Αρχική Καταργηση ΟργανισμωνΆρθρο 06: Σύσταση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου «Οργανισμός Διαπίστευσης, Τυποποίησης και Μετρολογίας», κατάργηση του νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου «Ελληνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας» (Ε.Ι.Μ.) και λύση των ανωνύμων εταιρειών «Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης» (Ε.ΣΥ.Δ.) και «Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης» (ΕΛ.Ο.Τ.), με μεταφορά των αρμοδιοτήτων τουςΣχόλιο του χρήστη Ιωάννης | 7 Οκτωβρίου 2012, 12:57
ΧΟΛΙΟ παρ 1: Από το σχήμα του ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗΣ Α.Ε., του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ Α.Ε και του ΕΘΝΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΜΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ προτείνεται η μεταγωγή σε έναν «Οργανισμό». Ο επιθετικός προσδιορισμός «ΕΘΝΙΚΟ» λείπει. Όμως και οι τρεις προς συγχώνευση οργανισμοί εκπροσωπούν την Ελλάδα αντίστοιχα σε διεθνή φόρα και συμβάσεις. Σε όλες τις χώρες, ακόμη και τις πιο μικρές, συνηθίζεται να φέρουν περήφανα στην επωνυμία, το όνομα της χώρας. Για παράδειγμα: UKAS (United Kingdom Accreditation Service), CAI (Czech Accreditation Institute), Cofrac (Comite francais d’accreditation). Μέχρι και η FYROM κάνει το γνωστό παιχνίδι του ονόματος με τον φορέα διαπίστευσης IARM. Πρόκειται για παράλειψη; Ίσως δεν είναι γνωστό αλλά το ΕΣΥΔ έχει αξιόλογη παρουσία με διαπιστεύσεις στην Κύπρο, στη Ρουμανία, στη Σερβία, στην Αλβανία, στο Λίβανο, στο Κατάρ και συμμετοχές σε έργα της Ε.Ε στη Νοτιανατολική Ευρώπη, έχοντας ένα κύκλο εργασιών εκτός Ελλάδας που αγγίζει τα 300.000 ευρώ ετησίως, ενώ ανταποκρίνεται σε προσκλήσεις ενδιαφέροντος σε άλλες χώρες της Μ.Ανατολής. ΣΧΟΛΙΟ παράγραφο 2α: Επομένως εκτός από την υλοποίηση των Εθνικών Προτύπων, οι υπηρεσίες διακρίβωσης επίσης μεταφέρονται στον ιδρυόμενο Οργανισμό. Το σχόλιο αυτό χρησιμεύει για τον επόμενο σχολιασμό στην παράγραφο 3. Να υποθέσω ότι τα έσοδα από αυτές τις υπηρεσίες θα έχουν ληφθεί υπόψη για το μοντέλο οικονομικής βιωσιμότητας του νέου οργανισμού; ΣΧΟΛΙΟ παράγραφο 2β: Υπάρχει μια δεδομένη οικονομική κατάσταση των οργανισμών, όπως αποτυπώνεται στους ισολογισμούς τους. Προφανώς και υπάρχει η απορία, με ποιο τρόπο ο νέος Οργανισμός θα πληρώσει τις υποχρεώσεις που έχουν δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα. Υπάρχουν πληροφορίες για μια πολύ άσχημη οικονομική κατάσταση στον ΕΛΟΤ Α.Ε. (αν δεν είναι έτσι τα πράγματα, ευπρόσδεκτη οποιαδήποτε διάψευση) με τις οφειλές και την μη τακτική καταβολή μισθοδοσίας. Η ένωση όλων των υποχρεώσεων και η συγχώνευση πριν την οικονομική εξυγίανση που ακριβώς αποσκοπεί; Είναι γνωστό ότι οι τρεις οργανισμοί έχουν ένα τελείως διαφορετικό μισθολογικό καθεστώς. Παρόλα αυτά δεν έγινε καμία προσπάθεια τα τελευταία χρόνια για εξυγίανση και εξορθολογικοποίηση των αμοιβών στον ΕΛΟΤ, ώστε να καταστεί βιώσιμος. Αντιθέτως αφαιρέθηκαν πηγές εσόδων και στοιχεία