Επί των θεμάτων της ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ έχουμε τις εξής επισημάνσεις:
1. Ποιό ακριβώς σύστημα αξιολόγησης ισχύει σήμερα;
Σήμερα, είναι άγνωστο ποιό ακριβώς σύστημα αξιολόγησης πρέπει να εφαρμόζεται καθότι ισχύουν τρία διαφορετικά νομοθετικά πλαίσια:
Ν. 3528/07 (ΥΚ) και 3584/07 (Κώδικας Δημοτικών Υπαλλήλων), όπως έχουν τροποποιηθεί από τον Ν.3839/10 ή
ο Ν.4024/11 ο οποίος στο άρθρο 7 παρ. 4 ορίζει άλλο πλαίσιο αξιολόγησης και προβλέπει την έκδοση σχετικού π.δ/τος ή
ο Ν.3230/2004 (στοχοθεσία, μετρήσεις) ο οποίος στο άρθρο 3 παρ. 4 ορίζει άλλο σύστημα και έκδοση άλλου π.δ/τος
Δεν θα έπρεπε όμως κάνοντας χρήση της κοινής λογικής πρώτα να ξεκαθαρίσει ποιο ακριβώς σύστημα ισχύει, δηλαδή να ξεκαθαρίσει το ΜΕΙΖΟΝ και στη συνέχεια να ασχοληθούμε με το επιμέρους;
2. Σε ποιά δεδομένα βασίζεται η πρόταση;
Ποιά είναι τα πραγματικά στοιχεία που στηρίζουν την συγκεκριμένη επιλογή; Δεν παρατίθεται κανένα απολύτως σχετικό στοιχείο.
Πόσες ακριβώς είναι οι αξιολογήσεις που υφίστανται με άριστα και τι ποσοστό αντιπροσωπεύουν;
Ποιά είναι τα ακριβή στοιχεία ανά φορέα της Διοίκησης;
Πότε ακριβώς έχουν συνταχθεί οι εκθέσεις; Όταν έπρεπε ή αργότερα;
Δεν θα έπρεπε όμως έστω στοιχειωδώς να κατατεθούν τα εν λόγω στοιχεία που αποτελούν την αιτιολογική βάση της πρότασης;
3. Τα υφιστάμενα κριτήρια αξιολόγησης είναι ικανοποιητικά;
Το Π.Δ. 318/1992, στο οποίο προβλέπονται οι εκθέσεις αξιολόγησης, ορίζει κριτήρια τα οποία είναι αόριστα και στην πράξη ανεφάρμοστα (πως μετριέται η «αποτελεσματικότητα»;), τα οποία ορίστηκαν σε εφαρμογή του νόμου 2085/1992, ο οποίος θεωρήθηκε προβληματικός και τροποποιήθηκε τόσο το 1994 (ν.2190, προσωρινά) όσο και το 1999 (με τον νέο ΥΚ). Το διάταγμα εξακολουθεί σήμερα να ισχύει παρότι παρωχημένο και ακατάλληλο. Τότε πάντως (1992) είχε και πάλι οριστεί ποσόστωση, με Υπουργική Απόφαση του Υπουργού κ.Σωτήρη Κούβελα, που ΔΕΝ είχε καταστεί δυνατόν να εφαρμοστεί, καταδεικνύοντας ότι, η εκ των προτέρων και αυθαίρετη ποσόστωση είναι η εύκολη λύση στην οποία καταφεύγουμε όταν δεν έχουμε δυνατότητες πραγματικής και αξιόπιστης αξιολόγησης.
4. Σε τι θα χρησιμεύσει η προτεινόμενη ρύθμιση; Ποιός είναι ο στόχος;
Στόχος είναι η ανάδειξη των αρίστων ώστε να καταλάβουν σε μεταγενέστερο χρόνο τις θέσεις ευθύνης; Εάν ναι τότε γιατί η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει τη νομιμότητα στις επιλογές των προϊσταμένων της Διοίκησης;
Σήμερα, έχουν λήξει πολλές θητείες προϊσταμένων και οι νέοι προϊστάμενοι γίνονται με απευθείας αναθέσεις της πολιτικής ηγεσίας. Οι περισσότεροι δηλαδή προϊστάμενοι ΔΕΝ είναι νόμιμα τοποθετημένοι αλλά απλά διορισμένοι παρά την απαίτηση του ΥΚ για κρίση εντός μηνός από την κένωση θέσης. Αρκετών εξ αυτών, η κομματική προέλευση ή ένταξη είναι ευκόλως διαπιστώσιμη….
