Δεν θα ήθελα να πλατιάσω αναφέροντας πόσο σημαντική είναι η ΕΑΧΑ, το έργο της και η τεχνογνωσία των υπαλλήλων της. Άλλωστε τα λέει πολύ καλύτερα ο σημερινός πρωθυπουργός, το όχι και τόσο μακρινό 2009, ως υπουργός πολιτισμού τότε. Αυτήν την εταιρεία θέλουν να καταργήσουν.
Αθήνα, 5 Μαρτίου 2009
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Σας αποστέλλουμε την εισήγηση του Υπουργού Πολιτισμού, κ. Αντώνη Σαμαρά, από τη σημερινή συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, με θέμα την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας.
«Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Χαίρομαι για τη σημερινή πρόσκλησή μου από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Και χαίρομαι γιατί μου δίνετε τη δυνατότητα να σας ενημερώσω για την Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας, ένα έργο αντάξιο της ιστορίας της πόλης των Αθηνών, που ξεκίνησε ουσιαστικά το 1997 με την ίδρυση της ΕΑΧΑ Α.Ε., και για το οποίο σήμερα είναι υπερήφανοι όλοι οι Έλληνες.
Το κέντρο των Αθηνών διαθέτει πλέον έναν ενιαίο αρχαιολογικό χώρο, ένα αναβαθμισμένο «ανοικτό μουσείο» σε ολόκληρο τον κόσμο. Με την ανάπτυξη του προγράμματος της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας, κατέστη εφικτή, μία από τις μεγαλύτερες πολεοδομικές και αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις για την ανάπτυξη και ανάπλαση του πολεοδομικού μας ιστού, την ανάδειξη του αρχαιολογικού μας κεφαλαίου, αλλά και για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών της Αθήνας.
Το έργο που παραδόθηκε στους πολίτες αλλά και τους επισκέπτες της Αθήνας, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, ανέδειξε τη σύγχρονη Αθήνα του 21ου αιώνα. Η δημιουργία του νέου Μουσείου της Ακρόπολης έρχεται όχι απλά να συμπληρώσει αλλά να δώσει με τη δική του αίγλη προστιθέμενη αξία στους ενοποιημένους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας.
Δεν θέλω να σταθώ σε ζητήματα που ήδη γνωρίζετε. Ούτε σε τεχνικού χαρακτήρα λεπτομέρειες. Άλλωστε, τόσο εγώ όσο κυρίως ο κ. Γριβέας είμαστε στη διάθεσή σας για να απαντήσουμε στις όποιες ερωτήσεις σας.
Δεν θα μιλήσω για το Μοναστηράκι και την παλιά Κορεάτικη Αγορά που πρόσφατα παραδόθηκαν στους πολίτες της Αθήνας, ούτε για τον Μεγάλο Αρχαιολογικό περίπατο, ένα ανοικτό μουσείο στην καρδιά της πόλης μας. Ούτε για τη συνολική ανάδειξη των σημαντικότερων Αρχαιολογικών Χώρων μας, αλλά και ούτε για τη διαμόρφωση των Ιστορικών πλατειών και την ανάπλαση των Οδών του Ιστορικού Κέντρου. Δεν θα μιλήσω, δηλαδή, για εκείνα που ήδη παραδόθηκαν ή παραδίδονται.
Θα μιλήσω για το μέλλον. Και το μέλλον της ΕΑΧΑ ξεπερνάει τις ανάγκες της πόλης των Αθηνών. Μέσα από τα έργα της στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας, η ΕΑΧΑ συσσώρευσε και διαθέτει πολύ σημαντική εμπειρία.
- Διαθέτει το Know how ανάπλασης ανοικτών δημόσιων χώρων και ειδικότερα χώρων που περιβάλλουν ή αναδεικνύουν μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους.
- Διαθέτει την τεχνογνωσία στην αναβάθμιση των όψεων κτηρίων και «συνόλων» που είτε περιβάλλουν τους αρχαιολογικούς χώρους, είτε βρίσκονται σε βασικούς άξονες της πόλης. Και σε αυτό θα ήθελα λίγο να σταθώ. Σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα υλοποιήθηκε και συνεχίζεται ένα εξαιρετικά σημαντικό πρόγραμμα καθαίρεσης διαφημιστικών πινακίδων από τις προσόψεις του ιστορικού Κέντρου, που μόνον η ΕΑΧΑ (σε αντίθεση με Δήμους, Νομαρχίες και άλλους Φορείς) κατάφερε εν τέλει να υλοποιήσει , παρά την πληθώρα αγωγών και μηνύσεων που αντιμετώπισε.
Θα πω δυο παραδείγματα αποτελεσματικότητας που θεωρώ ενδεικτικά. Η πλατεία Μοναστηρακίου που πρόσφατα ολοκληρώθηκε, δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να παραδοθεί σε αυτά τα χρονικά πλαίσια από άλλον φορέα που δεν διαθέτει αυτή την ευελιξία. Λάβετε υπόψη σας τις δυσκολίες στον συντονισμό των ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ, Φυσικό Αέριο, ΕΥΔΑΠ κλπ) ιδιαίτερα μάλιστα όταν οι εργασίες αφορούν σε χώρο όπου διακινούνται χιλιάδες πολίτες καθημερινά. Έχοντας μάλιστα ως στόχο και την διατήρηση της πλατείας στην κατάσταση που παραδόθηκε, εκπονήθηκε από την ΕΑΧΑ –σε συνεργασία με τον Δήμο της Αθήνας- Κανονισμός Λειτουργίας και Διαχείρισης της Πλατείας, που δόθηκε μάλιστα σε δημόσια διαβούλευση πολύ πριν την ολοκλήρωση του έργου.
Παράδειγμα δεύτερο: Ο φάκελος ενός έργου, που αφορά ανάπλαση δημοσίου χώρου (ιδιαίτερα όταν πρόκειται για περιβάλλοντα αρχαιολογικό χώρο), περιλαμβάνει σειρά υποφακέλων με πολλές ιδιαιτερότητες στον καθένα από αυτούς. Στον υποφάκελο (χάριν του παραδείγματός μας) υλικών δαπεδόστρωσης στην πεζοδρόμηση της Διονυσίου Αεροπαγίτου, εκτός από τις προδιαγραφές πεζοδρόμου για την ολισθηρότητα, τις αντοχές κ.λ.π., δόθηκε σημαντική έμφαση στην προσπάθεια χρήσης ελληνικών πετρωμάτων ενώπιον του Ιερού Βράχου. Και από τα υλικά αυτά, έγινε περαιτέρω επιλογή μόνο των υλικών που βρίσκονταν σε χρωματική αρμονία με τα πετρώματα της Ακρόπολης και που ενδεχομένως είχαν ήδη χρησιμοποιηθεί στην Αρχαιότητα…
Ακόμη και τέτοιου είδους ζητήματα διαχειρίστηκε η ΕΑΧΑ με επιτυχία.
