γιατί δεν κάνουν καμία προσπάθεια να λύσουν έστω και ένα από τα σημαντικά επιστημονικά, λειτουργικά και διοικητικά προβλήματα που προκαλούνται από αυτό το νομοσχέδιο και παραπέμπουν τη διευθέτηση τους σε μελλοντικές αποφάσεις του υπουργού ΥΠΕΚΑ? Μήπως μέσα στο 2013 θα γίνουμε μάρτυρες υπογραφής πλήθους «συμβάσεων διαχείρισης» του άρθρου 15 (7γ) του 2742/1999, «…με μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα, που έχουν διακριθεί για το έργο τους στον τομέα της προστασίας της φύσης ή γενικότερα της προστασίας του περιβάλλοντος και τα οποία διαθέτουν την κατάλληλη τεχνική και επιστημονική υποδομή, καθώς και αποδεδειγμένη εμπειρία στην υλοποίηση ανάλογων έργων»? Είναι γνωστό ότι το σημερινό καθεστώς λειτουργίας και διαχείρισης των ΠΠ της χώρας μας δεν είναι αποτελεσματικό και ότι υπάρχει ανάγκη δημιουργίας ενός νέου συστήματος διαχείρισης όλων των ΠΠ της χώρας μας και όχι μόνο για το 30% που οι ΦΔ καλύπτουν σήμερα. Σίγουρα όμως το συγκεκριμένο σχέδιο δεν είναι με κανένα τρόπο προς αυτήν την κατεύθυνση. Θα πρέπει επιτραπεί στις αρμόδιες υπηρεσίες και τους δημοσίους υπαλλήλους του ΥΠΕΚΑ να κάνουν σωστά τη δουλειά τους που σημειωτέον πάρα πολλοί εξ’ αυτών ξέρουν να κάνουν πολύ καλά και ευσυνείδητα. Θα πρέπει η πολιτική ηγεσία να επιτρέψει στα αρμόδιους θεσμοθετημένους φορείς όπως η Επιτροπή Φύση να επιτελέσει το έργο της. Είναι αναγκαίο να διαχυθεί και να αξιοποιηθεί η πολύχρονη εμπειρία των επιστημόνων που σήμερα στελεχώνουν τους Φορείς Διαχείρισης. Θα πρέπει επιτέλους να υπάρχει σεβασμός στους οικονομικούς πόρους που έχουν διατεθεί (περίπου ένα εκατομμύριο Ευρώ αν δεν κάνω λάθος) για μελέτες σχετικά με το σύστημα διαχείρισης των ΠΠ και το θεσμικό πλαίσιο που θα τους διέπει. Είναι αναγκαίο όλα τα παραπάνω να αξιοποιηθούν μέσα από την εφαρμογή και της υπάρχουσας νομοθεσίας που μιλάει για «…στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής συστήνεται διοικητική μονάδα σε επίπεδο τμήματος για το συντονισμό και την υποστήριξη των διοικητικών σχημάτων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών…» (άρθρο 7 παρ.6 του 3937/2011). Υπάρχει εμπειρία και ανθρώπινο δυναμικό με προτάσεις και διάθεση για διαβούλευση και δουλειά για την προοπτική της περιβαλλοντικής πολιτικής στη χώρα μας. Όμως, θα πρέπει πρώτα να διασφαλισθεί ότι αυτή η διάθεση χρόνου, ειλικρινούς προσπάθειας και πραγματικού ενδιαφέροντος για τα περιβάλλον από μέλη του υγιούς μέρους της κοινωνίας των πολιτών δεν θα συνεχίσει να τορπιλίζεται και να γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από το κατεστημένο που σήμερα κυριαρχεί και στο χώρο του περιβάλλοντος. Θα είναι λυπηρό η νέα Γενική Γραμματέας του ΥΠΕΚΑ που προέρχεται από μια προοδευτική παράταξη που έχει σαν σημαία της τις συμμετοχικές διαδικασίες και την κάθετη ρήξη με τα οποιαδήποτε είδους λόμπι και τις υπόγειες διαδρομές, να βάλει την υπογραφή της σε αυτό το νομοσχέδιο. Θα πρέπει όλοι αυτοί που αντιτίθεται στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο να ενώσουν τις δυνάμεις τους και μέσα από παρεμβάσεις σε τοπικό και εθνικό πολιτικό επίπεδο να απαιτήσουν την απόσυρση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Δεν θα πρέπει με κανένα τρόπο να επιτραπεί η περαιτέρω απαξίωση και του θεσμού των ΠΠ αλλά και του ανθρώπινου δυναμικού που εργάζεται για την αποτελεσματική διαχείρισή τους. Βασίλης Κουρούτος Βιολόγος