5. Πώς οι διορισμένοι με μη αξιοκρατικό τρόπο θα επιλέξουν με αξιοκρατικό τρόπο τους υπολοίπους;
Ενώ για την επιλογή των προϊσταμένων είναι σε ισχύ ο ν. 3839/2010 επιλέγεται η μη εφαρμογή της νομιμότητας και αντ’ αυτής οι απευθείας αναθέσεις σε όλο το εύρος της Δημόσιας Διοίκησης. Ουσιαστικά ο καθένας πολιτικός προϊστάμενος διορίζει τους ευνοούμενούς του (υπουργός, γενικός γραμματέας Αποκεντρωμένης, περιφερειάρχης, δήμαρχος κλπ).
Αυτοί λοιπόν οι διορισμένοι προϊστάμενοι θα έρθουν στη συνέχεια να κρίνουν τους υφιστάμενούς τους με την ποσόστωση! ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ από ηθική άποψη, προβληματικό από πλευράς νομιμότητας και έντονα διχαστικό-συγκρουσιακό όσον αφορά την εφαρμογή.
6. Ξανά. Ποιός είναι τελικά ο στόχος;
Μήπως τελικά ο στόχος δεν είναι η εφαρμογή της αξιοκρατίας στη Διοίκηση αλλά η επιλογή από τους διορισμένους προϊσταμένους τόσο εκείνων που θα οδεύσουν προς την έξοδο (το 15%) όσο και των επόμενων, «ημέτερων» προϊσταμένων (το 25%);
Η Διοικητική Επιστήμη θεωρεί ως αυτονόητο ότι ο ΜΟΝΟΣ σοβαρός τρόπος αξιολόγησης της απόδοσης, δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στο αποτέλεσμα της προηγηθείσας στοχοθεσίας και των σχετικών μετρήσεων (αξιολόγηση της επίτευξης προκαθορισμένων στόχων με διαδικασίες μετρήσεων-δείκτες κλπ, βλ. μεταξύ άλλων, Koontz-O’Donnell 1984, Χ.Κανελλόπουλος 1990, Π.Χατζηπαντελή 1998, Μ.Ζαβλανός 2002, Ν.Σκουλάς 2010 κ.α.). Τα υπόλοιπα είναι, ή φαντασιακές ασκήσεις επί χάρτου ή σκόπιμη προσπάθεια αναπαραγωγής της κλασικής κομματικής λογικής και διάσωσης της ημέτερης πελατείας…
Επί των θεμάτων της ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ έχουμε τις εξής επισημάνσεις: 1. Ποιό ακριβώς σύστημα αξιολόγησης ισχύει σήμερα; Σήμερα, είναι άγνωστο ποιό ακριβώς σύστημα αξιολόγησης πρέπει να εφαρμόζεται καθότι ισχύουν τρία διαφορετικά νομοθετικά πλαίσια: Ν. 3528/07 (ΥΚ) και 3584/07 (Κώδικας Δημοτικών Υπαλλήλων), όπως έχουν τροποποιηθεί από τον Ν.3839/10 ή ο Ν.4024/11 ο οποίος στο άρθρο 7 παρ. 4 ορίζει άλλο πλαίσιο αξιολόγησης και προβλέπει την έκδοση σχετικού π.δ/τος ή ο Ν.3230/2004 (στοχοθεσία, μετρήσεις) ο οποίος στο άρθρο 3 παρ. 4 ορίζει άλλο σύστημα και έκδοση άλλου π.δ/τος Δεν θα έπρεπε όμως κάνοντας χρήση της κοινής λογικής πρώτα να ξεκαθαρίσει ποιο ακριβώς σύστημα ισχύει, δηλαδή να ξεκαθαρίσει το ΜΕΙΖΟΝ και στη συνέχεια να ασχοληθούμε με το επιμέρους; 2. Σε ποιά δεδομένα βασίζεται η πρόταση; Ποιά είναι τα πραγματικά στοιχεία που στηρίζουν την συγκεκριμένη επιλογή; Δεν παρατίθεται κανένα απολύτως σχετικό στοιχείο. Πόσες ακριβώς είναι οι αξιολογήσεις που υφίστανται με άριστα και τι ποσοστό αντιπροσωπεύουν; Ποιά είναι τα ακριβή στοιχεία ανά φορέα της Διοίκησης; Πότε ακριβώς έχουν συνταχθεί οι εκθέσεις; Όταν έπρεπε ή αργότερα; Δεν θα έπρεπε όμως έστω στοιχειωδώς να κατατεθούν τα εν λόγω στοιχεία που αποτελούν την αιτιολογική βάση της πρότασης; 3. Τα υφιστάμενα κριτήρια αξιολόγησης είναι ικανοποιητικά; Το Π.