Οι διατάξεις του συγκεκριμένου άρθρου παρατείνουν τη λειτουργία του πελατειακού κράτους μεσούσης της οικονομικής κρίσης αλλά και της κρίσης θεσμών, με τους πολιτικούς ταγούς, βέβαια, στο δημόσιο λόγο τους να εξάρουν την σημασία της αποτελεσματικότητας και της αξιοκρατίας στη δημόσια διοίκηση. Οι υπό διαβούλευση διατάξεις αντικαθιστούν διατάξεις οι οποίες πράγματι στόχευαν στην αποτελεσματικότητα και την αξιοκρατία και οι οποίες ουδέποτε εφαρμόσθηκαν. Τη διαστρέβλωση και τελικά την αντιστροφή της στόχευσης των υπό διαβούλευση διατάξεων συνδράμουν βέβαια τα περισσότερα ΜΜΕ.
Ειδικότερα:
Παράγραφος 1: Η φράση «δεν έχουν προφανή απόκλιση από την υλοποίηση της στοχοθεσίας τα προηγούμενα έτη» περιέχει δύο αόριστες έννοιες, τις «προφανή απόκλιση» και «τα προηγούμενα έτη». Είναι αναγκαίο οι έννοιες αυτές να γίνουν συγκεκριμένες, όπως άλλωστε ήταν συγκεκριμένες στις τροποποιούμενες διατάξεις, των οποίων η διατύπωση ήταν «έχουν επιτύχει στην υλοποίηση της στοχοθεσίας σε ποσοστό τουλάχιστον 90% κατά τα δύο (2) προηγούμενα έτη». Η ενδεχόμενη χρεία τροποποίησης του ποσοστού είτε/και του αριθμού των ετών είναι βεβαίως διαφορετικό ζήτημα.
Όσον αφορά τα εδάφια γ και δ, με τα οποία παρέχεται η δυνατότητα σε υπάλληλο με δύο έτη υπηρεσίας -αυτά του δόκιμου σταδίου του ως υπαλλήλου- να θέσει υποψηφιότητα για θέση προϊσταμένου τμήματος, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι ακριβώς εδώ βρίσκει έρεισμα η διαστρέβλωση της αλήθειας από τα ΜΜΕ. Όμως, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η δυνατότητα υποψηφιότητας δεν ισοδυναμεί με επιλογή του υποψηφίου. Η πιθανότητα να επιλεγεί τελικά ο εν λόγω υποψήφιος είναι ελάχιστη καθόσον συναρτάται όχι μόνο με τα δικά του προσόντα αλλά και με το σύνολο των προσόντων κάθε συνυποψηφίου του και βέβαια με τη μοριοδότηση κάθε προσόντος χωριστά, στην οποία θα αναφερθούμε παρακάτω. Πρέπει, ωστόσο, να τονισθεί ότι ο υπάλληλος αυτός, όποια άλλα προσόντα και εάν έχει, χωρίς επαρκή εμπειρία δεν δύναται να ασκήσει αποτελεσματικά καθήκοντα προϊσταμένου, δηλαδή να καθοδηγεί το έργο των υφισταμένων του. Εάν μας ενδιαφέρει η αποτελεσματικότητα, είναι σκόπιμο να σμικρυνθεί ο σήμερα ισχύων χρόνος αναμονής «προσοντούχου» υπαλλήλου για την κατάληψη θέσης προϊσταμένου, όχι όμως και να εξαφανισθεί εντελώς.
Παράγραφος 3: Η ανασυγκρότηση της δημόσιας διοίκησης στην κατεύθυνση της αποτελεσματικότητας και της αξιοκρατίας είναι πανθομολογουμένως ζήτημα εθνικής σημασίας και, ακριβώς γι΄ αυτό, ο καθορισμός των κριτηρίων επιλογής προϊσταμένων πρέπει να γίνει από το Κοινοβούλιο, δηλαδή με νόμο (ύστερα από δημόσια διαβούλευση) και όχι με προεδρικό διάταγμα, όπως προβλέπεται εδώ. Είναι αποκαρδιωτικό ότι εισηγείται προεδρικό διάταγμα ένας συνταγματολόγος.