Δεν είναι, λοιπόν, τυχαία η διεθνής καταξίωση του έργου της Εταιρίας. Η διοίκηση της ΕΑΧΑ έχει κληθεί πολλές φορές να μεταδώσει την τεχνογνωσία της σε ξένες κυβερνήσεις, διαπρεπείς επιστήμονες ή στα μεγαλύτερα πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού. Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι παρουσιάσεις του έργου της ΕΑΧΑ, εκτός από τα Αρχιτεκτονικά συνέδρια, έχουν πραγματοποιηθεί σε μεταπτυχιακούς φοιτητές διαφόρων ειδικοτήτων του Princeton, του London School of Economics, του Reading, της Ecole Nationale des Ponts et Chaussees στο Παρίσι, αλλά και σε εκπροσώπους των Δήμων και Εταιριών Μικτής Οικονομίας της Ευρώπης που επισκέπτονται τη χώρα μας για τον σκοπό αυτό. Μέσα στο 2008, η εταιρία κλήθηκε σε αρκετές παρουσιάσεις στο εξωτερικό, ακόμα και από χώρες με αναμφισβήτητη εμπειρία σε ανάπλαση χώρων (όπως η Ισπανία) αλλά και με εμπειρία στην ανάπλαση και διαχείριση περιβάλλοντος αρχαιολογικού χώρου (Δήμος Ρώμης / Ιταλία).
Έτσι, λοιπόν, θεωρώ ως αναπόδραστο επακόλουθο, το ζωηρό ενδιαφέρον Δημάρχων μεγάλων περιφερειακών ελληνικών πόλεων, όπως των Δήμων Πειραιώς, Πάτρας, Δελφών, Λαμιαίων κ.α.) για την ανάπτυξη αντίστοιχων προγραμμάτων στις πόλεις τους μέσω της ΕΑΧΑ.
Οι Ελληνικές πόλεις όπως όλοι μας γνωρίζουμε, φιλοξενούν διάσπαρτους αρχαιολογικούς θησαυρούς, διαφόρων εποχών, οι οποίοι δεν αναδεικνύονται και συνήθως εξαφανίζονται μέσα στην άναρχη δόμηση. Η ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων στο στενό τους όριο είναι ασφαλώς αρμοδιότητα των τοπικών εφοριών του Υπουργείου Πολιτισμού. Όμως, οι χώροι αυτοί, πολλές φορές ασφυκτιούν αναζητώντας έναν περιβάλλοντα χώρο αντάξιο της Ιστορίας τους. Και είναι βέβαιο ότι η ανάδειξή τους θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής των πολιτών προσελκύοντας παράλληλα νέους επισκέπτες. Άλλωστε το μοντέλο συνεργασίας της ΕΑΧΑ με πλήθος συναρμόδιων εφοριών στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, έχει δοκιμαστεί με απόλυτη επιτυχία.
Αυτή, λοιπόν, την εξαγωγή τεχνογνωσίας της ΕΑΧΑ και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας που διαθέτουν σημαντικές ενότητες μνημείων, πρέπει να την εξετάσουμε ως πολιτιστική πρόκληση και άμεση στρατηγική μας. Ασφαλώς για να γίνει αυτό απαιτείται αλλαγή του Καταστατικού της Εταιρίας, όπου θα προβλέπεται η δυνατότητά της να υλοποιεί έργα ενοποίησης αρχαιολογικών Χώρων και σε άλλους Νομούς με αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Και αυτό είναι σίγουρα κάτι το οποίο εξετάζουμε σε συνεργασία με το ΥΠΕΧΩΔΕ.
Και σε αυτή την επιλογή μας, της στροφής προς την περιφέρεια, θέλω να σταθώ. Άλλωστε νομίζω ότι και η Βουλή συμφωνεί. Δεν επιθυμούμε την Αθηνοκεντρική Ελλάδα της συνεχούς και υπέρμετρης ανάπτυξης του κέντρου. Επιλέγουμε την Ελλάδα της ισόρροπης ανάπτυξης που θα προσφέρει και στην περιφέρεια αντίστοιχες ευκαιρίες προόδου, εργασίας αλλά και προσέλκυσης τουρισμού. Αυτή άλλωστε είναι και η κατεύθυνση ΕΣΠΑ με την μετακίνηση σημαντικών κονδυλίων προς την περιφέρεια.
Κάτι ακόμα: Πέραν της «εξωστρέφειας» της ΕΑΧΑ που νομίζω ότι όλους θα πρέπει να μας απασχολεί, θα ήθελα να σταθώ και στην έννοια του «δημόσιου χώρου» που επέβαλε η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Και να σας μεταφέρω τον προβληματισμό μου πέρα και πάνω από κόμματα και αντιπαραθέσεις.
Ο δημόσιος χώρος αποτελεί σημαντικό συστατικό του αστικού τοπίου, μιλάω για τον ιστό πάνω στον οποίο υφαίνεται η ίδια η πόλη. Και είναι ο δημόσιος χώρος ταυτόχρονα και χώρος αντιπροσώπευσης, έκφρασης, και εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού. Ο πολίτης, στην καθημερινότητά του, διασχίζει ασταμάτητα τα σύνορα του ιδιωτικού και του δημόσιου χώρου. Από την πόρτα της πολυκατοικίας του στον δρόμο, από τον δρόμο στην είσοδο της δουλειάς του. Τον δημόσιο χώρο, του τον έχουν άλλοι σχεδιάσει για λογαριασμό του και ψάχνει ανάμεσα σε αυτόν τον χώρο να βρει σεβασμό στις επιθυμίες του και σεβασμό στις ανάγκες του.
