Πρώην Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Ανδρέας Τσιλήρας' | 20 Ιανουαρίου 2014, 21:26

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Λίγες σκέψεις για την κατάργηση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου 15 ΙΑΝ ekebiΗ σημερινή ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού με την οποία καταργείται και επισήμως το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), είκοσι χρόνια μετά την ίδρυσή του, έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση πιθανότατα για διαδικαστικούς λόγους κι όχι για λόγους ουσίας. Ας δοκιμάσουμε, παρ’ όλ’ αυτά, να συμμετέχουμε σε αυτή τη διαδικασία… Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργείου οι δραστηριότητες του ΕΚΕΒΙ περνάνε στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού (ΕΙΠ). Ας δοκιμάσουμε μια πρώτη απάντηση σε κάποια ερωτήματα που έχουν τεθεί: Το ΕΚΕΒΙ κλείνει ως αναποτελεσματικό; Πρέπει να παραδεχτούμε ότι το ΕΚΕΒΙ δεν καταργείται γιατί μέχρι τώρα ήταν αναποτελεσματικό, ούτε γιατί είχε δυσκολίες στη χρηματοδότηση. Αν ίσχυε αυτό το επιχείρημα, τότε δεν θα μεταφέρονταν οι αρμοδιότητές του στο ΕΙΠ, αφού το ΕΙΠ είναι ένας εξίσου «αναποτελεσματικός» φορέας (στην ανακοίνωσή του το υπουργείο δέχεται ότι τα τελευταία χρόνια πολλοί καταλόγιζαν «φαινόμενα αδράνειας και αχρησίας» στο ΕΙΠ), με μεγαλύτερα μάλιστα προβλήματα χρηματοδότησης (το κράτος χρωστάει τις επιχορηγήσεις δύο ετών στο ΕΙΠ, ενώ στο ΕΚΕΒΙ χρωστάει τα χρήματα «μόνο» ενός έτους). Ας πάμε, όμως, στην ουσία: Το ΕΚΕΒΙ όντως δεν ικανοποίησε τις προσδοκίες όσων θέλουν μια σοβαρή πολιτική βιβλίου στην Ελλάδα. Άλλωστε ούτε οι περισσότεροι υπουργοί Πολιτισμού, ούτε τα περισσότερα μέλη του εκάστοτε Δ.Σ. του Κέντρου, ούτε πολλά από τα στελέχη του νοιάζονταν για κάτι τέτοιο, αλλά ούτε και ο χώρος των επαγγελματιών του βιβλίου (εκδοτικοί οίκοι, βιβλιοπωλεία κ.τ.λ.) έδειξαν να επιθυμούν μια σοβαρή συνεργασία. Όμως αν υποθέσουμε ότι θέλουμε μια σοβαρή πολιτική βιβλίου, η λύση δεν είναι η κατάργηση του φορέα της, αλλά η αξιολόγηση του έργου του, η διασφάλιση των οικονομικών πόρων του και η διαφύλαξη της τεχνογνωσίας που έχει κατακτηθεί. Έχει πολιτικά μηνύματα η επιλογή της νέας διοίκησης του ΕΙΠ; Τόσο ο χώρος του βιβλίου που υπηρετούσε το ΕΚΕΒΙ, όσο και ο ευρύτερος χώρος του πολιτισμού που υπηρετεί το ΕΙΠ, είναι χώροι κατ’΄εξοχήν πολιτικοί. Όποιος τους υπηρετεί δεν μπορεί παρά να επηρεάζεται και από τις ιδεολογικές του καταβολές ή προτιμήσεις. Από αυτή τη σκοπιά, η επιλογή του Χριστόδουλου Γιαλλουρίδη, καθηγητή Διεθνών Σχέσεων και κοσμήτορα της Σχολής Διεθνών Σπουδών, Επικοινωνίας και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, για την προεδρία του ΕΙΠ σηματοδοτεί συγκεκριμένη φιλοσοφία και ιδεολογική κατεύθυνση. Η παρουσία