Ανακοίνωση των εργαζομένων του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας
Η δημιουργία ενός φορέα για την προστασία της λίμνης Παμβώτιδας αποτελούσε απαίτηση της τοπικής κοινωνίας εδώ και 30 χρόνια. Η απαίτηση αυτή ευδοκίμησε, έπειτα από αρκετά χρόνια με την ίδρυση το 2003, του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας, ενός θεσμού αναγκαίου για την συστηματική παρακολούθηση και εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Παρά την έλλειψη και τον ασαφή καθορισμό των αρμοδιοτήτων του, ο φορέας κατάφερε να υλοποιήσει διάφορα προγράμματα και δράσεις που αφορούν:
• Την υλοποίηση ετήσιου προγράμματος παρακολούθησης με τη διενέργεια μηνιαίων δειγματοληψιών, εργαστηριακών αναλύσεων και την καταγραφή φυσικοχημικών παραμέτρων για την αξιολόγηση της ποιοτικής εκτίμησης του υδάτινου οικοσυστήματος
• την φύλαξη της προστατευόμενης περιοχής, με καθημερινές περιπολίες από τους φύλακες του Φορέα
• την καταγραφή/καταμέτρηση υδρόβιων και παρυδάτιων ειδών πουλιών που διαχειμάζουν στην λίμνη Παμβώτιδα
• την υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας συμβάλλοντας ουσιαστικά στη διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης.
Η δράση του Φορέα όμως, δε σταματά εδώ. Αρμοδιότητά του αποτελεί και το «ακανθώδες» θέμα της παροχής γνωμοδοτήσεων για την χωροθέτηση και έγκριση περιβαλλοντικών όρων, δραστηριοτήτων και έργων στην περιοχή ευθύνης του. Ο Φορέας της Λίμνης, έχοντας ως γνώμονα και βασικό μέλημα την προστασία, του ορόσημου της πόλης των Ιωαννίνων, τη Λίμνη, στάθηκε ενάντια στην καταπάτηση και την τσιμεντοποίηση του υδάτινου οικοσυστήματος. Λειτούργησε για 10 συναπτά έτη, ανεξάρτητα από πολιτικές βουλήσεις και οικονομικά συμφέροντα, με καθαρά επιστημονικά κριτήρια, τεκμηριώνοντας όλες του τις αποφάσεις, με πρότερο διάλογο και αγαστή συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και την τοπική κοινωνία.
Τα προβλήματα διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής εστιάζονται κυρίως στη διαχρονική έλλειψη πολιτικής βούλησης. Ενδεικτικό παράδειγμα η καθυστέρηση για τη θεσμοθέτηση και έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία της λίμνης, με αποτέλεσμα την ελλιπή θεσμική νομική προστασία. Η οριοθέτηση της λίμνης, επίσης, έχει αποτελέσει και συνεχίζει να αποτελεί τροχοπέδη για την ομαλή λειτουργία του οικοσυστήματος, δεδομένου ότι μέχρι και σήμερα εκκρεμεί η ολοκλήρωσή της, ενώ παράλληλα η πράξη οριοθέτησης της λίμνης δεν έχει λάβει χώρα, με γνώμονα το φυσικό της ανάγλυφο, βασισμένη σε καταγεγραμμένες πηγές και στοιχεία παρελθόντων ετών.
Η αιφνιδιαστική κατάργηση, που προβλέπεται μέσω του σχεδίου του ΥΠΕΚΑ, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια διαβούλευση με τους εργαζόμενους, το επιστημονικό προσωπικό και το Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας, και ιδιαίτερα χωρίς να έχει ερωτηθεί η τοπική κοινωνία μη έχοντας δοθεί ακόμα κάποια επίσημη εξήγηση ή ανακοίνωση για την πράξη αυτή και την αιτιολόγησή της γεννά πλήθος ερωτηματικών…
• Ποια είναι η δημοσιονομική εξυγίανση και εξοικονόμηση πόρων που επιτυγχάνεται;
• Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην εκπλήρωση συμβατικών υποχρεώσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, και πως θα υλοποιηθούν τα προγράμματα παρακολούθησης και εποπτείας της προστατευόμενης περιοχής;
• Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην απορρόφηση κονδυλίων;
• Ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης εκείνα που έλαβε υπόψη το ΥΠΕΚΑ;
• Ποιος τελικά ωφελείται από την κατάργηση του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας;
Η κατάργηση ενός Φορέα με ανεξάρτητο λόγο και προσανατολισμό στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της λίμνης με κοινωνική αποδοχή και η δημιουργία μιας ακόμη υπηρεσίας στα πλαίσια της κρατικής διοίκησης μόνο ερωτηματικά δημιουργεί εν όψει και της επαναφοράς των σχεδίων για «αναπτυξιακά» έργα που δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν την περιβαλλοντική προστασία της περιοχής.
Θεωρούμε και υποστηρίζουμε ότι υπάρχει ανάγκη ουσιαστικής αναδιοργάνωσης του συστήματος διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, για την προάσπιση του φυσικού περιβάλλοντος, δεν πρέπει όμως σε καμία περίπτωση να αντιμετωπίζεται με κατάργηση των φορέων διαχείρισης.