Αν οι δημόσιοι χώροι των πόλεων είναι ένα αγαθό που γίνεται συνεχώς και πιο σπάνιο, εμείς ως πολιτεία, οφείλουμε και να τους παραδώσουμε αλλά και να τους προστατεύσουμε. Επαναλαμβάνω, να τους προστατεύσουμε! Και ας αναρωτηθούμε. Είναι επιτρεπτό να επενδύονται εκατομμύρια ευρώ για την ανάπλαση και τη βελτίωση της εικόνας της πόλης και ταυτόχρονα να ζητούμε και πάλι από τους πολίτες τεράστια κονδύλια για τη συντήρηση ή την ανακατασκευή χώρων που αλλοιώθηκαν μετά από αυθαίρετη ή μη συμβατή χρήση; Είναι δυνατόν να παραδίδουμε έργα ανάσας στους πολίτες και τελικά να καταντούν υπαίθρια πάρκινκ ή ιδιωτικοί δρόμοι; Έχετε βγει βράδυ στην παλιά Κορεάτικη Αγορά για την οποία τόσα εκατομμύρια δαπανήθηκαν;
Δίνουμε καθημερινά –και σωστά- μάχες για την προστασία του ιδιωτικού μας χώρου, αλλά ως πολίτες (πέραν από τις υποχρεώσεις που βγάζουν ή δεν βγάζουν δήμοι ή αστυνομία) απαξιώνουμε πλήρως τον δημόσιο χώρο. Δεν τον νιώθουμε δικό μας, δεν λυπόμαστε το χρήμα, τον κόπο και τα χρόνια που δαπανήθηκαν για να παραδοθεί στην χρήση ένας τέτοιος χώρος. Με δεδομένο ότι η χρήση κοινόχρηστων πραγμάτων αποτελεί δικαίωμα για τον πολίτη, η νομοθεσία, όχι μόνον οριοθετεί το δικαίωμα αυτό αλλά επιπλέον απαγορεύει ρητά και την κατάχρησή του. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι να αγνοηθεί ο βασικός σκοπός του χώρου. Αυτός για τον οποίο δημιουργήθηκε. Το στοίχημά μας είναι το πάρκο να παραμείνει χώρος ανάπαυσης, ο Περίπατος να παραμείνει χώρος για πεζούς και περιπατητές. Γιατί ο δημόσιος χώρος είναι από μόνος του ένα σταυροδρόμι, ένας τόπος συνάντησης και ανταλλαγής, ένα μουσείο, ένα σχολείο. Είναι η ίδια μας η κοινωνία.
Ίσως εδώ, σε αυτή την αυτονόητη ανάγκη, η λέξη κλειδί να είναι η «διαχείριση». Ας πω ένα παράδειγμα. Για τα σχετικά καινούργια πεζοδρόμια της οδού Νίκης, μεταξύ Καραγιώργη Σερβίας και Ερμού, τα οποία –για να μην παρεξηγηθώ κιόλας- είναι έργο του ΥΠΕΧΩΔΕ επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για τα ακριβότερα και ωραιότερα πεζοδρόμια της πόλης από άποψη υλικών, πλάτους, αισθητικής και λειτουργίας γενικότερα. Τρεις μήνες μόλις αργότερα, (όπως επισημαίνει κορυφαία Ελληνίδα πολεοδόμος), τα πεζοδρόμια αυτά είχαν ήδη καταντήσει «ένα μαύρο ολισθηρό πάτωμα, γεμάτο λάδια, σακούλες σκουπιδιών, και σημάδια από λάστιχα μηχανών και αυτοκινήτων».
Η διαχείριση, λοιπόν του δημοσίου χώρου, πέραν της αυτονόητης συντήρησης και του ελέγχου είναι ευθύνη όλων μας. Και πρωτίστως των πολιτών που τον απολαμβάνουμε.
Και αυτό πιστεύω ως κόμματα πρέπει να το περνάμε στον κόσμο!
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Βρισκόμαστε ασφαλώς σε μια περίοδο οικονομικής δυσπραγίας.
Το 1997 που ιδρύθηκε η ΕΑΧΑ, η χώρα μας είχε αναλάβει το δύσκολο στοίχημα των Ολυμπιακών Αγώνων. Η τότε ανάγκη για γρήγορη υλοποίηση των έργων στο κέντρο της Αθήνας ήταν επιτακτική, με αποτέλεσμα την «άνετη» χρηματοδότηση των έργων πολλά εκ των οποίων παραδόθηκαν μέχρι και την παραμονή των Αγώνων. Μετά τους αγώνες, ως φυσικό επακόλουθο, η χρηματοδότηση της ΕΑΧΑ μειώθηκε περίπου στο 1/5 με αντίστοιχη μείωση της παραγωγής των έργων.
Όμως μετά το 2004, επιχειρήθηκε και το νοικοκύρεμα της εταιρίας και στο προσωπικό και στις δαπάνες –ανάλυση γι αυτό μπορεί να σας κάνει ο κ. Γριβέας.
Σε αυτή τη βάση σήμερα συζητάμε.
Και σε αυτή την βάση κινούνται και τα έργα της ΕΑΧΑ για την περίοδο 2008-2010. Όπως ήδη έχουμε ενημερώσει τη Βουλή,
- ολοκληρώθηκε η διαμόρφωση της Πλατείας Μοναστηρακίου
- έχει ξεκινήσει η ανέγερση Πληροφοριακού Κέντρου επί της Δ.Αεροπαγίτου που θα αφορά όλους τους αρχαιολογικούς χώρους
- βρίσκεται σε εξέλιξη η διαμόρφωση δικτύου πεζοδρόμων στην περιοχή της Ακρόπολης (Μακρυγιάννη κλπ.)
- συνεχίζονται οι ήπιες παρεμβάσεις για τον εξωραϊσμό, τη λειτουργία και τη βελτίωση της εικόνας της πόλης.
- Συνεχίζεται επίσης, η καθαίρεση διαφημιστικών πινακίδων.
- Στον προγραμματισμό μας είναι ο συντονισμός πολεοδομικών μελετών των περιοχών Ψυρρή, Μεταξουργείου, Θησείου,
- Η ολοκλήρωση της νεοαποκτηθείσας Πλατείας Κεραμεικού με την προσθήκη του χώρου στάθμευσης των ΗΛΠΑΠ και την απομάκρυνση του φρέατος του ΜΕΤΡΟ. Στόχος μας η συσχέτιση με το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων στην Τεχνόπολη.
- Η επικαιροποίηση της μελέτης πεζοδρόμησης της Βασ. Όλγας, μια παρέμβαση υπερτοπικής σημασίας για την ενοποίηση Ζαππείου – Ολυμπείου.
- Οι Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και η οργάνωση χώρων στάθμευσης στην περιοχή αρμοδιότητος ΕΑΧΑ,
- Η διαμόρφωση δικτύου πεζοδρόμων στο Εμπορικό Τρίγωνο της Αθήνας,
- Η ανάδειξη μικρών Πλατειών του Ιστορικού Κέντρου και η συσχέτισή τους με το δίκτυο πεζοδρόμων,
- Η περαιτέρω αποκατάσταση όψεων κτηρίων στην περίμετρο των αρχαιολογικών χώρων,
- Οι πεζοδρομήσεις γύρω από αρχαιολογικούς χώρους, όπως για παράδειγμα η οδός Σαλαμίνος στον Κεραμεικό,
- Η διαμόρφωση της οδού Ερμού από την Αθηνάς έως την Ασωμάτων, με διαπλάτυνση πεζοδρομίων και φυτεύσεις,
- Καθώς και η ανάπλαση της οδού Πειραιώς.
Θα ήθελα, όμως να σταθώ και σε δύο ζητήματα που μας απασχολούν και για τα οποία έχει ήδη ξεκινήσει ένας ζωηρός δημόσιος διάλογος εντός και εκτός Κοινοβουλίου.
