Αρχική Καταργηση ΟργανισμωνΆρθρο 09: Ένταξη του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου «Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών» (Ε.Κ.Κ.Ε.) στο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου «Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών» (Ε.Ι.Ε.)Σχόλιο του χρήστη Γιάννης Σκαρπέλος | 7 Οκτωβρίου 2012, 20:02
Κύριε Υπουργέ της Διοικητικής Μεταρρύθμισης κλπ. Δεν είναι η πρώτη φορά που μία κυβέρνηση αποφασίζει να προσθέσει, σε πείσμα κάθε λογικής, πορτοκάλια και πατάτες, με το ακλόνητο επιχείρημα πως και τα δύο αρχίζουν από το γράμμα «π». Δεν είναι η πρώτη φορά στα τελευταία 20 χρόνια, που μία κυβέρνηση θέλει πάση θυσία και με όποιο πρόχειρο πρόσχημα να καταργήσει το ΕΚΚΕ. Πράγματι, έχουν γίνει τα αδύνατα δυνατά ώστε να αφαιρεθεί ζωτικός χώρος από τη δημόσια κοινωνική έρευνα, και να εκχωρηθούν σημαντικά τμήματά της σε ιδιωτικές εταιρείες δημοσκοπήσεων (με αυτές φυσικά πρέπει να τα έχει καλά η κυβέρνηση για να δημοσιεύουν θετικές σφυγμομετρήσεις, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα. Ή μήπως αυτό είναι ακριβώς το θέμα;) Δεν είναι η πρώτη φορά που μία κυβέρνηση υποστηρίζει πως η «μεταρρύθμιση» είναι αφεαυτής καλή και θετική, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό της. ΕΙΝΑΙ, όμως, σίγουρα η πρώτη φορά που ένας σοβαρός συνταγματολόγος, επιχειρεί με την ιδιότητα του υπουργού να καταστρατηγήσει το σύνταγμα, και μάλιστα στα σημεία εκείνα που ως ακαδημαϊκός δάσκαλος το υπερασπιζόταν. Το πρώτο και κύριο στοιχείο της «μεταρρύθμισης» που επιδιώκεται με το άρθρο 9, είναι η μετατροπή δημοσίων υπαλλήλων, σε υπαλλήλους ιδιωτικού δικαίου. Αυτή είναι η μόνη επιδίωξη που υπηρετεί η διάλυση ενός ερευνητικού κέντρου με ιστορία πάνω από 50 χρόνια. Στην ουσία της, η «μεταρρύθμιση» αυτή είναι αντισυνταγματική, και το ξέρετε. Αν πρέπει οπωσδήποτε να την κάνετε, βρείτε άλλον – εξίσου αντισυνταγματικό, αναμφίβολα – τρόπο, που δεν θα κάνει τόσο κακό και στους υπαλλήλους και ερευνητές του ΕΚΚΕ, αλλά και στον μοναδικό δημόσιο φορέα κοινωνικής έρευνας στη χώρα μας. Έτσι κι αλλιώς, θα καταπέσει στα συνταγματικά δικαστήρια, αργά ή γρήγορα. Το ΕΚΚΕ υπήρξε, στη μακρόχρονη ιστορία του, αφετηρία για μια μεγάλη ομάδα συναδέλφων, πανεπιστημιακών δασκάλων, σε τμήματα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, όλων των ΑΕΙ της χώρας. Ταυτόχρονα, όμως, υπήρξε και έδρα σημαντικών ερευνητών, με έργο που σαφώς υπερβαίνει τα μετρήσιμα μεγέθη των ποσοτικοποιημένων αξιολογήσεων, τα οποία (μεγέθη) τόσο πολύ αγάπησαν ορισμένες κυβερνήσεις την τελευταία δεκαετία, και τις οποίες (αξιολογήσεις) ήδη εγκαταλείπουν χώρες στις οποίες μέχρι πρότινος θέλαμε να μοιάσουμε. Γιατί το ΕΚΚΕ, • με πενιχρές δυνάμεις, • χωρίς την υποστήριξη της Πολιτείας σε όσα όφειλε να του παρέχει, • για μεγάλα διαστήματα χωρίς διευθυντές των Ινστιτούτων του, συμμετείχε σε σημαντικότατες διεθνείς κοινωνικές έρευνες, όπως η European Social Survey, και παρείχε στο ενδιαφερόμενο κοινό (και κυρίως στους νέους ερευνητές, στους φοιτητές – προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς, στους υποψήφιους διδάκτορες, στους μεταδιδακτορικούς ερευνητές, στους πανεπιστημιακούς) το υλικό για τις δικές τους έρευνες, για τις δικές τους δημοσιεύσεις. Θα πρέπει να συνυπολογίσουμε, κάποτε, ότι η εμβέλεια ενός ιδρύματος όπως το ΕΚΚΕ δεν μετριέται με papers, impact factors και ετεροαναφορές, ακριβώς επειδή η προσφορά του προχώρησε πολύ παραπέρα. Και η προσφορά αυτή είναι άυλη και ανιχνεύεται με τρόπους που δεν έχουν επινοηθεί ακόμη. Θα ήθελα να αναφερθώ στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, αλλά επίσης στην Ελληνική Τράπεζα Κοινωνικών Δεδομένων, τον Κόμβο Δευτερογενούς Επεξεργασίας, το Αρχείο Κοινωνικών Δεδομένων και Δεικτών, πολύτιμα εργαλεία διάχυσης αλλά και στήριξης της κοινωνικής