Σχέδιο Δράσης OGP OGP

Αρχική Καταργηση ΟργανισμωνΆρθρο 10: Συγχώνευση και Κατάργηση Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων ΠεριοχώνΣχόλιο του χρήστη Στέλλα Ζαχαριά | 8 Οκτωβρίου 2012, 11:31
  • Σχόλιο του χρήστη 'Στέλλα Ζαχαριά' | 8 Οκτωβρίου 2012, 11:31

    1. Στο θέμα της διαχείρισης των Προστατευομένων Περιοχών [ΠΠ] θεωρούμε, ότι για να επιτευχθεί όσο το δυνατόν λιγότερο δημοσιονομικό κόστος και μικρότερη επιβάρυνση των φορολογουμένων, Ελλήνων και λοιπών Ευρωπαίων, δεν αρκεί η συγχώνευση ή κατάργηση Φορέων Διαχείρισης [ΦΔ]. 2. Απαιτείται να ακολουθήσει η Ελλάδα στο θέμα αυτό τις αντίστοιχες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. Σύμφωνα με αυτές, πολύ συχνά ανατίθενται οι δραστηριότητες διαχείρισης, προστασίας και αειφόρου ανάπτυξης των προστατευομένων περιοχών στους ι δ ι ο κ τ ή τ ες τους, κατόπιν κατάρτισης σ υ μ β ά σ η ς με τις αρμόδιες αρχές και μάλιστα χρηματοδοτούνται για τις δραστηριότητες αυτές από τα ευρωπαϊκά Ταμεία, περιλαμβανόμενοι στους δυνητικούς δικαιούχους – τελικούς αποδέκτες των αντίστοιχων χρηματοδοτήσεων, εν προκειμένω, μέσω του ΕΠΠΕΡΑΑ. [ “Χρηματοδότηση του δικτύου Natura 2000 – Τεχνικός Οδηγός” 2007. Έκδοση της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνεργασία με την WWF και άλλους ]. Αυτό συμβαίνει, επειδή οι ιδιοκτήτες αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως εταίροι και σημαντικοί παράγοντες [stakeholders] για την αποτελεσματικότητα της περιβαλλοντικής διαχείρισης και προστασίας. Άλλωστε, αυτοί έχουν νόμιμα συμφέροντα στις συγκεκριμένες περιοχές και άμεσο ενδιαφέρον για την συντήρηση και ανάδειξη του φυσικού κεφαλαίου τους, μπορούν δε να αναπτύξουν βιοποικιλόφιλη επιχειρηματικότητα και να προβούν σε ιδιωτικές επενδύσεις [ (α) “Εnvironment for Europeans – Magazine of the Directorate Generale for the Environment” August 2011, No 44. (β) “Financing Natura 2000- Investing in Nature : Delivering benefits for nature and people” . (γ) “SEC[1011] 1573 final/12-12-2011” ]. Στην πραγματικότητα, ούτε η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η Οδηγία για τους Οικοτόπους, ούτε η ευρωπαϊκή νομολογία, απαιτούν την σύσταση, διατήρηση και χρηματοδότηση των ΦΔ ΠΠ. 3. Οι ΦΔ ΠΠ, όπως έχουν θεσμοθετηθεί στην χώρα μας, δεν μπορούν να είναι αποτελεσματικοί επειδή : (α) αντιμετωπίζουν σύγκρουση καθηκόντων, καλούμενοι να εξασφαλίζουν την προστασία ευαίσθητων αντικειμένων και συγχρόνως την είσπραξη εσόδων από την τουριστική εκμετάλλευση αυτών των προστατευομένων αντικειμένων [ ν. 2742/1999, άρθρο 15, § 5, εδ. δ΄] (β) αναπτύσσουν σύγκρουση συμφερόντων με τους ιδιοκτήτες των προστατευομένων περιοχών και ανταγωνίζονται αθέμιτα και από θέσεως ισχύος τα νόμιμα δικαιώματα τους για την διαχείριση-προστασία-ανάπτυξη