Αυτά είναι η ανάπλαση της οδού Αθηνάς σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας καθώς και η ανάπλαση της Ακαδημίας Πλάτωνος.
Σε ό,τι αφορά το πρώτο ζήτημα, αυτό της Αθηνάς, υπάρχει η συνεργασία της ΕΑΧΑ με τον Δήμο της Αθήνας, για την ανάπλασή της σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας με την προοπτική να μετατραπεί μετέπειτα σε πεζόδρομο.
Προϋπόθεση είναι ότι ο δρόμος θα διατηρήσει τον ειδικό χαρακτήρα που έχει σήμερα. Σε συνεργασία με το Δήμο της Αθήνας, ολοκληρώνεται σύντομα η μελέτη που πραγματοποιεί η ΕΑΧΑ με απώτερο στόχο τη σταδιακή απομάκρυνση του αυτοκινήτου από το κέντρο της Αθήνας. Επιβάλλεται, λοιπόν, μια συνολική στρατηγική συγκοινωνιακού σχεδιασμού, αστυνόμευσης, αλλά και γενικότερης ανάπτυξης, ώστε να επιστρέψει ο κόσμος στην περιοχή, στο παλιό εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν κατανοητές ανησυχίες από τους επιχειρηματίες της οδού Αθηνάς, ( για την τροφοδοσία της Βαρβακείου Αγοράς αλλά και από παραδοσιακούς εμπόρους βιομηχανικών εργαλείων και ειδών κιγκαλερίας και ναυτιλίας) οι οποίοι προβληματίζονται για την τροφοδοσία τους αλλά και την εξυπηρέτηση των πελατών τους. Σκέψεις και προτάσεις υπάρχουν πολλές. Το θέμα όμως είναι, μέσα από κοινωνική και πολιτική συναίνεση να ληφθεί η καλύτερη απόφαση για την Αθήνα και τους πολίτες της.
Σε ό,τι αφορά την Ακαδημία Πλάτωνος:
Η Ακαδημία Πλάτωνος είναι σήμερα μια ιδιαίτερα υποβαθμισμένη περιοχή που αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα πρόσβασης, υποδομών, διαχείρισης, καθορισμού χρήσης γης κλπ.
Θα είμαι ειλικρινής:
Είναι δυστυχώς αλήθεια ότι χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να συνειδητοποιήσει κανείς ότι στο συγκεκριμένο σημείο λειτούργησε το πνευματικό κέντρο της Αρχαίας Αθήνας που καθόρισε τη φιλοσοφική σκέψη του σύγχρονου πολιτισμού.
Τον χώρο τον γνωρίζω. Τον περπάτησα πρόσφατα, και έχω ξεκάθαρη εικόνα.
Η παρέμβαση αυτή θα έπρεπε να έχει υλοποιηθεί εδώ και χρόνια και σίγουρα πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας.
Υπάρχουν, όπως γνωρίζετε πολλές και αξιόλογες προτάσεις για τον χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος. Οι δύο βασικότερες αφορούν τη δημιουργία Ακαδημίας των Εθνών, και την ίδρυση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών. Και οι δύο προτάσεις που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν συνδυαστικά, προϋποθέτουν γενναίες χρηματοδοτήσεις, που αυτή την περίοδο δεν είναι εύκολο να εξευρεθούν.
Όμως θέλω να σας ενημερώσω ότι πρόσφατα ολοκληρώθηκε η μεταφορά των κεντρικών αρχαιολογικών αποθηκών και των εργαστηρίων της 3ης ΕΠΚΑ στην Ακαδημίας Πλάτωνος (Δράκοντος 7 και Δράκοντος 35), με χρηματοδότηση από το 3ο ΚΠΣ.
Αυτό που σήμερα μπορώ να πω ότι είναι προτεραιότητα να γίνει, είναι η ανάδειξη και διαμόρφωση του ίδιου του Αρχαιολογικού Άλσους και των εγκειμένων αρχαιοτήτων του από την αρμόδια Εφορία Αρχαιοτήτων.
Θεωρώ επίσης, ότι η συνολική ανάδειξη του χώρου προϋποθέτει δύο βασικές παραδοχές. Την ανάγκη εξεύρεσης «πύλης εξόδου» του Αρχαιολογικού χώρου προς την Εθνική οδό, και την σύνδεσή του με τη γενικότερη ανάπλαση της περιοχής του Βοτανικού. Γιατί δεν είναι δυνατόν το σχέδιο ανάπλασης της περιοχής να περιλαμβάνει μόνο τη μία πλευρά του δρόμου, την ώρα που υπάρχουν άριστες προϋποθέσεις διασύνδεσης Βοτανικού και Ακαδημίας Πλάτωνος.
Πιστεύω ότι για το έργο αυτό μπορούμε να στοχοθετήσουμε σταδιακά, ορισμένες ενέργειες προς την κατεύθυνση της ανάδειξής του. Ενέργειες όπως:
- ο εντοπισμός χώρων που θα δώσουν πύλη εξόδου προς την Εθνική οδό και η εκπόνηση κυκλοφοριακής μελέτης
- η ενοποίηση του Αρχαιολογικού Χώρου με κατάργηση των οδών Κρατύλου και Δράκοντος
- ο συσχετισμός ενδεχόμενης πολεοδομικής ρύθμισης με την ανάδειξη του Βοτανικού
- η έναρξη πολεοδομικής μελέτης (ΥΠΕΧΩΔΕ, ΔΗΜΟΣ, ΕΑΧΑ) με χρονοδιάγραμμα θεσμοθέτησής της
- η Εξασφάλιση κεφαλαίων για τις απαλλοτριώσεις που θα απαιτηθούν
- η εκπόνηση μελετών για διαμόρφωση πλατειών και κοινόχρηστων χώρων γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο
- η τροποποίηση ΓΠΣ και η αναθεώρηση του Ρυμοτομικού,
είναι ορισμένες από αυτές που θα μπορούσαν να αρχίσουν να ξεκολλούν το έργο από τη στασιμότητά του. Όμως σε κάθε περίπτωση και γι αυτό το έργο θα απαιτηθεί ευρεία συνεργασία και συναίνεση μεταξύ κομμάτων, Δήμου και αρμόδιων Φορέων.
Πιστεύω ότι -παρά τις δυσκολίες- το όραμα για τον προσδιορισμό μιας πολιτιστικής – ιστορικής ζώνης στην Αθήνα είναι πλέον πραγματικότητα. Με τη συνεισφορά όλων, πολιτών, πολιτείας και κομμάτων η Αθήνα απολαμβάνει πλέον ένα έργο αντάξιο της Ιστορίας της αλλά και των απαιτήσεων του 21ου αιώνα. Ας εκμεταλλευτούμε τη θετική αυτή γνώση της ΕΑΧΑ και ας της δώσουμε τη δύναμη να συνεχίσει.