έρευνας, με εργώδη και πολυετή προσπάθεια, της οποίας το μέγεθος δεν καταγράφεται. Κι όμως, σε αυτά στηρίχθηκε η επιστημονική εξέλιξη δεκάδων συναδέλφων κοινωνικών και πολιτικών επιστημόνων στα ΑΕΙ της χώρας. Σε αυτά στηρίχθηκε, στην ουσία, η ανάπτυξη των κοινωνικών επιστημών. Κι εσείς τα αντιμετωπίζετε με όρους οικονομικούς, και προχωράτε στην απομείωσή τους. Το γεγονός ότι η «συγχώνευση» του ΕΚΚΕ στο ΕΙΕ, πέρα από την αντισυνταγματικότητά της, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην διάλυση του ΕΚΚΕ, καθώς το ενσωματώνετε – κ. Υπουργέ – σε έναν θεσμό με εντελώς διαφορετική εσωτερική κουλτούρα, φαίνεται και από την επιθετική έως ανθρωποφαγική στάση αρκετών συναδέλφων από το ΕΙΕ, που επιδιώκουν να καταργήσουν κάθε υπόμνηση της ύπαρξής του ακόμη και από τον υπότιτλο του νέου κέντρου που δημιουργείτε με το άρθρο 9. Συμπερασματικά: • Η κατάργηση του ΕΚΚΕ με τη συγχώνευσή του σε ένα ΝΠΙΔ που είναι ερευνητικό κέντρο αλλά υπηρετεί διαφορετικά αντικείμενα και έχει αναπτύξει διαφορετική κουλτούρα είναι αντισυνταγματική, καθώς επίσης αντίθετη με τους υφιστάμενους νόμους περί έρευνας. • Η κατάργηση του ΕΚΚΕ, με πρόσχημα τη συγχώνευσή του με το ΕΙΕ, δε σημαίνει μόνο το τέλος του ΕΚΚΕ, αλλά επίσης τον αργό θάνατο των κοινωνικών επιστημών στη χώρα μας, τις οποίες επί πενήντα και πλέον χρόνια «αιμοδοτούσε» το ΕΚΚΕ. • Η ίδια η πράξη συγχώνευσης των τριών Ινστιτούτων του ΕΚΚΕ σε ένα, και το παράδοξο της ύπαρξης ενός Ινστιτούτου που ονομάζεται Κέντρο, πρέπει να αρθεί προκειμένου το ΕΚΚΕ να επιστρέψει στην ορθολογική με επιστημονικά και γνωσιολογικά κριτήρια διάρθρωσή του στα τρία Ινστιτούτα του, ώστε με τον προσφορότερο τρόπο να συνεχίσει την πολύπλευρη και εν πολλοίς αφανή συνεισφορά του. • Η υποκατάσταση της κοινωνικής έρευνας από τις ποικιλώνυμες δημοσκοπήσεις (όπως αυτές που ανέθεσε το Υπουργείο Παιδείας επί υπουργείας Διαμαντοπούλου προκειμένου να υποστηριχθούν επικοινωνιακά και όχι επιστημονικά οι κενές περιεχομένου περιώνυμες «μεταρρυθμίσεις») θα πρέπει να σταματήσει, και το ΕΚΚΕ να αποκατασταθεί στη θέση που από τους νόμους ίδρυσής του προβλέπεται: στη θέση του συμβούλου της Κυβέρνησης στα μεγάλα θέματα που απασχολούν σήμερα και θα απασχολούν και αύριο την Κοινωνία μας: στα θέματα της Ανεργίας, της Μετανάστευσης, της Κοινωνικής Κρίσης, της Ανομίας, της Κρίσης της Πολιτικής Εκπροσώπησης, της Κρίσης των Θεσμών, της Εθνικής και Κοινωνικής Ταυτότητας, της Εκπαίδευσης κλπ. Κύριε Υπουργέ, σκεφθείτε ότι αυτή την κρίσιμη στιγμή για τη χώρα, επωμίζεστε τις αντισυνταγματικές αποφάσεις συναδέλφων σας που με τις ιδεολογικές παρωπίδες τους θέλουν να γκρεμίσουν κάθε εμπόδιο στην προέλαση των οικονομοκεντρικών αντιλήψεων και ιδεολογημάτων τους. Όμως αυτά τα ιδεολογήματα και αυτές οι αντιλήψεις καταστρέφουν ήδη την πατρίδα μας. Μην επιτρέψετε να γίνει η καταστροφή αμετάκλητη. Το ΕΚΚΕ, ως ο μόνος δημόσιος θεσμός που έχει τη δυνατότητα και τη γνώση να κατανοήσει τις καταστροφές και να σας συμβουλεύσει για την αντιμετώπισή τους πριν καταστούν αμετάκλητες, θα πρέπει να παραμείνει ΔΗΜΟΣΙΟΣ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ, ΑΥΤΟΝΟΜΟΣ. Κάθε άλλη επιλογή συνιστά αντισυνταγματική, αντιδεοντολογική, αντιεπιστημονική, μικροπολιτική, καιροσκοπική αντιμετώπιση, και στην ολοκλήρωσή της θα βρείτε απέναντί σας το σύνολο των κοινωνικών επιστημόνων. Γιάννης Σκαρπέλος Αναπλ. Καθηγητής Οπτικής Κοινωνιολογίας Αντιπρόεδρος Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού Διεθυντής ΠΜΣ στην Πολιτιστική Διαχείριση Πάντειο Πανεπιστήμιο ΥΓ. Αντί για τη συγχώνευση του ΕΚΚΕ στο ΕΙΕ, γιατί δεν προχωράτε στη συγχώνευση του «Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής», με το ΙΣΤΑΜΕ, το «Ίδρυμα Κ. Σημίτη» και το «Ίδρυμα Κωνσταντίνος Μητσοτάκης»; Σίγουρα θα εξοικονομήσετε πολύ περισσότερα χρήματα.