εξοπλισμού από τον ΕΛΟΤ, χωρίς να εξασφαλίζεται η ταυτόχρονη μεταφορά προσωπικού που απασχολούνταν στις δραστηριότητες πιστοποίησης/εργαστηρίων προς άλλους οργανισμούς, όπως η ΕΒΕΤΑΜ. Αποτέλεσμα είναι να έχει δημιουργηθεί ένα πλεόνασμα προσωπικού και δεν έχει διευκρινιστεί με ποιο τρόπο θα διαχειρισθεί στον νέο οργανισμό. Συζητήσεις για μετατάξεις κλπ μπορούν να γίνονται κάθε στιγμή, αλλά το θέμα είναι ότι εδώ δεν μιλάμε για κλειδούχους σιδηροδρομικών σταθμών, αλλά για εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό το οποίο δεν αξιοποιείται για τις θέσεις στις οποίες έχει αποκτήσει τεχνογνωσία. Στα σχόλια προηγούμενων σχολιαστών διακρίνεται μια προσπάθεια να δημιουργηθεί θέμα με την απασχόληση εξωτερικών συνεργατών στο ΕΣΥΔ. Το ΕΣΥΔ προκειμένου να έχει πρόσβαση στην εμπειρογνωμοσύνη (access to expertise) είναι υποχρεωμένο να χρησιμοποιεί ομάδες αξιολόγησης για τους πελάτες τους στις οποίες συμμετέχουν και εξειδικευμένοι τεχνικοί εμπειρογνώμονες. Αυτή η εξειδίκευση δεν μπορεί να διατηρηθεί εκ του μακρόθεν αλλά προϋποθέτει τη διαρκή επαφή με το αντικείμενο (εργαστήριο, βιομηχανία,υπηρεσίες). Είναι επομένως επιβεβλημένη για την τεχνική επάρκεια του ΕΣΥΔ η συμμετοχή εξωτερικών εμπειρογνωμόνων στις ομάδες αξιολόγησης. Παράλληλα στις θέσεις των επικεφαλής αξιολογητών συμμετέχουν ήδη τα τελευταία 3 χρόνια τα μόνιμα στελέχη του ΕΣΥΔ (χωρίς να λαμβάνουν τις αμοιβές που λαμβάνουν εξωτερικοί συνεργάτες για τα καθήκοντα του Επικεφαλής Αξιολογητή) εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο πολύτιμους πόρους για τον οργανισμό. Με την συγχώνευση η μεταβολή που θα αναμένετο θα ήταν η χρήση των στελεχών από το ΕΙΜ ως τεχνικοί εμπειρογνώμονες για τα εργαστήρια διακριβώσεων (και αυτή θα ήταν και η μόνη περίπτωση «εσωτερικών» εμπειρογνωμόνων) , αφού και σήμερα τα στελέχη του ΕΙΜ χρησιμοποιούνται ως εξωτερικοί συνεργάτες. Αυτό βέβαια αφορά ποσά κάτω των 20.000 ευρώ ετησίως, αφού αυτές είναι και οι αμοιβές τεχνικών αξιολογητών για τα εργαστήρια διακριβώσεων. Από εκεί και πέρα για την εξυπηρέτηση των αναγκών των αξιολογήσεων των υπολοίπων πελατών, χρειάζονται ετησίως ποσά της τάξης των 300.000 ευρώ για την πληρωμή εξωτερικών αξιολογητών. Όμως δεν πρόκειται ούτε για κατασπατάληση πόρων, ούτε για κακοδιαχείριση, είναι η διεθνής πρακτική. Αν δεν χρησιμοποιούνταν εξωτερικοί τεχνικοί αξιολογητές το ΕΣΥΔ δεν θα μπορούσε να δικαιολογήσει την access to expertise που απαιτούν τα διεθνή πρότυπα. Παράπονα που γράφονται εδώ πιθανώς να είναι δικαιολογημένα, αν και πρέπει να αντιμετωπισθούν στο πλαίσιο καθυστέρησης καταβολής οφειλών που παρατηρείται σε όλη την ελληνική αγορά και σε ευκαιρίες βελτίωσης διαχείρισης του σώματος των αξιολογητών του ΕΣΥΔ. ΣΧΟΛΙΟ για το 3α. Από μόνο του το 3α δεν αποτελεί πρόβλημα. Πρόβλημα ωστόσο αποτελεί ότι δεν διευκρινίζεται το πλαίσιο λειτουργίας, το οργανόγραμμα του νέου οργανισμού, ο τρόπος λειτουργίας των διαδικασιών διαπίστευσης και ο διαχωρισμός των υπηρεσιών διαπίστευσης από τις υπηρεσίες