Σας ευχαριστώ πολύ».
Δεν θα ήθελα να πλατιάσω αναφέροντας πόσο σημαντική είναι η ΕΑΧΑ, το έργο της και η τεχνογνωσία των υπαλλήλων της. Άλλωστε τα λέει πολύ καλύτερα ο σημερινός πρωθυπουργός, το όχι και τόσο μακρινό 2009, ως υπουργός πολιτισμού τότε. Αυτήν την εταιρεία θέλουν να καταργήσουν. Αθήνα, 5 Μαρτίου 2009 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Σας αποστέλλουμε την εισήγηση του Υπουργού Πολιτισμού, κ. Αντώνη Σαμαρά, από τη σημερινή συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, με θέμα την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. «Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι, Χαίρομαι για τη σημερινή πρόσκλησή μου από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Και χαίρομαι γιατί μου δίνετε τη δυνατότητα να σας ενημερώσω για την Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας, ένα έργο αντάξιο της ιστορίας της πόλης των Αθηνών, που ξεκίνησε ουσιαστικά το 1997 με την ίδρυση της ΕΑΧΑ Α.Ε., και για το οποίο σήμερα είναι υπερήφανοι όλοι οι Έλληνες. Το κέντρο των Αθηνών διαθέτει πλέον έναν ενιαίο αρχαιολογικό χώρο, ένα αναβαθμισμένο «ανοικτό μουσείο» σε ολόκληρο τον κόσμο. Με την ανάπτυξη του προγράμματος της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας, κατέστη εφικτή, μία από τις μεγαλύτερες πολεοδομικές και αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις για την ανάπτυξη και ανάπλαση του πολεοδομικού μας ιστού, την ανάδειξη του αρχαιολογικού μας κεφαλαίου, αλλά και για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών της Αθήνας. Το έργο που παραδόθηκε στους πολίτες αλλά και τους επισκέπτες της Αθήνας, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, ανέδειξε τη σύγχρονη Αθήνα του 21ου αιώνα. Η δημιουργία του νέου Μουσείου της Ακρόπολης έρχεται όχι απλά να συμπληρώσει αλλά να δώσει με τη δική του αίγλη προστιθέμενη αξία στους ενοποιημένους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας. Δεν θέλω να σταθώ σε ζητήματα που ήδη γνωρίζετε. Ούτε σε τεχνικού χαρακτήρα λεπτομέρειες. Άλλωστε, τόσο εγώ όσο κυρίως ο κ. Γριβέας είμαστε στη διάθεσή σας για να απαντήσουμε στις όποιες ερωτήσεις σας. Δεν θα μιλήσω για το Μοναστηράκι και την παλιά Κορεάτικη Αγορά που πρόσφατα παραδόθηκαν στους πολίτες της Αθήνας, ούτε για τον Μεγάλο Αρχαιολογικό περίπατο, ένα ανοικτό μουσείο στην καρδιά της πόλης μας. Ούτε για τη συνολική ανάδειξη των σημαντικότερων Αρχαιολογικών Χώρων μας, αλλά και ούτε για τη διαμόρφωση των Ιστορικών πλατειών και την ανάπλαση των Οδών του Ιστορικού Κέντρου. Δεν θα μιλήσω, δηλαδή, για εκείνα που ήδη παραδόθηκαν ή παραδίδονται. Θα μιλήσω για το μέλλον. Και το μέλλον της ΕΑΧΑ ξεπερνάει τις ανάγκες της πόλης των Αθηνών. Μέσα από τα έργα της στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας, η ΕΑΧΑ συσσώρευσε και διαθέτει πολύ σημαντική εμπειρία. - Διαθέτει το Know how ανάπλασης ανοικτών δημόσιων χώρων και ειδικότερα χώρων που περιβάλλουν ή αναδεικνύουν μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. - Διαθέτει την τεχνογνωσία στην αναβάθμιση των όψεων κτηρίων και «συνόλων» που είτε περιβάλλουν τους αρχαιολογικούς χώρους, είτε βρίσκονται σε βασικούς άξονες της πόλης. Και σε αυτό θα ήθελα λίγο να σταθώ. Σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα υλοποιήθηκε και συνεχίζεται ένα εξαιρετικά σημαντικό πρόγραμμα καθαίρεσης διαφημιστικών πινακίδων από τις προσόψεις του ιστορικού Κέντρου, που μόνον η ΕΑΧΑ (σε αντίθεση με Δήμους, Νομαρχίες και άλλους Φορείς) κατάφερε εν τέλει να υλοποιήσει , παρά την πληθώρα αγωγών και μηνύσεων που αντιμετώπισε. Θα πω δυο παραδείγματα αποτελεσματικότητας που θεωρώ ενδεικτικά. Η πλατεία Μοναστηρακίου που πρόσφατα ολοκληρώθηκε, δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να παραδοθεί σε αυτά τα χρονικά πλαίσια από άλλον φορέα που δεν διαθέτει αυτή την ευελιξία. Λάβετε υπόψη σας τις δυσκολίες στον συντονισμό των ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ, Φυσικό Αέριο, ΕΥΔΑΠ κλπ) ιδιαίτερα μάλιστα όταν οι εργασίες αφορούν σε χώρο όπου διακινούνται χιλιάδες πολίτες καθημερινά. Έχοντας μάλιστα ως στόχο και την διατήρηση της πλατείας στην κατάσταση που παραδόθηκε, εκπονήθηκε από την ΕΑΧΑ –σε συνεργασία με τον Δήμο της Αθήνας- Κανονισμός Λειτουργίας και Διαχείρισης της Πλατείας, που δόθηκε μάλιστα σε δημόσια διαβούλευση πολύ πριν την ολοκλήρωση του έργου. Παράδειγμα δεύτερο: Ο φάκελος ενός έργου, που αφορά ανάπλαση δημοσίου χώρου (ιδιαίτερα όταν πρόκειται για περιβάλλοντα αρχαιολογικό χώρο), περιλαμβάνει σειρά υποφακέλων με πολλές ιδιαιτερότητες στον καθένα από αυτούς. Στον υποφάκελο (χάριν του παραδείγματός μας) υλικών δαπεδόστρωσης στην πεζοδρόμηση της Διονυσίου Αεροπαγίτου, εκτός από τις προδιαγραφές πεζοδρόμου για την ολισθηρότητα, τις αντοχές κ.λ.π., δόθηκε σημαντική έμφαση στην προσπάθεια χρήσης ελληνικών πετρωμάτων ενώπιον του Ιερού Βράχου. Και από τα υλικά αυτά, έγινε περαιτέρω επιλογή μόνο των υλικών που βρίσκονταν σε χρωματική αρμονία με τα πετρώματα της Ακρόπολης και που ενδεχομένως είχαν ήδη χρησιμοποιηθεί στην Αρχαιότητα… Ακόμη και τέτοιου είδους ζητήματα διαχειρίστηκε η ΕΑΧΑ με επιτυχία. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαία η διεθνής καταξίωση του έργου της Εταιρίας. Η διοίκηση της ΕΑΧΑ έχει κληθεί πολλές φορές να μεταδώσει την τεχνογνωσία της σε ξένες κυβερνήσεις, διαπρεπείς επιστήμονες ή στα μεγαλύτερα πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού. Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι παρουσιάσεις του έργου της ΕΑΧΑ, εκτός από τα Αρχιτεκτονικά συνέδρια, έχουν πραγματοποιηθεί σε μεταπτυχιακούς φοιτητές διαφόρων ειδικοτήτων του Princeton, του London School of Economics, του Reading, της Ecole Nationale des Ponts et Chaussees στο Παρίσι, αλλά και σε εκπροσώπους των Δήμων και Εταιριών Μικτής Οικονομίας της Ευρώπης που επισκέπτονται τη χώρα μας για τον σκοπό αυτό. Μέσα στο 2008, η εταιρία κλήθηκε σε αρκετές παρουσιάσεις στο εξωτερικό, ακόμα και από χώρες με αναμφισβήτητη εμπειρία σε ανάπλαση χώρων (όπως η Ισπανία) αλλά και με εμπειρία στην ανάπλαση και διαχείριση περιβάλλοντος αρχαιολογικού χώρου (Δήμος Ρώμης / Ιταλία). Έτσι, λοιπόν, θεωρώ ως αναπόδραστο επακόλουθο, το ζωηρό ενδιαφέρον Δημάρχων μεγάλων περιφερειακών ελληνικών πόλεων, όπως των Δήμων Πειραιώς, Πάτρας, Δελφών, Λαμιαίων κ.α.) για την ανάπτυξη αντίστοιχων προγραμμάτων στις πόλεις τους μέσω της ΕΑΧΑ. Οι Ελληνικές πόλεις όπως όλοι μας γνωρίζουμε, φιλοξενούν διάσπαρτους αρχαιολογικούς θησαυρούς, διαφόρων εποχών, οι οποίοι δεν αναδεικνύονται και συνήθως εξαφανίζονται μέσα στην άναρχη δόμηση. Η ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων στο στενό τους όριο είναι ασφαλώς αρμοδιότητα των τοπικών εφοριών του Υπουργείου Πολιτισμού. Όμως, οι χώροι αυτοί, πολλές φορές ασφυκτιούν αναζητώντας έναν περιβάλλοντα χώρο αντάξιο της Ιστορίας τους. Και είναι βέβαιο ότι η ανάδειξή τους θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής των πολιτών προσελκύοντας παράλληλα νέους επισκέπτες. Άλλωστε το μοντέλο συνεργασίας της ΕΑΧΑ με πλήθος συναρμόδιων εφοριών στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, έχει δοκιμαστεί με απόλυτη επιτυχία. Αυτή, λοιπόν, την εξαγωγή τεχνογνωσίας της ΕΑΧΑ και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας που διαθέτουν σημαντικές ενότητες μνημείων, πρέπει να την εξετάσουμε ως πολιτιστική πρόκληση και άμεση στρατηγική μας. Ασφαλώς για να γίνει αυτό απαιτείται αλλαγή του Καταστατικού της Εταιρίας, όπου θα προβλέπεται η δυνατότητά της να υλοποιεί έργα ενοποίησης αρχαιολογικών Χώρων και σε άλλους Νομούς με αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Και αυτό είναι σίγουρα κάτι το οποίο εξετάζουμε σε συνεργασία με το ΥΠΕΧΩΔΕ. Και σε αυτή την επιλογή μας, της στροφής προς την περιφέρεια, θέλω να σταθώ. Άλλωστε νομίζω ότι και η Βουλή συμφωνεί. Δεν επιθυμούμε την Αθηνοκεντρική Ελλάδα της συνεχούς και υπέρμετρης ανάπτυξης του κέντρου. Επιλέγουμε την Ελλάδα της ισόρροπης ανάπτυξης που θα προσφέρει και στην περιφέρεια αντίστοιχες ευκαιρίες προόδου, εργασίας αλλά και προσέλκυσης τουρισμού. Αυτή άλλωστε είναι και η κατεύθυνση ΕΣΠΑ με την μετακίνηση σημαντικών κονδυλίων προς την περιφέρεια. Κάτι ακόμα: Πέραν της «εξωστρέφειας» της ΕΑΧΑ που νομίζω ότι όλους θα πρέπει να μας απασχολεί, θα ήθελα να σταθώ και στην έννοια του «δημόσιου χώρου» που επέβαλε η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Και να σας μεταφέρω τον προβληματισμό μου πέρα και πάνω από κόμματα και αντιπαραθέσεις. Ο δημόσιος χώρος αποτελεί σημαντικό συστατικό του αστικού τοπίου, μιλάω για τον ιστό πάνω στον οποίο υφαίνεται η ίδια η πόλη. Και είναι ο δημόσιος χώρος ταυτόχρονα και χώρος αντιπροσώπευσης, έκφρασης, και εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού. Ο πολίτης, στην καθημερινότητά του, διασχίζει ασταμάτητα τα σύνορα του ιδιωτικού και του δημόσιου χώρου. Από την πόρτα της πολυκατοικίας του στον δρόμο, από τον δρόμο στην είσοδο της δουλειάς του. Τον δημόσιο χώρο, του τον έχουν άλλοι σχεδιάσει για λογαριασμό του και ψάχνει ανάμεσα σε αυτόν τον χώρο να βρει σεβασμό στις επιθυμίες του και σεβασμό στις ανάγκες του. Αν οι δημόσιοι χώροι των πόλεων είναι ένα αγαθό που γίνεται συνεχώς και πιο σπάνιο, εμείς ως πολιτεία, οφείλουμε και να τους παραδώσουμε αλλά και να τους προστατεύσουμε. Επαναλαμβάνω, να τους προστατεύσουμε! Και ας αναρωτηθούμε. Είναι επιτρεπτό να επενδύονται εκατομμύρια ευρώ για την ανάπλαση και τη βελτίωση της εικόνας της πόλης και ταυτόχρονα να ζητούμε και πάλι από