Παράγραφος 5: Εδώ προβλέπεται ότι γενικός διευθυντής μπορεί να μετακινείται σε κενή θέση του ίδιου επιπέδου άλλης υπηρεσίας, για το υπόλοιπο της θητείας του, «εφόσον επιβάλλεται από το συμφέρον ή τις ανάγκες της δημόσιας υπηρεσίας». Ποιο δημόσιο συμφέρον -μια ακόμη αόριστη έννοια- ενδέχεται να επιβάλλει τη μετακίνηση και όχι την κάλυψη της κενής θέσης με επιλογή, όταν μάλιστα ο μετακινούμενος έχει επιλεγεί για συγκεκριμένη θέση της υπηρεσίας του της οποίας οι προδιαγραφές έχουν εξαντλητικά περιγραφεί με το πολυθρύλητο περίγραμμα θέσης εργασίας; Η απάντηση βρίσκεται σε επόμενο εδάφιο της ίδιας παραγράφου, το οποίο ορίζει ότι η θέση του στην υπηρεσία προέλευσης καλύπτεται με τοποθέτηση αναπληρωτή!
Παράγραφος 6: Γιατί κάποιος που δεν επανεπιλέγεται ως γενικός διευθυντής μπορεί να αναλαμβάνει καθήκοντα επιθεώρησης ή ελέγχου, διατηρώντας τις αποδοχές του; Ποιο όργανο θα κρίνει την ικανότητά του αυτή;
Παράγραφος 7: Οι ισχύουσες διατάξεις ορίζουν ότι εάν κενωθεί ή συσταθεί θέση προϊσταμένου, μέχρι την επιλογή νέου προϊσταμένου, ασκεί καθήκοντα προϊσταμένου ο ανώτερος κατά βαθμό προϊστάμενος υποκείμενης οργανικής μονάδας ή ο οριζόμενος από τον οικείο υπουργό προϊστάμενος υποκείμενης οργανικής ή, όταν δεν υπάρχουν υποκείμενες οργανικές μονάδες, ο ανώτερος κατά βαθμό υπάλληλος της ίδιας οργανικής μονάδας. Οι υπό διαβούλευση διατάξεις προβλέπουν την κάλυψη της θέσης με ανάθεση σε οποιονδήποτε προϊστάμενο του ίδιου ή κατώτερου επιπέδου οποιασδήποτε οργανικής μονάδας ή σε οποιονδήποτε υπάλληλο, για τους οποίους μάλιστα δεν θα λαμβάνεται οπωσδήποτε υπόψη εάν έχουν ή όχι επιτύχει στη στοχοθεσία τους!
Οι διατάξεις του συγκεκριμένου άρθρου παρατείνουν τη λειτουργία του πελατειακού κράτους μεσούσης της οικονομικής κρίσης αλλά και της κρίσης θεσμών, με τους πολιτικούς ταγούς, βέβαια, στο δημόσιο λόγο τους να εξάρουν την σημασία της αποτελεσματικότητας και της αξιοκρατίας στη δημόσια διοίκηση. Οι υπό διαβούλευση διατάξεις αντικαθιστούν διατάξεις οι οποίες πράγματι στόχευαν στην αποτελεσματικότητα και την αξιοκρατία και οι οποίες ουδέποτε εφαρμόσθηκαν. Τη διαστρέβλωση και τελικά την αντιστροφή της στόχευσης των υπό διαβούλευση διατάξεων συνδράμουν βέβαια τα περισσότερα ΜΜΕ. Ειδικότερα: Παράγραφος 1: Η φράση «δεν έχουν προφανή απόκλιση από την υλοποίηση της στοχοθεσίας τα προηγούμενα έτη» περιέχει δύο αόριστες έννοιες, τις «προφανή απόκλιση» και «τα προηγούμενα έτη». Είναι αναγκαίο οι έννοιες αυτές να γίνουν συγκεκριμένες, όπως άλλωστε ήταν συγκεκριμένες στις τροποποιούμενες διατάξεις, των οποίων η διατύπωση ήταν «έχουν επιτύχει στην υλοποίηση της στοχοθεσίας σε ποσοστό τουλάχιστον 90% κατά τα δύο (2) προηγούμενα έτη». Η ενδεχόμενη χρεία τροποποίησης του ποσοστού είτε/και του αριθμού των ετών είναι βεβαίως διαφορετικό ζήτημα. Όσον αφορά τα εδάφια γ και δ, με τα οποία παρέχεται η δυνατότητα σε υπάλληλο με δύο έτη υπηρεσίας -αυτά του δόκιμου σταδίου του ως υπαλλήλου- να θέσει υποψηφιότητα για θέση προϊσταμένου