Ανακοίνωση των εργαζομένων του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας Η δημιουργία ενός φορέα για την προστασία της λίμνης Παμβώτιδας αποτελούσε απαίτηση της τοπικής κοινωνίας εδώ και 30 χρόνια. Η απαίτηση αυτή ευδοκίμησε, έπειτα από αρκετά χρόνια με την ίδρυση το 2003, του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας, ενός θεσμού αναγκαίου για την συστηματική παρακολούθηση και εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Παρά την έλλειψη και τον ασαφή καθορισμό των αρμοδιοτήτων του, ο φορέας κατάφερε να υλοποιήσει διάφορα προγράμματα και δράσεις που αφορούν: • Την υλοποίηση ετήσιου προγράμματος παρακολούθησης με τη διενέργεια μηνιαίων δειγματοληψιών, εργαστηριακών αναλύσεων και την καταγραφή φυσικοχημικών παραμέτρων για την αξιολόγηση της ποιοτικής εκτίμησης του υδάτινου οικοσυστήματος • την φύλαξη της προστατευόμενης περιοχής, με καθημερινές περιπολίες από τους φύλακες του Φορέα • την καταγραφή/καταμέτρηση υδρόβιων και παρυδάτιων ειδών πουλιών που διαχειμάζουν στην λίμνη Παμβώτιδα • την υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας συμβάλλοντας ουσιαστικά στη διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης. Η δράση του Φορέα όμως, δε σταματά εδώ. Αρμοδιότητά του αποτελεί και το «ακανθώδες» θέμα της παροχής γνωμοδοτήσεων για την χωροθέτηση και έγκριση περιβαλλοντικών όρων, δραστηριοτήτων και έργων στην περιοχή ευθύνης του. Ο Φορέας της Λίμνης, έχοντας ως γνώμονα και βασικό μέλημα την προστασία, του ορόσημου της πόλης των Ιωαννίνων, τη Λίμνη, στάθηκε ενάντια στην καταπάτηση και την τσιμεντοποίηση του υδάτινου οικοσυστήματος. Λειτούργησε για 10 συναπτά έτη, ανεξάρτητα από πολιτικές βουλήσεις και οικονομικά συμφέροντα, με καθαρά επιστημονικά κριτήρια, τεκμηριώνοντας όλες του τις αποφάσεις, με πρότερο διάλογο και αγαστή συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και την τοπική κοινωνία. Τα προβλήματα διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής εστιάζονται κυρίως στη διαχρονική έλλειψη πολιτικής βούλησης. Ενδεικτικό παράδειγμα η καθυστέρηση για τη θεσμοθέτηση και έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία της λίμνης, με αποτέλεσμα την ελλιπή θεσμική νομική προστασία. Η οριοθέτηση της λίμνης, επίσης, έχει αποτελέσει και συνεχίζει να αποτελεί τροχοπέδη για την ομαλή λειτουργία του οικοσυστήματος, δεδομένου ότι μέχρι και σήμερα εκκρεμεί η ολοκλήρωσή της, ενώ παράλληλα η πράξη οριοθέτησης της λίμνης δεν έχει λάβει χώρα, με γνώμονα το φυσικό της ανάγλυφο, βασισμένη σε καταγεγραμμένες πηγές και στοιχεία παρελθόντων ετών. Η αιφνιδιαστική κατάργηση, που προβλέπεται μέσω του σχεδίου του ΥΠΕΚΑ, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια διαβούλευση με τους εργαζόμενους, το επιστημονικό προσωπικό και το Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας, και ιδιαίτερα χωρίς να έχει ερωτηθεί η τοπική κοινωνία μη έχοντας δοθεί ακόμα κάποια επίσημη εξήγηση ή ανακοίνωση για την πράξη αυτή και την αιτιολόγησή της γεννά πλήθος ερωτηματικών… • Ποια είναι η δημοσιονομική εξυγίανση και εξοικονόμηση πόρων που επιτυγχάνεται; • Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην εκπλήρωση συμβατικών υποχρεώσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, και πως θα υλοποιηθούν τα προγράμματα παρακολούθησης και εποπτείας της προστατευόμενης περιοχής; • Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην απορρόφηση κονδυλίων; • Ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης εκείνα που έλαβε υπόψη το ΥΠΕΚΑ; • Ποιος τελικά ωφελείται από την κατάργηση του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας; Η κατάργηση ενός Φορέα με ανεξάρτητο λόγο και προσανατολισμό στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της λίμνης με κοινωνική αποδοχή και η δημιουργία μιας ακόμη υπηρεσίας στα πλαίσια της κρατικής διοίκησης μόνο ερωτηματικά δημιουργεί εν όψει και της επαναφοράς των σχεδίων για «αναπτυξιακά» έργα που δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν την περιβαλλοντική προστασία της περιοχής. Θεωρούμε και υποστηρίζουμε ότι υπάρχει ανάγκη ουσιαστικής αναδιοργάνωσης του συστήματος διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, για την προάσπιση του φυσικού περιβάλλοντος, δεν πρέπει όμως σε καμία περίπτωση να αντιμετωπίζεται με κατάργηση των φορέων διαχείρισης.