τους πολίτες τεράστια κονδύλια για τη συντήρηση ή την ανακατασκευή χώρων που αλλοιώθηκαν μετά από αυθαίρετη ή μη συμβατή χρήση; Είναι δυνατόν να παραδίδουμε έργα ανάσας στους πολίτες και τελικά να καταντούν υπαίθρια πάρκινκ ή ιδιωτικοί δρόμοι; Έχετε βγει βράδυ στην παλιά Κορεάτικη Αγορά για την οποία τόσα εκατομμύρια δαπανήθηκαν; Δίνουμε καθημερινά –και σωστά- μάχες για την προστασία του ιδιωτικού μας χώρου, αλλά ως πολίτες (πέραν από τις υποχρεώσεις που βγάζουν ή δεν βγάζουν δήμοι ή αστυνομία) απαξιώνουμε πλήρως τον δημόσιο χώρο. Δεν τον νιώθουμε δικό μας, δεν λυπόμαστε το χρήμα, τον κόπο και τα χρόνια που δαπανήθηκαν για να παραδοθεί στην χρήση ένας τέτοιος χώρος. Με δεδομένο ότι η χρήση κοινόχρηστων πραγμάτων αποτελεί δικαίωμα για τον πολίτη, η νομοθεσία, όχι μόνον οριοθετεί το δικαίωμα αυτό αλλά επιπλέον απαγορεύει ρητά και την κατάχρησή του. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι να αγνοηθεί ο βασικός σκοπός του χώρου. Αυτός για τον οποίο δημιουργήθηκε. Το στοίχημά μας είναι το πάρκο να παραμείνει χώρος ανάπαυσης, ο Περίπατος να παραμείνει χώρος για πεζούς και περιπατητές. Γιατί ο δημόσιος χώρος είναι από μόνος του ένα σταυροδρόμι, ένας τόπος συνάντησης και ανταλλαγής, ένα μουσείο, ένα σχολείο. Είναι η ίδια μας η κοινωνία. Ίσως εδώ, σε αυτή την αυτονόητη ανάγκη, η λέξη κλειδί να είναι η «διαχείριση». Ας πω ένα παράδειγμα. Για τα σχετικά καινούργια πεζοδρόμια της οδού Νίκης, μεταξύ Καραγιώργη Σερβίας και Ερμού, τα οποία –για να μην παρεξηγηθώ κιόλας- είναι έργο του ΥΠΕΧΩΔΕ επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για τα ακριβότερα και ωραιότερα πεζοδρόμια της πόλης από άποψη υλικών, πλάτους, αισθητικής και λειτουργίας γενικότερα. Τρεις μήνες μόλις αργότερα, (όπως επισημαίνει κορυφαία Ελληνίδα πολεοδόμος), τα πεζοδρόμια αυτά είχαν ήδη καταντήσει «ένα μαύρο ολισθηρό πάτωμα, γεμάτο λάδια, σακούλες σκουπιδιών, και σημάδια από λάστιχα μηχανών και αυτοκινήτων». Η διαχείριση, λοιπόν του δημοσίου χώρου, πέραν της αυτονόητης συντήρησης και του ελέγχου είναι ευθύνη όλων μας. Και πρωτίστως των πολιτών που τον απολαμβάνουμε. Και αυτό πιστεύω ως κόμματα πρέπει να το περνάμε στον κόσμο! Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Βρισκόμαστε ασφαλώς σε μια περίοδο οικονομικής δυσπραγίας. Το 1997 που ιδρύθηκε η ΕΑΧΑ, η χώρα μας είχε αναλάβει το δύσκολο στοίχημα των Ολυμπιακών Αγώνων. Η τότε ανάγκη για γρήγορη υλοποίηση των έργων στο κέντρο της Αθήνας ήταν επιτακτική, με αποτέλεσμα την «άνετη» χρηματοδότηση των έργων πολλά εκ των οποίων παραδόθηκαν μέχρι και την παραμονή των Αγώνων. Μετά τους αγώνες, ως φυσικό επακόλουθο, η χρηματοδότηση της ΕΑΧΑ μειώθηκε περίπου στο 1/5 με αντίστοιχη μείωση της παραγωγής των έργων. Όμως μετά το 2004, επιχειρήθηκε και το νοικοκύρεμα της εταιρίας και στο προσωπικό και στις δαπάνες –ανάλυση γι αυτό μπορεί να σας κάνει ο κ. Γριβέας. Σε αυτή τη βάση σήμερα συζητάμε. Και σε αυτή την βάση κινούνται και τα έργα της ΕΑΧΑ για την περίοδο 2008-2010. Όπως ήδη έχουμε ενημερώσει τη Βουλή, - ολοκληρώθηκε η διαμόρφωση της Πλατείας Μοναστηρακίου - έχει ξεκινήσει η ανέγερση Πληροφοριακού Κέντρου επί της Δ.Αεροπαγίτου που θα αφορά όλους τους αρχαιολογικούς χώρους - βρίσκεται σε εξέλιξη η διαμόρφωση δικτύου πεζοδρόμων στην περιοχή της Ακρόπολης (Μακρυγιάννη κλπ.) - συνεχίζονται οι ήπιες παρεμβάσεις για τον εξωραϊσμό, τη λειτουργία και τη βελτίωση της εικόνας της πόλης. - Συνεχίζεται επίσης, η καθαίρεση διαφημιστικών πινακίδων. - Στον προγραμματισμό μας είναι ο συντονισμός πολεοδομικών μελετών των περιοχών Ψυρρή, Μεταξουργείου, Θησείου, - Η ολοκλήρωση της νεοαποκτηθείσας Πλατείας Κεραμεικού με την προσθήκη του χώρου στάθμευσης των ΗΛΠΑΠ και την απομάκρυνση του φρέατος του ΜΕΤΡΟ. Στόχος μας η συσχέτιση με το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων στην Τεχνόπολη. - Η επικαιροποίηση της μελέτης πεζοδρόμησης της Βασ. Όλγας, μια παρέμβαση υπερτοπικής σημασίας για την ενοποίηση Ζαππείου – Ολυμπείου. - Οι Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και η οργάνωση χώρων στάθμευσης στην περιοχή αρμοδιότητος ΕΑΧΑ, - Η διαμόρφωση δικτύου πεζοδρόμων στο Εμπορικό Τρίγωνο της Αθήνας, - Η ανάδειξη μικρών Πλατειών του Ιστορικού Κέντρου και η συσχέτισή τους με το δίκτυο πεζοδρόμων, - Η περαιτέρω αποκατάσταση όψεων κτηρίων στην περίμετρο των αρχαιολογικών χώρων, - Οι πεζοδρομήσεις γύρω από αρχαιολογικούς χώρους, όπως για παράδειγμα η οδός Σαλαμίνος στον Κεραμεικό, - Η διαμόρφωση της οδού Ερμού από την Αθηνάς έως την Ασωμάτων, με διαπλάτυνση πεζοδρομίων και φυτεύσεις, - Καθώς και η ανάπλαση της οδού Πειραιώς. Θα ήθελα, όμως να σταθώ και σε δύο ζητήματα που μας απασχολούν και για τα οποία έχει ήδη ξεκινήσει ένας ζωηρός δημόσιος διάλογος εντός και εκτός