τμήματος, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι ακριβώς εδώ βρίσκει έρεισμα η διαστρέβλωση της αλήθειας από τα ΜΜΕ. Όμως, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η δυνατότητα υποψηφιότητας δεν ισοδυναμεί με επιλογή του υποψηφίου. Η πιθανότητα να επιλεγεί τελικά ο εν λόγω υποψήφιος είναι ελάχιστη καθόσον συναρτάται όχι μόνο με τα δικά του προσόντα αλλά και με το σύνολο των προσόντων κάθε συνυποψηφίου του και βέβαια με τη μοριοδότηση κάθε προσόντος χωριστά, στην οποία θα αναφερθούμε παρακάτω. Πρέπει, ωστόσο, να τονισθεί ότι ο υπάλληλος αυτός, όποια άλλα προσόντα και εάν έχει, χωρίς επαρκή εμπειρία δεν δύναται να ασκήσει αποτελεσματικά καθήκοντα προϊσταμένου, δηλαδή να καθοδηγεί το έργο των υφισταμένων του. Εάν μας ενδιαφέρει η αποτελεσματικότητα, είναι σκόπιμο να σμικρυνθεί ο σήμερα ισχύων χρόνος αναμονής «προσοντούχου» υπαλλήλου για την κατάληψη θέσης προϊσταμένου, όχι όμως και να εξαφανισθεί εντελώς. Παράγραφος 3: Η ανασυγκρότηση της δημόσιας διοίκησης στην κατεύθυνση της αποτελεσματικότητας και της αξιοκρατίας είναι πανθομολογουμένως ζήτημα εθνικής σημασίας και, ακριβώς γι΄ αυτό, ο καθορισμός των κριτηρίων επιλογής προϊσταμένων πρέπει να γίνει από το Κοινοβούλιο, δηλαδή με νόμο (ύστερα από δημόσια διαβούλευση) και όχι με προεδρικό διάταγμα, όπως προβλέπεται εδώ. Είναι αποκαρδιωτικό ότι εισηγείται προεδρικό διάταγμα ένας συνταγματολόγος. Παράγραφος 5: Εδώ προβλέπεται ότι γενικός διευθυντής μπορεί να μετακινείται σε κενή θέση του ίδιου επιπέδου άλλης υπηρεσίας, για το υπόλοιπο της θητείας του, «εφόσον επιβάλλεται από το συμφέρον ή τις ανάγκες της δημόσιας υπηρεσίας». Ποιο δημόσιο συμφέρον -μια ακόμη αόριστη έννοια- ενδέχεται να επιβάλλει τη μετακίνηση και όχι την κάλυψη της κενής θέσης με επιλογή, όταν μάλιστα ο μετακινούμενος έχει επιλεγεί για συγκεκριμένη θέση της υπηρεσίας του της οποίας οι προδιαγραφές έχουν εξαντλητικά περιγραφεί με το πολυθρύλητο περίγραμμα θέσης εργασίας; Η απάντηση βρίσκεται σε επόμενο εδάφιο της ίδιας παραγράφου, το οποίο ορίζει ότι η θέση του στην υπηρεσία προέλευσης καλύπτεται με τοποθέτηση αναπληρωτή! Παράγραφος 6: Γιατί κάποιος που δεν επανεπιλέγεται ως γενικός διευθυντής μπορεί να αναλαμβάνει καθήκοντα επιθεώρησης ή ελέγχου, διατηρώντας τις αποδοχές του; Ποιο όργανο θα κρίνει την ικανότητά του αυτή; Παράγραφος 7: Οι ισχύουσες διατάξεις ορίζουν ότι εάν κενωθεί ή συσταθεί θέση προϊσταμένου, μέχρι την επιλογή νέου προϊσταμένου, ασκεί καθήκοντα προϊσταμένου ο ανώτερος κατά βαθμό προϊστάμενος υποκείμενης οργανικής μονάδας ή ο οριζόμενος από τον οικείο υπουργό προϊστάμενος υποκείμενης οργανικής ή, όταν δεν υπάρχουν υποκείμενες οργανικές μονάδες, ο ανώτερος κατά βαθμό υπάλληλος της ίδιας οργανικής μονάδας. Οι υπό διαβούλευση διατάξεις προβλέπουν την κάλυψη της θέσης με ανάθεση σε οποιονδήποτε προϊστάμενο του ίδιου ή κατώτερου επιπέδου οποιασδήποτε οργανικής μονάδας ή σε οποιονδήποτε υπάλληλο, για τους οποίους μάλιστα δεν θα λαμβάνεται οπωσδήποτε υπόψη εάν έχουν ή όχι επιτύχει στη στοχοθεσία τους!