του κ. Γιαλλουρίδη τις τελευταίες δεκαετίες στη δημόσια συζήτηση γύρω από πολιτικά θέματα, χαρακτηρίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 με την ιδιότητά του ως πολιτικού συνεργάτη της ΕΟΚΑ Β’ στην Κύπρο και πολύ πιο πρόσφατα από τη συμμετοχή του στο «Δίκτυο 21», μιας «δεξαμενής εγκεφάλων» (αγγλιστί: think tank) του πατριωτικού χώρου με σαφή εθνικιστικό προσανατολισμό. Στην ίδρυση του «Δίκτυου 21» το 1997 πρωταγωνίστησαν μαζί του, ανάμεσα σε άλλους, οι: Χρύσανθος Λαζαρίδης, Διονύσης Καραχάλιος, Φαήλος Κρανιδιώτης, Κώστας Ζουράρις, Νεοκλής Σαρρής, Σαράντος Καργάκος, Άγγελος Συρίγος και Αλέξανδρος Λυκουρέζος, ενώ το εγχείρημα είχε τότε τη στήριξη του Αντώνη Σαμαρά. Δεν ισχυριζόμαστε απαραίτητα ότι το ΕΙΠ θα ακολουθήσει πολιτιστική πολιτική με εθνικιστικά χαρακτηριστικά, ή πολύ περισσότερο με ακροδεξιές κορώνες, όμως επιμένουμε να ονειρευόμαστε ότι σε τέτοιες θέσεις μπορούν πια να μπαίνουν νέοι άνθρωποι, με φρέσκιες ιδέες, χωρίς να έχουν φθαρεί από κρατικούς ή άλλους οργανισμούς και χωρίς κανενός είδους ιδεολογικά στεγανά. Τι θα γίνει με τις επιτυχημένες δράσεις του ΕΚΕΒΙ; Όσο και να μην μας είχε ενθουσιάσει τόσα χρόνια το ΕΚΕΒΙ με τις δράσεις του, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τους θεσμούς και τις προσπάθειες που έκανε, με μικρότερη, μεγαλύτερη ή και απόλυτη επιτυχία. Ενδεικτικά: Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, πρόγραμμα φιλαναγνωσίας στα σχολεία, πρόγραμμα ενίσχυσης μεταφράσεων, βάση δεδομένων Βιβλιονέτ, Παρατηρητήριο βιβλίου και ψηφιακού βιβλίου, Εργαστήρι του βιβλίου, ερευνητική βιβλιοθήκη Τσίρκα, Μικρός Αναγνώστης… Αν η πολιτική ηγεσία και η νέα διοίκηση του ΕΙΠ έχουν γνώση αυτών των θεσμών και σκοπεύουν να τους διατηρήσουν, τότε γιατί δεν το αναφέρουν ρητά στην ανακοίνωση της κατάργησης του ΕΚΕΒΙ; Κι ένα παράπλευρο ερώτημα: Αν δεν κάνουμε λάθος οι υπάλληλοι της κεντρικής διεύθυνσης του ΕΙΠ δεν ξεπερνούν τους δεκαπέντε, με την πλειοψηφία τους να είναι στελέχη γραμματείας ή κάλυψης λειτουργικών αναγκών. Αυτός ο αριθμός όμως δεν μπορεί να καλύψει ούτε τις αναβαθμισμένες δραστηριότητες του ΕΙΠ που ανακοινώθηκαν, ούτε βέβαια και τις μεταφερόμενες δράσεις του ΕΚΕΒΙ. Γι’ αυτό και είναι αναγκαίο να γίνει άμεσα σαφές τι θα γίνει με τους εργαζόμενους στο ΕΚΕΒΙ, όχι μόνο για την (απαραίτητη) εργασιακή τους εξασφάλιση αλλά και για λόγους ουσίας των όσων γίνουν από δω και πέρα. Και κάτι τελευταίο: Αν η επόμενη πράξη του υπουργείου για τα θέματα του βιβλίου αφορά, όπως φημολογείται, την κατάργηση της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου, τότε ό,τι κι αν κάνει το ΕΙΠ ως διάδοχος του ΕΚΕΒΙ, θα είναι καταδικασμένο, αφού θα απευθύνεται σε ένα χώρο που θα έχει πια «πνίξει» τους μικρούς εκδότες και βιβλιοπώλες σε όλη την Ελλάδα.