Κοινοβουλίου. Αυτά είναι η ανάπλαση της οδού Αθηνάς σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας καθώς και η ανάπλαση της Ακαδημίας Πλάτωνος. Σε ό,τι αφορά το πρώτο ζήτημα, αυτό της Αθηνάς, υπάρχει η συνεργασία της ΕΑΧΑ με τον Δήμο της Αθήνας, για την ανάπλασή της σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας με την προοπτική να μετατραπεί μετέπειτα σε πεζόδρομο. Προϋπόθεση είναι ότι ο δρόμος θα διατηρήσει τον ειδικό χαρακτήρα που έχει σήμερα. Σε συνεργασία με το Δήμο της Αθήνας, ολοκληρώνεται σύντομα η μελέτη που πραγματοποιεί η ΕΑΧΑ με απώτερο στόχο τη σταδιακή απομάκρυνση του αυτοκινήτου από το κέντρο της Αθήνας. Επιβάλλεται, λοιπόν, μια συνολική στρατηγική συγκοινωνιακού σχεδιασμού, αστυνόμευσης, αλλά και γενικότερης ανάπτυξης, ώστε να επιστρέψει ο κόσμος στην περιοχή, στο παλιό εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν κατανοητές ανησυχίες από τους επιχειρηματίες της οδού Αθηνάς, ( για την τροφοδοσία της Βαρβακείου Αγοράς αλλά και από παραδοσιακούς εμπόρους βιομηχανικών εργαλείων και ειδών κιγκαλερίας και ναυτιλίας) οι οποίοι προβληματίζονται για την τροφοδοσία τους αλλά και την εξυπηρέτηση των πελατών τους. Σκέψεις και προτάσεις υπάρχουν πολλές. Το θέμα όμως είναι, μέσα από κοινωνική και πολιτική συναίνεση να ληφθεί η καλύτερη απόφαση για την Αθήνα και τους πολίτες της. Σε ό,τι αφορά την Ακαδημία Πλάτωνος: Η Ακαδημία Πλάτωνος είναι σήμερα μια ιδιαίτερα υποβαθμισμένη περιοχή που αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα πρόσβασης, υποδομών, διαχείρισης, καθορισμού χρήσης γης κλπ. Θα είμαι ειλικρινής: Είναι δυστυχώς αλήθεια ότι χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να συνειδητοποιήσει κανείς ότι στο συγκεκριμένο σημείο λειτούργησε το πνευματικό κέντρο της Αρχαίας Αθήνας που καθόρισε τη φιλοσοφική σκέψη του σύγχρονου πολιτισμού. Τον χώρο τον γνωρίζω. Τον περπάτησα πρόσφατα, και έχω ξεκάθαρη εικόνα. Η παρέμβαση αυτή θα έπρεπε να έχει υλοποιηθεί εδώ και χρόνια και σίγουρα πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Υπάρχουν, όπως γνωρίζετε πολλές και αξιόλογες προτάσεις για τον χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος. Οι δύο βασικότερες αφορούν τη δημιουργία Ακαδημίας των Εθνών, και την ίδρυση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών. Και οι δύο προτάσεις που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν συνδυαστικά, προϋποθέτουν γενναίες χρηματοδοτήσεις, που αυτή την περίοδο δεν είναι εύκολο να εξευρεθούν. Όμως θέλω να σας ενημερώσω ότι πρόσφατα ολοκληρώθηκε η μεταφορά των κεντρικών αρχαιολογικών αποθηκών και των εργαστηρίων της 3ης ΕΠΚΑ στην Ακαδημίας Πλάτωνος (Δράκοντος 7 και Δράκοντος 35), με χρηματοδότηση από το 3ο ΚΠΣ. Αυτό που σήμερα μπορώ να πω ότι είναι προτεραιότητα να γίνει, είναι η ανάδειξη και διαμόρφωση του ίδιου του Αρχαιολογικού Άλσους και των εγκειμένων αρχαιοτήτων του από την αρμόδια Εφορία Αρχαιοτήτων. Θεωρώ επίσης, ότι η συνολική ανάδειξη του χώρου προϋποθέτει δύο βασικές παραδοχές. Την ανάγκη εξεύρεσης «πύλης εξόδου» του Αρχαιολογικού χώρου προς την Εθνική οδό, και την σύνδεσή του με τη γενικότερη ανάπλαση της περιοχής του Βοτανικού. Γιατί δεν είναι δυνατόν το σχέδιο ανάπλασης της περιοχής να περιλαμβάνει μόνο τη μία πλευρά του δρόμου, την ώρα που υπάρχουν άριστες προϋποθέσεις διασύνδεσης Βοτανικού και Ακαδημίας Πλάτωνος. Πιστεύω ότι για το έργο αυτό μπορούμε να στοχοθετήσουμε σταδιακά, ορισμένες ενέργειες προς την κατεύθυνση της ανάδειξής του. Ενέργειες όπως: - ο εντοπισμός χώρων που θα δώσουν πύλη εξόδου προς την Εθνική οδό και η εκπόνηση κυκλοφοριακής μελέτης - η ενοποίηση του Αρχαιολογικού Χώρου με κατάργηση των οδών Κρατύλου και Δράκοντος - ο συσχετισμός ενδεχόμενης πολεοδομικής ρύθμισης με την ανάδειξη του Βοτανικού - η έναρξη πολεοδομικής μελέτης (ΥΠΕΧΩΔΕ, ΔΗΜΟΣ, ΕΑΧΑ) με χρονοδιάγραμμα θεσμοθέτησής της - η Εξασφάλιση κεφαλαίων για τις απαλλοτριώσεις που θα απαιτηθούν - η εκπόνηση μελετών για διαμόρφωση πλατειών και κοινόχρηστων χώρων γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο - η τροποποίηση ΓΠΣ και η αναθεώρηση του Ρυμοτομικού, είναι ορισμένες από αυτές που θα μπορούσαν να αρχίσουν να ξεκολλούν το έργο από τη στασιμότητά του. Όμως σε κάθε περίπτωση και γι αυτό το έργο θα απαιτηθεί ευρεία συνεργασία και συναίνεση μεταξύ κομμάτων, Δήμου και αρμόδιων Φορέων. Πιστεύω ότι -παρά τις δυσκολίες- το όραμα για τον προσδιορισμό μιας πολιτιστικής – ιστορικής ζώνης στην Αθήνα είναι πλέον πραγματικότητα. Με τη συνεισφορά όλων, πολιτών, πολιτείας και κομμάτων η Αθήνα απολαμβάνει πλέον ένα έργο αντάξιο της Ιστορίας της αλλά και των απαιτήσεων του 21ου αιώνα. Ας εκμεταλλευτούμε τη θετική αυτή γνώση της ΕΑΧΑ και ας της δώσουμε τη δύναμη να συνεχίσει. Σας ευχαριστώ πολύ».