Δ. 318/1992, στο οποίο προβλέπονται οι εκθέσεις αξιολόγησης, ορίζει κριτήρια τα οποία είναι αόριστα και στην πράξη ανεφάρμοστα (πως μετριέται η «αποτελεσματικότητα»;), τα οποία ορίστηκαν σε εφαρμογή του νόμου 2085/1992, ο οποίος θεωρήθηκε προβληματικός και τροποποιήθηκε τόσο το 1994 (ν.2190, προσωρινά) όσο και το 1999 (με τον νέο ΥΚ). Το διάταγμα εξακολουθεί σήμερα να ισχύει παρότι παρωχημένο και ακατάλληλο. Τότε πάντως (1992) είχε και πάλι οριστεί ποσόστωση, με Υπουργική Απόφαση του Υπουργού κ.Σωτήρη Κούβελα, που ΔΕΝ είχε καταστεί δυνατόν να εφαρμοστεί, καταδεικνύοντας ότι, η εκ των προτέρων και αυθαίρετη ποσόστωση είναι η εύκολη λύση στην οποία καταφεύγουμε όταν δεν έχουμε δυνατότητες πραγματικής και αξιόπιστης αξιολόγησης. 4. Σε τι θα χρησιμεύσει η προτεινόμενη ρύθμιση; Ποιός είναι ο στόχος; Στόχος είναι η ανάδειξη των αρίστων ώστε να καταλάβουν σε μεταγενέστερο χρόνο τις θέσεις ευθύνης; Εάν ναι τότε γιατί η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει τη νομιμότητα στις επιλογές των προϊσταμένων της Διοίκησης; Σήμερα, έχουν λήξει πολλές θητείες προϊσταμένων και οι νέοι προϊστάμενοι γίνονται με απευθείας αναθέσεις της πολιτικής ηγεσίας. Οι περισσότεροι δηλαδή προϊστάμενοι ΔΕΝ είναι νόμιμα τοποθετημένοι αλλά απλά διορισμένοι παρά την απαίτηση του ΥΚ για κρίση εντός μηνός από την κένωση θέσης. Αρκετών εξ αυτών, η κομματική προέλευση ή ένταξη είναι ευκόλως διαπιστώσιμη…. 5. Πώς οι διορισμένοι με μη αξιοκρατικό τρόπο θα επιλέξουν με αξιοκρατικό τρόπο τους υπολοίπους; Ενώ για την επιλογή των προϊσταμένων είναι σε ισχύ ο ν. 3839/2010 επιλέγεται η μη εφαρμογή της νομιμότητας και αντ’ αυτής οι απευθείας αναθέσεις σε όλο το εύρος της Δημόσιας Διοίκησης. Ουσιαστικά ο καθένας πολιτικός προϊστάμενος διορίζει τους ευνοούμενούς του (υπουργός, γενικός γραμματέας Αποκεντρωμένης, περιφερειάρχης, δήμαρχος κλπ). Αυτοί λοιπόν οι διορισμένοι προϊστάμενοι θα έρθουν στη συνέχεια να κρίνουν τους υφιστάμενούς τους με την ποσόστωση! ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ από ηθική άποψη, προβληματικό από πλευράς νομιμότητας και έντονα διχαστικό-συγκρουσιακό όσον αφορά την εφαρμογή. 6. Ξανά. Ποιός είναι τελικά ο στόχος; Μήπως τελικά ο στόχος δεν είναι η εφαρμογή της αξιοκρατίας στη Διοίκηση αλλά η επιλογή από τους διορισμένους προϊσταμένους τόσο εκείνων που θα οδεύσουν προς την έξοδο (το 15%) όσο και των επόμενων, «ημέτερων» προϊσταμένων (το 25%); Η Διοικητική Επιστήμη θεωρεί ως αυτονόητο ότι ο ΜΟΝΟΣ σοβαρός τρόπος αξιολόγησης της απόδοσης, δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στο αποτέλεσμα της προηγηθείσας στοχοθεσίας και των σχετικών μετρήσεων (αξιολόγηση της επίτευξης προκαθορισμένων στόχων με διαδικασίες μετρήσεων-δείκτες κλπ, βλ. μεταξύ άλλων, Koontz-O’Donnell 1984, Χ.Κανελλόπουλος 1990, Π.Χατζηπαντελή 1998, Μ.Ζαβλανός 2002, Ν.Σκουλάς 2010 κ.α.). Τα υπόλοιπα είναι, ή φαντασιακές ασκήσεις επί χάρτου ή σκόπιμη προσπάθεια αναπαραγωγής της κλασικής κομματικής λογικής και διάσωσης της ημέτερης πελατείας…