μετρολογίας. Πολλοί πιστεύουν ότι η απογύμνωση του ΕΛΟΤ από τις υπηρεσίες πιστοποίησης και εργαστηριακών δοκιμών λύνει το πρόβλημα συγκατοίκησης του ΕΣΥΔ με μη συμβατές δραστηριότητες αξιολόγησης της συμμόρφωσης. Όμως και το ΕΙΜ παρέχει υπηρεσίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης, πέρα από την υλοποίηση των εθνικών προτύπων (το πιθανότερο είναι ότι τα έσοδα από αυτές τις υπηρεσίες έχουν συμπεριληφθεί στην οικονομοτεχνική μελέτη του σχεδίου). Αυτές οι υπηρεσίες είναι διαπιστεύσιμες. Ήδη το ΕΣΥΔ έχει διαπιστεύσει για παράδειγμα το Ινστιτούτο Μετρολογίας της Σερβίας και το Εργαστήριο της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (εργαστήριο δορυφόρος του ΕΙΜ στο εθνικό μετρολογικό σύστημα). Οι απαιτήσεις, τόσο του Κανονισμού 765/2008 όσο και του ISO/IEC 17011 καθορίζουν ένα πλαίσιο ανεξαρτησίας του εθνικού οργανισμού διαπίστευσης από «διαπιστεύσιμες δραστηριότητες». Για το σκοπό αυτό, είναι ευρωπαϊκή και διεθνής πρακτική, ακόμη και σε μικρές και φτωχές χώρες να υπάρχει πρόνοια για ανεξαρτητοποίηση των φορέων διαπίστευσης. Το μεγάλο ερώτημα είναι πως θα διασφαλιστεί αυτή η ανεξαρτησία στο νέο σχήμα. Αυτό το ερώτημα αφήνεται αναπάντητο, προφανώς για νέες ρυθμίσεις στο πλαίσιο λειτουργίας του οργανισμού. Γενικά μια τέτοια συγχώνευση, όπως έχουν δείξει και πρόσφατα παραδείγματα, δεν αντιμετωπίζεται καθόλου ευνοϊκά από την Ευρωπαϊκή Διαπίστευσης. Θα ήταν φρόνιμο να ξεκαθαριστεί το νέο πλαίσιο, να γίνει ερώτημα στην Ευρωπαϊκή Διαπίστευση αν αυτό θα ήταν αποδεκτό και δεν θα διακινδύνευε τη συμμετοχή της Ελλάδας στις Συμφωνίες Αμοιβαίας Αναγνώρισης στην Ευρώπη (ΕΑ ΜLA) και στην υφήλιο (ILAC/IAF MRA) και μετά να προχωρούσαν οι διαδικασίες συγχώνευσης. Δυστυχώς με την προτεινόμενη ρύθμιση, διακόπτεται η λειτουργία του ΕΣΥΔ και παραπέμπεται σε ένα πολύ αόριστο χρονικά διάστημα η προσπάθεια εξεύρεσης λύσης για την συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του Κανονισμού 765/2008 και του προτύπου για τη λειτουργία των φορέων διαπίστευσης ISO/IEC 17011. ΣΧΟΛΙΟ παρ.7: Η προτεινόμενη σύνθεση του Δ.Σ έχει τη λογική της εκπροσώπησης των ενδιαφερομένων μερών. Έχουν παραληφθεί βέβαια οι ενώσεις των πελατών των ΕΣΥΔ, φορείς πιστοποίησης και ελέγχου και εργαστηρίων, οι οποίες εκτός από τις διαδικασίες διαπίστευσης είναι ενδιαφερόμενα μέρη και για τις υπηρεσίες μετρολογίας αλλά και τυποποίησης. Η πρόταση για την εκπροσώπηση του ΤΕΕ μάλλον δεν είναι δόκιμη διότι αν υποτεθεί ότι μετά το νόμο θα ρυθμιστεί και η λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Διαπίστευσης, αυτό μπορεί να περιλάβει και την εκπροσώπηση επιστημονικών επιμελητηρίων με σχέση με το αντικείμενο των οργανισμών (δεν είναι μόνον το ΤΕΕ ένα τέτοιο επιμελητήριο). ΠΡΟΤΑΣΗ: Α)αντικατάσταση του εκπροσώπου των βιοτεχνών και του ΤΕΕ (όπου δεν λαμβάνεται κιόλας η πρόνοια για εμπειρία σε θέματα του Οργανισμού) στο ΔΣ με εκπροσώπους της HellasCert και της Hellaslab. Β) Ανασκόπηση της υπάρχουσας εκπροσώπησης