των περιοχών τους, ή με τους επιχειρηματίες των περιοχών, οι οποίοι πρέπει να τους καταβάλλουν ειδικό τέλος [Απόφαση αρ. 24208 “Έγκριση Ειδικού Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αυτού” ΦΕΚ Β΄1138/11-6-2009] (γ) προκαλούν πρόσθετες δημόσιες δαπάνες αγοράς ακινήτων για την εγκατάσταση των δραστηριοτήτων τους, ενώ από τους ιδιοκτήτες τα αναγκαία ακίνητα διατίθενται άμεσα (δ) στερούνται, ως ΝΠΙΔ, της αρμοδιότητας άσκησης του αναγκαίου δημόσιου ελέγχου για την επιβολή των κανόνων προστασίας (ε) δεν υπόκεινται οι ίδιοι στον έλεγχο των δημοσίων αρχών, οι οποίες αφοπλίζονται, μετέχοντας στους ΦΔ και στις αποφάσεις τους τουριστικής εκμετάλλευσης του προστατευομένου αντικειμένου (στ) δεν υπόκεινται ούτε και στον οικονομικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συμβουλίου του Κράτους, ως ΝΠΙΔ, μολονότι διαχειρίζονται δημόσιους πόρους. 4. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ΦΔ του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου [ΕΘΠΖ], ο οποίος έχει αποτελέσει την μήτρα όλων των άλλων ΦΔ και ο οποίος μάλιστα συγκαταλέγεται στους ελάχιστους ΦΔ που κατ’ εξαίρεση διατηρούν την αυτοτελή λειτουργία τους. Ο εν λόγω ΦΔ, εμποδίζει τις διαχειριστικές δραστηριότητες ιδιοκτητών στο ΕΘΠΖ, όπως π.χ. την αποκατάσταση των παραδοσιακών κτισμάτων στο Μαραθωνήσι, για την στέγαση Σταθμού Ενημέρωσης των επισκεπτών, από την ΖΑΝΤΕ-Μαραθωνήσι Α.Ε., ιδιοκτήτρια του νησιού, μολονότι ο ίδιος είχε αποφασίσει και είχε εντάξει στο ΕΠΠΕΡ του Γ΄ΚΠΣ παρόμοιο έργο, χωρίς να είναι κύριος αυτών των παραδοσιακών κτισμάτων και παρεμποδίζει σημαντική ιδιωτική επένδυση της εταιρείας, που εντασσόμενη στο ΕΠΕΡΑΑ, θα διοχέτευε πολλαπλάσια κονδύλια στη Ζάκυνθο. Όλα αυτά γίνονται με την αιτιολογία ότι οι τουριστικές δραστηριότητες της ιδιοκτήτριας διακινδυνεύουν την διατήρηση της θαλάσσιας χελώνας καρέττα-καρέττα και απειλούν την Ελλάδα με πρόστιμα από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων [ΔΕΚ] για παράβαση της σχετικής απόφασης του, την ίδια στιγμή που ο ΦΔ του ΕΘΠΖ, χάριν της κερδοφορίας του, εκμεταλλεύεται την καρέττα-καρέττα σαν τουριστικό αξιοθέατο στους οικοτόπους της του κόλπου Λαγανά και παραβιάζει ο ίδιος την άνω απόφαση του ΔΕΚ, απειλώντας με την συμπεριφορά του να καταδικασθεί η Ελλάδα σε υψηλά πρόστιμα. Πράγματι ο ΦΔ έχει εισαγάγει στο πάρκο, εκτός νόμου, ένα είδος φωτογραφικού σαφάρι χελωνών, δηλαδή την δραστηριότητα επίδειξης της καρέττα-καρέτα από τα τουριστικά σκάφη, που περικυκλώνουν τις χελώνες και παραμένουν γύρω τους για να τις φωτογραφίζουν οι τουρίστες [Turtle Spotting Boats-TSBs]. Όμως η Ελλάδα έχει καταδικασθεί με την άνω από 30-1-2002 απόφαση του ΔΕΚ στην υπόθεση C-203/00, επειδή μεταξύ άλλων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατήγγειλε την παρουσία πλωτών μέσων στο Καλαμάκι και το ΔΕΚ απεδέχθη ότι η παρουσία πλωτών μέσων πλησίον των παραλιών αναπαραγωγής των χελωνών, συνιστούν σκόπιμη παρενόχληση τους και παραβίαση της Οδηγίας για τους Οικοτόπους. Οι τουριστικές δραστηριότητες του ΦΔ έχουν διαμορφώσει μια χαώδη κατάσταση στο πάρκο, πραγματικά «απαράδεκτη», με αμέτρητες παραβάσεις [ Ίδετε ARCHELON, the Sea Turtle Protection Society of Greece : «Sea Turtle Conservation in Laganas Bay, Zakynthos, Greece, during 2011» . Prepared by Smaro Touliatou and Dimitris Margaritoulis, Athens, October 2011] . Η κατάσταση αυτή και η παραμονή των εξουσιοδοτημένων από τον ΦΔ TSBs και όλων των άλλων δεκάδων, μεγάλων και μικρών σκαφών στην Β΄ ζώνη της θαλάσσιας έκτασης του κόλπου Λαγανά, εκτός του ότι παραβιάζει το οικείο Προεδρικό Διάταγμα, παραβιάζει κυρίως, κατάφωρα, την άνω απόφαση του ΔΕΚ με επικίνδυνες συνέπειες για την Ελλάδα. 5. Άλλωστε, επειδή εμποδίζεται οποιαδήποτε δόμηση και χρήση του Μαραθωνησιού από την ιδιοκτήτρια εταιρεία και παραβλέπονται τα αναγνωρισμένα αναπτυξιακά της δικαιώματα, χάριν της προστασίας της θαλάσσιας χελώνας από τις τουριστικές δραστηριότητες, την ίδια στιγμή που ο ΦΔ επιτρέπει τις δραστηριότητες αυτές από τα εξουσιοδοτημένα σκάφη που μεταφέρουν «ορδές» τουριστών στον τοπικό βιότοπο αναπαραγωγής, γι’ αυτό καταδικάστηκε η Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου [ΕΔΔΑ] και κατέβαλε στην ΖΑΝTΕ-Μαραθωνήσι Α.Ε. πολύ σημαντική αποζημίωση, λόγω παραβίασης της αρχής της αναλογικότητας, του δικαιώματος σεβασμού της περιουσίας και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου [ προσφυγή 14216/2003]. Εν συνεχεία το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Ελλάδα να καταβάλλει περίπου 3.500.000 ευρώ σε άλλους ιδιοκτήτες του ΕΘΠΖ και ήδη ετοιμάζονται νέες αγωγές κατά του Ελληνικού Δημοσίου, για περαιτέρω απαιτήσεις άνω των 4.000.000 ευρώ . Παρόλα αυτά ο ΦΔ και οι συνεργάτες του παρουσίασαν ανακριβώς, ότι δήθεν με την λειτουργία του έχει επιτύχει την προστασία του περιβάλλοντος παράλληλα με την Βιώσιμη Ανάπτυξη στο ΕΘΠΖ και ότι η διατήρηση του αποτελεί νομική υποχρέωση της Ελλάδας, αλλιώς θα καταδικασθεί η χώρα να καταβάλλει πρόστιμα 48.000.000. Έτσι επιδιώκει την αυτοτελή λειτουργία του, ώστε να συνεχίσει να διαχειρίζεται τα εκατομμύρια ευρώ που του έχουν εγκριθεί από το ΕΠΠΕΡΑΑ και από διάφορα άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα. 6. Για τους λόγους αυτούς προτείνουμε όπως το άρθρο 14 του υπό διαβούλευση Νομοσχεδίου, διατυπωθεί έτσι, ώστε η αναφερόμενη σ’ αυτό «σύμβαση διαχείρισης» να μπορεί να καταρτίζεται και με τους ιδιοκτήτες των περιοχών Natura 2000, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.