στο Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης και συμπερίληψη της στο υπάρχον σχέδιο νόμου. Το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης είναι το κορυφαίο όργανο για τις διαδικασίες διαπίστευσης και εφόσον πρόκειται αμέσως μετά τη ψήφιση και δημοσίευση του νόμου, το νέο καθεστώς να αξιολογηθεί από την Ευρωπαϊκή Διαπίστευση, θα ήταν ριψοκίνδυνο να μην είναι ξεκάθαρη η συμμετοχή ενός συμβουλίου από τα ενδιαφερόμενα μέρη στις διαδικασίες λήψης απόφασης για τη διαπίστευση. ΣΧΟΛΙΟ παρ 12: Για την διατήρηση των πιστοποιητικών διαπίστευσης εν ισχύ δεν αρκεί η παράγραφος 12 εφόσον ταυτόχρονα υπάρχει η παράγραφος 3α. Από τη στιγμή της λύσης και εκκαθάρισης του ΕΣΥΔ, αυτά παύουν να ισχύουν, όπως και τίθεται υπό ερώτημα η συμμετοχή του ΕΣΥΔ στη συμφωνία αμοιβαίας αναγνώρισης. Μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία διαξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Διαπίστευση για το νέο καθεστώς, ακόμη και αν ισχύσουν τα χρονικά περιθώρια που αναφέρονται στο νόμο και δεν χρειαστούν νομοθετικές τροποποιήσεις, αυτό θα μπορούσε να συνεπάγεται ένα αρκετά μεγάλο για την αγορά χρονικό διάστημα (π.χ. από 9 μήνες ως 1,5 χρόνο) στη διάρκεια του οποίου, οι υπηρεσίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προσφέρουν οι πελάτες του ΕΣΥΔ, δεν θα μπορούν να έχουν τη διεθνή αναγνώριση της συμμετοχής του ΕΣΥΔ στο ΜLA. Σημαντική επίπτωση θα μπορούσε να έχει αυτό σε ότι αφορά π.χ. στις περιπτώσεις δημόσιων εργαστηρίων που πρέπει να είναι διαπιστευμένα π.χ. στον επίσημο έλεγχο τροφίμων (κανονισμός 882/2004) και στην ικανότητα αυτών των εργαστηρίων να υπερασπιστούν τα αποτελέσματά τους. Επιπλέον αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει πολλούς πελάτες του ΕΣΥΔ στην αναζήτηση έστω και προσωρινής διαπίστευσης από άλλους ευρωπαϊκούς φορείς με αποτέλεσμα: α) την απώλεια εσόδων από τον νέο οργανισμό β) την απώλεια συναλλάγματος για την ελληνική οικονομία και την οικονομική επιβάρυνση των εργαστηρίων/φορέων πιστοποίησης. Από όσα μπορούμε να γνωρίζουμε για την αρχική πρόταση συγχώνευσης ΕΛΟΤ ΕΣΥΔ ΕΙΜ που συζητήθηκε το καλοκαίρι του 2008, χωρίς ωστόσο να έχει εκτεθεί σε δημόσια θέα, αυτή περιελάμβανε την απορρόφηση των ΕΛΟΤ και ΕΙΜ από το ΕΣΥΔ. Αυτή η ρύθμιση θα εξασφάλιζε τουλάχιστον την διατήρηση των πιστοποιητικών εν ισχύ και πιθανώς μια πιο γρήγορη αξιολόγηση της νέας κατάστασης για το φορέα διαπίστευσης από την Ευρωπαϊκή Συνεργασία για τη Διαπίστευση. Γιατί δεν ακολουθήθηκε μια τέτοια προσέγγιση και τώρα; ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ: Η όλη προσπάθεια για τη συγχώνευση προϋποθέτει αποδοχή από την Ευρωπαϊκή Διαπίστευση της συνύπαρξης ΕΣΥΔ και ΕΙΜ σε ένα οργανισμό με κοινή διοίκηση. Επειδή αυτό φαίνεται να μην είναι βέβαιο και γίνονται ήδη εκτιμήσεις ότι χρειάζεται μια «πολιτική» απόφαση της Ευρωπαϊκής Διαπίστευσης, γιατί δεν προηγείται της ψήφισης του νόμου, ερώτημα στην Ευρωπαϊκή Διαπίστευση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ένα όργανο που θα μπορούσε να ερωτηθεί είναι το ΕΑΑΒ, το advisory board της ΕΑ) προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι διάθεση για «πολιτική» λύση και λαμβάνεται το ρίσκο να εμπλακούν οι διαδικασίες διαπίστευσης της χώρας σε μια περιπέτεια; Υπάρχει κάποια μελέτη για την εξοικονόμηση πόρων από τα κρατικά ταμεία που θα μπορούσε να αποφέρει μια τέτοια συγχώνευση; Η δικαιολόγηση της αναφέρεται σε εξοικονόμηση πόρων και απλοποίηση διαδικασιών. Ποιες διαδικασίες ακριβώς απλοποιούνται από αυτή συγχώνευση; Έχει συμπεριληφθεί στη μελέτη το κόστος από την ανάγκη κρατικής επιχορήγησης του νέου οργανισμού; Η αγορά λόγω της κρίσης έχει φτάσει να διαμαρτύρεται για τις τιμές που χρεώνει το ΕΣΥΔ (οι οποίες είναι οι ίδιες με αυτές που καθορίστηκαν το 1999). Όμως με αυτές τις τιμές το ΕΣΥΔ είναι μέχρι στιγμής οικονομικά αυτοδύναμο και δεν απαιτεί κρατική χρηματοδότηση για τη λειτουργία του. Και είναι προφανές ότι αύξηση των τιμών για τη διαπίστευση, προκειμένου να καλυφθούν πιθανά οικονομικά κενά του οργανισμού, είναι κάτι που η αγορά δεν σηκώνει. ΠΡΟΤΑΣΗ: Είναι κατανοητή η ανάγκη για την έξωθεν καλή μαρτυρία της χώρας με την πραγματοποίηση συγχωνεύσεων. Όμως μήπως δημιουργούνται περισσότερα προβλήματα και μάλιστα σε ένα τομέα που έχει να κάνει με τη διεθνή αναγνώριση προϊόντων και υπηρεσιών σε μια δύσκολη για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας εποχή; Μήπως θα έπρεπε να γίνει μια πιο προσεκτική αντιμετώπιση του θέματος ώστε να μην υπάρξουν επιπτώσεις στην αναγνώριση των ΕΣΥΔ ΕΛΟΤ ΕΙΜ για τη συμμετοχή τους στα διεθνή συστήματα διαπίστευσης, τυποποίησης, μετρολογίας. Μήπως Α) μια αντιμετώπιση του οικονομικού προβλήματος του ΕΛΟΤ και της αναντιστοιχίας προσωπικού/ υπηρεσιών με τον τρόπο που αξίζει σε έναν οργανισμό με την ιστορία, την τεχνογνωσία και την προσφορά του ΕΛΟΤ Β) μια εκ νέου θεώρηση του τρόπου με τον οποίο το ΕΙΜ θα λειτουργεί από εδώ και πέρα, ίσως με ανάθεση και άλλων υπηρεσιών (νομική μετρολογία) που θα βελτίωναν το οικονομικό αποτέλεσμα και θα αύξαναν την εκμετάλλευση των επενδύσεων και του προσωπικού υψηλής εξειδίκευσης Γ) μια ενίσχυση ρόλου και αρμοδιοτήτων του ΕΣΥΔ με ενέργειες όπως π.χ.: 1. επαναφορά της υποχρεωτικής διαπίστευσης των ΙΚΤΕΟ που καταργήθηκε τον Απρίλιο του 2011 2. αξιοποίηση του Νόμου για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας που προβλέπει την υποχρεωτική διαπίστευση των υπηρεσιών ΠΦΥ 3. Συμμετοχή του ΕΣΥΔ στις διαδικασίες του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων 4. Συμμετοχή του ΕΣΥΔ ως ανεξάρτητου φορέα στις διαδικασίες αξιολόγησης δομών του δημοσίου τομέα 5. ενίσχυση του ρόλου του ΕΣΥΔ στο εξωτερικό σε χώρες και δραστηριότητες που επιτρέπονται από την ευρωπαίκή νομοθεσία και τα διεθνή πρότυπα, θα δημιουργούσε έναν οργανισμό που στο επόμενο διάστημα θα μπορούσε να αξιοποιήσει μέρος του προσωπικού του ΕΛΟΤ; Μήπως έτσι θα είχαμε περισσότερα οικονομικά οφέλη και άμεσα αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία και την αξιοπιστία της;